در پی افشاگری کمیسیون بهداشت مجلس درباره مرگ ۷۰ بیمار دیالیزی با محلول آلوده به آلومینیوم شرکت ثامن، عضو پیشین هیات مدیره انجمن بیماران کلیوی گفت آمار واقعی کشته‌شدگان بیش از این‌هاست. فرزند یکی از قربانیان نیز گفت بیمارستان برای تحویل اجساد، از خانواده‌ها رضایت محضری گرفته‌اند.
محمدسعید الموسوی، عضو پیشین هیات مدیره انجمن بیماران کلیوی که خود نیز از بیماران دیالیزی است، روز سه‌شنبه ۱۵ آبان به سایت دیده‌بان ایران گفت خبر داروهای آلوده دیالیز صفاقی تازه رسانه‌ای شده است، اما در دی ۱۴۰۲ هم محلول کشنده، جان ۱۰ تا ۱۲ بیمار را گرفته بود و پس از اعتراض به این موضوع انجمن را به صورت موقت تعطیل کردند.
الموسوی همچنین تاکید کرد که آمار واقعی کشته‌شدگان داروی آلوده دیالیز بیش از ۷۰ نفر است که شاید در آینده اعلام شود.
سلمان اسحاقی، سخنگوی کمیسیون بهداشت مجلس شورای اسلامی، روز ۱۲ آبان از مرگ ده‌ها بیمار دیالیزی بر اثر استفاده از محلول‌های مسموم خبر داد و گفت نه تنها در سه ماه گذشته با شرکت تولیدکننده آن برخورد قضایی جدی نشده است، بلکه دوباره به آن سفارش تولید دارو داده‌اند.
اسحاقی از شرکت تولیدکننده نام نبرد، اما روز ۲۲ خرداد امسال برنامه تیتر اول ایران‌اینترنشنال در گزارشی اختصاصی، شرکت دارویی ثامن، وابسته به آستان قدس رضوی را تولیدکننده این محلول‌های مسموم معرفی کرده بود.
یک روز پس از این اظهارات، حیدر محمدی، رییس سازمان غذا و دارو در گفت‌وگو با خبرگزاری مهر تایید کرد که خرداد امسال، در داروهای دیالیزی شرکت ثامن درصد کمی آلومینیوم وجود داشت و منجر به بروز «عوارض» شد.
ساعاتی بعد از مصاحبه محمدی، روابط عمومی سازمان غذا و دارو با انتشار بیانیه‌ای از «خدشه‌دار شدن اعتماد عمومی» انتقاد کرد و افزود: «این تنها اظهار نظر رسمی سازمان غذا و دارو در این خصوص است.»
یک خبرنگار که حدس می‌زند پدرش بر اثر استفاده از محلول آلوده دیالیز جان خود را از دست داده باشد هم روز سه‌شنبه به دیده‌بان ایران گفت: «بیمارستان‌ها برای تحویل جسد از خانواده‌های بیماران دیالیز صفاقی که بر اثر استفاده از سرم‌های حاوی داروی آلوده جان خود را از دست داده بودند، رضایت محضری گرفته‌اند.»
باوجود وعده رییس سازمان غذا و دارو برای پیگیری مراجع قضایی درباره این پرونده، خط تولید شرکت ثامن همچنان کار میکند.
با این‌حال، کارشناس بخش دیالیز یک بیمارستان تهران به دیده‌بان ایران گفت تا پیش از انتشار گزارش مرگ بیماران دیالیزی، آن‌ها تا بیش از هفت هزار مراجعه‌کننده دیالیز صفاقی داشتند اما حالا تنها ۷۰۰ تا ۷۵۰ نفر مایل به استفاده از این روش هستند.
تولید داخلی محلول مورد نیاز در دیالیز صفاقی در ایران انحصاری و تنها در اختیار شرکت ثامن است.
همین انحصاری بودن باعث شده تا سازمان غذا و دارو در بیانیه روز ۱۳ آبان خود به شکل تلویحی، صدور مجوز برای ادامه روند تولیدات ثامن را حمایت از «استمرار» تولید این محلول بنامد.
اسحاقی، سخنگوی کمیسیون بهداشت مجلس، گفته بود از بررسی این موضوع در کمیسیون بیش از سه ماه میگذرد و دستگاه قضا باید برخوردهای جدی را اعمال میکرد اما دوباره از همین شرکت خواسته شده که تولید دارو را انجام دهد.
او در مصاحبه خود به قوه قضاییه هشدار داده بود که اگر به «اهمالکاری» ادامه دهد و تا ۱۰ روز آینده مستندات برخورد با این شرکت به کمیسیون ارائه نشود، آن‌ها نسبت به «انتشار نام شرکت و پیگیری موضوع از مسیرهای دیگر» اقدام خواهند کرد.
سخنگوی کمیسیون بهداشت مجلس روز شنبه گفت ابتدا خبرهایی درباره مرگ ۱۰ تا ۱۲ بیمار دیالیزی در شهرهای مشهد و اصفهان منتشر شد، پس از مدتی آمار فوتیها به ۵۰ نفر رسید و اکنون مشخص است که ۷۰ نفر جان خود را از دست داده‌اند.
به گفته اسحاقی، در ابتدا موضوع مرگ بیماران دیالیزی بهدلیل استفاده از «داروی بیکیفیت» مطرح بود اما بعدا گفته شد ممکن است دارو به عنصر آلومینیوم آلوده شده باشد و با بررسی موضوع مشخص شد که شرکتی در این رابطه «قصور داشته» است.
پیشتر و در روز ۲۳ خرداد، سازمان غذا و دارو اعلام کرد که «اولین گزارشها مبنی بر ایجاد برخی مشکلات و عوارض پس از مصرف محلول دیالیز صِفاقی شرکت دارویی ثامن» را دریافت کرده است.
بر اساس گزارش رسانههای ایران، این سازمان دستور توقف تولید، توزیع و مصرف تمامی سری ساخت تولیدی این محصول را تا زمان بررسی آزمایشات دقیقتر در سطح کشور صادر کرد.
شرکت دارویی ثامن بهعنوان تنها تولیدکننده محلول‌های دیالیز صفاقی در ایران، سال ۱۳۶۳ با عنوان سرمسازی ثامن در مشهد ثبت شد و از سال ۱۳۷۱ تاکنون تولیدکننده تمام محلول‌های استریل تزریقی و شستوشو، دیالیز صفاقی و خونی، فرآوردههای بیوتکنولوژی پپتیدهای طبیعی و نوترکیب لیوفلیزه و غیرلیوفلیزه است.
بر اساس گزارش هممیهن، سهامداران اصلی این شرکت به ترتیب درصد سهم، شامل آستان قدس رضوی با حدود ۷۰ درصد، صندوق بازنشستگی با حدود ۲۶ درصد و داروسازی حکیم با چهار درصد سهام است.
بیماران دیالیزی که از محلول آلوده به آلومینیوم این شرکت استفاده کرده بودند، با علائم مغزی، عفونتی، تشنجی و کما جان خود را از دست دادند.
طبق گفتههای سلمان اسحاقی، ۸۰۰ هزار بیمار در ایران از طریق دیالیز صفاقی درمان میشوند.
در دیالیز صفاقی (PD) از صفاق شکم شخص به عنوان غشایی استفاده میشود که از طریق آن مایعات و مواد محلول در خون را رد و بدل میکنند.
شرکت داروسازی ثامن روز ۳۰ خرداد و زمانی که خبرهایی درباره جان باختن تنها ۱۰ نفر منتشر شده بود، به خبرنگار پیگیر این موضوع گفته بود به دستور «سازمان بالادست» یعنی آستان قدس، اجازه صحبت را در این خصوص ندارند
آستان قدس رضوی از مجموعههای تحت نظر علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی است که در سالهای اخیر گزارشهایی درباره فساد در دیگر بخشهای آن نیز منتشر شده است.
