کاخ سفید: اگر ایران به شهروندان آمریکا حمله کند، با پیامدهای شدیدی مواجه می‌شود
رسانه نزدیک به شورای عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی با گذشت دو روز از پایان دور تازه مذاکرات وین و با وجود تاکید اتحادیه اروپا بر لزوم پاسخ سریع تهران و واشینگتن به «متن نهایی» ارائه شده، اعلام کرد که در ایران «هنوز هیچ جلسه‌ای در سطح عالی» برای بررسی این متن برگزار نشده است.
سایت نورنیوز، وابسته به شورای عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران، چهارشنبه شب گزارش داد که «هنوز هیچ جلسه‌ای در سطح عالی برای بررسی ایده‌های هماهنگ‌کننده اتحادیه اروپایی در تهران تشکیل نشده و بر اساس روال معمول پس از اتمام فرآیند بررسی‌های کارشناسی، نتایج اولیه برای جمع‌بندی نهایی به سطوح تصمیم‌گیری ذیربط» ارائه خواهد شد.
این رسانه با اشاره به انجام بررسی‌ها در «سطح کارشناسی»، افزود: «پس از بازگشت هیات مذاکره‌کننده ایران از وین، فرآیند بررسی ایده‌های طرح شده از سوی هماهنگ‌کننده اتحادیه اروپایی در سطح کارشناسی آغاز شده و همچنان ادامه دارد.»
جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، که هماهنگی مذاکرات احیای برجام را برعهده دارد، روز دوشنبه ۱۷ مرداد در پایان تازه‌ترین دوره مذاکرات وین اعلام کرد که «متن نهایی توافق» در اختیار هیات‌های ایران، آمریکا و دیگر کشورهای حاضر در این مذاکرات قرار گرفته است.
بورل تاکید کرد که «درباره هرچه قابل مذاکره بود مذاکره شد و این متن نهایی است» و افزود پشت هر بخش از متن نهایی توافق برای احیای برجام، یک تصمیم سیاسی است که باید در پایتخت‌ها گرفته شود و اگر این پاسخ‌ها مثبت باشد، می‌توانیم توافق را امضا کنیم.
وزارت خارجه آمریکا هم اعلام کرد واشینگتن آماده است تا بر اساس متن ارائه شده اتحادیه اروپا، به سرعت توافق احیای برجام را امضا کند اما باید که آیا تهران نیز آماده اجرای متقابل است.
وزارت خارجه ایران اما «متن نهایی» مورد نظر اتحادیه اروپا را «ایده‌های انریکه مورا در مورد برخی موضوعات باقی‌مانده» خواند و افزود ما به محض دریافت این ایده‌ها، پاسخ و ملاحظات اولیه خود را به مورا منتقل کردیم، اما این موارد نیازمند بررسی جامع هستند و نظرات و ملاحظات تکمیلی خود را به هماهنگ‌کننده و سایر طرف‌ها منتقل خواهیم کرد.
حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه ایران، نیز متن ارائه شده توسط اتحادیه اروپا، را «ایده‌های ارائه شده از سوی انریکه مورا،، معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا» خواند و گفت انتظار می‌رود همه طرف‌ها برای دستیابی به متن نهایی توافق از خود اراده و جدیت نشان دهند.
در همین حال نماینده علی خامنه‌ای در روزنامه کیهان نیز روز چهارشنبه نوشت: «تاکنون مذاکرات وین به هیچ نتیجه‌ای که تضمین کننده منافع ملی کشورمان و مخصوصا تامین کننده انتفاع اقتصادی ایران باشد، نرسیده است و مذاکرات درباره چهار محور اصلی، کماکان بی‌نتیجه مانده است.»
این در شرایطی است که پیتر استانو، سخنگوی سیاست خارجی اتحادیه اروپا، روز سه‌شنبه ۱۸ مرداد، اعلام کرد این اتحادیه انتظار دارد تهران و واشینگتن «بسیار سریع» به «متن نهایی» توافق احیای برجام پاسخ دهند.
سخنگوی سیاست خارجی اتحادیه اروپا گفت: «دیگر مجالی برای مذاکره وجود ندارد. ما یک متن نهایی داریم. بنابراین زمان تصمیم‌گیری است: بله یا خیر، و از همه شرکت‌کنندگان انتظار داریم که خیلی سریع این تصمیم را بگیرند.»
جان بولتون، مشاور پیشین امنیت ملی آمریکا، در گفت‌وگو با ایران اینترنشنال در واکنش به توطئه کشتن او از سوی یک عضو سپاه پاسداران گفت ادامه این گونه تهدیدها نشان می‌دهد دولت ایالات متحده برای مقابله با تهدیدهای جمهوری اسلامی اقدام کافی انجام نداده است.
جان بولتون در مصاحبه اختصاصی با برنامه «۲۴ با فرداد فرحزاد» گفت: «افراد بیشتری در معرض خطر تهدیدهای جمهوری اسلامی هستند و دولت آمریکا برای مقابله با این تهدیدهای رژیم ایران اقدام کافی انجام نداده، زیرا این تهدیدها همچنان ادامه دارند.»
جان بولتون با اشاره به اینکه از شنیدن خبر توطئه یک عضو سپاه پاسداران برای کشتنش تعجب نکرده و از اوایل سال ۲۰۲۰ از این تهدیدها با خبر بوده، گفت: «این تهدیدها ماهیت واقعی جمهوری اسلامی را به مردم آمریکا و جهان نشان می‌دهد.»
او خاطرنشان کرد: «اقدام‌های رژیم ایران، از جمله حمایت جمهوری اسلامی از تروریست‌هایی همچون حماس، حزب‌الله و حوثی‌ها و برنامه هسته‌ای تهران تهدیدی علیه همه به شمار می‌آید.»
مشاور پیشین امنیت ملی آمریکا گفت: «درنظر نگرفتن تهدید تروریسم ایران در برجام، یکی از نقص‌های بنیادین این توافق است و آنچه اکنون شاهد هستیم این است که رژیم ایران هیچ قصدی برای پایبندی به تعهدات خود ندارد.»
جان بولتون که در پی کشته شدن قاسم سلیمانی در معرض خطر حمله انتقام‌جویانه از سوی جمهوری اسلامی قرار دارد گفت: قاسم سلیمانی از ابتدای انقلاب ۵۷ یک تروریست بود که علاوه بر نیروهای آمریکایی، دیپلمات‌ها و شهروندان ایالات متحده را نیز در عراق و لبنان کشته بود.
بولتون با اشاره به روند فزاینده تهدیدهای جمهوری اسلامی گفت: «آنها اکنون شهروندان ایالات متحده را در خاک آمریکا هدف می‌گیرند و این غیر قابل قبول است.»
وزارت دادگستری آمریکا چهارشنبه یک عضو سپاه پاسداران به نام شهرام پورصفی را که با اسم مهدی رضایی هم شناخته می‌شود، به طرح‌ریزی برای قتل جان بولتون، مشاور پیشین امنیت ملی کاخ سفید، متهم کرد و گفت شکایتی علیه این فرد در واشینگتن دی‌سی اقامه شده است.
طبق اعلام وزارت دادگستری آمریکا، پورصفی ۴۵ ساله و اهل تهران، طرح‌ریزی توطئه قتل بولتون را احتمالا در انتقام برای کشته شدن قاسم سلیمانی، فرمانده پیشین نیروی قدس سپاه انجام داده بود.
پس از انتشار این خبر، جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی آمریکا، در بیانیه‌ای اعلام کرد که دولت بایدن از تلاش برای دفاع از شهروندان آمریکا فروگذار نخواهد کرد و اگر ایران به شهروندان آمریکا، از جمله مقامات پیشین این کشور حمله کند، با پیامدهای شدیدی مواجه خواهد شد.
از سوی دیگر، وب‌سایت اکسیوس به نقل از یک منبع نزدیک به مایک پمپئو، وزیر خارجه پیشین آمریکا، گزارش داد که وزارت دادگستری آمریکا به پمپئو اطلاع داده بود که او دومین هدف کسانی است که بنابر اسناد اعلام شده این وزارتخانه برای «قتل جان بولتون» برنامه‌ریزی کرده بودند.
کلودیا تنی، عضو جمهوری‌خواه مجلس نمایندگان آمریکا، در واکنش به خبر توطئه کشتن جان بولتون گفت: «هفته‌ها پیش دولت بایدن در تلاش بود تا تحریم‌های تروریستی علیه سپاه پاسداران را لغو کند، اگرچه می‌دانست که سپاه پاسداران در حال برنامه‌ریزی برای قتل آمریکایی‌ها در خاک آمریکا است.»
مایکل مکال، عضو جمهوری‌خواه مجلس نمایندگان آمریکا، نیز از دولت آمریکا خواست با توجه به توطئه‌های جمهوری اسلامی برای ترور جان بولتون و مسیح علی‌نژاد، از مذاکرات احیای برجام کناره‌گیری کند.
مورگان اورتگاس، سخنگوی پیشین وزارت خارجه آمریکا، نیز گفت: «با وجود خبرها درباره توطئه ایران برای کشتن جان بولتون، دولت بایدن همچنان به دنبال ادامه مذاکرات احیای برجام است و تنها زمانی به فکر اقدام می‌افتد که جمهوری اسلامی یکی از مقام‌های پیشین آمریکا را کشته باشد.»
اورتگاس تاکید کرد: «نمی‌توانیم منتظر بمانیم تا ایران رهبران آمریکا را بکشد.»
با این حال، سخنگوی وزارت خارجه ایران متهم شدن یک عضو سپاه پاسداران به تلاش برای کشتن جان بولتون را «داستان سرایی و ادعاهای بی‌پایه و اساس آمریکا» خواند و گفت: «این ادعاها با اهداف و انگیزه‌های سیاسی صورت گرفته است.»
او افزود: «نسبت به هرگونه اقدام آمریکا علیه اتباع ایرانی به بهانه اتهامات مضحک قویا هشدار می‌دهیم.»
در همین حال، خبرنگار رویترز به نقل از یک مقام آمریکایی گزارش داد که ایالات متحده بر این باور است که توطئه یک عضو سپاه پاسداران برای کشتن جان بولتون نباید بر تلاش دیپلماتیک برای احیای برجام تاثیر بگذارد.
به گفته وزارت دادگستری ایالات متحده، پورصفی در تلاش بوده تا برای انجام این قتل از طرف سپاه پاسداران در واشینگتن یا مریلند به چند نفر مبلغ ۳۰۰ هزار دلار بپردازد.
بر اساس اطلاعات اف‌بی‌آی، پورصفی که در ایران مستقر است از اکتبر ٢٠٢١ تا آوریل ٢٠٢٢ از برنامه‌های پیام‌رسانی رمزگذاری‌شده برای استخدام «عناصر جنایتکار» در داخل آمریکا برای طرح‌ریزی قتل بولتون استفاده کرده است.
اف‌بی‌آی نوشته که ظاهرا پورصفی حمایت مالی و منابعی را برای تسهیل این قتل فراملیتی فراهم کرده که «یک اقدام تروریستی» است.
اف‌بی‌آی همچنین اعلام کرده که پورصفی باید «مسلح و خطرناک» تلقی شود و خواستار آن شده که هر کسی اطلاعاتی از او دارد با دفتر محلی اف‌بی‌آی یا نزدیک‌ترین سفارت یا کنسولگری آمریکا تماس بگیرد.
وب‌سایت اکسیوس به نقل از یک منبع نزدیک به مایک پمپئو، وزیر خارجه پیشین آمریکا، گزارش داد که وزارت دادگستری آمریکا به پمپئو اطلاع داده بود که او دومین هدف کسانی است که بنابر اسناد اعلام شده این وزارتخانه برای «قتل جان بولتون» برنامه‌ریزی کرده بودند.
سی‌ان‌ان نیز به نقل از یک منبع آگاه که مستقیما از روند حفاظت از مقام‌های آمریکایی آگاه است گزارش داد که به دلیل تهدیدهای سپاه پاسداران، دولت آمریکا چند مقام کنونی و پیشین ایالات متحده را تحت «محافظت شخصی چشمگیری» قرار داده است.
وزارت دادگستری آمریکا چهارشنبه یک عضو سپاه پاسداران به نام شهرام پورصفی را که با اسم مهدی رضایی هم شناخته می‌شود، به طرح‌ریزی برای قتل جان بولتون، مشاور پیشین امنیت ملی کاخ سفید، متهم کرد و گفت شکایتی علیه این فرد در واشینگتن دی‌سی اقامه شده است.
در پی اعلام این خبر، جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی کاخ سفید، در بیانیه‌ای گفت: «دولت بایدن در حفاظت و دفاع از همه آمریکایی‌ها در برابر تهدیدات خشونت‌آمیز و تروریسم چشم‌پوشی نخواهد کرد.»
با این حال، جان بولتون در واکنش به توطئه جمهوری اسلامی برای قتل او به ایران اینترنشنال گفت ادامه این گونه تهدیدها از سوی جمهوری اسلامی نشان می‌دهد دولت ایالات متحده برای مقابله با تهدیدهای جمهوری اسلامی اقدام کافی انجام نداده است.
مورگان اورتگاس، سخنگوی پیشین وزارت خارجه آمریکا، نیز در واکنش به خبر توطئه کشتن جان بولتون گفت: دولت بایدن در چنین شرایطی همچنان به دنبال احیای برجام است. او گفت: «دولت بایدن نباید منتظر بنشیند تا ایران رهبران آمریکا را بکشد.»
مهرزاد زارعی، پدر آراد زارعی از جان‌باختگان هواپیمای اوکراینی، راهپیمایی خود را از تورنتو به اتاوا برای دادخواهی آغاز کرد.
زارعی که از سوی خانواده‌های جان‌باختگان هواپیمای اوکراینی بدرقه شد، گفت خواهان اقدام دولت کانادا برای قرار دادن سپاه پاسداران در فهرست گروه‌های تروریستی است و همه دادخواهان ایران را نمایندگی می‌کند.
حامد اسماعیلیون، سخنگوی انجمن خانواده‌های جان‌باختگان هواپیمای اوکراینی نیز روز چهارشنبه در مراسم آغاز این راهپیمایی چند روزه از شهر ریچموندهیل کانادا به سمت اتاوا با تاکید بر اینکه مهرزاد زارعی در این سفر «دادخواهان عدالت در ایران را فراموش نخواهد کرد» گفت: «امیدواریم وجدان‌های بیدار جامعه در این مسیر به همراهی او برخیزند.»
او گفت: «۳۱ ماه است که با نامردمی یک حکومت ستمگر و نابکار مبارزه می‌کنیم و مصمم هستیم به مبارزه برای عدالتخواهی ادامه دهیم.»
اسماعیلیون گفت: «کشورهای متضرر در این جنایت نسبت به شهروندان خود مسئولند. کسی از جمهوری اسلامی با سابقه ۴۴ سال شرارت، گردنکشی و قتل و سرکوب انتظار بازگویی حقیقت را ندارد.»
او خاطرنشان کرد: «اما ما نسبت به خنده‌های به خون نشسته و زندگی‌های از دست رفته مسئولیم. ما نسبت به خانواده‌های پرواز، خانواده‌های آبان، به هنرمندان و فعالین زندانی، دادخواهان ۴۴ سال گذشته، به قربانیان اعترافات اجباری و نسبت به عدالت و حقیقت مسئولیم.»
اسماعیلیون تاکید کرد: «خواست مشترک دادخواهان این پرونده عبارتست از ارجاع هر چه سریع‌تر پرونده به سازمان جهانی هوانوردی غیرنظامی پیش از سومین سالگرد این جنایت، قرار دادن سپاه پاسداران در فهرست سازمان‌های تروریستی و اعمال تحریم‌های هدفمند مرتبط با قانون حقوق بشر جهانی ماگنیتسکی بر مقام‌های ارشد جمهوری اسلامی.»
مهرزاد زارعی، پدر آراد زارعی از قربانیان سرنگونی هواپیمای اوکراینی با موشک‌های سپاه پاسداران، قصد دارد پس از راهپیمایی خود تا پایتخت کانادا، نامه اعتراض خود را درباره اجرا نشدن عدالت در ارتباط با این پرونده، شخصا به نخست‌وزیر جاستین ترودو بدهد.
این بازمانده قربانیان پرواز اوکراینی قصد دارد از نخست‌وزیر کانادا این سوال را مطرح کند که چرا دولت جاستین ترودو بر خلاف مصوبه پارلمان کانادا در سال ۲۰۱۸، سپاه پاسداران را به عنوان یک سازمان تروریستی شناسایی نمی‌کند.
در ماه می ۲۰۲۱، دادگاه انتاریو بر اساس شکایتی که در بهمن ماه سال۹۸ از سوی مهرزاد زارعی، شاهین مقدم و علی گرجی، از خانواده‌های قربانیان، اقامه شده بود حکمی را صادر کرد که سرنگونی هواپیمای اوکراینی با موشک‌های سپاه را اقدامی عامدانه و تروریستی قلمداد کرد.
این دادگاه علی خامنه‌ای و چند نفر از سران ارشد جمهوری اسلامی، از جمله علی شمخانی، حسین سلامی، محمد باقری و امیرعلی حاجی زاده را به عنوان عاملان اصلی این حمله محکوم کرد.
دادگاه عالی انتاریو همچنین طی حکمی که در دی ماه گذشته صادر شد رای به پرداخت ۱۰۷ میلیون دلار غرامت، به‌علاوه سود، به خانواده شش تن از کشته‌شدگان هواپیمای مسافربری اوکراینی داد.
محمد مرندی، مشاور تیم مذاکره کننده هسته‌ای جمهوری اسلامی: برای ایران موضوعی مطرح است که پیش از احیای برجام باید حل شود و آن اختلاف با آژانس بین المللی انرژی اتمی است. تهران هیچ پیشرفتی را مگر در صورت حل این معضل نمی‌پذیرد
