رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، گفت باوجود آسیب به تاسیسات هسته‌ای جمهوری اسلامی بر اثر حملات آمریکا و اسرائیل، تهران احتمالا ظرف چند ماه قادر خواهد بود تولید اورانیوم غنی‌شده را آغاز کند.
گروسی در مصاحبه‌ای با شبکه سی‌بی‌اس نیوز هشدار داد تاسیسات فردو، نطنز و اصفهان به‌طور گسترده تخریب شده‌اند، اما بخشی از زیرساخت‌ها هنوز باقی است.
مدیرکل آژانس تاکید کرد: «این عقبگرد بسیار جدی است، اما نباید تصور کرد همه چیز نابود شده است... ایران قادر است ظرف چند ماه یا حتی کمتر چند آبشار سانتریفیوژ را به کار اندازد.»
او با اشاره به حدود ۴۰۰ کیلوگرم ذخیره اورانیوم غنی‌شده ایران، گفت: «ما نمی‌دانیم این مواد کجا رفته‌اند. شاید بخشی نابود شده باشد، اما بخشی احتمالا منتقل شده است. این اورانیوم اگر به غنای ۹۰ درصد برسد، برای ساخت حدود ۱۰ سلاح هسته‌ای کافی است.»
دونالد ترامپ، رییس‌جمهوری آمریکا، عصر شنبه هفت تیر بار دیگر این احتمال را رد کرد که جمهوری اسلامی بخشی از اورانیوم غنی‌شده خود را قبل از حمله، از سایت‌های هسته‌ای هدف قرار داده شده، خارج و پنهان کرده باشد.
او با تکرار مواضع قبلی خود گفت نه تنها جابه‌جا کردن اورانیم غنی‌شده به دلیل وزن بالایش خیلی سخت و خیلی خطرناک بوده، بلکه چون آمریکا هشدار حمله نداده بود، جمهوری اسلامی تا لحظه آخر از این اتفاق خبر نداشت.
در یک هفته گذشته گزارش‌های ضد و نقیضی درباره خسارات وارد شده به این سایت‌های هسته‌ای و احتمال انتقال اورانیوم غنی‌شده پیش از حمله، منتشر شده است.
گروسی: فعلا نمی‌دانیم چیزی از تاسیسات هسته‌ای جابه‌جا شده یا نه
گروسی در مصاحبه جدید خود خاطرنشان کرد ایران پیش از حملات به آژانس اطلاع نداده بود که قصد انتقال ذخایر یا سانتریفیوژها را دارد.
او اضافه کرد: «ما تصاویر ماهواره‌ای کامیون‌ها را دیده‌ایم، اما هنوز نمی‌دانیم چه چیزهایی جابه‌جا شده است. این ابهام بزرگ باید برطرف شود.»
رییس‌جمهوری آمریکا نیز پنجم تیر در واکنش به گزارش‌ها درباره انتقال اورانیوم از فردو گفت خودروهای حاضر در محل متعلق به کارگران پوشش بتنی بودند و انتقال این مواد «خطرناک و زمان‌بر» است.
آمریکا بامداد یکم تیر با استفاده از بمب‌های سنگرشکن و موشک‌های تاماهاوک به تاسیسات هسته‌ای جمهوری اسلامی در فردو، نطنز و اصفهان حمله کرد.
ترامپ بلافاصله پس از حمله، این عملیات را موفقیت‌آمیز خواند.
گروسی در مصاحبه جدید خود هشدار داد: «دانش فنی و ظرفیت صنعتی ایران قابل بمباران نیست. این کشور طی دهه‌ها به فناوری پیشرفته‌ای رسیده و اگر اراده داشته باشد، می‌تواند دوباره تولید اورانیوم غنی‌شده را آغاز کند.»
او از دولت جمهوری اسلامی خواست هرچه زودتر به بازرسان آژانس اجازه دسترسی دوباره بدهد: «اگر این دسترسی برقرار نشود، هیچ‌کس نخواهد دانست ایران چه در اختیار دارد و چه برنامه‌ای را پیش می‌برد.»
گروسی در بخش دیگری از گفت‌وگو به سوال مجری درباره احتمال تلاش ایران برای ساخت بمب هسته‌ای پاسخ داد: «ما هیچ‌گاه اعلام نکردیم که ایران سلاح هسته‌ای در اختیار دارد یا قصد قطعی ساخت آن را دارد. اما این حقیقت هم وجود دارد که به بسیاری از پرسش‌های مهم ما پاسخ قانع‌کننده‌ای داده نشد و این تردیدها همچنان باقی است.»
در بخش پایانی، گروسی با انتقاد از اتهامات مقامات جمهوری اسلامی که آژانس را مسئول حملات اخیر دانسته‌اند گفت: «این ادعا که گزارش ما باعث جنگ شد بی‌اساس است. آنچه ما منتشر کردیم چیز تازه‌ای نبود. اما بعضی ترجیح می‌دهند به‌جای پذیرش مسئولیت، آژانس را مقصر جلوه دهند.»
محکومیت تهدیدهای جمهوری اسلامی علیه گروسی
هم‌زمان با این مصاحبه، شماری از مقام‌های جمهوری اسلامی هفتم تیر در مراسم تشییع جنازه گردانندگان برنامه هسته‌ای و فرماندهان نظامی کشته‌شده در حملات اسرائیل، بر قطع رابطه تهران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تاکید کردند.
حمیدرضا حاجی‌بابایی، نایب‌رییس مجلس، اعلام کرد جمهوری اسلامی دیگر اجازه حضور گروسی و نصب دوربین‌های آژانس در تاسیسات هسته‌ای را نمی‌دهد.
روزنامه کیهان که زیر نظر نماینده علی خامنه‌ای اداره می‌شود، نیز در اقدامی بی‌سابقه، خواستار بازداشت و اعدام گروسی شد.
این تهدید واکنش فوری دولت آمریکا را به‌همراه داشت.
مارکو روبیو، وزیر خارجه ایالات متحده، در شبکه ایکس نوشت: «این درخواست برای اعدام مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی غیرقابل‌قبول است و باید محکوم شود.»
مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا یکشنبه هشتم تیر در حساب ایکس خود بر حمایت کامل از آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و مدیر کل آن، در وظیفه‌اش برای ادامه نظارت بی‌طرفانه بر برنامه هسته‌ای ایران تاکید کرد و افزود که این امر کلید حل و فصل دیپلماتیک این موضوع خواهد بود.
در واکنشی دیگر، وزارت خارجه آرژانتین تهدیدهای مقامات جمهوری اسلامی علیه گروسی را محکوم کرد.
گروسی در پاسخ به این فضای تنش‌آلود، تاکید کرد تنها راه پایان دادن به بحران، بازگشت فوری به میز مذاکره و ازسرگیری بازرسی‌های شفاف است و افزود: «در نهایت، هیچ راهی جز یک توافق جامع و قابل راستی‌آزمایی وجود ندارد.»
