مریخ‌نورد ناسا برای نخستین بار نشانه‌هایی از وقوع رعد و برق در این سیاره را به ثبت رساند. دانشمندان سال‌ها در این باره تردید داشتند که آیا در جو خشک و پرگرد و غبار مریخ تخلیه‌های الکتریکی رخ می‌دهد یا نه، اما یافتن مدرک مستقیم برای آن دشوار بود.
خبرگزاری فرانسه جمعه هفتم آذر گزارش داد مریخ‌نورد «استقامت» صدای جرقه‌های کوچکی را ضبط کرده که در میان طوفان‌های گرد و غبار دائمی این سیاره شکل می‌گیرند.
بر اساس این گزارش، «استقامت» که از سال ۲۰۲۱ در سطح سیاره سرخ فعالیت می‌کند، «به‌طور تصادفی» صداهای مربوط به رعد و برق را ثبت کرده است.
با این حال، این پدیده بسیار متفاوت از صاعقه‌های عظیم و طویل سیاره زمین است.
یافته‌های جدید درباره مریخ در مقاله‌ای در شماره هفته جاری مجله «نیچر» منتشر شده است.
رعد و برق در مریخ چگونه شکل می‌گیرد؟
باپتیست شید، نویسنده اصلی مقاله از مرکز CNRS فرانسه، گفت رعد و برق‌ها در مریخ در واقع «جرقه‌های کوچکی» هستند، شبیه به زمانی که در هوای خشک با لمس در خودرو، برق ساکن خفیفی را احساس می‌کنید.
او افزود با وجود انرژی بسیار اندک، این تخلیه‌های الکتریکی «در همه نقاط مریخ و به طور پیوسته» رخ می‌دهند.
این فرآیند از برخورد و ساییده شدن ذرات ریز گرد و غبار به یکدیگر آغاز می‌شود. در نتیجه، این ذرات بار الکتریکی می‌گیرند و انرژی خود را به‌صورت قوس‌های الکتریکی بسیار کوتاه، در حد چند سانتی‌متر یا حتی چند میلی‌متر، آزاد می‌کنند و موج شوک ضعیفی تولید می‌شود که قابل شنیدن است.
در زمین نیز طوفان‌های گرد و غبار و گردبادهای بیابانی می‌توانند میدان‌های الکتریکی ایجاد کنند، اما این میدان‌ها به‌ندرت به حدی می‌رسند که تخلیه الکتریکی رخ دهد.
با این حال، به گفته شید، به‌دلیل فشار بسیار پایین و ترکیب خاص جو مریخ، مقدار باری که برای ایجاد یک تخلیه الکتریکی لازم است، «بسیار کمتر» از زمین است.
او افزود این پدیده از نخستین سال‌های کاوش مریخ در نظریه‌ها مطرح بوده و حتی در آزمایشگاه نیز شبیه‌سازی شده است.
این محقق تاکید کرد رعد و برق به حدی برای پژوهش‌های مربوط به مریخ اهمیت داشت که آژانس فضایی اروپا در فضاپیمای «شیاپارلی» ابزاری ویژه برای جست‌وجوی آن تعبیه کرده بود.
این فضاپیما در سال ۲۰۱۶ هنگام فرود بر سطح مریخ سقوط کرد و ماموریتش ناکام ماند.
خبرگزاری فرانسه در ادامه گزارش خود نوشت تخلیه‌های الکتریکی می‌توانند سازوکارهایی را در سطح مریخ به جریان اندازند که موجب تخریب مولکول‌های آلی می‌شود؛ مولکول‌هایی که از اجزای اصلی و اولیه شکل‌گیری حیات به‌شمار می‌روند.
این پدیده همچنین می‌تواند علت ناپدید شدن غیرمنتظره و سریع گاز متان در جو مریخ باشد؛ مساله‌ای که سال‌ها ذهن دانشمندان را به خود مشغول کرده است.
افزون بر این، کشف اخیر می‌تواند بر برنامه‌ریزی و اجرای ماموریت‌های آینده به مریخ تاثیرگذار باشد.
خبرگزاری رویترز جمعه هفتم آذر به نقل از مقام‌های سریلانکا گزارش داد ۴۶ نفر در پی طوفان سهمگین در این کشور جان خود را از دست دادند.
در اندونزی، جزیره سوماترا بیشترین خسارت را دیده است. رییس سازمان مدیریت بحران این کشور اعلام کرد شمار کشتهها در سوماترا به ۱۷۴ نفر رسیده، ۷۹ تن دیگر همچنان مفقود هستند و هزاران نفر نیز از خانههای خود تخلیه شده‌اند.
در منطقه پادانگ پاریامان اندونزی، سطح آب تا حدود یک متر افزایش یافته و با وجود جان باختن دستکم ۲۲ نفر، هنوز نیروهای امدادی به برخی مناطق دسترسی پیدا نکردهاند.
ساکنان می‌گویند ذخایر غذا و آب در این منطقه رو به پایان است.
مقام‌های محلی همچنان میکوشند تا برق را وصل کنند، جادههای بستهشده در اثر رانش زمین را بازگشایی کنند و ارتباطات را دوباره برقرار سازند.
به گفته مقام‌های اندونزی، ارسال کمکهای هوایی و اعزام نیروهای امدادی به مناطق آسیبدیده ادامه دارد.
تایلند؛ ۱۴۵ کشته و بیش از ۳.۵ میلیون آسیبدیده
دولت تایلند اعلام کرد سیل در هشت استان جنوبی این کشور به مرگ ۱۴۵ نفر انجامیده و بیش از ۳.۵ میلیون نفر را تحت تاثیر قرار داده است.
در شهر هاتیای که از کانونهای اصلی خسارت به شمار میرود، بارندگی متوقف شده اما بسیاری از محلهها همچنان زیر آب هستند و بخشهایی از شهر برق ندارند.
به گفته ساکنان، خسارتهای واردشده به خانهها و کسبوکارها بسیار گسترده است.
برخی شهروندان نیز از قطع راههای ارتباطی خبر داده و گفتهاند عملا در محاصره قرار گرفتهاند.
مالزی؛ طوفان «سنیار» و ادامه عملیات تخلیه شهروندان
مقام‌های مالزی تایید کردند دستکم دو نفر در پی طوفان در این کشور جان خود را از دست دادند.
بر اساس گزارشها، طوفان گرمسیری «سنیار» بامداد هفتم آذر پس از رسیدن به خشکی تضعیف شده، اما سازمان هواشناسی مالزی همچنان درباره احتمال بارشهای سنگین، بادهای شدید و طوفانی شدن دریا هشدار داده است.
بیش از ۳۰ هزار نفر در مالزی در پناهگاههای اضطراری اسکان داده شده‌اند.
وزارت خارجه مالزی اعلام کرد تاکنون ۱۴۵۹ نفر از شهروندان این کشور که در بیش از ۲۵ هتل در جنوب تایلند گرفتار سیلاب بودند، تخلیه شده‌اند و تلاشها برای انتقال ۳۰۰ تن دیگر ادامه دارد.
اوربان جمعه هفتم آذر در مسکو گفت: «صرفنظر از هرگونه فشار خارجی، ما در هیچ زمینهای همکاری با روسیه را کنار نگذاشتهایم.»
او افزود: «تامین انرژی مجارستان در حال حاضر بر منابع روسیه استوار است و در آینده نیز چنین خواهد بود. ما قابل اعتماد بودن و ثبات این منابع انرژی را بسیار ارج مینهیم.»
خبرگزاری فرانسه هفتم آذر نوشت این چهارمین ملاقات اوربان با پوتین از زمان حمله روسیه به اوکراین در اسفند ۱۴۰۰ به شمار میرود.
بر اساس این گزارش، اظهارات اوربان در دیدار با پوتین خشم بروکسل را برانگیخته، زیرا اتحادیه اروپا از کشورهای عضو خواسته است وابستگی خود به انرژی روسیه را پایان دهند.
تحولات اخیر در شرایطی رخ می‌دهد که اتحادیه اروپا در تلاش است تا در مذاکرات صلح اوکراین نقش پررنگتری ایفا کند.
اوربان که از سال ۲۰۱۰ قدرت را در مجارستان در دست دارد، در طول جنگ روابط خود را با کرملین حفظ کرده و مواضع کی‌یف را مورد انتقاد قرار داده است.
قدردانی پوتین از مواضع «متعادل» مجارستان
رییس‌جمهوری روسیه در دیدار با نخست‌وزیر مجارستان، از «مواضع متعادل» بوداپست در قبال مناقشه اوکراین و حفظ روابط دوجانبه با مسکو «علیرغم همه دشواریها» قدردانی کرد.
پوتین تاکید کرد روابط مجارستان و روسیه بر پایه «عملگرایی» استوار است.
اوربان نیز بار دیگر از آمادگی مجارستان برای ایفای نقش میانجی در گفتوگوهای صلح اوکراین خبر داد و اعلام کرد کشورش می‌تواند «میزبان مذاکرات صلح» باشد.
این سیاستمدار ۶۲ ساله پیش از عزیمت به مسکو گفته بود هدف از این سفر «تضمین تامین انرژی مجارستان برای زمستان پیشرو و سال آینده با قیمتی مناسب» است.
اوربان با اشاره به دسترسی مجارستان به گاز و نفت روسیه اعلام کرده کشورش پایینترین نرخ انرژی در اروپا را دارد، زیرا منابع روسی در مقایسه با قیمتهای جهانی «ارزانتر هستند».
او سال آینده در انتخاباتی سرنوشتساز شرکت می‌کند که انتظار میرود رقابتی تنگاتنگ میان او و منتقدانش باشد.
وابستگی مجارستان به انرژی روسیه
بنا بر اعلام صندوق بینالمللی پول، مجارستان در سال ۲۰۲۴ حدود ۷۴ درصد گاز و ۸۶ درصد نفت مورد نیاز خود را از روسیه تامین کرد.
این نهاد هشدار داده قطع کامل گاز روسیه در اتحادیه اروپا می‌تواند بیش از چهار درصد از تولید ناخالص داخلی مجارستان بکاهد.
وزارت خزانهداری آمریکا ۳۰ مهر در واکنش به «نبود تعهد جدی» از سوی کرملین برای خاتمه دادن به جنگ اوکراین، دو شرکت بزرگ نفتی روسیه، روسنِفت و لوکاویل، و دهها شرکت تابعه آنها را در فهرست تحریمهای خود قرار داد.
اوربان که از حامیان سرسخت دونالد ترامپ به شمار میرود، ۱۶ آبان با رییس‌جمهوری آمریکا در کاخ سفید دیدار کرد و خواستار معافیت بوداپست از تحریمهای واشینگتن علیه مسکو شد.
مجارستان ۱۷ آبان اعلام کرد آمریکا با ادامه واردات نفت و گاز روسیه از سوی بوداپست موافقت کرده و این کشور از تحریمهای واشینگتن علیه مسکو «به‌طور نامحدود» معاف شده است. با این حال، یک مقام کاخ سفید گفت این معافیت تنها برای یک سال اعتبار دارد.
از آن زمان تاکنون، دولت آمریکا هنوز این معافیت را به‌صورت رسمی منتشر نکرده است.
شبکه سیانان جمعه هفتم آذر به نقل از مقام‌های آتشنشانی هنگکنگ گزارش داد ۷۹ تن نیز در این حادثه زخمی شده‌اند.
به گفته مقامات، مهار این آتشسوزی که چندین ساختمان در مجموعه مسکونی وانگ فوک کُرت در منطقه تایپو را دربر گرفت، ۴۲ ساعت به طول انجامید.
نامشخص بودن سرنوشت صدها نفر
کریس تانگ، وزیر امنیت هنگکنگ، هفتم آذر در یک نشست خبری گفت وضعیت حدود ۲۰۰ نفر از ساکنان منطقه هنوز روشن نیست و عملیات شناسایی، تخلیه و آواربرداری ادامه دارد.
او افزود این حادثه باعث «شوک گسترده» در شهری شده که معمولا به استانداردهای ایمنی بالا و سازههای مقاوم مشهور است.
در همین حال، بسیاری از ساکنان که از خانههای خود تخلیه شده‌اند، سومین شب را در پناهگاههای موقت سپری می‌کنند و گروهی نیز در انتظار دریافت خبر از بستگان مفقودشان هستند.
بررسیها درباره علت آتشسوزی ادامه دارد
علت شروع آتشسوزی هنوز مشخص نشده و پلیس میگوید بررسی دلیل گسترش سریع شعلهها در میان چندین ساختمان سه تا چهار هفته زمان خواهد برد.
بر اساس ارزیابیهای اولیه، آتش ابتدا در طبقات پایین برج «وانگ چئونگ هاوس»، یکی از هشت برج مجموعه، آغاز شد. بیش از چهار هزار نفر در این مجموعه سکونت داشتند که اکثریت آنها افراد سالخورده بودند.
در زمان وقوع حادثه، هر هشت برج این مجموعه به‌دلیل انجام عملیات بازسازی، در داربستهای بامبو و پوششهای پارچهای سبزرنگ محصور بودند.
پیشتر پلیس اعلام کرده بود نام شرکت ساختمانی روی صفحههای پلیاستایرن قابل اشتعال دیده شده؛ صفحاتی که در برخی پنجرهها مسیر خروج را مسدود کرده بودند.
وزیر امنیت هنگکنگ افزود شعلهور شدن این شبکههای محافظ و داربستهای بامبو سبب شد آتش با سرعت بالا به طبقات مختلف و سپس ساختمانهای مجاور سرایت کند.
در زمان حادثه، دمای داخل ساختمان در برخی نقاط به بیش از ۵۰۰ درجه سانتیگراد رسیده بود.
ابهام در کارایی تجهیزات ایمنی
بر پایه بازرسیهای انجامشده پس از حادثه، هیچیک از سیستمهای هشدار آتشسوزی در این هشت ساختمان فعال نبودند.
مقام‌های هنگکنگی هنوز اطمینان ندارند که این سامانهها هنگام وقوع حریق عملکرد درستی داشتهاند یا نه. شماری از ساکنان نیز پیشتر گفته بودند آژیرهای هشدار به صدا درنیامده است.
اندی یونگ، مدیر خدمات آتشنشانی، گفت در این زمینه «اقدام قانونی» انجام خواهد شد.
نیروهای آتشنشانی همچنین خبر دادند در برخی واحدها پس از اطفای حریق، آتش دوباره شعلهور شده و روند کنترل را پیچیدهتر کرده است.
خبرگزاری رویترز جمعه هفتم آذر در گزارشی به نقل از مرتس، از ابراز امیدواری او برای توافق سریع اتحادیه اروپا بر سر این موضوع خبر داد.
او در کنفرانس خبری مشترک با رابرت گلوب، نخست‌وزیر اسلوونی، در برلین گفت: «نیاز به چنین اقدامی هر روز فوری‌تر می‌شود. اوکراین به حمایت ما احتیاج دارد. حملات روسیه شدت گرفته و زمستان هم فرا رسیده است.»
بلژیک مخالف است
بارت دِ وِوِر، نخست‌وزیر جدید بلژیک، در نامه‌ای به اورسولا فون در لاین، رییس کمیسیون اروپا، هشدار داد که طرح اتحادیه اروپا برای استفاده از دارایی‌های بلوکه‌شده روسیه ممکن است «شانس رسیدن به توافق صلح» میان کی‌یف و مسکو را از بین ببرد.
د وور نوشت: «پیشبرد عجولانه طرح اعطای وام بازپرداخت‌ها (reparations loan) این پیامد ناخواسته را خواهد داشت که اتحادیه اروپا عملا مانع دستیابی به هرگونه توافق صلح در آینده شود.»
۱۴۰ میلیارد یورو دارایی‌های روسیه در اروپا
بر اساس طرحی که فون در لاین ارائه داده، دارایی‌های بلوکه‌شده بانک مرکزی روسیه در اروپا وام داده می‌شود و اوکراین از آن برای هزینه‌های دفاعی و بودجه عمومی استفاده می‌کند.
اجرای این طرح بدون حمایت بلژیک ممکن نیست، چون بخش عمده این دارایی‌ها (حدود ۱۸۵ میلیارد یورو) نزد موسسه مالی یوروکلیر در بلژیک نگه‌داری می‌شود.
نخست‌وزیر بلژیک در نامه خود تاکید کرد: «این طرح از اساس اشتباه است. در طول تاریخ، هیچ‌گاه دارایی‌های بلوکه‌شده هنگام جنگ مورد استفاده قرار نگرفته‌اند.»
او افزود این دارایی‌ها معمولا پس از پایان جنگ و در چارچوب توافق‌های رسمی صلح و پرداخت غرامت از سوی طرف بازنده، تعیین تکلیف می‌شوند.
رهبران اتحادیه اروپا ماه گذشته در نشست بروکسل تلاش کردند بر سر استفاده از ۱۴۰ میلیارد یورو از دارایی‌های روسیه برای کمک به اوکراین به توافق برسند اما مخالفت بلژیک مانع از توافق شد.
کمیسیون اروپا گفته است قصد دارد نگرانی‌های بلژیک را در پیش‌نویس پیشنهادی جدید برطرف کند. قرار است این پیشنهاد برای حمایت مالی از اوکراین در سال‌های ۲۰۲۶ و ۲۰۲۷ همین هفته ارائه شود.
مقام‌های اروپایی می‌گویند تا این لحظه هیچ متن حقوقی رسمی‌ای به بلژیک ارائه نشده است.
بروکسل تاکید کرده اگر قرار باشد طرح استفاده از این دارایی‌ها اجرا شود، سایر کشورهایی که دارایی‌های روسیه را مسدود کرده‌اند - از جمله اعضای گروه هفت - نیز باید در این طرح مشارکت داشته باشند.
تیم ضدفساد اوکراین خانه رییس دفتر زلنسکی را بازرسی کرد
نهادهای ضدفساد اوکراین هفتم آذر اعلام کردند خانه آندری یرماک، رییس دفتر ولودیمیر زلنسکی، رییس‌جمهوری اوکراین را در چارچوب یک پرونده تحقیقاتی بازرسی کرده‌اند.
یرماک در کانال تلگرام خود تایید کرد که این بازرسی در محل سکونتش انجام شده و او «به‌طور کامل» با ماموران همکاری می‌کند.
در بیانیه مشترک «اداره ملی مبارزه با فساد اوکراین» و «دادستانی ویژه مبارزه با فساد» آمده است که این بازرسی‌ها «با مجوز قانونی» و در ارتباط با یک پرونده تحقیقاتی انجام شده، هرچند جزییاتی درباره ماهیت اتهامات ارائه نشده است.
اوایل ماه جاری، همین نهادها از یک پرونده گسترده فساد در شرکت دولتی انرژی هسته‌ای اوکراین خبر دادند. پرونده‌ای که به یک طرح رشوه‌خواری ۱۰۰ میلیون دلاری مربوط است و برخی مقام‌های سابق و شرکای تجاری پیشین زلنسکی را درگیر کرده است.
هر چند نام یرماک در این پرونده نیامده است اما فشارهای سیاسی علیه او در هفته‌های گذشته افزایش یافته و برخی نمایندگان اپوزیسیون و حتی تعدادی از اعضای حزب حاکم خواستار برکناری‌اش شده‌اند.
این موضوع یکی از جدی‌ترین بحران‌های سیاسی دوران جنگ برای دولت زلنسکی توصیف شده است.
همزمان کاخ کرملین اعلام کرد که روسیه قصد دارد برای پیشبرد روند صلح در جنگ اوکراین تلاش کند؛ حتی اگر معتقد باشد زلنسکی «فاقد مشروعیت» است.
چهار تن از ساکنان محلی و یک گردشگر جمعه هفتم آذر در گفتوگو با خبرگزاری رویترز تایید کردند فشارهای امنیتی در منطقه از اواخر شهریور و بهویژه در دو هفته گذشته، شدت یافته است.
سوکره یکی از ایالتهای فقیر ونزوئلا به شمار میرود که تنها ۱۱ کیلومتر با جزیره ترینیداد و توباگو فاصله دارد.
این ایالت محل زندگی شماری از بیش از ۸۰ نفری است که تاکنون در جریان حملات ارتش ایالات متحده در آبهای منطقه کشته شده‌اند.
این حملات بخشی از کارزار چندماهه دولت دونالد ترامپ علیه قایقهایی است که آمریکا آنها را متعلق به شبکههای مواد مخدر میداند.
حکومت ونزوئلا اتهام ارتباط با شبکههای قاچاق مواد مخدر را رد کرده و میگوید واشینگتن بهدنبال تغییر حکومت و کنترل منابع نفتی این کشور است.
رویترز در ادامه گزارش خود نوشت نیروهای امنیتی ونزوئلا، بهویژه سازمان اطلاعات ملی «سبین» و سازمان ضدجاسوسی نظامی «دیجیسیآیام»، در روزهای اخیر حضور خود را در شهرهای ساحلی مانند «گیریا» و «کاروپانو» افزایش دادهاند.
به گفته شاهدان، برخی ماموران با لباس شخصی و خودروهای سواری در محلهها تردد می‌کنند و گروههای موتوری نزدیک به حزب حاکم نیز در کنار پلیس در خیابانها دیده می‌شوند.
دو تن از اعضای خانواده قربانیان حملات اخیر آمریکا به رویترز گفتند نیروهای امنیتی پس از کشته شدن بستگانشان به خانههای آنان رفته، محل را بازرسی کرده و به آنها هشدار دادهاند که درباره مرگ عزیزانشان در شبکههای اجتماعی مطلبی منتشر نکنند.
آنها تاکید کردند تاکنون هیچ اطلاعرسانی رسمی درباره کشتهشدگان صورت نگرفته و نشانهای از آغاز تحقیقات نیز وجود ندارد. به گفته آنان، اجساد قربانیان هنوز پیدا نشده و مراسم خاکسپاری هم برگزار نشده است.
به گزارش رویترز، درگیریهای اخیر باعث رکود فزاینده اقتصاد محلی شده که پیشتر بر قاچاق کالا، معاملات غیررسمی با ترینیداد و توباگو و تردد دریایی تکیه داشت.
ساکنان گیریا گفتند هیچ قایقی حتی برای حمل مسافر یا خرید کالا، دیگر از بندر خارج نمیشود و «همهچیز عملا تعطیل شده است».
یک فروشنده محلی در همین ارتباط گفت: «در شهر پولی در گردش نیست و تنها جنبوجوش اخیر ناشی از پرداخت کمکهای نقدی دولتی بوده است.»
به گفته یک شاهد، در برخی نقاط ایالت ایستبازرسیهای جدید ایجاد شده، اما مشخص نیست چه نهادی آنها را اداره می‌کند.
بسیاری از ساکنان از حضور افرادی با ظاهر غیرمحلی خبر دادهاند که در قالب شهروندان عادی در شهرها پرسه می‌زنند، اما به نظر میرسد ماموران اطلاعاتی باشند.
یک ساکن سابق کاروپانو که اخیرا این شهر را ترک کرده، گفت سازمان ضدجاسوسی نظامی ونزوئلا یک مرکز فرماندهی در هتلی دولتی در ریو کاریبه ایجاد کرده و مردم برای جلوگیری از برخوردهای احتمالی، کمتر در فضاهای عمومی رفتوآمد می‌کنند.
نظارت و کنترل امنیتی از سوی حزب حاکم در حالی تشدید شده است که آمریکا قصد دارد وارد فاز تازهای از عملیات مرتبط با ونزوئلا شود.
دولت نیکلاس مادورو هیچ توضیحی درباره علت اعزام گسترده نیروهای امنیتی به سوکره نداده، اما به گفته ناظران بینالمللی، نهادهای اطلاعاتی این کشور بخش محوری از سازوکار حفظ قدرت در حکومت ونزوئلا هستند.
