فرمانده یگان ویژه: آماده‌ایم ظرف چهار تا پنج روز اوضاع را تحت کنترل خود در بیاوریم
رافائل گروسی مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با اعلام این که از ماه ژوئن، ایران تعاملی با آژانس نداشته، تاکید کرد: در نتیجه مسائل باقی‌مانده مربوط به وجود ذرات اورانیوم با منشا انسانی، حل نشده و آژانس در موقعیتی نیست که تضمین دهد برنامه هسته‌ای ایران منحصرا صلح‌آمیز است.
گروسی روز دوشنبه چهارم مهر در سخنرانی خود در شصت و ششمین کنفرانس عمومی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گفت: «همانطور که در شصت و پنجمین نشست کنفرانس عمومی اعلام کردم، راستی‌آزمایی و نظارت آژانس بر تعهدات مرتبط هسته‌ای ایران ذیل برجام به‌طور جدی تحت تاثیر تصمیم ایران برای توقف اجرای این تعهدات از جمله پروتکل الحاقی قرار گرفته است.»
او افزود: «در صورت ازسرگیری کامل اجرای تعهدات مرتبط هسته‌ای ایران در چارچوب برجام، آژانس باید شکاف موجود در دانش خود را در مورد زمانی که تجهیزات نظارتی و بازرسی ما مرتبط با برجام فعال نبود، رفع کند.»
به گفته مدیرکل آژانس، چالش‌های قابل توجهی برای تایید انطباق با وضعیت اعلام شده ایران درباره سانتریفیوژها و آب سنگین پیش از ۲۱ فوریه ۲۰۲۱ وجود خواهد داشت.
ایران پیشتر با تصویب یک قانون در مجلس میزان همکاری خود با آژانس را به اندازه قابل توجهی کاهش داد.
به گفته مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، این نهاد سازمان ملل درباره توافق پادمانی ان‌پی‌تی با جمهوری اسلامی، تلاش‌هایی برای تعامل با ایران به منظور حل موضوعات باقی مانده مرتبط با وجود ذرات اورانیوم با منشا انسانی در سه مکان اعلام نشده در ایران انجام داده، اما تهران از ماه ژوئن، با آژانس تعاملی نداشته است.
او با ابراز تردید درباره ماهیت صلح‌آمیز بودن برنامه اتمی ایران تاکید کرد: «آژانس همچنان آماده است بار دیگر با ایران وارد تعامل شود تا بدون هرگونه تاخیر این موضوعات حل شوند.»
در حالی که هنوز مذاکرات احیای برجام به نتیجه‌ای نرسیده، گروسی درباره پرونده ایران اضافه کرد: «ما باید راه‌حل‌های مشترک برای مشکلات پیدا کنیم؛ مشکلاتی که اگر ما به روشی مبتنی بر همکاری آنها را حل نکنیم، قرار نیست کنار گذاشته شوند.»
سه ماه پیش ایران در واکنش به قطعنامه جدید شورای حکام آژانس، بار دیگر همکاری خود را با آژانس کاهش داد.
اما بریتانیا، فرانسه و آلمان در بیانیه‌ای مشترک اقدام‌های ایران را در محدود کردن همکاری‌های خود با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی محکوم کردند و هشدار دادند اقدام‌های جدید ایران صرفا وضعیت موجود را وخیم کرده و تلاش‌ها را برای احیای برجام پیچیده‌تر می‌کند.
رابرت مالی، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران، نیز با اشاره به اینکه شورای حکام با قطعنامه اخیر خود پیامی بدون ابهام به ایران ارسال کرد که باید به تعهدات پادمانی خود عمل کند.
او گفت: «ما برای احیای برجام آماده‌ایم، ایران فقط باید تصمیم بگیرد که خواسته‌های نامربوط خود را کنار بگذارد و با توافقی که از ماه مارس در دسترس است موافقت کند.»
ابراهیم رئیسی با خانواده قاسم سلیمانی دیدار کرد. آنها سخنرانی رئیسی در سازمان ملل را «شجاعانه» دانسته و از طرح موضوع رسیدگی به پرونده کشتن سلیمانی از سوی رئیسی در سازمان ملل تشکر کردند.
سیما فردوسی، کارشناس صدا و سیما با بیان اینکه دختران در ۹ سالگی به «سن تکلیف» می‌رسند و باید حجاب را رعایت کنند، به «دیده‌بان ایران» گفت: «چشم و گوش بچه‌ها در مدارس مختلط باز می‌شود.» او افزود تفکیک جنسیتی در کشورهای پیشرفته هم وجود دارد.
فعال‌سازی استفاده از اینترنت استارلینک در آسمان ایران که این روزها به یکی از بحث‌های جانبی اعتراض‌های مردمی در کشور تبدیل شده، تردیدهای زیادی را نیز درباره عملکرد این تکنولوژی در ذهن کاربران ایجاد کرده است.
یکی از مهم‌ترین پرسش‌های مرتبط با استارلینک، لزوم وجود ایستگاه‌های زمینی برای دریافت و ارسال داده به شبکه اینترنت است چرا که خود ماهواره‌ها مستقیما اینترنتی ندارند و باید داده‌ها را به شکل مداوم با زمین رد و بدل کنند.
اکنون که در ایران ایستگاه زمینی استارلینک وجود ندارد و دولت ایران هم مخالف این کار است، آیا با فرض داشتن تجهیزات و اشتراک استارلینک در کشور می‌توان به اینترنت متصل شد؟
پاسخ کوتاه به این سوال مثبت است اما برای درک بهتر این مسئله نیاز است بدانیم تکنولوژی اینترنت ماهواره‌ای استارلینک چطور کار می‌کند.
سیستم فعلی استارلینک از سه زنجیره مجزا تشکیل شده است که برای عملکرد درست به هر سه اجزا به طور همزمان نیاز دارد: ۱. گروهی از ماهواره‌ها در مدار پایینی زمین، ۲. شبکه‌ای از ایستگاه‌های زمینی و ۳. تجهیزاتی که کاربر استارلینک هنگام خرید، آنها را دریافت می‌کند. این تجهیزات شامل دیش ماهواره و دستگاه روتر می‌شود که به آنها ترمینال می‌گویند.
«اسپیس‌اکس» شرکت مادر استارلینک تاکنون بیش از دو هزار ماهواره از دوازده هزار ماهواره برنامه‌ریزی شده برای این پروژه را در مدار زمین مستقر کرده است.
ماهواره‌های فعلی اغلب در فاصله‌ای بین ۵۴۰ تا ۵۵۰ کیلومتری زمین قرار دارند. این ارتفاع کم به حل دو چالش اساسی کمک می‌کند. اول اینکه تاخیر ارسال و دریافت سیگنال‌ها را کاهش می‌دهد و دوم، شبیه نوعی مکانیسم دفاع طبیعی عمل می‌کند. از این رو اگر ماهواره‌ای از کار بیفتد، از مدار خارج می‌شود و ظرف چند سال در جو زمین می‌سوزد و با این کار خطر برخورد فضاپیماها با آن کاهش پیدا می‌کند.
بخش دوم و حیاتی برای عملکرد استارلینک، ایستگاه‌های زمینی هستند که وظیفه دارند کاربر را به جهان اینترنت متصل کنند. به بیانی ساده‌تر، ماهواره‌ها در سیستم استارلینک نقش دستگاه «تکرارگر» (repeater) را ایفا می‌کنند، به این صورت که سیگنال را از ایستگاه زمینی دریافت و به کاربری که ترمینال دارد می‌فرستند و بالعکس.
اما این مسئله از نظر فنی محدودیت‌هایی ایجاد می‌کند. برای کارایی درست، هم ایستگاه زمینی و هم ترمینال کاربر باید به طور همزمان در دیدرس ماهواره قرار داشته باشند. بنابراین فاصله بین آنها نمی‌تواند از حدود ۱۰۰۰ کیلومتر بیشتر شود.
با این حال استارلینک به دنبال کاهش وابستگی این سیستم به منطقه جغرافیایی ایستگاه‌های زمینی است.
نسل جدید ماهواره‌های استارلینک (نسخه ۱.۵) مجهز به سیستم ارتباطی لیزری است. این سیستم به ماهواره‌ها اجازه می‌دهد داده‌ها را بین خود رد و بدل کنند. چنین کاری باعث می‌شود محدودیت فاصله ایستگاه‌های زمینی با کاربر در زنجیره اجزای استارلینک از بین برود.
بنابراین دیگر نیازی نیست ترمینال کاربر در فاصله هزار کیلومتری از ایستگاه زمینی قرار گرفته باشد و به لطف نسل جدید ماهواره‌ها، این فاصله می‌تواند بسیار بیشتر باشد.
بخش سوم و نهایی برای کارکرد استارلینک، ترمینال کاربر است. نسخه جدید دیش این ترمنیال‌ها به جای دایره، یک بشقاب مربعی ۵۰ در ۳۰ سانتی‌متری است که ۴.۲ کیلوگرم وزن دارد. این تجهیزات سرعتی اسمی تا ۱ گیگابیت بر ثانیه را پشتیبانی می‌کنند.
تا پایان سال میلادی گذشته میانگین سرعت دانلود اینترنت استارلینک ۱۰۵ مگابیت بر ثانیه و سرعت آپلود آن ۱۲ مگابیت بر ثانیه بوده است. با افزایش تعداد ماهواره‌های این پروژه در مدار زمین می‌توان انتظار داشت این عددها نیز افزایش پیدا کند.
اسپیس‌اکس از سپتامبر سال ۲۰۲۱ ارسال ماهواره‌های نسل ۱.۵ استارلینک را به فضا آغاز کرده است. از آن زمان تاکنون ۲۷ عملیات پرتاب ماهواره انجام شده که همگی با محموله نسخه ۱.۵ استارلینک صورت گرفته است.
نسل ۱.۰ این ماهواره‌ها که مجهز به چهار آنتن آرایه فازی است، ۲۶۰ کیلوگرم وزن دارد. نسل ۱.۵ بخاطر داشتن امکان ارتباط لیزری با دیگر ماهواره‌ها ۳۵ کیلوگرم سنگین‌تر شده است. مهندسان اسپیس‌اکس از همین حالا مشغول کار روی نسل ۲.۰ ماهوراه‌های استارلینک‌اند که در مقایسه با نسخه‌های فعلی از امکانات فنی بیشتری بهره می‌برد.
استارلینک پروژه نوپایی است که برای تکامل هنوز مسیر درازی در پیش دارد. با این وجود تاثیرگذاری این فناوری در مناطقی که به زیرساخت‌های اینترنت دسترسی ندارند همین حالا هم می‌تواند بسیار حیاتی باشد.
به گفته مقامات دولت اوکراین، استفاده از ترمینال‌های استارلینک در جنگ روسیه علیه این کشور توانسته نقش به‌سزایی ایفا کند.
در شرایطی که حکومت ایران به دنبال اعتراضات مردمی دسترسی به اینترنت را مختل کرده، وجود مسیرهای جایگزین برای ارتباط و اطلاع‌رسانی اخبار سرکوب بسیار ضروری است.
با این وجود، مشکلات لجستیکی برای ورود این تجهیزات به داخل کشور، کماکان یکی از چالش‌های اصلی استفاده از استارلینک در ایران به حساب می‌آیند.
جسیکا چستین، بازیگر برنده اسکار با اشاره به کشته شدن مهسا امینی: من در کنار زنان ایران ایستاده‌ام و صدای آنها را از دور تقویت خواهم کرد. هنگامی که یک زن مورد حمله قرار می‌گیرد، این به مثابه حمله به همه ماست.
