ابراهیم رئیسی: در جمهوری اسلامی آزادی فکر و اندیشه، قلم و بیان تضمین شده است
نتایج نظرسنجی «نگرش ایرانیان به انتخابات ۱۴۰۲» که از سوی گروه مطالعات افکارسنجی ایرانیان (گمان) مستقر در هلند انجام شده، نشان می‌دهد که ۷۷ درصد شرکت‌کنندگان در این نظرسنجی اعلام کرده‌اند در انتخابات رای نمی‌دهند.
همچنین حدود هشت درصد شرکت‌کنندگان در نظرسنجی هنوز تصمیم قطعی در این زمینه نگرفته‌اند و فقط حدود ۱۵ درصد قصد دارند قطعا در انتخابات مجلس شرکت کنند.
اولین مرحله از انتخابات دوازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی در ۱۱ اسفند ۱۴۰۲ برگزار خواهد شد و همزمان انتخابات ششمین دوره مجلس خبرگان رهبری نیز برگزار می‌شود.
مقام‌های جمهوری اسلامی به ویژه علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، از مردم خواسته‌اند که در انتخابات شرکت کنند، اما بسیاری از فعالان سیاسی از جمله برخی زندانیان سیاسی خواستار تحریم انتخابات شدند.
در انتخابات پیشین مجلس شورای اسلامی، بر اساس آمارهای خود دولت، بیش از نیمی از مردم ایران در انتخابات شرکت نکردند.
بر اساس اعلام موسسه گمان، این نظرسنجی از تاریخ ۱۱ تا ۱۸ بهمن ۱۴۰۲ به مدت هشت روز انجام گرفت و نتایج این گزارش بر مبنای نمونه آماری متوازن‌شده، شامل بیش از ۵۸ هزار نفر پاسخ‌دهنده از داخل ایران است.
این موسسه تاکید کرده که یافته‌هایش در این گزارش، دیدگاه افراد باسواد بالای ۱۹ سال ساکن ایران (برابر با ۹۰ درصد جمعیت بزرگسال ایران) را بازتاب می‌دهد و با سطح اعتبار ۹۵ درصد و فاصله اعتبار ۵ درصد قابل تعمیم به این جامعه هدف است.
نتایج این نظرسنجی نشان می‌دهد در ماه‌های گذشته اکثریت کسانی که هنوز تصمیم مشخصی برای شرکت در انتخابات نگرفته بودند، به این نتیجه رسیدند که در انتخابات شرکت نکنند.
همچنین حدود ۳۸ درصد جامعه ایران از زمان برگزاری انتخابات مجلس شورای اسلامی در ماه اسفند اطلاعی نداشتند.
این نظرسنجی تاکید می‌کنند که ناامیدی مردم ایران از صندوق‌های رای بیشتر شده است به طوری که ۳۹ درصد کسانی که در انتخابات مجلس شورای اسلامی در سال ۱۳۹۸ رای دادند، قصد شرکت در انتخابات امسال را ندارند.
انتخابات برای جوان‌ترین رای‌دهندگان نیز جذابیت ندارد. در میان کسانی که برای اولین بار می‌توانند در انتخابات مجلس شرکت کنند (رای اولی‌ها)، ۶۵ درصد قصد شرکت در انتخابات را ندارند در حالی که حدود ۲۷ درصد آنها می‌خواهند رای دهند.
پرسش درباره رفراندوم، اعتراضات و جنگ غزه
بخشی دیگری از این نظرسنجی به پرسش درباره نظام سیاسی ایران مربوط است.
در پاسخ به این پرسش که «اگر همین امروز یک رفراندوم آزاد با سوال "جمهوری اسلامی: آری یا نه؟" برگزار شود، رای شما چه خواهد بود؟» حدود ۷۵ درصد پاسخ‌دهندگان «نه به جمهوری اسلامی» و ۱۶ درصد «آری به جمهوری اسلامی» را انتخاب کردند.
همچنین در پاسخ به این سوال، ۹ درصد گزینه «نمی‌دانم» را انتخاب کردند.
مقام‌های جمهوری اسلامی مردم را به شرکت در انتخابات تشویق می‌کنند، اما درباره رفراندوم معتقدند که مردم صلاحیت نظر دادن ندارند.
در فروردین‌ماه، علی خامنه‌ای در دیدار با برخی دانشجویان در واکنش به برخی سخنان درباره برگزاری رفراندوم در ایران گفت: «مگر مسائل گوناگون کشور قابل رفراندوم است؟ کجای دنیا این کار را می‌کنند.»
او افزود: «مگر همه مردم که باید در رفراندوم شرکت کنند امکان تحلیل آن مساله را دارند؟ این چه حرفی است.»
در نظرسنجی گمان از شرکت‌کنندگان سوال شد که در میان دو گزینه شرکت در اعتراضات (مانند اعتراضات سال گذشته) و شرکت در انتخابات (مانند انتخابات مجلس شورای اسلامی)، کدام روش را برای ایجاد تغییر در شرایط کشور موثرتر می‌دانند.
حدود یک سوم جامعه آماری (۳۳ درصد) شرکت در اعتراضات را روش موثرتری می‌دانند درحالیکه حدود ۱۳ درصد آنها شرکت در انتخابات را روش بهتری می‌دانند.
همچنین حدود یک سوم جامعه (۳۳ درصد) هیچ یک از این دو روش را برای ایجاد تغییر در شرایط کشور موثر نمی‌دانند.
در این نظرسنجی همچنین دیدگاه ایرانیان درباره جنگ میان اسرائیل و حماس مورد پرسش قرار گرفت.
در پاسخ به این سوال که از نظر شما کدام یک از طرفین این درگیری مقصر اصلی جنگ است، حدود ۳۵ درصد پاسخ‌دهندگان حماس را مقصر اصلی این نزاع و در مقابل حدود ۲۰ درصد اسرائیل را مقصر اصلی این جنگ می‌دانند.
حدود ۳۱ درصد هر دو را مقصر این درگیری می‌دانند.
در سال‌های اخیر معترضان ایرانی در اعتراضات سراسری بارها شعار «نه غزه نه لبنان جانم فدای ایران» را سر داده‌اند و خواستار پایان یافتن حمایت جمهوری اسلامی از گروه‌های شبه‌نظامی منطقه شده‌اند.
