ترامپ: روزهای مادورو به شماره افتاده است
دونالد ترامپ، رییسجمهوری آمریکا، اعلام کرد «روزهای نیکولاس مادورو، رییسجمهوری ونزوئلا به شماره افتاده است» اما از پاسخ شفاف درباره احتمال حمله زمینی یا عملیات نظامی مستقیم علیه ونزوئلا خودداری کرد.
دونالد ترامپ، رییسجمهوری آمریکا، اعلام کرد «روزهای نیکولاس مادورو، رییسجمهوری ونزوئلا به شماره افتاده است» اما از پاسخ شفاف درباره احتمال حمله زمینی یا عملیات نظامی مستقیم علیه ونزوئلا خودداری کرد.
ترامپ سهشنبه ۱۸ آذر در مصاحبه با نشریه پولیتیکو با تاکید بر این که درباره «استراتژی نظامی» با رسانهها صحبت نخواهد کرد، گفت: «نمیخواهد چیزی را تایید یا رد کند.»
او در ماههای اخیر، همزمان با استقرار هزاران نیروی آمریکایی، یک گروه ضربت ناو هواپیمابر در کارائیب، و حملات دریایی آمریکا علیه قایقهای مظنون به حمل مواد مخدر، بارها گفته بود که «اقدامات بزرگ» علیه مادورو در راه است.
ترامپ بار دیگر مادورو را متهم کرد که «میلیونها نفر از زندانیان، قاچاقچیان مواد مخدر و افراد بستری در مراکز روانپزشکی» را به آمریکا فرستاده است.
رییسجمهوری آمریکا تاکید کرد که «مادورو به مردم ونزوئلا ظلم کرده» و واشینگتن به دنبال «رفتاری انسانیتر با مردم این کشور» است.
شبکه سیانان ۱۸ آذر به نقل از دو مقام ارشد دولت آمریکا و یک منبع آگاه دیگر نوشت همزمان با افزایش فشارهای نظامی و تهدیدهای مستقیم علیه مادورو، دولت آمریکا در حال تدوین برنامههای محرمانه برای سناریوهای مختلفِ کنار رفتن رهبر ونزوئلا از قدرت است.
بر اساس این گزارش، این طرحها که در شورای امنیت و تحت نظارت استیفن میلر تدوین میشود، شامل گزینههای مختلف برای پر کردن خلأ قدرت و تثبیت کشور در صورت پایان حکومت مادورو است.
ترامپ همچنین گفت آمریکا «بهزودی حملات زمینی به شبکههای مواد مخدر» را آغاز خواهد کرد و ایران، کوبا، روسیه و چین را از «بازیگران بد» در نیمکره غربی توصیف کرد.
وقتی از ترامپ پرسیده شد که چرا دولت آمریکا فشار مشابهی بر مکزیک یا کلمبیا، دو مسیر اصلی ورود فنتانیل، وارد نمیکند، گفت: «اگر لازم باشد، این کار را میکنم. حتما.»
ارتش آمریکا از ماه سپتامبر دستکم ۱۹ حمله علیه قایقهای مظنون به حمل مواد مخدر در کارائیب و سواحل اقیانوس آرام آمریکای لاتین انجام داده است. این حملات به کشتهشدن دستکم ۷۶ نفر منجر شده است.
منتقدان درباره قانونیبودن این حملات پرسشهایی مطرح کردهاند و قانونگذاران جمهوریخواه و دموکرات وعده دادهاند که ابعاد آن را بررسی خواهند کرد.
رییسجمهوری آمریکا همچنین از عفو «خوان اورلاندو هرناندز»، رییسجمهوری پیشین هندوراس که به اتهام قاچاق مواد مخدر در آمریکا محکوم شده بود، دفاع کرد و گفت که او «احتمالا قربانی یک پروندهسازی سیاسی» بوده است.
روزنامه تایمز اسرائیل سهشنبه ۱۸ آذر در گزارشی به نقل از کرادی که در کنفرانس «هفته سایبر» دانشگاه تلآویو سخنرانی میکرد، نوشت: «در طول جنگ ۱۲ روزه، تهران حدود هزار و ۲۰۰ عملیات هک مهندسی اجتماعی انجام داد که هرکدام هزاران اسرائیلی را هدف قرار داده بود.»
پیش از این، روزنامه معاریو اسرائیل ۱۱ آذر گزارش داده بود که نهاد امنیتی این کشور برای جلوگیری از حمله جمهوری اسلامی به مقامهای ارشد صنایع دفاعی، از جمله دانشمندان و مدیران این شرکتها، حفاظت از آنها را شدت بخشیده است.
معاریو در گزارشی نوشته بود سرویسهای امنیتی اسرائیل به این نتیجه رسیدهاند که جمهوری اسلامی، اقدامات خود به عنوان «انتقام» را تنها علیه نظامیان اسرائیلی محدود نمیکند و تلاش خواهد کرد به مقامات ارشد صنایع امنیتی این کشور، از جمله دانشمندان و مدیران شرکتها، آسیب برساند.
بر اساس این گزارش، حفاظتهای امنیتی برای این مقامها و دانشمندان هنگام سفرهای خارجی نیز تقویت شده و سطح حفاظت از مقامهای وزارت دفاع، بهویژه اخیرا افزایش یافته است.
رییس اداره ملی سایبری اسرائیل گفت جمهوری اسلامی با هک کردن دوربینهای پارکینگ و دوربینهای جادهای تلاش کرده بود «تردد شخصیتهای مهم اسرائیل را ردیابی و برای هدف قرار دادن آنان برنامهریزی کند».
به گفته کرادی جمهوری اسلامی پیش از حمله با موشک بالستیک به دانشگاه وایزمن اسرائیل، کنترل یک دوربین خیابانی مشرف به ساختمان را در دست گرفته بود.
شبکه کان اسرائیل اول آذر گزارش داده بود گروه هکری «حنظله»، وابسته به جمهوری اسلامی، اطلاعات شخصی ۱۰ نفر از کسانی را منتشر کرده که گفته میشود «مهندسان و کارکنان ارشد صنایع دفاعی اسرائیل» هستند.
بر اساس این گزارش، حنظله شنبه اول آذر تصویر، نام، سمت شغلی، شماره تلفن، رزومه، ایمیل و نشانی محل سکونت این افراد را منتشر کرد.
این گروه هکری در ازای اطلاعاتی که «مستقیما به دستگیری آنها منجر شود»، پاداش ۱۰ هزار دلاری پیشنهاد داده بود.
همچنین شرکت امنیت سایبری مندیانت، وابسته به گوگل، ۲۸ آبان گزارش داد گروه «یوانسی۱۵۴۹»، مرتبط با جمهوری اسلامی، در کارزاری از اواخر ۲۰۲۳ تا اکتبر ۲۰۲۵ به سازمانهای هوانوردی، هوافضا و دفاعی در خاورمیانه نفوذ کرده است.
یک ماه قبل از آن و در ۳۰ مهر، آژانس ملی فضای سایبری اسرائیل از شناسایی موجی از حملات سایبری علیه شرکتهای اسرائیلی فعال در حوزه خدمات فناوری اطلاعات خبر داد و اعلام کرده بود که احتمال میرود این حملات با جمهوری اسلامی در ارتباط باشد.
شبکه سیانان سهشنبه ۱۸ آذر به نقل از دو مقام ارشد دولت آمریکا و یک منبع آگاه دیگر نوشت این طرحهایی که در شورای امنیت و تحت نظارت استیفن میلر تدوین میشود، شامل گزینههای مختلف برای پر کردن خلأ قدرت و تثبیت کشور در صورت پایان حکومت مادورو است.
میلر در ماههای اخیر همراه با مارکو روبیو، وزیر خارجه و مشاور امنیت ملی دولت ترامپ، نقش محوری در سیاستگذاریهای آمریکا در مورد ونزوئلا داشته است.
هر چند بهصورت رسمی، دولت ترامپ هدف استقرار هزاران نیروی نظامی در منطقه کارائیب و حملات به قایقهای حامل مواد مخدر را مقابله با قاچاق عنوان کرده است؛ اما منابع مطلع میگویند این اقدامات در واقع بخشی از طرحی گستردهتر برای افزایش فشار و حتی فراهمکردن زمینه برکناری مادورو است.
بنابر گزارشها، هنوز تصمیم نهایی درباره نحوه پایان دادن به بنبست سیاسی ونزوئلا گرفته نشده و درون دولت [آمریکا] نیز اختلافنظر جدی درباره اقدام نظامی یا عملیات مخفی برای کنار زدن مادورو وجود دارد.
ترامپ ماه گذشته با مادورو تلفنی گفتوگو کرد؛ گفتوگویی که طبق روایت یک مقام دولت آمریکا «تنشآلود نبود»، اما در آن رییسجمهوری آمریکا به مادورو هشدار داده که «به سود اوست کشور را ترک کند» و تاکید کرده که آمریکا به «زدن قایقها» ادامه خواهد داد.
سناریوهای آمریکا
طرحهای در دست تهیه در کاخ سفید سناریوهای مختلف را در نظر گرفتهاند؛ از خروج داوطلبانه مادورو در چارچوب توافق گرفته تا فرار یا برکناری او پس از حملات آمریکا به اهداف داخل ونزوئلا.
در همه این سناریوها، نحوه حفظ ثبات، جلوگیری از درگیری داخلی، حمایت اقتصادی و امنیتی و مدیریت فضای سیاسی پس از مادورو در حال بررسی است.
مقامهای دولت آمریکا میگویند اعزام نیروی زمینی به ونزوئلا «بعید» است، اما این احتمال بهطور کامل کنار گذاشته نشده است.
اپوزیسیون ونزوئلا به رهبری ماریا کورینا ماچادو و ادموندو گونزالس نیز طی سالهای گذشته طرحهای «۱۰۰ ساعت» و «۱۰۰ روز» را برای دوران پس از مادورو تدوین کردهاند.
این طرحها شامل برنامهریزی در حوزه اقتصاد، امنیت، انرژی و آموزش است و بخشهایی از آن در اختیار دولت ترامپ گذاشته شده است.
هنوز مشخص نیست که این طرحها تا چه اندازه در برنامهریزیهای داخلی کاخ سفید مدنظر قرار گرفته باشد. دولت ترامپ گونزالس را «رییسجمهوری قانونی» ونزوئلا میداند و پیشتر درباره نقش او و ماچادو در صورت کنار رفتن مادورو بحث شده است.
با وجود این، مقامهای آمریکایی به امکان توافق سیاسی بیاعتماد هستند.
روبیو گفته است مادورو در ۱۰ سال گذشته پنج توافق مختلف امضا کرده و همه را نقض کرده است.
با این حال، او میگوید این سابقه به معنی آن نیست که ترامپ نباید بار دیگر تلاش برای توافق را امتحان کند، اما زمانبندی این تلاش بسیار کوتاهتر خواهد بود.
ترامپ در ماه اکتبر گفت که به سازمان سیا اجازه داده در خاک ونزوئلا برای مقابله با قاچاق مواد مخدر و مهاجرت غیرقانونی فعالیت کند، اما درباره دامنه این ماموریت، از جمله احتمال تلاش برای برکناری مادورو، توضیح نداد.
کارشناسان امنیتی معتقدند برنامهریزی برای دوران پس از مادورو ضروری است.
مارک کانسیان، تحلیلگر مرکز مطالعات استراتژیک و بینالمللی، به سیانان گفت اگر دولت آمریکا به تغییر رژیم فکر میکند، باید برای «روز اول» آماده باشد و از تجربه عراق در سال ۲۰۰۳ درس بگیرد؛ جایی که آمریکا بدون طرح مشخص وارد دوران پس از صدام شد.
او هشدار داد که همین برنامهریزیها ممکن است عقبنشینی از گزینه «تغییر رژیم» را برای ترامپ دشوارتر کند.
فرانسیسکو رودریگز، اقتصاددان ونزوئلایی، نیز گفت مهمترین مسئله در روز پس از مادورو مشروعیت حکومت جدید است؛ زیرا زمان و نحوه شناسایی دولت تازه، سرنوشت تحریمها و مسیر بازسازی اقتصادی را تعیین خواهد کرد.
دیوید اسمولانسکی، مشاور امنیتی اپوزیسیون ونزوئلا نیز گفت اپوزیسیون و دولت آمریکا درباره کاهش نفوذ کوبا، ایران، روسیه و چین در منطقه دیدگاه مشترک دارند و معتقدند ونزوئلا در سالهای اخیر به مرکز فعالیت این بازیگران تبدیل شده است.
این سناتور برزیل سهشنبه بار دیگر تایید کرد که قصد دارد با لوییـز ایناسیو لولا دا سیلوا، رییسجمهوری کنونی برزیل رقابت کند.
او پیشتر گفته بود که ممکن است از رقابتهای انتخاباتی کنار بکشد.
فلاویو پس از دیدار با پدرش که به اتهام «طرحریزی یک کودتا» پس از شکست خود در انتخابات ۲۰۲۲ در برابر لولا، در حال گذراندن حکم ۲۷ سال زندان است، با خبرنگاران صحبت کرد.
او گفت: «به او گفتم این نامزدی غیرقابل بازگشت است.»
این سناتور تاکید کرد: «ما عقبنشینی نخواهیم کرد. اکنون زمان آن است که با مردم صحبت کنیم تا بتوانیم افراد درست را در کنار خود داشته باشیم.»
بولسونارو نخستین بار جمعه گذشته اعلام کرد که پدرش از نامزدی او در انتخابات ریاستجمهوری حمایت میکند.
خبرگزاری رویترز نوشت که این اعلام بازارهای مالی را شوکه کرد، زیرا سرمایهگذاران روی حمایت احزاب راستگرای برزیلی از یک نامزد باتجربهتر و مورد اعتماد بازار مانند تارسیتیو دِ فریتاس، فرماندار سائو پائولو، حساب کرده بودند.
فریتاس روز دوشنبه گفت که از فلاویو حمایت خواهد کرد.
این سناتور از فریتاس تشکر کرد و گفت واکنش بازار به این دلیل است که ممکن است لولا چهار سال دیگر در قدرت بماند.
او افزود که از این پس روند نامزدیاش شتاب خواهد گرفت تا بتواند رییسجمهوری چپگرای کنونی برزیل را به چالش بکشد.
پیشتر بولسوناروی پدر قصد داشت که سال آینده دوباره برای سمت ریاست جمهوری نامزد شود. اما او تا سال ۲۰۶۰، یعنی هشت سال پس از پایان دوران محکومیتش، از نامزدی برای مناصب دولتی منع شده است.
تحلیل تازه کالین شاو، از دانشگاه زوریخ و دنیل لانگمن، از دانشگاه لافبورو، حاکی از آن است که تغییرات گسترده چند قرن اخیر، زیست جهان انسان را دگرگون کرده و بدن انسان هنوز آمادگی سازگاری با این شرایط را ندارد.
به گزارش ساینس دیلی، این دو پژوهشگر در تحلیل خود یادآور شدند که برای صدها هزار سال، انسان در محیطهایی میزیست که حرکت مداوم، دورههای کوتاه استرس شدید و تماس روزانه با طبیعت، بخشی از آن بود.
اما شهرنشینی و جامعه صنعتی با ایجاد آلودگی صوتی و نوری، حضور گسترده مواد شیمیایی و میکروپلاستیکها، خوراک فرآوری شده و ساعتهای طولانی نشستن، الگوی زندگی انسان را به شکلی بنیادین تغییر داده است.
شاو در توضیح تفاوت میان استرس طبیعی و استرس زندگی مدرن گفت: «در محیطهای اولیه، ما برای مواجهه با استرسهای کوتاه مدت آماده بودیم؛ گاهی حیوانی مانند شیر از راه میرسید و در مقابلش یا باید دفاع میکردید یا فرار. اما در نهایت، نکته این بود که خطر حمله شیر از بین میرفت.»
لانگمن نیز با اشاره به سازوکار مشابه بدن در برابر تهدیدهای طبیعی و محرکهای مدرن توضیح داد: «بدن ما به ترافیک، فشار کاری یا حتی صدای مداوم همانطور واکنش نشان میدهد که گویی با حملههای پیدرپی یک شیر روبهروست.»
در چنین شرایطی، به گفته او، پاسخ عصبی شدید فعال میشود اما فرصتی برای برقراری آرامش وجود ندارد.
کاهش باروری و افزایش بیماریها
شاو و لانگمن در بخش دیگری از این تحلیل نشان دادند که شهرنشینی و صنعت با کاهش باروری و افزایش بیماریهای التهابی، بر «کارایی فرگشتی» انسان اثر گذاشته است.
آنان با اشاره به افت قابل توجه نرخ باروری در بسیاری از کشورها و گسترش اختلالات خود ایمنی، این روند را نشانهای از فشار محیطهای مدرن بر بدن انسان ارزیابی کردند.
شاو تاکید کرد: «از یک طرف ثروت، رفاه و خدمات درمانی گسترده ایجاد کردهایم اما همین دستاوردها بر کارکردهای ایمنی، شناختی، جسمی و تولید مثل، اثر منفی گذاشتهاند.»
یکی از نمونههای مورد مطالعه در این زمینه، کاهش مداوم شمار و تحرک اسپرم از دهه ۱۹۵۰ است.
راهکارهایی برای همسویی دوباره با طبیعت
این دو پژوهشگر بر این باورند که سرعت تغییرات فناوری و محیطی، بسیار فراتر از توان فرگشت زیستی است و تکیه بر سازگاری طبیعی، کافی نیست.
شاو توضیح داد: «سازگاری زیستی کند پیش میرود و به هزاران سال زمان نیاز دارد.»
به گفته او، راه چاره در تقویت پیوند انسان با طبیعت، باز طراحی شهرها بر اساس نیازهای زیستی و کاهش عوامل مخرب نهفته است.
این پژوهشگر تاکید کرد: «ما میتوانیم مشخص کنیم کدام محرکها بیشترین تاثیر را بر فشار خون، ضربان قلب یا عملکرد سیستم ایمنی دارند و این آگاهی را در اختیار تصمیمگیرندگان بگذاریم. باید شهرها را درست طراحی کنیم و در عین حال، زمان بیشتری را در فضاهای طبیعی بگذرانیم.»
