نوری بیلگه جیلان، فیلمساز سرشناس ترک، در واکنش به موج انتقادها از حضورش در جشنواره دولتی فیلم فجر در ایران گفت که شرکت او در این رویداد نباید به‌عنوان حمایت از حکومت جمهوری اسلامی تفسیر شود.
معاون دبیرکل شورای عالی آموزش و پرورش، جمعه هفتم آذر در گفت‌وگو با خبرگزاری ایسنا اعلام کرد آییننامه اجرایی جدید مدارس پس از بازنگری سه ساله و دریافت بازخورد از استانها، در آستانه تصویب نهایی است.
موسیالرضا کفاش گفت نسخه قبلی آییننامه که در سال ۱۴۰۰ بهصورت آزمایشی به مدارس ابلاغ شده بود، پس از برگزاری بیش از ۶۴ جلسه، بازنگری شده و با هدف افزایش اختیارات مدیران و شوراهای مدرسه در حوزههای آموزشی، بهداشتی، مالی و برنامهریزی، آماده ارائه به شورای عالی است.
کفاش گفت یکی از محورهای اصلاح آییننامه، «تعیین تکلیف تلفنهمراه دانشآموز» است و اینکه شورای مدرسه چگونه باید با این موضوع برخورد کند.
شورای مدرسه در ایران، از مدیر مدرسه، معاونها، یک نفر از مربیان یا مشاوران، نماینده شورای معلمان و نماینده انجمن اولیا و مربیان تشکیل می‌شود و در برخی مدارس نیز در صورت لزوم، نماینده شورای دانشآموزان به جلسات آن دعوت می‌شود.
کفاش گفت موضوع دیگر، بحث نصب دوربینها در کلاسهای درس و فضاهای مدرسه است که بهگفته او در سال‌های گذشته، با «چالشهایی» همراه بوده و در نسخه جدید تلاش شده مسئولیت در این زمینه بیشتر به شورای مدرسه واگذار شود تا «با توجه به اقتضائات مدرسه» درباره آن تصمیمگیری کند.
او همچنین از حذف بند «اخراج موقت» دانشآموزان از آییننامه اجرایی خبر داد و گفت به جای آن «توصیههای مشاورهای» در نظر گرفته شده است.
با وجود این، با توجه به «افزایش اختیارات مدرسه» نگرانیهایی وجود دارد که تنبیههای غیررسمی و فشارهای انضباطی از مسیرهای دیگر ادامه یابد.
این طرح در شرایطی مطرح می‌شود که فعالان آموزشی و حقوق کودک در سال‌های گذشته بارها نسبت به افزایش کنترل امنیتی در مدارس هشدار دادهاند و نصب دوربین در کلاسها را خلاف اصول تربیتی و ناقض حریم خصوصی کودکان دانستهاند.
کفاش این صحبتها را ۱۰ روز پس از ضربوشتم دانشآموزان در هنرستانی دخترانه در شهرری عنوان کرد که طی آن بازرسی خشن، تخریب وسایل، تهدید کلامی و ممانعت از تماس با والدین، یک روز عادی مدرسه را به محیطی امنیتی بدل کرد.
شهادت دانشآموزان این هنرستان نیز نشان داد آنچه رخ داده، نشانه گسترش خشونت نهادی در مدارس ایران است.
سابقه امنیتیسازی مدارس
فشار و تلاش حکومت برای امنیتیسازی مدارس و سرکوب دانشآموزان معترض، معلمان و فعالان صنفی، دست‌کم در دو دهه گذشته سابقه دارد.
در یکی از آخرین موارد، ۳۱ فروردین رسانههای ایران خبر دادند تفاهمنامهای مشترک میان فرمانده کل انتظامی کشور و وزیر آموزش و پرورش امضا شده است که مسیر حضور گستردهتر پلیس در مدارس و کنترل سختگیرانهتر دانشآموزان و معلمان معترض به سیاست‌های حکومت را هموار می‌کند.
امضای این تفاهمنامه با موجی از انتقادها از سوی افکار عمومی و تشکلهای صنفی روبه‌رو شد و منتقدان هشدار دادند اجازه نخواهند داد مدارس به «پادگان» تبدیل شوند.
چهارم فروردین نیز خبرگزاری تسنیم، وابسته به سپاه پاسداران، در گزارشی بر «ضرورت نصب دوربین در کلاسهای درس» تاکید کرد و نوشت این موضوع به یکی از مسائل چالشبرانگیز میان مسئولان وزارت آموزش و پرورش تبدیل شده است.
این فشارها به‌ویژه از زمان آغاز خیزش «زن، زندگی، آزادی» در سال ۱۴۰۱ بر معلمان و دانشآموزان معترض به سیاست‌های جمهوری اسلامی شدت گرفته است.
شرکت کنترل کیفیت هوای تهران، صبح جمعه هفتم آذر اعلام کرد میانگین کیفیت هوای پایتخت با آلاینده شاخص ذرات معلق کوچک‌تر از ۲.۵ میکرون روی عدد ۱۶۰ ثبت شده و در محدوده «ناسالم» برای همه شهروندان است.
میانگین کیفیت هوای تهران در ۲۴ ساعت گذشته نیز روی عدد ۱۷۶ بود که به‌معنای «ناسالم» برای همه است و نشان می‌دهد وضعیت آلودگی هوا در طول شبانه‌روز گذشته در سطوح بالا و پایدار باقی مانده است.
شاخص کیفیت هوا پنج دسته اصلی دارد که بر اساس آن، از عدد صفر تا ۵۰، هوای پاک، از ۵۰ تا ۱۰۰، هوای سالم، بین ۱۰۰ تا ۱۵۰، هوای ناسالم برای گروه‌های حساس، از ۱۵۱ تا ۲۰۰، هوای ناسالم (برای همه)، از ۲۰۱ تا ۳۰۰ بسیار ناسالم و از ۳۰۱ تا ۵۰۰، شرایط کیفی هوا خطرناک محسوب می‌شود.
ویدیوی ارسالی یک شهروند نشان‌دهنده آلودگی شدید هوای تهران در هفتم آذرماه است.
پیش‌تر و در ششم آذر، پس از آن‌که هوای تهران برای حدود یک هفته عمدتا در وضعیت نامطلوب قرار داشت، محمدجعفر قائم‌پناه، معاون اجرایی مسعود پزشکیان، با اشاره به بحران آلودگی هوا گفت: «نمی‌شود به مردم گفت از خانه بیرون نیایند. این شرمندگی نتیجه کار چندین ساله دولت جمهوری اسلامی است که نتوانسته رفاه را برای مردم فراهم کند.»
او هشدار داد بیشتر شدن آلودگی هوا که «جان‌سوز» است موجب کشتار می‌شود.
آمار تجمیعی کیفیت هوا در تهران از ابتدای سال جاری تصویری نگران‌کننده از روند آلودگی ارائه می‌دهد.
پایتخت ایران در سال ۱۴۰۴ تنها شش روز هوای پاک داشته و بیش از نیمی از روزهای سال برای گروه‌های حساس ناسالم بوده است. گروه‌های حساس، شامل کودکان، سالمندان، بیماران قلبی و ریوی و زنان باردار می‌شود.
بر اساس داده‌های شرکت کنترل کیفیت هوا، از ابتدای امسال تاکنون، هوای پایتخت شش روز در وضعیت پاک، ۱۲۳ روز قابل قبول، ۱۰۶ روز ناسالم برای گروه‌های حساس، ۱۲ روز ناسالم، دو روز بسیار ناسالم و دو روز در شرایط خطرناک قرار داشته است.
بررسی گزارش‌های مستند و صورت‌های مالی سازمان‌های دولتی و نهادهای حکومتی در ایران نشان می‌دهد سیاست‌‌گذاری‌های نادرست جمهوری اسلامی و اصرار بر ادامه این سیاست‌ها، در عمل هوا را از مردم گرفته و وضعیت را به جایی رسانده است که مردم از آن به عنوان «آشویتس ایران» یاد می‌کنند.
«آشویتس» نام اردوگاهی در دوران جنگ جهانی دوم بود. در این اردوگاه نیروهای نازی، یهودیان را در اتاق‌های گاز قتل‌عام می‌کردند.
اکنون در ایران سال ۱۴۰۴، شهروندان ایرانی در شهرهای بزرگ، شرایط خود را مشابه اتاق‌های گاز «آشویتس» توصیف می‌کنند. این توصیف برای کشوری که هر روز ۱۶۱ نفر در آن به‌دلیل آلودگی هوا جان خود را از دست می‌دهند، چندان بی‌راه نیست.
وضعیت قرمز در مشهد، اصفهان و برخی شهرهای خوزستان
در مشهد، شاخص لحظه‌ای کیفیت هوا در هفتم آذرماه با ثبت عدد ۱۵۳ در وضعیت قرمز و در شرایط ناسالم برای تمامی گروه‌ها قرار گرفت.
کیفیت هوای این شهر در ۲۴ ساعت گذشته با شاخص کلی ۱۶۰ در وضعیت قرمز (ناسالم برای تمامی گروه‌ها) قرار داشت.
هوای کلان‌شهر اصفهان نیز بر اساس داده‌های ۱۳ ایستگاه سنجش فعال منتهی به ساعت ۱۰ صبح هفتم آذر با میانگین ۱۵۲، همچنان وضعیت قرمز و ناسالم برای عموم افراد جامعه را نشان می‌دهد.
همچنین هوای ۱۴ شهر استان خوزستان در صبح جمعه در وضعیت بنفش، قرمز و نارنجی بود.
بر اساس اعلام سامانه پایش کیفی هوای کشور، شاخص کیفی هوا در شهر هویزه به عدد ۲۳۲ رسید و این شهر در وضعیت «بنفش» یعنی «بسیار ناسالم» قرار گرفت.
شاخص آلودگی هوا در شهرهای اندیمشک، خرمشهر، شادگان، ماهشهر و ملاثانی در محدوده قرمز و ناسالم برای همه گروه‌ها و در آبادان، آغاجری، اهواز، بهبهان، دزفول، کارون، شوشتر و لالی در وضعیت نارنجی و ناسالم برای گروه‌های حساس قرار گرفت.
در سوی دیگر، سازمان هواشناسی برای هشتم آذر هشدار سطح نارنجی آلودگی هوا در شهرهای تهران، کرج، اصفهان، اراک، مشهد، تبریز، ارومیه و اهواز صادر کرد.
کبری رفیعی، کارشناس سازمان هواشناسی نیز صبح جمعه در تشریح وضعیت جوی کشور اعلام کرد در استان‌های ساحلی دریای خزر و خراسان شمالی، بارش پراکنده رخ خواهد داد.
او اضافه کرد در سایر مناطق کشور تا یک‌شنبه ۹ آذر همچنان جوی پایدار تداوم دارد و این شرایط، سبب افزایش غلظت آلاینده‌ها و کاهش کیفیت هوا در شهرهای صنعتی خواهد شد.
در هفته‌های اخیر آلودگی هوا در پایتخت و دیگر شهرهای ایران به‌طور پیوسته در وضعیت نارنجی یا قرمز بوده است.
با وجود تداوم این بحران، مقام‌های جمهوری اسلامی هنوز راه‌حل موثر و پایداری برای کاهش آلودگی هوای تهران و دیگر کلان‌شهرها پیدا و اجرا نکرده‌اند و همچنان عمدتا به تعطیلی‌های مقطعی و تصمیم‌های کوتاه‌مدت بسنده می‌کنند.
نشریه ورایتی، در گزارشی به نقل از جیلان که ریاست هیات داوران جشنواره جهانی فیلم فجر در سال ۱۴۰۴ را برعهده دارد، نوشت که تحریم جشنواره‌ها می‌تواند «نوعی مقاومت» باشد اما او محروم کردن مردمی که در ایران زندگی می‌کنند از فیلم‌ها و فرصت گفت‌وگوهای سینمایی را «نوعی مجازات» آنها دانست.
بیلگه جیلان گفت: «جشنواره فجر دست‌کم ۴۰ سال قدمت دارد. من بارها به ایران آمده‌ام. اینجا با تئو آنجلوپولوس دیدار کردم و جایزه‌ای را از هیات داورانی به ریاست بلا تار دریافت کردم. چند ماه پیش هم یک مسترکلاس در تهران برگزار کردم و از نزدیک دیدم که این دیدارها برای فیلمسازان جوان ایرانی چقدر ارزشمند است.»
این اظهارات در حالی بیان شد که در سال‌های گذشته و به‌خصوص پس از شکل‌گیری جنبش «زن، زندگی، آزادی» در سال ۱۴۰۱، بسیاری از هنرمندان حضور در جشنواره فجر را تحریم کرده‌اند.
جشنواره حکومتی فجر در رشته‌های مختلف از جمله سینما، معمولا در سالگرد انقلاب سال ۵۷ و برای گرامی‌داشت آن برگزار می‌شده است.
بیلگه جیلان با اشاره به دشواری شرایط کار فیلمسازان داخل ایران گفت آنها بیش از هر جای دیگری به «امید و فرصت‌های این‌چنینی» نیاز دارند.
او تاکید کرد: «تحریم جشنواره‌ها هنر را فدای سیاست می‌کند. اگر قرار باشد جشنواره‌ها را به‌خاطر سیاست‌های دولت‌ها تحریم کنیم، شاید هیچ جشنواره‌ای در دنیا از این امر مستثنی نماند.»
این کارگردان ترک گفت شرکت در جشنواره‌ها نباید نشانه حمایت از حکومت‌ها تلقی شود، بلکه باید به‌عنوان تلاش برای عبور از مرزهایی ارزیابی شود که رژیم‌های سیاسی میان مردم ایجاد می‌کنند و همچنین باید به‌عنوان «کوشش برای تقویت گفت‌وگو و فرهنگ» دیده شود.
بیلگه جیلان که در سال ۲۰۱۴ برای فیلم «خواب زمستانی» نخل طلای کن را دریافت کرد، این هفته پس از انتشار نامه‌ای از سوی «انجمن فیلمسازان مستقل ایران» با انتقادهای گسترده روبه‌رو شد.
این انجمن که مدیریت آن را کاوه فرنام، تهیه‌کننده معترض مقیم دبی، بر عهده دارد از بیلگه جیلان خواست تا حضورش را در جشنواره فجر که امسال در شیراز برگزار می‌شود، بار دیگر بررسی کند.
انجمن فیلمسازان مستقل ایران در این نامه نوشت که حضور این کارگردان «عملا تصویری را تقویت می‌کند که حکومت تلاش دارد از وضعیت فرهنگی کشور ارائه دهد؛ تصویری که با واقعیت سانسور، سرکوب و محدودیت هنرمندان ایرانی همخوانی ندارد».
این انجمن همچنین یادآوری کرد که نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی طی سال‌های اخیر صدها معترض را، به‌ویژه در جریان جنبش «زن، زندگی، آزادی»، کشته‌اند.
