زنگ خطر برای نظام سلامت ایران در پی کاهش متقاضیان رشتههای تخصصی پزشکی
عباسعلی رییسکرمی، رییس دانشگاه علوم پزشکی تهران، از کاهش علاقه داوطلبان به شش رشته تخصصی و فوقتخصصی در این دانشگاه خبر داد و گفت نبود داوطلب در این رشتههای مادر، نظام درمان ایران را با چالش روبهرو میکند.
رییسکرمی دوشنبه ۱۶ تیر اعلام کرد تقاضا برای حضور در رشتههای زنان، اطفال، داخلی، جراحی عمومی، بیهوشی و طب اورژانس که رشتههای مادر محسوب میشوند، کم شده است.
او هشدار داد پذیرش تنها یک رزیدنت اطفال در استان خوزستان طی سال تحصیلی جاری، نشانهای از کمبود جدی متخصص اطفال در سه سال آینده در این استان است.
رییس دانشگاه علوم پزشکی تهران تاکید کرد: «ما در این دانشگاه برنامه داریم تا کیفیت آموزش دانشجویان این رشتهها ارتقا یابد و تسهیلاتی را برای شرایط رفاهی این دانشجویان فراهم نماییم. ضمن اینکه در نظر داریم شرایط کاری این دانشجویان در دانشگاه سبکتر شود. اما کمبودها و عدم تمایل به حضور دانشجو در این رشتهها علل فرادانشگاهی دارد.»
با این وجود، رییسکرمی توضیحی درباره این دلایل ارائه نداد و تنها گفت: «مشکلات باید در سطح کلان رفع شود.»
جلیل حسینی، معاون آموزشی وزارت بهداشت، دی ۱۴۰۳ با انتقاد از سهمیههای کنکور و ورود تبعیضآمیز شماری از داوطلبان به دانشگاهها هشدار داد پذیرشهای سهمیهای باعث دلسردی دانشجویان شده است.
مصطفی معین، وزیر علوم در دولت محمد خاتمی، هم مهر ۱۴۰۳ با اشاره به اینکه ۷۵ درصد دانشجویان پزشکی دانشگاه تهران سهمیهای هستند، گفت: «اینها بر چه اساسی آمدند پزشکی میخوانند و با رتبه ۱۰۰ هزار وارد میشوند و رتبه دو رقمی نابغه و مستعد ما نمیتواند وارد دانشگاه شود.»
روزنامه فرهیختگان خرداد ۱۴۰۲ از مهاجرت شش هزار و ۵۰۰ پزشک، شامل دو هزار و ۳۰۰ پزشک متخصص، در سال ۱۴۰۱ خبر داده بود؛ رقمی که ۳۰ درصد بیشتر از متوسط ورودی پزشک به دانشگاههای ایران است.
بر اساس گزارش رصدخانه مهاجرت ایران در اسفند ۱۴۰۲، نیمی از پزشکان ایرانی بهدنبال مهاجرت هستند.
دادههای این رصدخانه حاکی از آن است که در یک دهه گذشته جمعیت پزشکان آموزشدیده در ایران در کشورهای عضو سازمان همکاری و توسعه اقتصادی بیش از ۲.۵ برابر شده و از حدود چهار هزار پزشک به بیش از ۱۰ هزار پزشک رسیده است.
این در حالی است که رمضان شریف، سخنگوی سپاه پاسداران، خرداد ۱۴۰۳ مهاجرت پزشکان از ایران را «دستاویزهای دشمن برای عملیات روانی» علیه جمهوری اسلامی خوانده بود.
ایرج خسرونیا، رییس جامعه متخصصان داخلی ایران، اردیبهشت ۱۴۰۳ با هشدار به مسئولان حوزه سلامت، نسبت به تبعات مشکلتراشی برای کادر درمان ابراز نگرانی کرد.
او خودکشیهای پیاپی، مهاجرت پزشکان و پرستاران را از پیامدهای فشاری دانست که بر جامعه پزشکی وارد شده است.
خسرونیا با بیان اینکه جامعه پزشکی در یک «التهاب و ناراحتی خاص» به سر میبرد، افزود مسوولان و نمایندگان مجلس نهتنها نقش این قشر را از یاد بردهاند، بلکه با تصویب قوانینی دست و پاگیر، مدام کادر درمان را در تنگنا قرار دادهاند تا مجبور به خروج از گردونه درمان یا مهاجرت شوند.
موضوع خودکشی پزشکان و دستیاران پزشکی در ایران در سالهای اخیر به یک بحران در نظام سلامت تبدیل شده است. تنها در سال ۱۴۰۳ دستکم ۱۶ رزیدنت با مرگ خودخواسته به زندگی خود پایان دادند.
در فروردین ۱۴۰۴، رسانهها و دانشگاههای علوم پزشکی از انتشار خبر خودکشی کادر درمان منع شدند و از آنها خواسته شد علت اینگونه مرگها را مواردی چون ایست قلبی اعلام کنند.