مخاطبان در پیامهای خود به ایراناینترنشنال تاکید کردند که افزایش قیمتها و تورم افسارگسیخته همه ابعاد زندگی آنها را تحت تاثیر قرار داده است. بسیاری از شهروندان معتقدند چنین وضعیتی برای حکومت اهمیتی ندارد و در این شرایط تنها رانتخواران و دلالان سود میبرند.
ایراناینترنشنال ۱۱ آذر از مخاطبان خود پرسید در پی افزایش قیمتها، گرانی و تورم چه تاثیری بر جریان کاری و فروش روزانه شما داشته است.
مضمون مشترک اغلب پیامهای رسیده در پاسخ به این پرسش، تاکید بر وخیمتر شدن بحران اقتصادی و نقش مستقیم حکومت در این زمینه است.
در ماههای اخیر، تورم افسارگسیخته و رشد نرخ ارزهای خارجی بر نگرانیها از وخامت اوضاع اقتصادی ایران افزوده؛ روندی که در پی بازگشت تحریمهای سازمان ملل و تاکید مقامهای جمهوری اسلامی بر ادامه برنامه هستهای شدت گرفته است.
یک شهروند گفت: «همه چیز گران شده و ملت خیلی کلافه هستند از این همه گرونی. فروش نیست، کاسبی خوابیده، مگر فقط معجزه بشود از این وضع خلاص بشویم.»
یک شهروند دیگر نیز تاکید کرد: «در ایران تنها مواردی که برای حکومت بیاهمیت است همین معضلات گرانی و دیگر مشکلات است.»
او افزود: «در حال حاضر کسب و کاری نیست و شما اگر ۲۴ساعت کار کنید آخر ماه کم میآورید مگر در حال حاضر روزی ۳ میلیون هر روز درآمد داشته باشید که آخر ماه مشکلی نداشته باشید که هیچکس چنین درآمدی ندارد مگر ۱۰ درصد [از جمعیت].»
به گفته برخی شهروندان، گرانی موجب شده که مردم، حتی افراد نسبتا مرفه، روال عادی زندگی و هزینههای جاری خود را تغییر دهند و با محاسبات و پیشبینیها و احتمالات اقتصادی و حتی شایعات اقتصادی، برنامهریزی و اولویتبندی کنند.
قدرت خرید از بین رفته است
در یک سال گذشته، قیمت اقلام خوراکی در ایران بهطور میانگین بیش از ۶۶ درصد افزایش یافته است.
در این بازه زمانی، نان و غلات ۱۰۰ درصد، میوه و خشکبار ۱۰۸ درصد، سبزیجات ۶۹ درصد، نوشیدنیها ۶۸.۳ درصد، ماهیها و صدفداران ۵۲.۳ درصد، و شیر، پنیر و تخممرغ ۴۸.۶ درصد افزایش قیمت داشتهاند.
یک شهروند در پیامی به ایراناینترنشنال گفت که در شرایط کنونی تنها رانتخواران، دلالان و کسانی که با حکومت مرتبط هستند، سود میبرند: «کاسبی خردهفروشها یا کلا تعطیل شده یا نیمهتعطیل [است]. چون روز به روز قیمتها افزایش پیدا میکنند و قدرت خرید ملت به ویژه قشر متوسط و قشر متوسط کمی رو به بالا و فقیر واقعا فلج کامل شده است.»
او افزود: «تنها رانتخواران دلالان سود میبردند و خود دولت فاسد. گرانی شامل خورک، پوشاک، دارو، ویزیت پزشک، کارهای فنی و یدکی ماشین است وهمه قیمتها بسیار بسیار بالا رفته است. نود درصد ملت تنها برای زنده ماندن میجنگند نه برای زندگی کردن.»
قیمتها هر روز گران میشود
یک شهروند دیگر که از تجربه خود از خرید در یک فروشگاه مواد غذایی گفته است: «قیمت هر چیزی که فکرش را بکنید چندبرابر شده. همین الان از فروشگاه آمدم. ۳ کیلو گوشت گرفتم سه میلیون تومان. یک کیسه برنج آشغالی گرفتم سه میلیون تومان با یک مشت آشغال دیگه شدن ۱۱ میلیون. خدا کند ما بمیرم راحت بشیم از این همه ظلم.»
در این میان، بازنشستگان ایرانی فشار مضاعفی را تحمل میکنند. آنان طی سالهای اخیر بارها نسبت به وضعیت ناگوار معیشتی خود تجمع اعتراضی برگزار کردند.
یک شهروند بازنشسته از این که حقوق دریافتیاش پاسخگوی نیازهایش نیز خبر داده و گفته است: «افزایش قیمتها دیگر ساعتی شده. من یک بازنشسته با یک حقوق تعریف شده سر برج هستم. حقوق را که گرفتم رفتم فروشگاه یک روغن برداشتم ۱۵۹ هزار تومان، امروز همان فروشگاه رفتم همان روغن را قیمت کردم ۳۲۰ هزار تومان و توان خریدن آن را نداشتم و گذاشتم داخل قفسه. واقعا دیگر نمیدانیم چه کار کنیم.»
حذف بسیاری از کالاها و اقلام خوراکی
یک شهروند دیگر از وخیمتر شدن وضعیت اقتصادی پس از جنگ جمهوری اسلامی با اسرائیل خبر داد: «خدا شاهد است که یکسال است گوشت قرمز نخریدم. گوشت مرغ را هم همین طور. بعد جنگ ۱۲روزه بیکار هم شدم و زن بچهام هم مرا رها کردند و رفتند.»
یک کارمند نیز به ایراناینترنشنال گفت: «فقط یک نمونه از اختلاف حقوق کارمندان در سال ۱۳۸۱ و سکه تمام. در آن زمان حقوق من ۴۲ هزار تومان بود و سکه تمام ۶۱ هزار تومان. امروز حقوقم ۲۰ میلیون و سکه ۱۳۰ میلیون تومان... خودتان نتیجه بگیرید.»
شرایط وخیم کنونی موجب شده که بسیاری از اقلام خوراکی از سفرهای مردم حذف شوند. یک شهروند توضیح داده که «جز پنیر» تقریبا هیچ لبنیاتی خریداری نمیکند.
او افزود: «لباسها را نمیتوانیم فصلی بخریم بلکه در کمال صرفهجویی سعی در استفاده از آنها را داریم. تنقلات به طور کلی از جیره غذاییمان حذف شده. رفتن به رستوران، کافی شاپ و مهمانیهای خانوادگی تقریبا به صفر رسیده. در خرید کادوهای تولد برای فرزندانمان که همیشه با دست و دلبازی بود الان قادر به انجام آن نیستیم. اینهایی که شمردم مربوط به وضعیت مالی ما است که خانوادهای هستیم در حد نیمهمرفه و بالای خط فقر. تاسف خودم را در مورد طبقه زیر خط فقر جامعهمان چطور بیان کنم؟»
انجمن بازیگران سینمای ایران، سهشنبه ۱۱ آذر در بیانیه خود نوشت انتشار جزییات این بازداشتها در رسانهها، اقدامی مغایر با «منشور حقوق شهروندی» و اصل «محرمانه بودن تحقیقات مقدماتی» است و هدفی جز «ترور شخصیت هنرمندان» ندارد.
در این بیانیه اقدام ماموران در آستانه برگزاری جشنواره جهانی فیلم فجر «قهری و پرهزینه» توصیف و تاکید شد که رقم زدن «چنین حواشی تلخی» به هیچوجه «زیبنده نام ایران و فرهنگ آن» نبود: «این اقدامات، جز ارائه تصویری ناصواب از وضعیت هنرمندان به جهانیان و تلخ کردن کام اهالی سینما که برای برپایی این رویداد کوشیدهاند، حاصلی ندارد.»
این بیانیه در پایان هشدار داد: «حرمت و حریم خصوصی شهروندان، چه هنرمند و چه غیرهنرمند، خط قرمزی است که عبور از آن، پایههای اعتماد عمومی را سست خواهد کرد.»
کنارهگیری بازغی
ساعاتی پس از انتشار بیانیه انجمن بازیگران سینمای ایران، پژمان بازغی با انتشار متنی در اینستاگرام از ریاست این انجمن به دلایل «شخصی و کاری» کنارهگیری کرد.
این بازیگر سینما در اطلاعیه خود نوشت: «در طول این دوران، تمام تلاشم را به کار گرفتم تا در مسیر ارتقای کیفیت انجمن و حفظ شأن و شخصیت اعضا قدم بردارم. همواره بهعنوان عضوی از خانواده سینما در کنار این انجمن خواهم ایستاد.»
ایراناینترنشنال هشتم آذر در گزارشی نوشت علی شادمان، بازیگر سینما، به همراه بیش از ۲۰ نفر از جمله پارسا پیروزفر، ستاره پسیانی، سحر دولتشاهی، مهران میری، احمد سلگی، آیدا پناهنده و نهال دشتی، در مهمانی تولد او که ششم آذر برگزار شد، بازداشت شدند.
در این گزارش آمده است که برای شادمان و شش نفر دیگر در دادسرای ارشاد پرونده تشکیل شده و اتهامهای مطرح شده شامل «جریحهدار کردن عفت عمومی»، «اشاعه فحشا»، «شرب خمر» و «نگهداری مشروبات الکلی» عنوان شده است.
برای دیگر بازداشتشدگان که بیشتر آنان از هنرمندان عرصه تئاتر هستند، پروندههای جداگانه با اتهامهای مختلف در دادسرای ارشاد گشوده شده است.
شادمان در شهریور ماه پس از دریافت جایزه ویژه هیات داوران در جشن «نگاه»، این جایزه را به حسین محمدی، بازیگر تئاتر و از بازداشتشدگان اعتراضات ۱۴۰۱ که بیش از سه سال است در زندان بهسر میبرد، تقدیم کرد.
به گفته منابع مطلع، این اقدام باعث شد او تحت فشار نهادهای امنیتی قرار بگیرد.
خبرگزاری فارس، وابسته به سپاه پاسداران، هشتم آذر گزارش داد در یک مهمانی در منزل یکی از بازیگران، ۳۸ لیتر مشروبات الکلی دستساز کشف و هفت بازیگر سرشناس بازداشت شدند.
انتشار این خبر با واکنش گسترده کاربران شبکههای اجتماعی روبهرو شد.
نعیمه دوستدار، روزنامهنگار و فعال حقوق زنان، در گفتوگو با ایراناینترنشنال گفت: «موضع حکومت در این مورد از سر ضعف و نگرانی است.»
در هفتههای گذشته، مجموعهای از برخوردهای امنیتی و قضایی نشان میدهد حکومت همچنان با شیوههای مختلف بر هنرمندان فشار میآورد؛ بیش از سه سال پس از آغاز جنبش «زن، زندگی، آزادی»، بسیاری از هنرمندانی که از اعتراضات مردمی حمایت کردهاند هنوز در معرض خطر پیگرد قرار دارند.
در آخرین نمونه و در ۱۰ آذر، دادگاه انقلاب تهران، جعفر پناهی، کارگردان سرشناس ایرانی را بابت اتهام «فعالیت تبلیغی علیه نظام» به یک سال حبس و دو سال ممنوعیت خروج از کشور و ممنوعیت عضویت در گروههای سیاسی و اجتماعی محکوم کرد.
امیرحسین بریمانی، شاعر، نویسنده، کارگردان و بازیگر تئاتر نیز هشت آذر خبر داد با حکم دادسرای فرهنگ و رسانه تهران به مدت شش ماه از «هرگونه مديريت، نقشآفرینی و بازی در تئاتر و نمایشهای هنری» منع شده است.
بریمانی با انتشار حکم دادسرای فرهنگ و رسانه نوشت: «نه خروش میکنم و نه فراموش.»
در این حکم علاوه بر نام بریمانی، اسامی پنج نفر دیگر، فرناز مویدی، علیرضا فرد مقدم، محمد چیتسازی، حسین مهدوی و هلیا ساداتهاشمی دیده میشود.
با وجود اعتراضها و واکنشهای گسترده در جامعه هنری، نهادهای امنیتی و قضایی جمهوری اسلامی سیاست اعمال فشار بر هنرمندان را ادامه میدهند. رویکردی که فعالان فرهنگی آن را تهدیدی جدی برای آزادی بیان و فعالیت حرفهای هنرمندان در ایران میدانند.
آلبرات روز سهشنبه ۱۱ آذر در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «حتی اگر این هیأت بهدنبال فناوریها یا کالاهای مرتبط با سلاح هستهای نبوده باشد، همین تلاش بهتنهایی به اندازه کافی خطرناک است و بار دیگر تهدید ناشی از سپند و شبکه تدارکات بینالمللی آن را یادآوری میکند.»
سازمان پژوهش و نوآوریهای دفاعی وزارت دفاع (سپند) از نظر این اندیشکده مسئولیت توسعه تسلیحاتی برنامه هستهای حکومت ایران را برعهده دارد.
این نهاد برای تحقیق و توسعه فنآوریها و جنگافزارهای پیشرفته برای توانمندیهای نظامی جمهوری اسلامی از سوی محسن فخریزاده تاسیس شد؛ شخصی که از عناصر کلیدی برنامه هستهای جمهوری اسلامی بود و در سال ۱۳۹۹ کشته شد.
دو سفر مخفیانه هیات ایرانی به روسیه
اواخر آبان، روزنامه فایننشالتایمز گزارش داد دستاندرکاران برنامه اتمی جمهوری اسلامی سال گذشته برای دومین بار بهشکل محرمانه به روسیه سفر کردند؛ اقدامی که به گفته آمریکا، تلاشی در جهت دستیابی به فناوریهای حساسی بوده که میتواند در تولید سلاح هستهای کاربرد داشته باشد.
در مردادماه نیز، فایننشالتایمز خبر داد یک هیئت ایرانی از موسسههای علمی روسیه بازدید کرده است.
بر اساس گزارش این رسانه، عوامل حکومت ایران در سفر دوم، با نمایندگان شرکت روسی «لیزر سیستمز» دیدار کردند. این شرکت روسی که در حوزه فناوریهای دارای کاربردهای غیرنظامی و همچنین پروژههای محرمانه نظامی فعالیت میکند، در فهرست تحریمهای آمریکا قرار دارد.
رییس موسسه علوم و امنیت بینالمللی در این زمینه تاکید کرد ارزیابی جدید از گزارش فایننشالتایمز درباره همکاری احتمالی ایران و روسیه در حوزه فناوری لیزر نشان میدهد هدف سفر اخیر هیات ایرانی به روسیه بهاحتمال زیاد برای توسعه تسلیحات لیزری بوده، نه برای برنامه هستهای.
او افزود که بررسی تخصصی ترکیب افراد حاضر در هیات و حوزههای پژوهشی مرتبط نشان میدهد که هدف این سفر کمتر به لیزرهای مورد استفاده در آزمایش طراحی سلاح هستهای مربوط میشود؛ زیرا ایران پیشتر تجهیزات و تجربه لازم برای انجام چنین آزمایشهایی را در اختیار دارد.
تلاش جمهوری اسلامی برای رسیدن به پدافند لیزری
به گفته آلبرایت، تحقیقات موسسه علوم و امنیت بینالمللی نشان میدهد که ایران به دنبال همکاری با روسیه برای پیشبرد پروژههای لیزری مرتبط با سامانههای تسلیحاتی از جمله سیستمهای ضدپهپاد یا موشکی بوده است.
او نوشت: «ما سفر دوم هیات ایرانی را بررسی کردیم و به این نتیجه رسیدیم که هدف آن بهاحتمال زیاد تهیه لیزرها یا سامانههای لیزری برای اعتبارسنجی طراحی یک سلاح هستهای نبوده است. ایران همین حالا نیز تجهیزات، دانش و تجربه کافی برای انجام چنین آزمایشهایی—اگر منظور آزمایشهای فشاردهی شوکی انفجاری باشد—در اختیار دارد و نیازی به سامانههای تشخیصی لیزری پیشرفته و پیچیده ندارد.»
رئیس موسسه علوم و امنیت بینالمللی همچنین افزود که هیچ نشانهای پیدا نشده که این سفر با فناوری لیزری غنیسازی اورانیوم مرتبط باشد؛ فناوریای که در دهه ۱۳۸۰ در چارچوب طرح «آماد» و با همکاری برخی نهادهای روسی دنبال میشد.
دونالد ترامپ، رییسجمهوری آمریکا، تاکنون بارها اعلام کرده در پی حملات ایالات متحده به سایتهای نطنز، فردو و اصفهان در جریان جنگ ۱۲ روزه، برنامه هستهای جمهوری اسلامی نابود شده است.
با این حال، دیپلماتهای غربی بر این باورند که این حملات هرچند خسارتهای جدی بر جای گذاشت، اما نتوانست زیرساختهای هستهای ایران را منهدم کند و از همین رو، گمانهزنیها درباره ذخایر اورانیوم غنیشده تهران همچنان ادامه دارد.
سخنگوی وزارت خارجه آلمان سهشنبه ۱۱ آذر گفت مقامهای جمهوری اسلامی سیاستهای سختگیرانهای علیه دیپلماتها و کارکنان سفارت آلمان در ایران اعمال کردهاند و برای آنها مجوز فعالیت صادر نمیکنند.
او اعلام کرد با وجود شرایط دشوار برای سفارت این کشور در تهران، روند رسیدگی به روادیدها طی هفتههای گذشته بهتدریج گسترش یافته است.
این سخنگو با اشاره به مشکلات پیش آمده برای متقاضیان ایرانی دریافت ویزای این کشور، توضیح داد سفارت آلمان در تهران و بخش صدور ویزا در آیندهای نزدیک با بخش کوچکی از نیروی انسانی خود که پیش از تعطیلی در جریان جنگ ۱۲ روزه فعال بودند، به کار خود ادامه خواهد داد.
سفارت آلمان در ایران در جریان جنگ ۱۲ روزه جمهوری اسلامی و اسرائیل بهطور موقت تعطیل و پس از مدتی، با کاهش کارمندان و محدودیت فعالیتهای همیشگی آن، بازگشایی شد.
افزایش ظرفیت برای رسیدگی به درخواستهای ویزا در تهران
به گفته سخنگوی وزارت خارجه آلمان، با واگذاری پذیرش اولیه درخواستهای ویزا به یک ارائهدهنده خدمات خارجی و انتقال بررسی پروندهها به اداره فدرال امور خارجی (BfAA)، ظرفیتهای بیشتری برای رسیدگی ایجاد شده است.
او تاکید کرد این افزایش ظرفیت بهویژه به متقاضیان ویزای تحصیلی و همچنین پزشکان ایرانی که برای طی مراحل تایید صلاحیت حرفهای در آلمان نیاز به ویزا دارند، کمک میکند.
مارکوس پوتسل، سفیر آلمان در ایران، ۳۱ مرداد از ترک تهران به «دلایل شخصی» در پایان دوره ماموریتش خبر داده و گفته بود روند صدور ویزا برای شهروندان ایرانی محدودتر میشود.
در ماههای اخیر گروهی از متقاضیان ویزای آلمان بارها در اعتراض به خودداری سفارت این کشور از صدور ویزا، در مقابل ساختمان سفارت آلمان در تهران دست به تجمع زدهاند.
معترضان میگویند با وجود دریافت پیشتاییدیه و پیشویزای اداره مهاجرت آلمان، سفارت از صدور ویزا سر باز میزند و وقت جدیدی نیز تعیین نمیکند.
به گفته آنان، تاریخ اعتبار پیشتاییدیهها رو به پایان است و کارفرمایان در انتظار صدور ویزا هستند. این در حالی است که هر متقاضی برای این مرحله ۴۱۱ یورو هزینه کرده است.
سخنگوی وزارت خارجه آلمان به ایراناینترنشنال گفت اخیرا تغییراتی در روند تعیین وقت برای شماری از متقاضیان انجام شده تا اطمینان حاصل شود بیشترین تعداد ممکن از درخواستها از طریق ارائهدهنده خدمات خارجی، پذیرفته میشود.
به گفته او، با وجود این بهبودهای محسوس، وزارت خارجه آلمان انتظار دارد محدودیتها در روند صدور ویزا در تهران همچنان ادامه یابد اما اطلاعات بهروز درباره وضعیت بخش ویزا بهطور مستمر و در زمان مناسب، در وبسایت سفارت منتشر میشود.
