تحلیل‌گر ارشد در ایران‌اینترنشنال
شکست پی در پی تلاش‌های دیپلماتیک و میانجی‌گری‌ها میان ایران و آمریکا. روز چهارشنبه نماینده ویژه امارات با سفر به تهران، نامه‌ای از دونالد ترامپ، رییس‌جمهوری ایالات متحده، را به عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، تحویل داد.
با این حال، علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، گفت: «مذاکره نمی کنیم و هر اقدامی علیه خود را با اقدام متقابل جواب می دهیم.»
خامنه‌ای آمریکا را به قلدری متهم کرد در حالی که در واقع آنکه قلدری می کند جمهوری اسلامی است. آمریکا و جامعه جهانی خواستار آن هستند که ایران کشوری عادی مانند بقیه ۲۰۰ کشور جهان باشد و در پی نابودی اسراییل و بی ثباتی در خاورمیانه نباشد.
اما این موضع‌گیری خامنه‌ای ، بار دیگر تاکیدی بر استراتژی تقابل‌محور جمهوری اسلامی در برابر آمریکا و متحدانش است. خامنه‌ای در این سخنان، ایالات متحده را متهم به «قلدری» کرد و مدعی شد که جمهوری اسلامی در برابر این سیاست‌ها تسلیم نخواهد شد.
این در حالی است که بسیاری بر این باورند که در واقع جمهوری اسلامی است که باید سیاست‌های خود را تغییر دهد. کشورهای غربی از تهران می‌خواهند که از سیاست‌های تهاجمی خود در منطقه، از جمله حمایت از گروه‌های مسلح نیابتی، مسلح‌سازی حزب‌الله لبنان و تهدید اسرائیل دست بردارد.
خامنه‌ای و فرماندهان سپاه همواره ادعا کرده‌اند که ایالات متحده قصد دارد برنامه موشکی جمهوری اسلامی را متوقف کند اما نگرانی اصلی، نه صرفا توان موشکی ایران، بلکه استفاده جمهوری اسلامی از این توانایی برای حمایت از گروه‌های نیابتی در عراق، یمن، لبنان و غزه است.
برخلاف جمهوری اسلامی ، سایر کشورهای منطقه نیز از توان موشکی برخوردارند، اما به‌دلیل عدم پیگیری سیاست‌های تهاجمی، با واکنش‌های مشابه مواجه نشده‌اند.
رهبر جمهوری اسلامی در ادامه سخنان خود، وضعیت کنونی ایران را با شرایط پیامبر اسلام پس از شکست در جنگ احد مقایسه و تاکید کرد که کشته شدن فرماندهان نیابتی جمهوری اسلامی و حتی مرگ ابراهیم رئیسی، ربیس‌جمهوری سابق، به معنای تضعیف نظام نیست.
این در حالی است که به اعتقاد بسیاری از تحلیلگران، کشته شدن چهره‌هایی مانند حسن نصرالله، یحیی سنوار و اسماعیل هنیه، به‌وضوح ضربه‌ای جدی به محور مقاومت و سیاست‌های منطقه‌ای جمهوری اسلامی وارد کرده است.
خامنه‌ای بار دیگر بر مخالفت خود با هرگونه مذاکره با آمریکا تاکید کرد و ضمن رد نامه ترامپ، تلاش‌های دیپلماتیک میانجی‌گران از جمله روسیه، قطر و امارات را بی‌نتیجه دانست.
او همچنین به انتقاد از برخی تحلیلگران و روزنامه‌نگاران داخلی پرداخت که خواهان مذاکره با آمریکا هستند. خامنه‌ای با لحنی تحقیرآمیز به این دیدگاه پاسخ داد و هرگونه نظر مخالف سیاست‌های خود را رد کرد.
مجموع این مواضع نشان می‌دهد که خامنه‌ای همچنان بر سیاست عدم توافق با آمریکا اصرار دارد. او به‌خوبی آگاه است که هدف اصلی ترامپ، تعطیلی کامل برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی، محدودسازی توان موشکی، و قطع حمایت از گروه‌های نیابتی است؛ مسائلی که جمهوری اسلامی آن‌ها را به‌عنوان ابزار نفوذ منطقه‌ای خود تلقی می‌کند.
با تضعیف گروه‌های نیابتی جمهوری اسلامی، از جمله حماس و حزب‌الله، و فشارهای اقتصادی فزاینده، به نظر می‌رسد که جمهوری اسلامی در یکی از دشوارترین دوره‌های خود قرار گرفته است. با این حال، رهبر جمهوری اسلامی همچنان بر سیاست‌های پیشین خود پافشاری می‌کند و حاضر به تغییر مسیر و تغیر رفتار نیست.
