در آستانه رای‌گیری شورای امنیت سازمان ملل متحد برای آینده غزه، حماس در بیانیه‌ای به نمایندگی از گروه‌های مسلح فلسطینی، قطعنامه پیشنهادی آمریکا را «خطرناک» و تلاشی برای «تسلیم غزه به حاکمیت بین‌المللی» توصیف کرد.
به گزارش روزنامه بریتانیایی تلگراف، اعضای این مجمع به این قطعنامه رای داده‌اند و نشریه جویش کرونیکل نیز گزارش داد که این رای «قاطع» بوده است.
بر اساس گزارش تلگراف، سال گذشته نیز مجمع آکسفورد با اکثریت ۲۷۸ رای در مقابل ۵۹ رای، تصویب کرد که «اسرائیل یک دولت آپارتاید است که مسئول نسل‌کشی است».
اسرائیل بارها قویا چنین اتهاماتی را رد کرده است.
اظهارات نخست‌وزیر پیشین تشکیلات خودگردان فلسطینی
به نوشته تلگراف، در مناظره‌ای که شامگاه پنج‌شنبه شب بین هلیل نوئر، مدیر اجرایی سازمان «دیده‌بان سازمان ملل»، و محمد اشتیه، نخست‌وزیر سابق تشکیلات خودگردان فلسطینی برگزار شد، اشتیه گفت: «اسرائیل یک دولت استعماری توسعه‌طلب است که توسط قدرت‌های استعماری ایجاد شده.»
اشتیه در ادامه اسرائیل را «دولت طرد شده‌ای» توصیف کرد که «باید متوقف شود».
او که از سال ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۴ در مقام نخست‌وزیر تشکیلات خودگردان فلسطینی بود، گفت که برخی قانونگذاران اسرائیلی معتقدند مرزهای این کشور باید از نیل تا فرات کشیده شود. او نتیجه گرفت: «همه ما باید بگوییم که اسرائیل بزرگ‌ترین عامل بی‌ثباتی در منطقه است».
هشدار مدیر اجرایی دیده‌بان سازمان ملل نسبت به «وارونه‌سازی واقعیت»
در واکنش به این قطعنامه، نوئر استدلال کرد که چنین ادعایی «وارونه‌سازی واقعیت» است.
او گفت: «ثبات منطقه‌ای با این سنجیده می‌شود که چه کسی جنگ را آغاز می‌کند، نه اینکه چه کسی آن را متوقف می‌کند».
مدیر اجرایی دیده‌بان سازمان ملل افزود: «اسرائیل در پنج کشور عربی گروه‌های تروریستی را مسلح نمی‌کند، رژیم ایران این کار را می‌کند. کل خاورمیانه این را می‌داند و به همین دلیل است که کشورهای عربی به‌طور مخفیانه برای بقای خود به اسرائیل تکیه می‌کنند.»
او گفت: «یکی از قوی‌ترین نمونه‌ها زمانی بود که رژیم اسلامی ایران حمله‌ای بی‌سابقه به مردم اسرائیل با ۱۷۰ پهپاد، ۳۰ موشک کروز و بیش از ۱۲۰ موشک بالستیک انجام داد.»
نوئر ادامه داد: «اینکه کشورهای عربی با ترکیبی از رهگیری‌های نیروی هوایی واکنش نشان دادند... یک رای واقعی در مورد قطعنامه امشب است. کشورهای عربی می‌دانند که اسرائیل یک شریک در بقاست و رژیم اسلامی ایران یک تهدید وجودی است.»
مدیر اجرایی سازمان دیده‌بان سازمان ملل بعدا در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «در مناظره امشب در مجمع آکسفورد، گفتم که ادعای آنها مبنی بر اینکه اسرائیل تهدیدی بزرگ‌تر برای ثبات منطقه‌ای نسبت به ایران است، برای من طنز عمیقی به نظر می‌رسید، اما سپس یادم آمد که ۵۰۱ نفر از اعضای آنها به حمایت از رییس مجمع دانشجویی که برای کشته شدن چارلی کرک شادی کرد، رای دادند.»
ماه گذشته، جورج آباراونه، رییس مجمع آکسفورد، پس از واکنش‌های شدید نسبت به خرسندی ظاهری او از تیراندازی به کرک، از سمت خود کنار گذاشته شد.
او پیام‌هایی به اشتراک گذاشته بود که در آنها به نظر می‌رسید از حمله مرگبار به این اینفلوئنسر راست‌گرای آمریکایی خوشحال شده بود.
این رسانه بریتانیایی جمعه ۲۳ آبان، بر اساس اسنادی که مشاهده کرده و همچنین به نقل از منابعی که از این طرح‌های واشینگتن مطلع شده‌اند، نوشت که نیروهای خارجی در مرحله نخست در کنار سربازان اسرائیلی در شرق غزه، در امتداد خط زرد فعلی مستقر خواهند شد.
يک مقام آمريکايی در توضيح اين طرح به گاردین گفت که در حالت ايده‌آل، هدف يکپارچه کردن کامل غزه است، اما اين هدف را «آرمانگرايانه» توصيف و تاکيد کرده که رسيدن به آن زمانبر و دشوار خواهد بود.
انتقاد چین، روسیه و برخی کشورهای عرب از طرح آمریکا برای غزه
همزمان تایمز اسرائیل گزارش داد که پیش‌نویس قطعنامه پیشنهادی آمریکا که در روزهای گذشته پس از یک بار اصلاح در اختیار کشورهای عضو قرار گرفت، با مخالفت روسیه، چین و برخی کشورهای عربی روبه‌رو شده است.
روزنامه تایمز اسرائیل نوشت: «این کشورها درباره ترکیب هیاتی که قرار است به‌طور موقت بر غزه حکومت کند ابراز نگرانی کرده‌اند. علاوه بر این، نسبت به در نظر گرفته نشدن نقش انتقالی برای تشکیلات خودگردان فلسطین اعتراض دارند.»
آسوشیتدپرس نیز گزارش داد که چین و روسیه خواسته‌اند «هیات صلح» پیش‌بینی شده در طرح دونالد ترامپ، که به پیش‌نویس ارائه شده آمریکا به شورای امنیت هم ضمیمه شده، به‌طور کامل از قطعنامه حذف شود.
جزئیاتی درباره نیروی بین‌المللی ثبات
گاردین بر اساس اسنادی که مشاهده کرده است، نوشت که اوایل نوامبر، فرماندهی مرکزی ایالات متحده طرحی تهیه کرد تا نیروهای اروپایی، شامل صدها سرباز بریتانیایی، فرانسوی و آلمانی در مرکز شکل‌گیری نیروی بین‌المللی ثبات قرار گیرند.
این طرح شامل اعزام حداکثر ۱۵۰۰ سرباز پیاده‌نظام از بریتانیا و تا ۱۰۰۰ سرباز فرانسوی برای پاکسازی مسیرها و تامین امنیت است.
آمریکا همچنین می‌خواست نیروهایی از آلمان، هلند و کشورهای اسکاندیناوی برای اداره بیمارستان‌های صحرایی، تدارکات و اطلاعات اعزام شوند.
یک منبع مطلع در گفت‌وگو با گاردین این طرح‌ها را «توهم‌آمیز» توصیف کرد و گفت که پس از مأموریت‌های طولانی در عراق و افغانستان، تعداد بسیار کمی از رهبران اروپایی حاضرند جان سربازانشان را در غزه به خطر بیندازند.
به گفته يک مقام آمريکايی، کشورهای داوطلب تا زمان مشاهده متن نهايی قطعنامه، تعهد مشخصی برای اعزام نيرو نخواهند داد.
در این اسناد اردن به‌عنوان مشارکت‌کننده احتمالی و مسئول اعزام صدها نیروی پیاده‌نظامِ سبُک همراه با ۳ هزار افسر پلیس ذکر شده بود، در حالی که ملک عبدالله به‌روشنی «اعزام نیرو به غزه» را رد کرده است.
رویترز جمعه ۲۳ آبان گزارش داد این اطلاعات در سندی آمده که نسخه‌ای از آن در اختیار این خبرگزاری قرار گرفته است.
در گزارشی که سرویس دیپلماسی اتحادیه اروپا پیش از نشست ۲۹ آبان وزیران امور خارجه این بلوک تهیه کرده، راهکارهای مختلفی برای نقش‌آفرینی اتحادیه اروپا در اجرای طرح ۲۰ ماده‌ای دونالد ترامپ درباره آینده غزه پیشنهاد شده است.
اسرائيل و حماس پیش‌تر با اجرای مرحله نخست طرح آتش‌بس ترامپ موافقت کردند، اما سرنوشت مراحل بعدی آن همچنان در هاله‌ای از ابهام قرار دارد.
استیو ویتکاف، نماینده ویژه آمریکا در امور خاورمیانه، ۱۵ آبان گفت مقام‌های حماس پیش از امضای توافق آتش‌بس وعده دادند این گروه خلع سلاح خواهد شد.
دو ماموریت غیرنظامی اتحادیه اروپا
رویترز در ادامه گزارش خود نوشت سرویس اقدام خارجی اتحادیه اروپا خواستار تقویت دو ماموریت غیرنظامی این بلوک در منطقه شده است؛ طرح‌هایی که یکی بر امداد مرزی و دیگری بر حمایت از اصلاحات پلیسی و قضایی تشکیلات خودگردان فلسطین تمرکز دارند.
در این سند آمده است که اتحادیه اروپا می‌تواند مسئولیت آموزش نیروهای پلیس فلسطینی در غزه را بر عهده بگیرد و با ارائه آموزش و پشتیبانی مستقیم به حدود سه هزار افسر وابسته به تشکیلات خودگردان، زمینه آموزش کل نیروهای ۱۳ هزار نفری پلیس فلسطین را فراهم کند.
در این گزارش همچنین پیشنهاد شده که ماموریت غیرنظامی اتحادیه اروپا برای نظارت بر گذرگاه مرزی رفح به دیگر گذرگاه‌های مرزی نیز گسترش یابد.
رویترز افزود با این حال، چشم‌انداز پیشبرد این ابتکارها از سوی اتحادیه اروپا همچنان نامشخص است.
آموزش ۲۰ هزار نیرو از سوی اندونزی
وزیر دفاع اندونزی ۲۳ آبان اعلام کرد این کشور تا ۲۰ هزار نیرو را برای انجام ماموریت‌های بهداشتی و عمرانی در چارچوب عملیات برنامه‌ریزی‌شده حفاظت از صلح در نوار غزه آموزش داده است.
اندونزی، پرجمعیت‌ترین کشور مسلمان جهان، از جمله کشورهایی است که آمریکا در گفت‌وگوهای خود درباره تشکیل یک نیروی چندملیتی برای تثبیت اوضاع غزه نام آن را مطرح کرده است؛ نیرویی که جمهوری آذربایجان، مصر و قطر نیز در میان گزینه‌های احتمالی آن قرار دارند.
رویترز هفته گذشته گزارش داد پیش‌نویس پیشنهادی واشینگتن به این نیروی چندملیتی اجازه خواهد داد برای خلع سلاح غزه، تامین امنیت مرزها، حفاظت از غیرنظامیان، تسهیل ارسال کمک‌های بشردوستانه و پشتیبانی از نیروی پلیس آموزش‌دیده فلسطینی «از همه اقدامات لازم» استفاده کند.
با وجود این، اندونزی می‌گوید هنوز درباره زمان اعزام نیروها و محدوده ماموریت آنها تصمیم‌گیری نشده است؛ موضوعی که همچنان به ابهام‌ها درباره ایجاد یک نیروی بین‌المللی در غزه دامن می‌زند.
۲۷ مهر روزنامه گاردین گزارش داد به احتمال زیاد، پس از عقب‌نشینی کامل ارتش اسرائیل از غزه و خلع سلاح حماس، مصر فرماندهی نیروهای بین‌المللی برای تثبیت امنیت غزه را بر عهده خواهد داشت.
بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، تاکید کرده این کشور «مشخص خواهد کرد کدام نیروهای بین‌المللی وارد نوار غزه شوند و کدام‌ها اجازه ورود نخواهند داشت».
او و دیگر مقام‌های اسرائیل به‌طور ویژه با استقرار نیروهایی از کشور ترکیه مخالفت کرده‌اند.
رویترز که به نسخه‌ای از این پیش‌نویس دست‌یافته است، پنج‌شنبه ۲۲ آبان در گزارشی این طرح را «نشانه‌ای از صف‌آرایی مستقیم مسکو در برابر تلاش‌های واشینگتن» توصیف کرد.
ایالات متحده هفته گذشته متن پیش‌نویس قطعنامه خود را به‌طور رسمی میان ۱۵ عضو شورای امنیت توزیع و اعلام کرده بود که این پیش‌نویس از حمایت کشورهای منطقه برخوردار است.
در پیش‌نویس پیشنهادی ایالات متحده یک ماموریتی دو ساله برای یک نهاد اداره انتقالی و همچنین نهادی به نام «نیروی بین‌المللی ثبات» در نظر گرفته شده است.
هیأت نمایندگی روسیه در سازمان ملل پنج‌شنبه بعدازظهر به وقت شرق آمریکا، در یادداشتی خطاب به اعضای شورای امنیت که رویترز نسخه‌ای از آن را هم مشاهده کرده است، نوشت: «پیشنهاد متقابل ما از پیش‌نویس آمریکا الهام گرفته است.» در این یادداشت آمده است: «هدف از پیش‌نویس ما این است که به شورای امنیت امکان دهد رویکردی متعادل، قابل‌قبول و یکپارچه برای دستیابی به توقف پایدار درگیری‌ها تدوین کند.»
به نقل از رویترز، پیش‌نویس روسیه از دبیرکل سازمان ملل می‌خواهد گزینه‌هایی را برای تشکیل یک نیروی بین‌المللی که مسئولیت تثبیت اوضاع در غزه را بر عهده خواهد داشت، شناسایی کند، اما به «هیات صلح» که ایالات متحده آن را به‌عنوان اداره انتقالی برای غزه پیشنهاد کرده بود، اشاره‌ای نکرده است.
هیات نمایندگی ایالات متحده در سازمان ملل از شورای امنیت خواست که روند تصویب پیش‌نویس آمریکا را ادامه دهد. سخنگوی این هیات گفت: «تلاش‌ها برای ایجاد تفرقه در این مقطع، در حالی که مذاکرات فعال برای دستیابی به توافق بر سر این قطعنامه در جریان است، پیامدهایی جدی و ملموسی برای فلسطینیان در غزه دارد که کاملا می‌توان از آنها اجتناب کرد.»
سخنگوی هیات نمایندگی آمریکا، آتش‌بس را «شکننده» خواند و گفت: «ما از شورای امنیت می‌خواهیم متحد شود و برای تضمین صلحی که به‌شدت مورد نیاز است، پیش برود.»
گمانه‌زنی‌ها درباره مخالفت برخی کشورها با پیش‌نویس پیشنهادی ایالات متحده در روزهای گذشته افزایش یافته است.
در حالی که وزرای امور خارجه کشورهای عضور گروه هفت در بیانیه اخیرشان بر حمایت از طرح پیشنهادی آمریکا تاکید کردند، منابع آگاه از تردید امارات نسبت به نقش ترکیه و قطر در بازسازی غزه حکایت دارد.
امارات هفته گذشته اعلام کرد که از تصمیم خود مبنی بر عضویت در گروه بازسازی غزه عقب‌نشینی می‌کند.
اسرائیل و حماس در ماه اکتبر بر سر مرحله نخست از طرح ۲۰ ماده‌ای ترامپ برای غزه به توافق رسیدند. این طرح به‌عنوان ضمیمه به پیش‌نویس قطعنامه آمریکا افزوده شده است.
ترامپ اعزام سربازان آمریکایی به نوار غزه را منتفی دانسته است، اما مقامات آمریکایی از نیرویی متشکل از حدود ۲۰ هزار سرباز سخن گفته‌اند و در حال گفت‌وگو با کشورهای اندونزی، امارات متحده عربی، مصر، قطر، ترکیه و جمهوری آذربایجان برای مشارکت در این نیرو هستند.
حماس دوشنبه ۲۶ آبان در این بیانیه تاکید کرد گروه‌های فلسطینی هر بندی را که به خلع سلاح غزه یا آسیب زدن به «حق ملت فلسطین برای مقاومت» مربوط باشد، رد می‌کنند.
شورای امنیت قرار است ۲۶ آبان درباره قطعنامه‌ای سرنوشت‌ساز رای‌گیری کند که پیش‌نویس آن از سوی آمریکا ارائه شده است.
متن پیشنهادی به‌صراحت مقرر می‌کند که یک نیروی چندملیتی وظیفه تامین امنیت مرزهای غزه، نابودی زیرساخت‌های نظامی و اجرای روند خلع‌سلاح حماس را بر عهده خواهد داشت.
همزمان، قرار است یک نیروی پلیس فلسطینی آموزش ببیند و در کنار این نیرو فعالیت کند.
حماس در بیانیه خود، هرگونه حضور نظامی خارجی در نوار غزه را مردود دانست و گفت چنین اقدامی «نقض حاکمیت فلسطین» محسوب می‌شود.
در این بیانیه آمده است: «هر نیروی خارجی باید مستقیما زیر نظر سازمان ملل باشد و در هماهنگی با نهادهای رسمی فلسطینی و بدون مشارکت اشغال‌گر فعالیت کند.»
جزییاتی از قطعنامه
بر اساس طرح پیشنهادی آمریکا، تصمیم‌گیری درباره روند اجرا با مشارکت مصر و اسرائیل انجام خواهد شد.
همچنین عقب‌نشینی کامل اسرائیل از باریکه غزه به استقرار کامل نیروی چندملیتی در سراسر نوار غزه بستگی دارد؛ با این تفاوت که آمریکا برای مدت طولانیتری در منطقه پیرامونی مستقر خواهد ماند.
بخش جنجالبرانگیز این پیش‌نویس بندی است که «مسیر دستیابی به دولت فلسطینی» را ترسیم می‌کند.
این عبارت برگرفته از طرح ۲۰ ماده‌ای دونالد ترامپ بوده و اکنون از پیوست به متن اصلی قطعنامه منتقل شده است.
در این بند آمده است که پس از اجرای کامل برنامه اصلاحات تشکیلات خودگردان و پیشرفت در بازسازی غزه، «شرایط لازم برای شکل‌گیری یک مسیر معتبر به سوی تعیین سرنوشت و تشکیل دولت فلسطین» فراهم خواهد شد.
علاوه بر این، ایالات متحده گفتوگوها را میان اسرائیل و فلسطینیان برای توافق بر سر «افق سیاسی همزیستی صلحآمیز و شکوفا» برقرار خواهد کرد.
با وجود تلاش‌های اسرائیل برای حذف یا تعدیل این بخش، منابع مطلع گفته‌اند احتمال تغییر متن بسیار اندک است.
واکنش اسرائیل
بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، در نشست هفتگی کابینه به‌صراحت تاکید کرد مخالفت این کشور با تشکیل دولت فلسطینی در هر نقطه در غرب رود اردن، «قاطع و بدون تغییر» است.
او افزود طی دههها در برابر چنین فشارهایی مقاومت کرده و نیازی به «تشویق یا نصیحت» ندارد.
وزرای کابینه نیز به‌شدت این بند را مورد انتقاد قرار دادند و گفتند این موضوع «در هیچ مرحلهای» در گفتوگوها وجود نداشته است.
نتانیاهو اما گفت بهدلیل عدم تمایل کشورها برای پیوستن به نیروی چندملیتی، گنجاندن چنین بندی ضروری بوده است.
اعتراض مقام‌های اسرائیلی به این موضوع در شبکههای اجتماعی نیز بازتاب یافت.
بزالل اسموتریچ، وزیر دارایی اسرائیل، این تصمیم را «خطرناک» خواند و هشدار داد سکوت دولت نتانیاهو باعث «سقوط» موضع اسرائیل شده است.
میکی زوهار، وزیر فرهنگ و ورزش از حزب لیکود، نیز اعلام کرد عادیسازی روابط با عربستان سعودی تنها زمانی ممکن است که اسرائیل دولت فلسطینی را «به هیچ وجه» نپذیرد.
