فرمانده نیروی زمینی ارتش: باید باور کنیم جمهوری اسلامی از پیچ تاریخی عبور می‌کند
روزنامه اعتماد با انتشار آخرین تصاویر ماهواره‌ای از دریاچه ارومیه نوشت: «در یک سال اخیر، آب دریاچه ارومیه حدود ۸۰ درصد خشک شده و حالا فقط چهار درصد از سطح آب دریاچه به جا مانده که مساوی با مرگ قطعی ششمین دریاچه آب شور جهان و بزرگ‌ترین دریاچه داخلی ایران است.»
بر اساس این تصاویر، از آبان ۱۴۰۱ تا آبان ۱۴۰۲ از سطح ۸۷۸ کیلومتر مربعی آب دریاچه ارومیه تنها ۱۷۰ کیلومتر مربع باقی مانده است.
«اعتماد» این تصاویر را موید مرگ دریاچه ارومیه دانسته و نوشته است این تصاویر در حالی منتشر شده که سخنگوی صنعت آب شهریور ماه سال گذشته مدعی شده بود دریاچه ارومیه خشک نشده، شایعات منتشر شده در خصوص خشک شدن کامل آن صحت ندارد و هم‌اکنون حجم این دریاچه به یک میلیارد و ۳۶۰ میلیون متر مکعب رسیده است.
طبق آخرین گزارش مرکز تحقیقات سنجش از دور دانشگاه صنعتی شریف با عنوان «آنالیز تراز، سطح و حجم دریاچه ارومیه با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای» که آبان امسال منتشر شده، تغییرات سطح آب دریاچه ارومیه از سال ۱۳۹۴ تا سال ۱۴۰۲ با استفاده از ماهواره LANDSAT بررسی شده است.
داده‌های این گزارش نشان می‌دهند آبان ماه ۱۳۹۴ دریاچه ارومیه به بدترین وضعیت رسیده بود و سطح آب آن به ۶۹۳ کیلومتر مربع کاهش یافته بود.
به استناد این داده‌ها، در ۲۵ سال اخیر و از سال ۱۳۷۷ تاکنون، ۹۷ درصد از سطح آب دریاچه ارومیه کاسته شده است.
نویسندگان این گزارش با نگاهی به این تصاویر ماهواره‌ای، امید بستن به احیای دریاچه به دلیل مشکلات ناشی از سوء‌مدیریت‌ها و تامین نشدن اعتبارات مورد نیاز احیا را بی‌فایده دانسته‌اند.
این شرایط در حالی است که علی سلاجقه، رییس سازمان حفاظت محیط زیست ایران، پیشتر در شهریور ماه امسال با اشاره به نگرانی‌ها نسبت به خشک شدن دریاچه ارومیه گفته بود: «خبرهای خوشی در مورد دریاچه ارومیه خواهیم شنید. خوشبختانه خبری از مرگ دریاچه ارومیه نیست.»
تبعات خشک شدن دریاچه ارومیه
نویسندگان این گزارش در ادامه به تعویق افتادن احیای دریاچه ارومیه را عامل به وجود آمدن تبعات گسترده بهداشتی، اجتماعی، اقتصادی و سرمایه‌سوزی اجتماعی در افکار عمومی دانسته‌اند.
نویسندگان این گزارش هشدار داده‌اند بستر خشک‌شده دریاچه ارومیه آن را به یک کانون بسیار بزرگ تولید گردوغبار در محدوده شمال غرب تبدیل می‌کند.
آن‌ها اضافه کرده‌اند نمکی بودن بستر خشک شده این دریاچه خسارات بهداشتی، صنعتی، اجتماعی و اقتصادی متعاقب بروز توفان‌های گردوغبار برخاسته از آن را تشدید کرده و غیرقابل جبران می‌کند.
۲۷ مهر ماه ویدیویی برای ایران‌اینترنشنال ارسال شد که نشان می‌داد دریاچه ارومیه به شوره‌زار بزرگی تبدیل شده است.
پیش از این و در خرداد ماه امسال، عیسی کلانتری، رییس سابق سازمان حفاظت از محیط زیست در گفت‌وگو با خبرآنلاین گفته بود در صورت خشک شدن دریاچه ارومیه، مردم تبریز باید طی ۱۰ سال شهر را تخلیه کنند.
به گفته او خشک شدن دریاچه ارومیه باعث می‌شود گرد و غبار نمکی آن تا ۴۰۰ کیلومتر برود.
اعلام جرم علیه کسانی که موجب مرگ دریاچه ارومیه شدند
پیشتر و در ۲۵ مرداد امسال، رییس هیات مدیره کانون وکلای دادگستری استان آذربایجان غربی از اعلام جرم این کانون علیه «مسببان خشک شدن دریاچه ارومیه» خبر داده بود.
علی علیزاده تاکید کرده بود کانون وکلای دادگستری علیه «اقدامات سلبی و ایجابی منجر به خشک شدن دریاچه ارومیه و به هم خوردن تعادل اکولوژیکی که باعث تهدید و مرگ زیست بوم این پهنه طبیعی شده» اعلام جرم خواهد کرد.
به گفته او، اتهام‌های مطرح شده شامل «ترک فعل، سهل‌انگاری، تخریب منابع آبی، عدم تخصیص حقابه، برداشت‌‌های غیرمجاز، حفر چاه‌های غیرمجاز، توسعه کشاورزی سنتی و اجرا نکردن طرح‌های مدرن کشاورزی منطبق با تغییرات اقلیمی» است.
همچنین علیه افراد حقیقی و حقوقی، نهادها، موسسات، ارگان‌های دولتی و غیردولتی، واحدهای تولیدی زیان‌ده و مخرب محیط زیست (چه مشغول به فعالیت و چه مقامات و شخصیت‌های سابق و اسبق) «جرم‌انگاری» انجام شده و این موضوع از سوی کانون وکلا پیگیری می‌شود.
اعتراض‌ها به خشک شدن دریاچه ارومیه
روز دوشنبه ۲۳ مرداد ماه زنان تبریزی در اعتراض به خشک شدن دریاچه ارومیه با سر دادن شعارهایی از جمله «دریاچه ارومیه تشنه است»، مقابل استانداری آذربایجان شرقی تجمع کردند.
آن‌ها روز شنبه ۲۱ مرداد ماه نیز در تجمعی دیگر در اعتراض به خشک شدن دریاچه ارومیه مقابل ساختمان اداره‌کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان آذربایجان شرقی تجمع کرده و شعارهایی چون «اروم گولی سوسوزدی» [دریاچه اورمیه تشنه است] سر دادند.
اعتراض‌ها به خشک شدن دریاچه ارومیه و نگرانی درباره تبعات آن مانند طوفان‌های نمکی در شرایطی است که مقام‌های جمهوری اسلامی این اتفاق را «امری عادی» در جهان خوانده و در مورد احیای دریاچه به امیدواری برای «بارش باران در پاییز» بسنده کرده بودند.
از جمله علی سلاجقه، رییس سازمان محیط زیست که مرداد ماه امسال از مدیریت آب‌های بارشی به‌عنوان یکی از اولویت‌های حوضه آبریز دریاچه ارومیه نام برده و گفته بود: «امیدواریم در پاییز با بارش خوب، وضعیت دریاچه ارومیه تغییر کند.»
موضوع خشک شدن دریاچه‌ها و تالاب‌ها منحصر به دریاچه ارومیه نیست و در چند دهه گذشته، شادگان، هورالعظیم، بختگان، تشک، پریشان، هامون، جازموریان، گاوخونی و ده‌ها دریاچه و تالاب دیگر در نقاط مختلف کشور با چالشی مشابه مواجه بوده و هستند.
فتح‌الله توسلی، نماینده همدان در مجلس، درباره قانون اخذ مبلغ خروج از کشور به یورو گفت: «۱۰ یورو برای مسافران پروازهای خارجی چیزی نیست.»او افزود: «در همه دنیا برای خروج از کشور شرایطی در نظر می‌گیرند. امسال دولت شرایطی گذاشته پول بیشتری بگیرد اما سفر‌های زیارتی را استثنا کردند.»
نمایندگان آمریکا و اتحادیه اروپا در نشست شورای حکام آژانس انرژی اتمی از تهران خواستند همه برنامه تولید غنی‌سازی ۶۰ درصدی اورانیوم خود را متوقف کند. یک دیپلمات اروپایی به ایران‌اینترنشنال گفت جو حاکم بر این نشست درباره ایران انتقادی است.
این دیپلمات اروپایی در پاسخ به خبرنگار ایران‌اینترنشال درباره بررسی برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی در شورای حکام گفت: «در این نشست بسیاری از اعضا با توجه به گزارش مدیر کل نسبت به اقدامات ایران موضع انتقادی دارند.»
او درباره تصمیم احتمالی شورای حکام درباره ایران نیز گفت: «به نظر نمی‌رسد در این مرحله قطعنامه‌ای صادر شود اما به احتمال زیاد کشورها به صورت مستقل قطعنامه صادر خواهند کرد.»
پیشتر نماینده ایالات متحده آمریکا در نشست شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و نماینده اتحادیه اروپا در این نشست روز پنج‌شنبه دوم آذر ضمن انتقاد از توسعه برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی خواستار آن شدند که تهران همه برنامه تولید غنی‌سازی ۶۰ درصدی اورانیوم خود را متوقف کند.
در بیانیه لورا هولگیت، نماینده آمریکا آمده بود هیچ کشوری که عضو معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای است اورانیوم ۶۰ درصد غنی شده تولید نمی‌کند چرا که به طور منطقی کاربرد صلح‌آمیز و غیرنظامی ندارد.
نماینده آمریکا با ارجاع به گزارش رافائل گروسی تاکید کرد: «همان‌طور که گزارش مدیرکل آژانس روشن می‌کند، ایران به توسعه برنامه هسته‌ای خود از جمله با نصب سانتریفیوژهای پیشرفته‌تر و انباشت اورانیوم بسیار غنی‌شده که هیچ هدف صلح‌آمیز معتبری برای آن ندارد، ادامه می‌دهد.»
او با تاکید بر اینکه جامعه بین‌المللی بر تعهدات پادمانی ایران متمرکز است، تصریح کرد: «به همین منظور ایالات متحده یک میلیون یورو بودجه خارج از بودجه خود، برای کمک به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در نظر می‌گیرد تا فعالیت‌های راستی‌آزمایی و نظارت خود را برای سال آینده در ایران انجام بدهد.»
روز چهارشنبه، رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در نشست خبری خود در حاشیه جلسه شورای حکام آژانس به ایران‌اینترنشنال گفت که تهران به بسیاری از جنبه‌های مربوط به تعهدات خود در برجام عمل نمی‌کند.
به گفته گروسی، اجرایی نشدن تعهدات ایران برای آژانس محدودیت ایجاد کرده است.
بر پایه گزارش گروسی، نماینده آمریکا در نشست شورای حکام آژانس بار دیگر از ایران خواست تمام تولید اورانیوم غنی‌شده تا ۶۰ درصد را متوقف کند.
بر اساس تاکید آمریکا، جمهوری اسلامی از اوایل سال ۲۰۲۱، قطعات پیشرفته سانتریفیوژ را تولید کرده و غنی‌سازی اورانیوم و تولید آب سنگین را بدون ارائه داده‌های نظارتی یا سوابق مربوطه به آژانس ادامه داده است.
نماینده آمریکا با استناد به گزارش گروسی افزود که ایجاد یک خط پایه راستی‌آزمایی جدید برای این فعالیت‌ها چالش‌های بزرگی را به همراه خواهد داشت.
آمریکا همچنین از ایران خواست در ارائه تمام داده‌های مرتبط به طور کامل با آژانس همکاری کند: «واشینگتن مشتاقانه منتظر گزارش‌های بیشتر مدیرکل درباره این موضوعات است.»
نماینده اتحادیه اروپا در نشست شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز در بیانیه‌ای تصریح کرد: «اقدامات هسته‌ای ایران هیچ توجیه غیرنظامی‌ای ندارد و ادامه آن خطر اشاعه هسته‌ای را به دنبال دارد.»
در این بیانیه از شتاب برنامه هسته‌ای ایران به شدت ابراز نگرانی و صادر نشدن ویزا برای بازرسان آژانس به شدت محکوم شده است.
اتحادیه اروپا از ایران خواست به سوالات پادمانی آژانس درباره تاسیسات هسته‌ای تورقوز آباد و ورامین پاسخ بدهد.
نماینده اتحادیه اروپا در بیانیه خود به هنگام بررسی برنامه هسته‌ای ایران و انطباق آن با معاهده عدم اشاعه هسته‌ای تصریح کرد: «اروپا از عدم حل و فصل مسایل پادمانی بین ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نگران است.»
در این بیانیه، اتحادیه اروپا تصریح کرده است کار فنی بازرسان آژانس مشمول تفسیرهای سیاسی مقام‌های جمهوری اسلامی نمی‌شود و از تهران خواسته شده است اجرای پروتکل الحاقی را از سر بگیرد.
گروسی در گزارش تازه خود اخراج تعدادی از «بازرسان باتجربه» آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از ایران را به شدت محکوم کرد و گفت این اقدام جمهوری اسلامی «بی‌سابقه» و مخالف روح همکاری‌ای است که برای اجرای موافقت‌نامه جامع پادمان به آن نیاز است.
جمهوری اسلامی روز ۲۶ شهریور ماه مجوز فعالیت هشت بازرس آژانس در ایران را با تابعیت فرانسوی و آلمانی لغو کرد.
محمد اسلامی، رییس سازمان انرژی اتمی جمهوری اسلامی با دفاع از تصمیم تهران گفت دلیل این اقدام، سیاسی‌کاری این بازرسان بوده است.
در بیانیه نماینده اتحادیه اروپا در نشست شورای حکام آژانس از تهران خواسته شده است پروتکل الحاقی را اجرا و به تعهدات خود ذیل قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت بازگردد.
پیش از این و در اولین روز نشست شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در وین، پایتخت اتریش، سه کشور آلمان، فرانسه و بریتانیا از جمهوری اسلامی خواستند با آژانس همکاری کند.
این کشورهای اروپایی عضو برجام در بیانیه خود ضمن تاکید بر لزوم «خودداری ایران از تشدید برنامه هسته‌ای» تصریح کردند: «انتظار می‌رود تهران برای احیای کامل سطح همکاری‌های توافق شده با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به منظور راستی‌آزمایی و نظارت موثر [بر برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی] اقداماتی سریع و معنادار انجام دهد.»
پیش از این و در روز ۲۵ آبان، خبرگزاری رویترز نوشت گزارش‌های محرمانه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نشان می‌دهند ایران به اندازه کافی اورانیوم غنی‌شده تا خلوص ۶۰ درصد برای سه بمب اتمی در اختیار دارد و هنوز هم در مورد مسایل کلیدی با آژانس همکاری نمی‌کند.
طبق یکی از دو گزارشی که رویترز مشاهده کرده، ذخایر اورانیوم تا ۶۰ درصد غنی‌شده ایران از آخرین گزارش در ۱۳ شهریور به ۱۲۸/۳ کیلوگرم افزایش یافته است. این میزان بیش از سه برابر ۴۲ کیلوگرمی است که طبق تعریف آژانس در صورت غنی‌سازی بیشتر، از نظر تئوریک برای تولید یک بمب هسته‌ای کافی است.
عیسی زارع‌پور وزیر ارتباطات با بیان این که «مهاجرت نیروی انسانی در صنعت آی‌تی از سایر حوزه‌ها بیشتر است»، گفت:«دولت مکلف شده سالانه ۱۰۰ هزار نفر را در این حوزه آموزش دهد.» او افزود: «قبول داریم وضعیت اینترنت مشکل‌دار است اما در تلاشیم تا پایان دولت سیزدهم این مشکلات را رفع کنیم»
رییس بیمارستان مطهری گنبدکاووس در استان گلستان اعلام کرد دانش‌آموز مقطع سوم ابتدایی که در پی سقوط یک درخت در اردوی مدرسه مجروح و بستری شده بود جان باخت. دادستان مینودشت گفته که این اردو به‌رغم هشدار نارنجی هواشناسی برگزار شد و پنج مدیر در ارتباط با آن احضار شده‌اند.
