عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی: مصوبه ما را دستکاری کردند، گشت ارشاد کار «نفوذ» بود
یک عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی، در برنامهای تلویزیونی اعلام کرد مصوبه این شورا که مبنای قانونی فعالیت گشتهای ارشاد بود، «دستکاری» شده است. ابراهیم سوزنچی بدون اشاره مستقیم گفت که این دستکاری از طریق «نفوذ» انجام شده و کسی نمیداند چه کسی این کار را انجام داده است.
سوزنچی با بیان اینکه مصوب کرده بودند «با بیحجابی هیچ برخورد فیزیکیای صورت نگیرد»، گفت: «در مسیر ابلاغ با یک نفوذ سطح بالا مصوبه دستکاری شد و ۱۸۰ درجه تغییر کرد.»
او در برنامه «خرمشهر» که از شبکه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی (افق) پخش شد، گفت: «در دستکاری عنوان شد نه تنها گشت ارشاد باید تقویت شود بلکه باید کلاس آموزشی هم برگزار شود. آن حادثه [کشته شدن مهسا امینی] هم در کلاس آموزشی رخ داد.»
سوزنچی با حکم آبان ۱۴۰۰ علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، به عضویت شورای عالی انقلاب فرهنگی درآمد.
او در گفتوگو با برنامه خرمشهر اشاره دقیقتری به مصوبه مورد نظر نکرد اما به نظر میرسد با توجه به تاریخ حکم او، مصوبه مورد بحث، دستور ابراهیم رئیسی، رییسجمهوری وقت در تیرماه سال ۱۴۰۱ باشد.
گشتهای سرکوب شهروندان در ایران، پس از انقلاب سال ۵۷ به شکلها و با نامهای مختلف فعال شدند و گشت ارشاد هم از زمان ریاستجمهوری محمود احمدینژاد و از سال ۱۳۸۵ به میدان آمد.
احمدرضا رادان، فرمانده فعلی فراجا که در آن زمان فرمانده پلیس انتظامی تهران بود، گشت ارشاد را در قالب طرحی که آن را «مبارزه با بدحجابی و اراذل و اوباش» نامید، آغاز کرد. این طرح همواره، به جز در مقاطعی نظیر انتخابات در تهران و پس از آن در سراسر کشور اجرا شد.
مستند قانونی اجرای این طرح در گفتههای مقامات انتظامی، مصوبه سال ۱۳۸۲ شورای عالی انقلاب فرهنگی با عنوان «طرح توسعه فرهنگ عفاف و حجاب» در دوران ریاست جمهوری محمد خاتمی بود.
این طرح به طور کامل با عنوان «راهبردهای گسترش فرهنگ عفاف» در سال ۱۳۸۴ ابلاغ شد اما اجرایی نشد. روسای جمهور بعدی (احمدینژاد و حسن روحانی) هرگز طرح را به طور کامل ابلاغ نکردند.
جلسه شورای عالی انقلاب فرهنگی، سهشنبه ۱۵ تیر ۱۴۰۱
ابلاغ به وسیله ابراهیم رئیسی
تیر ۱۴۰۱، رئیسی، یکسال پس از آغاز ریاست جمهوری خود، در جلسه شورای عالی انقلاب فرهنگی، دستور داد دبیرخانه این شورا هماهنگیهای لازم را میان دستگاهها و نهادهای فرهنگی و اجرایی برای اجرای مصوبه سال ۱۳۸۴ شورای عالی انقلاب فرهنگی درباره حجاب و عفاف انجام دهد.
پس از این جلسه، حضور گشتهای ارشاد در کشور پررنگتر شد. همزمان فعالیتهای «قرارگاه حجاب و عفاف» یا «قرارگاه ۲۱ تیر» تشدید شد که زیر نظر وزارت کشور فعال بودند.
در نهایت، در شهریور ۱۴۰۱، مهسا ژینا امینی پس از بازداشت بهدست گشت ارشاد در تهران، در یکی از «کلاسهای توجیهی حجاب و عفاف» کشته شد.
کار «نفوذ» بود
شورای عالی انقلاب فرهنگی، شورایی بالادستی است که اعضای حقوقی آن، بالاترین مقامات کشوری و نظامی و امنیتی هستند و اعضای حقیقی آن را شخص رهبر جمهوری اسلامی منصوب میکند.
سوزنچی که منصوب خامنهای است، گفت: «در آن تصمیم [اجرای مصوبه سال ۱۳۸۴ یا ۱۳۸۲] که خیلی محرمانه هم بود، ما به این جمعبندی رسیدیم که هرگونه مواجهه حضوری با بیحجابها باید حذف شود؛ چه از گشت ارشاد باشد یا از هر چیز دیگری.»
او ادامه داد: «عواملی که ما از آنها خبری نداشتیم، این تصمیم را اینگونه ابلاغ کردند که نه تنها گشت ارشاد باید تقویت شود، بلکه نیروی انتظامی باید آموزش هم بدهد و این بنده خدا [مهسا امینی] در کلاسهای آموزشی نیروی انتظامی آن اتفاق برایش افتاد.»
با توجه به گردشکار چنین مصوباتی از زمان رایگیری تا ابلاغ، اصولا در جمهوری اسلامی امکانپذیر نیست که مصوبهای بدون ثبت در دبیرخانهها، چندین رونوشت و تایید، به مرحله اجرا برسد.
با این حال، سوزنچی گفت: «بسیاری از نهادهای امنیتی ورود کردند اما معلوم نشد که این دستکاری در کدام مرحله اتفاق افتاده است. به نظر من این دستکاری از جنس نفوذ است.»