حمله گروههای مورد حمایت تهران به الکاظمی پس از اعلام سفر او به جده و دیدار با جو بایدن
همزمان با بمباران یک انبار مهمات گروههای مورد حمایت جمهوری اسلامی در مرز عراق و سوریه، این گروهها به تصمیم مصطفی الکاظمی، نخستوزیر عراق، برای مشارکت در جلسه سران کشورهای منطقه (نشست شورای همکاریهای اقتصادی خلیج فارس) با حضور جو بایدن، رئیسجمهوری آمریکا، حمله کردند.
جو بایدن، رئیسجمهوری آمریکا و یائیر لاپید، نخست وزیر اسرائیل، بیانیهای مشترک را برای جلوگیری از دستیابی جمهوری اسلامی به سلاح اتمی امضا کردند. همزمان بایدن گفت آمریکا تا ابد منتظر پاسخ جمهوری اسلامی در مورد مذاکرات هستهای نخواهد ماند.
در دومین روز از سفر رئیسجمهوری آمریکا به اسرائیل، بایدن و لاپید روز پنجشنبه ۲۳ تیر این بیانیه را که «بیانیه اورشلیم برای مشارکت استراتژیک آمریکا و اسرائیل» نام دارد، امضا کردند.
در این بیانیه آمده است که آمریکا متعهد میشود هرگز اجازه ندهد ایران به سلاح اتمی دست یابد و از همه عناصر قدرت ملی خود برای تضمین این امر استفاده کند.
یک مقام ارشد اسرائیلی که نامش فاش نشده، روز پنجشنبه به خبرگزاری فرانسه گفت: «بیانیه اورشلیم در مورد مشارکت راهبردی میان آمریکا و اسرائیل شاهدی زنده بر ماهیت منحصر به فرد، سلامت، وسعت، عمق و صمیمیت این روابط دو جانبه خواهد بود.»
او گفت که این سند به ویژه بیانگر «موضع بسیار روشن و متحد علیه ایران، برنامه هستهای و تجاوزات این کشور در سراسر منطقه است.»
پیش از این رویترز به نقل از یک مقام ارشد دولت بایدن اعلام کرد رئیسجمهوری آمریکا و نخستوزیر اسرائیل روز پنجشنبه توافق مشترکی را امضا خواهند کرد که شامل تعهدی است تا آمریکا هرگز اجازه ندهد ایران به سلاح هستهای دست یابد و به فعالیتهای بیثباتکننده جمهوری اسلامی، به ویژه تهدیدها علیه اسرائیل رسیدگی کند.
همچنین بیانیه مشترک آمریکا و اسرائیل، شامل تعهد آمریکا به تمدید کمکهای مالی نظامی سالانه به اسرائیل و کمک به برقراری روابط بیشتر اسرائیل با کشورهای خاورمیانه است.
بایدن در نشست خبری مشترک با لاپید پس از امضای بیانیه مشترک، تأکید کرد که دیپلماسی بهترین راه برای جلوگیری از دستیابی به سلاح اتمی از سوی ایران است اما واشینگتن تا ابد منتظر پاسخ جمهوری اسلامی در مورد مذاکرات احیای برجام نخواهد ماند.
او گفت: «ما آنچه را که حاضریم برای بازگشت به برجام بپذیریم برای رهبری ایران گفتهایم. منتظر پاسخ آنها هستیم. مطمئن نیستم چه زمانی این پاسخ را میدهند اما برای همیشه منتظر نمیمانیم.»
نخست وزیر اسرائیل نیز در این نشست خبری، جلوگیری از ایران هستهای را «یک نفع امنیتی حیاتی برای اسرائیل، آمریکا و بقیه جهان» توصیف کرد.
او گفت: «تنها راه برای توقف ایران هستهای این است که این کشور بداند جهان آزاد از زور استفاده خواهد کرد.»
نخست وزیر اسرائیل همچنین گفت که دست این کشور برای برقراری صلح در منطقه به روی همه کشورها دراز است و اسرائیل برای ارتقای امنیت به ویژه در مواجهه با ایران با هر کسی همکاری خواهد کرد.
در آستانه دیدار بایدن و لاپید اما کاخ سفید متن بیانیه مشترک آمریکا و اسرائیل درباره راهاندازی گفتوگوهای استراتژیک سطح بالا در مورد فنآوری را منتشر کرد.
در این بیانیه ضمن تأکید بر اهمیت روابط در حوزه تکنولوژی میان دو کشور، همراه با سایر شرکا و متحدان کلیدی، آمده است که آمریکا و اسرائیل تصمیم دارند راهحلهای نوآورانهای را برای چالشهای جهانی جستوجو کنند و دستور کار مشترکی را در عرصه بینالمللی داشته باشند.
این گفتوگوهای استراتژیک عالی آمریکا و اسرائیل به رهبری شوراهای امنیت ملی دو کشور برگزار خواهد شد.
رهبران اسرائیل پیشتر و همزمان با برگزاری مذاکرات احیای برجام، بارها بر استقلال عمل خود در برابر جمهوری اسلامی تأکید کردهاند.
با این حال، بایدن همزمان با سفرش به اسرائیل ضمن تأکید بر حفظ نام سپاه پاسداران در فهرست گروههای تروریستی آمریکا، گفت از سرگیری مذاکرات احیای برجام به تصمیم ایران بستگی دارد اما توسل به زور علیه جمهوری اسلامی آخرین گزینه خواهد بود.
رئیسجمهوری آمریکا و نخست وزیر اسرائیل همچنین روز پنجشنبه در جلسهای مجازی با حضور رهبران هند و امارات شرکت کردند.
بایدن همچنین به محل اقامت رئیسجمهوری اسرائیل خواهد رفت و پس از آن به سمت مسابقات المپیک یهودیان رهسپار خواهد شد و با ورزشکاران آمریکایی دیدار خواهد کرد.
در این میان، ابراهیم رئیسی، رئیس جمهوری اسلامی ایران از سفر بایدن به منطقه و به ویژه اسرائیل انتقاد کرد. او در بیانیهای، با اشاره غیرمستقیم به تلاشها برای عادیسازی روابط اسرائیل و عربستان، نوشت که این تلاشها برای اسرائیل امنیت به همراه نخواهند آورد.
محمدحسین درودی، دادستان مرکز خراسان رضوی به روزنامه همشهری گفت: «دستگاه قضایی به هنجارشکنان و اخلالگران در نظم عمومی جامعه رحم نمیکند.»
او افزود: «قضات بر اساس قانون و شرع و بدون توجه به هیاهوهای خارجی، در پروندههای سرقت رای به قطع دست و حتی اعدام میدهند.»
توماس ساندر، قاضی دادگاه حمید نوری، برای دادیار سابق زندان گوهردشت و متهم به مشارکت در اعدام زندانیان سیاسی در ایران در تابستان سال ۱۳۶۷، حکم حبس ابد صادر کرد. حبس ابد در سوئد، برابر ۲۵ سال زندان است که محکوم پس از گذراندن دو سوم دوره حبس، میتواند به صورت مشروط آزاد شود.
دادگاه حمید نوری اولین مورد از محاکمه یک فرد به اتهام دست داشتن در اعدامهای دستهجمعی سال ۱۳۶۷ بود. همچنین، این اولین بار بود که یک کارگزار قوه قضاییه جمهوری اسلامی، به اتهام مشارکت در اعدامها، در یک کشور خارجی محاکمه شد.
ساندر اعلام کرد که دادگاه پذیرفته است نوری در موارد اتهامی مجرم بوده و نقشش در موارد مورد رسیدگی دادگاه، محرز است.
حمید نوری، دادیار سابق زندان گوهردشت و متهم به مشارکت در اعدام زندانیان سیاسی در ایران در تابستان سال ۱۳۶۷، با دو اتهام «جنایت جنگی» و «قتل عمد» مواجه بود و دادستان، کریستینا لیندهوف کارلسون، در کیفرخواست نهایی خود برای او تقاضای حبس ابد کرده بود.
حمید نوری ۱۸ آبان ۹۸ به فرودگاه استکهلم رسید و بلافاصله دستگیر شد.
او همه وقایع مربوط به اعدامهای سال ۶۷ و همچنین اتهامها علیه خود را «نمایشنامه» و «داستان سرتاسر خیالی، توهمی و پوشالی، جعلی و غیرمستند» خواند.
در روزهای گذشته مقامهای جمهوری اسلامی از دولت سوئد خواسته بودند هر چه سریعتر نوری آزاد کند.
از جمله حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی، روز ۱۴ اردیبهشت در روز دیدار با مجید نوری، فرزند حمید نوری، از گفتوگوی تلفنی با آن لینده، وزیر امور خارجه سوئد نیز خبر داد و گفت در تماس با او، خواستار آزادی فوری حمید نوری شده است.
یک روز بعد هم مسعود ستایشی، سخنگوی قوه قضاییه، گفت: «باید با مذاکرات، آزادی حمید نوری را پیش ببریم.»
از سوی دیگر اما بررسی معاهده مبادله محکومان با ایران در پارلمان بلژیک مطرح است که امکان استرداد اسدالله اسدی، دیپلمات محکوم شده جمهوری اسلامی به ایران را فراهم میکند.
در این شرایط گمانهزنی درباره احتمال مبادله زندانیان اروپایی با جمهوری اسلامی افزایش یافته است. پیش از این نیز احتمال مبادله حمید نوری و اسدالله اسدی با احمدرضا جلالی، پژوهشگر ایرانی-سوئدی مطرح شده بود.
در سال ۶۷ به دنبال صدور فرمان روحالله خمینی تحت عنوان فتوا، چند هزار نفر از زندانیان سیاسی و عقیدتی در زندانهای جمهوری اسلامی مخفیانه اعدام و در گورهای جمعی دفن شدند. ابراهیم رئیسی، یکی از دستاندرکاران این اعدامها در قالب هیأت رسیدگی به وضعیت زندانیان بود که با عنوان «هیأت مرگ» شناخته میشود.
رئیسی پس از اعلام پیروزی او در انتخابات نمایشی ریاست جمهوری سال ۱۴۰۰، گفت از ابتدای مسئولیتش در دستگاه قضایی «مدافع حقوق بشر» بوده و «باید مورد تقدیر و تشویق» قرار بگیرد.
علیرضا زاکانی، شهردار تهران در دیدار با وزیر محیط زیست سوریه گفت تجارب ما در تهران باید به سوریه منتقل شود و افزود برای اینکه تهرانی زیباتر و ایمنتر بسازیم، در حال بازطراحی پایتخت بر محور حملونقل عمومی هستیم.
او گفت میخواهیم خوبیها و زیباییهای تهران بماند و مشکلاتش حل شود.
مهدی فرحی، جانشین وزیر دفاع گفت باید ببینیم عزت و اقتدار فعلی چهطور به دست آمده و افزود: «همه ما باید به خانواده و فرزندان خود بگوییم که قبل از انقلاب در چه فلاکتی بودیم و امروز کجا هستیم.»
او گفت دشمنان تلاش دارند نخبگان را ترغیب به مهاجرت کنند و بیحجابی را رواج دهند.
منابع خبری در عراق از بمباران انبار مهمات و سلاحهای گروههای مورد حمایت ایران در منطقه القائم در نوار مرزی عراق با سوریه خبر دادند.
صابرین نیوز، وابسته به سازمان حشدالشعبی اما ضمن تأیید این خبر دلیل این انفجار را آتشسوزی ذکر کرده است نه بمباران.
همزمان با سفر جو بایدن به خاورمیانه، رسانههای اسرائیل گزارش داده بودند آمریکا پیگیر امضای توافقنامه همکاری دفاعی-امنیتی میان اسرائیل و شش کشور عربی از جمله عراق در برابر تهدیدهای ایران است.
گروههای مسلح مورد حمایت جمهوری اسلامی اما حملههای رسانهای علیه تصمیم نخست وزیر عراق برای شرکت در جلسه سران کشورهای منطقه با حضور رئیس جمهوری آمریکا را آغاز کردهاند.
بایدن پس از دیدار از اسرائیل به عربستان سعودی خواهد رفت که اکنون ریاست دورهای شورای همکاریهای اقتصادی خلیج فارس را بر عهده دارد.
او در نشست این شورا شرکت میکند.
دیگر شرکتکنندگان در این نشست رهبران امارات متحده عربی، بحرین، عمان، کویت، قطر، مصر، اردن و عراق خواهند بود.
گروههای مورد حمایت جمهوری اسلامی با یادآوری تصویب قانون منع عادیسازی روابط با اسرائیل، نسبت به محاکمه نخست وزیر بر اساس این قانون هشدار دادهاند.
ابوعلی العسکری، مسئول امنیتی کتائب حزبالله عراق، در توئیتی تلاش نخستوزیر برای وارد کردن این کشور به شبکه عادیسازی روابط با اسرائیل را «مجرمانه» خواند.
پارلمان عراق پنجم خرداد طرح جرمانگاری عادیسازی و برقراری روابط این کشور با اسرائیل را تصویب کرد. این قانون که برای هر گونه رابطه با اسرائیل مجازات اعدام در نظر گرفته، در اقلیم خودمختار کردستان عراق نیز به اجرا گذاشته خواهد شد.
مقتدی صدر، روحانی پرنفوذ شیعه عراق که این طرح را پیشنهاد کرده بود، پس از رأی مثبت پارلمان به آن، با انتشار بیانیهای این تصمیم پارلمان را «دستاورد بزرگ» توصیف کرد.
این طرح مدتی پس از اعتراضات شدید گروههای مورد حمایت جمهوری اسلامی به برگزاری کنفرانسی در اربیل برای عادیسازی روابط با اسرائیل مطرح شد.
بیش از ۳۰۰ نفر از جمله شماری از رهبران شیعه و سنی محلی عراق در مهر ماه ۱۴۰۰ در کنفرانسی در شهر اربیل اقلیم کردستان، خواستار این شده بودند که کشورشان با پیوستن به «پیمان ابراهیم» (توافقنامههای صلح با کشورهای عربی)، روابط خود را با اسرائیل عادی کند.