رییسجمهوری ونزوئلا، نیکلاس مادورو، روز چهارشنبه ۱۲ آذر تایید کرد که حدود ده روز پیش گفتوگویی «محترمانه و صمیمانه» با رییسجمهوری آمریکا، دونالد ترامپ، داشته است و این تماس را نشانهای از احتمال گشایش در مسیر دیپلماسی دانست.
مادورو در یک برنامه تلویزیونی گفت: «اگر این تماس به معنی برداشته شدن گامهایی برای آغاز گفتوگویی محترمانه میان دو کشور باشد، ما از گفتوگو استقبال میکنیم؛ از دیپلماسی هم همینطور.»
ترامپ پیشتر تایید کرده بود که با مادورو گفتوگو کرده است.
به گزارش خبرگزاری رویترز که جزییات این تماس را دوشنبه دهم آذرماه منتشر کرد، گفتوگوی اخیر در شرایطی انجام شده که تنش میان دو کشور بهدنبال تهدیدهای نظامی واشینگتن و فشارهای تحریمی بیسابقه، در ماههای گذشته شدت گرفته است.
با وجود این فضای ملتهب، مادورو تماس مستقیم با ترامپ را «فرصتی برای آغاز مسیر دیپلماتیک» توصیف کرد و گفت اگر واشینگتن آماده گفتوگویی «بر پایه احترام» باشد، دولتش این مسیر را «به فال نیک» میگیرد.
پیش از این، منابع آگاه به رویترز گفته بودند مادورو در این تماس ابراز آمادگی کرده که در صورت دریافت «مصونیت کامل حقوقی» برای خود و خانوادهاش، و لغو تحریمهای آمریکا، خاک ونزوئلا را ترک کند.
بنا بر این گزارشها، او خواستار بسته شدن پروندهای شده که علیه او در دیوان کیفری بینالمللی در جریان است؛ موضوعی که کاخ سفید درباره آن سکوت کرده است.
تماس تلفنی پس از ماهها فشار مستقیم آمریکا انجام شد؛ فشارهایی که شامل حمله به قایقهای مظنون به حملونقل مواد مخدر در دریای کارائیب و اقیانوس آرام و نیز قرار دادن «کارتل خورشیدها» در فهرست گروههای تروریستی بود.
دولت ترامپ مدعی است بخشی از شبکه قاچاق مواد مخدر که در آمریکا قربانی میگیرد، به چهرههای نزدیک به دولت مادورو مرتبط است؛ اتهامی که کاراکاس همواره رد کرده است.
در واشینگتن، اظهارات اخیر ترامپ درباره احتمال آغاز «بسیار نزدیک» عملیات زمینی علیه ونزوئلا باعث واکنش سریع گروهی از سناتورهای دموکرات و جمهوریخواه شد.
چهار سناتور از جمله تیم کین، چاک شومر، آدام شف و رند پال چهارشنبه ۱۲ آذر طرحی برای محدود کردن اقدام نظامی بدون مصوبه کنگره ارائه کردند. این سناتورها هشدار دادهاند که دولت در حال «کشاندن آمریکا به جنگی بدون مبنای قانونی» است و کنگره باید مانع یک درگیری گسترده شود.
آمارهای منتشرشده نشان میدهد نیروهای آمریکایی از اوایل سپتامبر تاکنون بیش از ۲۱ حمله علیه شناورهای مظنون انجام داده و دستکم ۸۳ نفر در این عملیات کشته شدهاند.
این اقدامات بخشی از افزایش حضور نظامی آمریکا در منطقه است؛ حضوری که از نگاه کاخ سفید «ضروری برای مهار قاچاق» و از دید مادورو «زمینهسازی برای مداخله» است.
ترامپ در دو روز اخیر چند بار به خبرنگاران گفت که «حمله زمینی بهزودی آغاز میشود»، اما جزئیات بیشتری ارائه نکرده است. مقامهای کاخ سفید نیز درباره محتوای تماس با مادورو، یا اینکه آیا چنین گفتوگویی میتواند از مسیر نظامی جلوگیری کند، اظهار نظر نکردهاند.
مادورو اما در سخنان خود تلاش کرد پیام متفاوتی منتقل کند؛ پیامی که نشان میدهد او گفتوگوی مستقیم با ترامپ را فرصتی کمسابقه برای کاهش فشارهای فزاینده میبیند.
امیر بارام، مدیرکل وزارت دفاع اسرائیل، چهارشنبه ۱۲ آذر در این مراسم که در پایگاه نیروی هوایی آلمان نزدیک برلین برگزار شد، گفت: «وقتی اسرائیل با تهدیدهای هستهای، موشکی و تروریستی مقابله میکند، فقط از خود دفاع نمیکند؛ بلکه از کل جهان غرب حفاظت میکند.»
او گفت: «ما کار سخت، و گاهی کار کثیفی را انجام میدهیم که جهان باید انجام دهد. ما اجازه نخواهیم داد تهدیدهای جدید شکل بگیرند.»
فریدریش مرتس، صدراعظم آلمان، پس از جنگ ۱۲ روزه از حملات اسرائیل به جمهوری اسلامی دفاع کرد و گفت: «این کار کثیفی است که اسرائیل برای همه ما انجام میدهد.»
او ادامه داد: «برای ارتش و دولت اسرائیل که شجاعت انجام این کار [حمله به ایران] را دارند، نهایت احترام را قائلم. در غیر این صورت، ممکن بود سالها شاهد وحشتافکنی این رژیم باشیم.»
بارام با اشاره به تحویل این سامانه به آلمان گفت: «این فقط آغاز همکاریهای بیشتر میان اسرائیل و آلمان است؛ چه در هوا، چه در زمین و چه در فضا.»
مدیرکل وزارت دفاع اسرائیل همچنین از تصمیم آلمان برای لغو تحریم تسلیحاتی علیه برخی تجهیزات دفاعی تقدیر کرد و گفت: «چنین تحریمی هرگز نباید علیه کشوری اعمال میشد که متحد آلمان است و با تروریسم اسلامگرایانه مبارزه میکند؛ چه از سوی رژیم ایران باشد و چه از سوی حماس در غزه.»
تلاش آلمان برای مقابله با تهدید روسیه
خبرگزاری رویترز چهارشنبه در گزارشی نوشت آلمان با استقرار سامانه «پیکان» تلاش میکند با تهدید فزاینده روسیه مقابله کند.
بر اساس این گزارش، قرار داد تحویل این سامانه حدود دو سال پیش به ارزش سه میلیارد و ۶۰۰ میلیون یورو امضا شد و بهعنوان بزرگترین قرارداد صادراتی تاریخ صنعت دفاعی اسرائیل شناخته میشود.
بوریس پیستوریوس، وزیر دفاع آلمان چهارشنبه در این مراسم گفت سامانه پیکان-۳ نقش مهمی در هشدار زودهنگام و حفاظت از جمعیت و زیرساختها دارد.
او افزود: «با این توانمندی راهبردی که در میان شرکای اروپایی ما بینظیر است، نه فقط از خود، بلکه از شرکا نیز محافظت میکنیم و ستون اروپایی ناتو را تقویت میکنیم.»
آلمان این سامانه را در سال ۲۰۲۳ با هزینه سه میلیارد و ۶۰۰ میلیون یورو خریداری کرد؛ چرا که موشکهای بالستیک برد متوسط روسیه را تهدید اصلی برای جمعیت و زیرساختهای حیاتی خود میداند.
سامانه ارو-۳
سامانه «پیکان-۳» که قرار است از آسمان آلمان محافظت کند، طی جنگ اخیر توانمندیهای چشمگیری نشان داده و صدها رهگیری موفق ثبت کرده است.
این سامانه بهطور مشترک از سوی اداره پژوهش و توسعه دفاعی وزارت دفاع اسرائیل و آژانس دفاع موشکی آمریکا توسعه یافته و تولید شده است.
به گفته صنایع هوافضای اسرائیل (IAI)، از زمان استفاده موفق این سامانه در رهگیری حملات موشکی ایران علیه اسرائیل در آوریل و اکتبر ۲۰۲۴، چند کشور دیگر نیز برای خرید آن ابراز تمایل کردهاند.
سامانه پیکان-۳ قرار است در سه نقطه در شمال، جنوب و مرکز آلمان مستقر شود و بر اساس برنامهریزی، تا سال ۲۰۳۰ به آمادگی کامل عملیاتی برسد.
این سامانه میتواند موشکهای بالستیک با برد بیش از هزار کیلومتر را که از زمین، هوا یا دریا شلیک شوند، شناسایی و رهگیری کند و یک خلا راهبردی در دفاع سرزمینی آلمان را برطرف کند.
در مقابل، موشکهای کوتاهبردتر «اسکندر» مستقر در کالینینگراد عمدتا در حوزه پوشش سامانه پاتریوت قرار میگیرند.
با وجود انتقال خط مقدم دفاعی ناتو به کشورهای شرق اروپا مانند لهستان و کشورهای بالتیک، آلمان همچنان یکی از مناطق کلیدی برای استقرار و پشتیبانی عملیاتی در صورت بروز درگیری احتمالی است.
رویترز چهارشنبه ۱۲ آذر در گزارشی نوشت آیزاکمن قرار است در این جلسه هشدار دهد که عقبماندن از چین در رقابت ماهنوردی «میتواند توازن قدرت را روی زمین تغییر دهد».
آیزاکمن، تاجر حوزه تجارت الکترونیک و فضانورد خصوصی است که دو بار با ماموریتهای کاملا خصوصی اسپیسایکس به مدار زمین رفته است.
او در متن سخنرانی از پیش آمادهشده که رویترز به آن دست یافته، نوشته است: «آخرین بار که در برابر شما نشستم، درباره سوابق خود و چالشهای پیشرو صحبت کردم. این بار با پیامی فوری آمدهام.»
آیزاکمن نخستین بار در دسامبر ۲۰۲۴ از سوی ترامپ نامزد ریاست ناسا شد، اما این نامزدی در ماه مه پس از بالا گرفتن اختلاف میان ترامپ و ایلان ماسک پس گرفته شد.
پس از آن، شان دافی، رییس وزارت حملونقل آمریکا، در ژوئیه به عنوان رییس موقت ناسا منصوب شد.
ترامپ در آبان امسال تنها دو هفته پس از آن که دافی اعلام کرد برای قراردادهای فرودگر ماه ناسا، شرکتهای دیگری را هم وارد رقابت با اسپیسایکس میکند، دوباره آیزاکمن را نامزد کرد؛ اقدامی که به جدال علنی میان دافی و ماسک درباره رهبری ناسا منجر شد.
سناتورها ممکن است از آیزاکمن درباره «پروژه آتنا» سوال کنند؛ سند ۶۲ صفحهای که طرح پیشنهادی او برای آینده ناسا است و در آن بر سرمایهگذاری در «پیشرانش هستهای-الکتریکی»، ایجاد برنامه اکتشاف مریخ و افزایش کارآمدی این سازمان تاکید شده است.
در نخستین جلسه استماع در آوریل گذشته، سناتورها درباره رابطه او با ماسک پرسیدند؛ رابطهای که ماسک از زمان انتخاب ترامپ از آن حمایت کرده و در تلاش بوده تمرکز برنامه فضایی آمریکا را بیش از گذشته بر مریخ بگذارد.
تد کروز، رییس کمیته بازرگانی سنا که بر ناسا نظارت دارد، از آیزاکمن خواست اطمینان دهد که بازگرداندن فضانوردان به ماه در چارچوب برنامه آرتمیس، شامل همکاری چندین شرکت خصوصی و استفاده از فرودگر اصلی اسپیسایکس، در اولویت او قرار خواهد داشت.
آیزاکمن گفت آمریکا ناچار نیست میان ماه و مریخ یکی را انتخاب کند و ناسا میتواند هر دو متموریت را همزمان پیش ببرد.
اگر آیزاکمن ۴۲ساله تایید شود، مسئول اداره حدود ۱۴ هزار کارمند و بودجه تقریبی ۲۵ میلیارد دلاری ناسا خواهد بود؛ بودجهای که دولت ترامپ پیشنهاد کرده برای سال ۲۰۲۶ تا ۲۵ درصد کاهش یابد.
نزدیک به چهار هزار نفر از کارکنان ناسا نیز ابتدای سال جاری با طرح خروج داوطلبانه دولت، این سازمان را ترک کردند و تعداد کارکنان از ۱۸ هزار نفر به حدود ۱۴ هزار نفر کاهش یافت.
