دائمی گفت ایران یکی از کانونهای اصلی بحران کاهش منابع آب شیرین است و افزود بخش عمده حجمی که از ذخایر راهبردی آب زیرزمینی برداشته شده، غیرقابل تجدید است.
حسین ظفری، سخنگوی مدیریت بحران کشور، نیز سهشنبه ۲۰ در مصاحبهای تاکید کرد با توجه به برداشتهای زیاد از منابع آب زیرزمینی و شرایط نامناسب سدها، حتی در صورت وقوع بارشهای نرمال نیز تنها بخشی از کسری منابع آبی جبران خواهد شد.
او گفت استانهای شرقی کشور شامل سیستان و بلوچستان، خراسان جنوبی و جنوب استان خراسان رضوی و شمال هرمزگان بیشترین تنش آبی و خشکسالی را طی سال گذشته داشتهاند.
سایت خبری رکنا ۱۹ آبان گزارش داد تعداد چاههای آب در ایران با یک میلیون حلقه فعال و غیرفعال، ۲.۵ برابر کل کشورهای خاورمیانه است؛ موضوعی که نشان میدهد آخرین ذخایر آبهای زیرزمینی کشور در حال نابودی است.
عبدالجلال ایری، سخنگوی کمیسیون عمران مجلس، نیز ۱۹ آبان در صحن علنی مجلس درباره بحران آب هشدار داد و گفت منابع آب تجدیدپذیر کشور حدود ۳۱ درصد کاهش یافته است.
خشکسالی بیسابقه در پایتخت
در روزهای اخیر، ابعاد تازهای از بحران کمآبی در ایران آشکار شده و این وضعیت زنگ خطر جدی را برای زندگی روزمره مردم و تداوم فعالیت بسیاری از صنایع به صدا درآورده است.
مسعود پزشکیان ۱۵ آبان گفت اگر در آذرماه باران نبارد، آب در تهران جیرهبندی خواهد شد و اگر باز هم باران نبارد، باید برای تخلیه تهران اقدام کرد.
مهدی پیرهادی، رییس کمیسیون سلامت شورای شهر تهران، ۲۰ آبان در جلسه شورا، گفت در ۶۰ سال گذشته سابقه نداشته در مهر و آبان حتی یک قطره باران در پایتخت نبارد.
او همچون سایر مقامهای جمهوری اسلامی، مسئولیت ناکارآمدی حکومت در مدیریت بحران آب را گردن مردم انداخت و آنها را به «۱۰ درصد صرفهجویی بیشتر در مصرف» دعوت کرد.
عباس علیآبادی، وزیر نیرو، ۱۸ آبان از قطعی شبانه آب در کشور خبر داد و از مردم خواست ذخیرهساز خانگی نصب کنند.
اصغر جهانگیر، سخنگوی قوه قضاییه، در سخنانی وضعیت خشکسالی در کشور را «همچنان بحرانی» و نیازمند «تلاش همگانی» برای مدیریت صحیح منابع آبی توصیف کرد.
او گفت دولت موظف است نوسازی شبکههای توزیع آب شهری را به سرعت سامان دهد، زیرا هدررفت سالانه میلیونها متر مکعب آب آشامیدنی به دلیل فرسودگی لولهها و شبکه توزیع اتفاق میافتد.
هشدار درباره وضعیت سدها
با وجود هشدارهای مکرر متخصصان در طول سالها و دهههای گذشته، نظام حکمرانی آب در جمهوری اسلامی بهجای سرمایهگذاری و هزینهکرد در زیرساختها، به سدسازی و حفر چاههای عمیق مشغول شده و علت بحران را به کاهش بارشها تقلیل داده است.
محمد جوانبخت، معاون وزیر نیرو، ۲۰ آبان در کنفرانس مدیریت آب ایران، گفت در بسیاری از شهرها از جمله تهران، بندرعباس، تبریز و اراک، مخازن سدها تا حد بیسابقهای کاهش یافتهاند.
بهعنوان نمونه، سد کاظمی بوکان که معمولا بیش از یک میلیارد مترمکعب آورد سالانه داشت، امسال دو سم کاهش داشت و تنها ۳۰۷ میلیون مترمکعب ورودی آب را تجربه کرد.
به گفته او، در سد دوستی، تامینکننده اصلی آب مشهد نیز موجودی به کمتر از پنج درصد ظرفیت رسیده و در وضعیتی بحرانی است.
حسین اسماعیلیان، مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب مشهد، دومین شهر بزرگ ایران از نظر جمعیت، نیز ۱۸ آبان اعلام کرده بود ذخیره آب سدهای تامینکننده این شهر به کمتر از سه درصد رسیده است.
وضعیت بحرانی تالابها و دریاچهها
خشکسالی و کمبود آب علاوه بر زندگی روزمره شهروندان، حیات منابع طبیعی مانند دریاچهها و تالابها را هم در ایران به خطر انداخته است.
سخنگوی مدیریت بحران کشور گفت با انتقال آب از طالقان به تهران، بخشی از تنش آبی کاهش یافته است، اما هشدار داد وضعیت فعلی دریاچه ارومیه مطلوب نیست.
سعید عیسیپور، مدیر دفتر برنامهریزی و تلفیق ستاد احیای دریاچه ارومیه، نیز ۲۰ آبان گفت بدون اصلاح مدیریت آب، «دریاچه ارومیه به زودی از نقشه ایران حذف میشود».
او هشدار داد دریاچه ارومیه، به مرز نابودی رسیده است.
به گفته این مقام مسئول، حجم آب دریاچه اکنون به کمتر از ۴۰ میلیون مترمکعب کاهش یافته و نشانههای فاجعه زیستمحیطی بیش از هر زمان دیگری نمایان شده است.
در همین روز، موسی مدحجی، رییس اداره احیای تالابهای خوزستان، در مصاحبهای ۵۸ درصد تالاب شادگان خشک شده است.
به گفته این مقام ادارهکل حفاظت محیط زیست، بخشهای جنوبی و غربی تالاب هم که شیب بالاتری دارند، تقریبا خشک هستند.
او افزود تالابهای خوزستان طی سال جاری، از مهرماه تاکنون بدترین شرایط آبی را داشتهاند.