تحلیل‌گر ارشد در ایران‌اینترنشنال
دونالد ترامپ، رییس‌جمهوری آمریکا، یک‌شنبه در صریح‌ترین تهدید خود علیه جمهوری اسلامی خطاب به علی خامنه‌ای گفت: «یا توافق می‌کنید یا بمباران می‌شوید.» این هشدار جدی، شدیدترین تهدیدی است که ترامپ از زمان آغاز ریاست‌جمهوری‌اش، علیه حکومت ایران مطرح کرده است.
ترامپ در مصاحبه با شبکه ان‌بی‌سی تاکید کرد اگر جمهوری اسلامی با آمریکا به توافق نرسد، ایالات متحده حمله‌ای را ترتیب خواهد داد که «مشابه آن را هرگز ندیده‌اند».
با این حال، او هم‌زمان اشاره کرد که ایران و آمریکا در حال گفت‌وگو هستند؛ نشانه‌ای آشکار از تغییر موضع خامنه‌ای که پیش‌تر مذاکره را «بی‌شرافتی» می‌خواند، اما اکنون تحت فشار، ناچار به پذیرش مذاکرات شده است.
۱۹ بهمن ۱۴۰۳ خامنه‌ای مذاکره با آمریکا را بی‌عقلی و بی‌شرافتی توصیف کرده بود، اما اکنون تنها ۵۰ روز بعد، جمهوری اسلامی ناچار به ورود به مذاکرات غیرمستقیم شده است.
سه هفته پیش، ترامپ از طریق امارات متحده عربی نامه‌ای به خامنه‌ای ارسال کرد و خواستار توافق بر سر برچیدن برنامه هسته‌ای ایران شد. او هشدار داد در غیر این صورت، گزینه نظامی روی میز خواهد بود.
در پاسخ، جمهوری اسلامی از طریق عمان جواب نامه ترامپ را به واشینگتن ارسال کرد. هرچند هنوز متن کامل پاسخ ایران منتشر نشده، مسعود پزشکیان یک‌شنبه اعلام کرد تهران مذاکره مستقیم را نپذیرفته اما برای گفت‌وگوی غیرمستقیم آمادگی دارد.
این موضع‌گیری، در کنار تاکید ترامپ بر شروع گفت‌وگوها، نشان‌دهنده تاثیر فشارهای شدید کاخ سفید بر جمهوری اسلامی است.
ترامپ به‌وضوح اعلام کرده توافقی مشابه برجام را نمی‌پذیرد. او به‌دنبال «محدودسازی» برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی نیست، بلکه هدفش برچیدن کامل آن است.
این موضع از سوی دستیاران ارشد او نیز تایید شده است. بنابراین، شانس دستیابی به توافقی مشابه برجام عملا از بین رفته است.
ترامپ اعلام کرده هرگونه توافق جدید باید علاوه بر توقف برنامه هسته‌ای، شامل محدودیت برنامه موشکی جمهوری اسلامی و قطع حمایت از گروههای نیابتی در منطقه باشد.
خامنه‌ای تاکنون تصریح کرده چنین توافقی را نمی‌پذیرد. با این حال، تحت فشار فزاینده، او مجبور به عقبنشینی تدریجی شده است.
مهلت دوماههای که ترامپ به خامنه‌ای داده، حدود ۱۲ مه (۲۲ اردیبهشت) به پایان میرسد. در صورتی که تا آن زمان توافقی حاصل نشود، احتمال حمله نظامی آمریکا و اسرائیل به ایران بهشدت افزایش خواهد یافت؛ اگرچه این احتمال پیش از آن تاریخ نیز کاملا منتفی نیست.
تحرکات نظامی آمریکا نیز این تهدید را جدیتر جلوه میدهد. ناو هواپیمابر کارل وینسون، مجهز به جنگندههای رادارگریز اف-۳۵، از اقیانوس آرام به سمت اقیانوس هند حرکت کرده است و انتظار میرود طی دو هفته آینده در منطقه تحت فرماندهی سنتکام مستقر شود.
با توجه به تمدید ماموریت ناو هواپیمابر هری ترومن و استقرار هم‌زمان دو ناو هواپیمابر آمریکایی در منطقه، این آرایش نظامی را میتوان تلاشی برای وارد آوردن فشار حداکثری بر جمهوری اسلامی با هدف وادار کردن آن به تسلیم، یا بخشی از آمادهسازی مقدمات یک حمله نظامی احتمالی تلقی کرد.
همچنین دستکم پنج فروند بمبافکن رادارگریز بی۲ در جزیره دیهگو گارسیا در اقیانوس هند مستقر شدهاند. هر یک از این بمبافکنها قادر به حمل دو بمب سنگرشکن GBU-57 هستند که میتواند تا ۶۰ متر در بتن نفوذ کند؛ سلاحی که مشخصا برای هدف قرار دادن تاسیسات زیرزمینی طراحی شده است.
فرماندهان ارشد سپاه پاسداران بارها ادعا کردهاند شهرهای موشکی و تاسیسات هسته‌ای زیرزمینی ایران غیرقابل نفوذ هستند.
با این حال، تحلیلگران نظامی بر این باورند که ترکیب جنگندههای اف-۳۵ آمریکا و اسرائیل، بمبافکنهای بی۲ و موشکهای کروز تامهاوک، میتواند بهطور موثری سیستمهای دفاعی جمهوری اسلامی را از کار بیندازد.
خامنه ای بر سر دو راهی تسلیم و تحقیر یا پذیرش خطر بمباران تاسیسات هسته‌ای و نظامی جمهوری اسلامی و حتی به خطر افتادن موجودیت آن قرار گرفته است. آنطور که ترامپ گفته خامنه‌ای کمتر از دو ماه برای این تصمیم مهلت دارد.
