کامران حکمتی که در ماه مه برای دیداری کوتاه به ایران سفر کرده بود، از تیرماه، پس از پایان جنگ ۱۲ روزه اسرائیل و جمهوری اسلامی در زندان اوین تهران نگهداری میشود.
به گفته خانواده حکمتی، دادگاه انقلاب در اواخر ماه اوت حکمتی را بر اساس قانونی که سفر ایرانیان به اسرائیل را ممنوع میکند، به چهار سال زندان محکوم کرد.
طبق این گزارش، دستگاه قضایی جمهوری اسلامی در سپتامبر مجازات حکمتی برای سفر به اسرائیل را به دو سال کاهش و سپس حکم او را به یک سال تقلیل داد.
بهنوشته نیویورکتایمز کامران حکمتی بهدلیل سفر ۱۳ سال پیش خود به اسرائیل برای شرکت در مراسم برمیتصوا (بلوغ مذهبی پسرش) بازداشت شده است.
حکمتـی که تابعیت دوگانه دارد، در ایران متولد شده اما از ۱۳ سالگی به ایالات متحده مهاجرت کرده است. او برای دیدار خانوادهاش با گذرنامه ایرانی خود سفر کرده، زیرا ایران تابعیت دوگانه را به رسمیت نمیشناسد و اتباعش را ملزم به استفاده از گذرنامه ایرانی در سفر میداند.
نیویورکتایمز افزود که اعضای خانواده حکمتی بهدلیل نگرانی از واکنش و انتقامجویی حکومت ایران نخواستهاند نامشان فاش شود.
بهنوشته نیویورکتایمز، وکیل خانواده درخواست تجدیدنظر ارائه کرده، اما هنوز تاریخ رسیدگی دادگاه تجدیدنظر مشخص نیست. خانواده حکمتی ابراز امیدواری کرده که جمهوری اسلامی او را به دلایل انساندوستانه آزاد کند، زیرا کامران حکمتی هیچ فعالیت سیاسی نداشته، سفرش شخصی بوده و از سرطان تهاجمی مثانه رنج میبرد.
نمایندگی جمهوری اسلامی در سازمان ملل از اظهار نظر درباره این پرونده خودداری کرده است.
به گفته نهادهای حقوق بشری، بستگان و وکیل یکی از زنان بازداشتشده، در حال حاضر دستکم چهار شهروند آمریکایی در ایران در زندان به سر میبرند: کامران حکمتی، رضا ولیزاده روزنامهنگار، و دو زن دیگر که نامشان اعلام نشده است.
وزارت امور خارجه آمریکا با استناد به ملاحظات امنیتی و حریم خصوصی، از اظهارنظر درباره جزئیات پروندهها خودداری کرد اما در بیانیهای گفت که واشینگتن همچنان با متحدان خود درباره «این مسئله و به طور کلی بازداشتهای ناعادلانه در ایران» در ارتباط است.
در بیانیه وزارت خارجه آمده است: «رژیم ایران سابقهای طولانی در بازداشت ناعادلانه و غیرقانونی اتباع کشورهای دیگر دارد. ایران باید فوراً این افراد را آزاد کند.»
جمهوری اسلامی سابقه استفاده از شهروندان دو تابعیتی بهعنوان اهرم سیاسی برای مبادله زندانیان یا آزادسازی داراییهای بلوکهشده را دارد، اما حکمتی نخستین مورد شناختهشده در سالهای اخیر است که فقط بهدلیل سفر شخصی به اسرائیل هدف قرار گرفته است.
سیامک نمازی، شهروند ایرانی-آمریکایی و زندانی سابق در ایران که در سال ۲۰۲۳ در قالب توافقی با دولت بایدن آزاد شد، گفت: «با بازداشت غیرقانونی حکمتی و دیگران، تهران بار دیگر بیدلیل به افزایش تنش با ایالات متحده و اسرائیل دامن میزند.»
حکمتـی مالک یک کارگاه جواهرسازی در منطقه الماس نیویورک است و در منطقه گریتنک (Great Neck) در لانگ آیلند زندگی میکند؛ منطقهای که جمعیت قابلتوجهی از یهودیان ایرانی-آمریکایی دارد. خانوادهاش میگویند او عاشق خانوادهاش، فعال در کنیسه محلی و دلبسته فرهنگ ایرانی است.
شهره نوفَر، یکی از بستگان او در کالیفرنیا، گفت:«کامران همیشه کسی بود که خانواده را به هم پیوند میداد. همیشه برای همه بود؛ برای همسرش، فرزندانش، اقوامش، و هر کسی که در ایران ملاقات میکرد. عجیب و دردناک است که همان کشوری که عاشقش بود و به آن کمک میکرد، حالا او را زندانی کرده است.»
به گفته خانواده، حکمتی در سالهای گذشته بارها با خانواده یا بهتنهایی به ایران سفر کرده بود و هرگز مشکلی نداشت تا اینکه در ماه مه امسال، در بحبوحه تشدید تنشها میان جمهوری اسلامی و اسرائیل، به تهران رفت.
نیروهای امنیتی او را هنگام خروج از فرودگاه بینالمللی تهران بازداشت و گذرنامهاش را ضبط کردند و خواستار دسترسی به تلفن همراه و حسابهای شبکههای اجتماعی او شدند.
بهنوشته نیویورکتایمز ماموران امنیتی از ماه مه تا اوایل ژوییه، چندین بار حکمتی را بازجویی کردند. در آن زمان او در منزل یکی از بستگان در تهران در وضعیت ممنوعالخروجی به سر میبرد. اوایل جولای، اندکی پس از برقراری آتشبس میان جمهوری اسلامی و اسرائیل که با میانجیگری آمریکا حاصل شد، ماموران امنیتی به خانه یورش بردند و او را بازداشت کردند.
براساس این گزارش، حکمتی در اواخر ماه مه بدون حضور وکیل محاکمه و محکوم شد و خانوادهاش تنها پس از صدور حکم توانستند وکیلی برایش استخدام کنند.
مقامات جمهوری اسلامی از جمله مسعود پزشکیان، رییس دولت در جمهوری اسلامی بارها از ایرانیان مقیم خارج، از جمله اقلیتهای مذهبی و قومی، دعوت کردهاند تا بدون ترس به کشور سفر کنند. پزشکیان در نشست مجمع عمومی سازمان ملل در سپتامبر بار دیگر همین پیام را تکرار کرده بود.