ایران‌اینترنشنال
ایرانیان متقاضی ویزای آلمان برای تحصیل یا پیوستن به خانواده‌هایشان، بعد از جنگ ۱۲ روزه همچنان در بلاتکلیفی به سر می‌برند. بر اساس روایت‌های رسیده به ایران‌اینترنشنال، این وضعیت باعث ایجاد مشکلاتی همچون از هم گسیخته شدن خانواده‌ها یا نیمه‌کاره رها کردن تحصیل شده است.
گروهی از جوانان ایرانی متقاضی ویزای تحصیلی آلمان، یک‌شنبه ۱۱ آبان، مقابل کنسولگری این کشور در تهران تجمع و به این موضوع اعتراض کردند که چرا به درخواست ویزای متقاضیان تحصیل در دوره‌های کارشناسی، ارشد مشروط و کالج رسیدگی نمی‌شود.
وزارت خارجه فدرال آلمان در پاسخ به ایران‌اینترنشنال در این باره گفت: «رسیدگی به پرونده‌های در انتظار و پذیرش درخواست‌های جدید روادید مطابق با ظرفیت‌های فعلی در حال انجام است.»
این وزارتخانه افزود: «دفتر فدرال امور خارجه قصد دارد بسته به تحولات بعدی و منابع انسانی موجود، دامنه عملیات را گسترش دهد.»
سفارت آلمان ۲۶ خرداد و پس از آغاز جنگ بین اسرائیل و جمهوری اسلامی در اطلاعیه‌ای اعلام کرد به دلیل شرایط ایجاد شده، موقتا تعطیل شده و از مراجعان خواست از مراجعه به سفارت یا ساختمان بخش حقوقی-کنسولی خودداری کنند.
در این اطلاعیه آمده بود: «نوبت‌هایی که تا این لحظه ارائه شده بودند، لغو گردیده و این دسته از متقاضیان ایمیلی دریافت خواهند کرد و برای موعد مقرر، قرار ملاقات جدیدی به‌طور خودکار تعیین می‌گردد.»
سفارت ۲۲ مهرماه در پستی در صفحه اینستاگرام خود اعلام کرد شرکت TLScontact از ۲۷ مهرماه درخواست ویزاهای دانشجویی را دریافت خواهد کرد اما: «فعلا تنها متقاضیان دوره‌های ارشد و دکترا خواهند توانست درخواست خود را ارائه نمایند.»
وب‌سایت سفارت آلمان هم در بخش «روادید و سفر» تحت عنوان «توصیه مهم» اشاره کرده که پذیرش و بررسی درخواست‌های ویزا «به دلیل محدودیت‌های پرسنلی و فنی در بخش روادید همچنان در حد محدودی امکان‌پذیر است».
این سفارتخانه اعلام کرده لیست انتظار ثبت درخواست ویزا در حال حاضر شامل متقاضیانی نمی‌شود که قصد دارند در مقطع لیسانس یا در کالج تحصیل کنند یا فقط به‌صورت مشروط در دانشگاه پذیرفته شده‌اند.
یکی از معترضان به ایران‌اینترنشنال گفت: «این وضیعت اصلا عادلانه نیست که سفارت بین ما که شهریه دانشگاه، پول بیمه و حتی هزینه اجاره آپارتمان و خانه را دادیم، با مقاطع بالاتر فرق بگذارد. طی دو هفته اخیر بارها با کارگزاری TLS تماس گرفتیم و در چند روز اخیر هم دوباره برای اعتراض هم مقابل کنسولگری و هم جلوی TLS رفتیم ولی هیچ‌کس پاسخگو نیست.»
بعد از اتمام جنگ، خبرگزاری دولتی ایرنا در مرداد ماه گزارش داد با تعطیلی برخی سفارتخانهها در جریان جنگ ۱۲ روزه، سه تا چهار هزار گذرنامه اتباع ایرانی که برای دریافت ویزا ارسال شده بود، همچنان در سفارتخانهها باقی مانده و بسیاری از متقاضیان، بهویژه دانشجویان و ورزشکاران، با مشکل خروج از کشور مواجه شده‌اند.
این مشکل دامن خانوادههای ایرانی که قصد پیوستن به همسر یا پدر و مادرشان در آلمان را دارند هم گرفته است.
یک مرد ایرانی ساکن آلمان که پیش از آغاز جنگ با تکمیل مدارک پسر نوجوانش قصد گرفتن وقت مصاحبه ویزای الحاق به خانواده را داشت، به ایران‌اینترنشنال گفت با شروع جنگ این فرآیند متوقف شده و تاکنون که آبان ۱۴۰۴ است موفق به ثبت درخواست ویزا نشده است.
او افزود دوری از خانواده، بلاتکلیفی و شرایط نابسامان و غیرقابل پیش‌بینی در ایران، تاثیر منفی روی سلامت روان پسر نوجوانش گذاشته است.
سفارت آلمان در وب‌سایت خود در بخش «پیوست به خانواده» اعلام کرده بررسی درخواست ویزای افرادی که اطلاعات و مدارک خود را قبل از ۲۳ خرداد و آغاز جنگ به سفارت ارائه دادهاند، با توجه به ظرفیت‌های موجود ادامه خواهد یافت و از ۲۰ آبان برای متقاضیان با تابعیت ایرانی که پیش از این در لیست انتظار سفارت برای ویزای پیوست به خانواده ثبتنام کرده‌اند، «با توجه به ظرفیت‌های موجود، وقت ملاقات تعیین خواهد کرد».
به گفته سفارت، امکان تعیین وقت جدید یا ثبتنام در لیست انتظار وجود ندارد.
بر اساس روایت‌های رسیده به ایران‌اینترنشنال، جدا افتادن خانواده‌ها و همسران و فرزندانی که حالا نمیدانند چه زمانی قرار است دوباره به هم بپیوندند، بار روانی سنگینی بر افراد تحمیل کرده است.
یکی از ایرانیان ساکن آلمان به ایران‌اینترنشنال گفت دوستش که با ویزای کار و به عنوان پرستار به آلمان مهاجرت کرده و یک سال و اندی است از همسر و فرزند شش سالهاش دور بوده، در مراحل آخر گرفتن ویزا برای آنها بوده که این پروسه به دلیل شروع جنگ متوقف شده و حالا چشمانداز آینده برای این خانواده سهنفره نامشخص است.
یک زن ایرانی ساکن جنوب آلمان هم برای ایران‌اینترنشنال روایت کرد که اوایل آبان ماه شاهد بازگشت اجباری دوستش به ایران بوده است.
به گفته او، این زن دانشجوی دانشگاه ارلانگن آلمان، به این دلیل که همسرش موفق به گرفتن ویزا نشده، مجبور شده درسش را نیمه‌کاره رها کند و به ایران بازگردد.
بر اساس این روایت، سفارت پاسپورت همسر این زن را بدون اینکه حتی مهر ریجکت بزند به او برگردانده است.
رنج پایدار شهروندان ایرانی
سیام مرداد ماه نیز گروهی از متقاضیان ویزای آلمان در اعتراض به خودداری سفارت این کشور از صدور ویزا، در مقابل ساختمان سفارت آلمان در تهران تجمع کردند.
معترضان حاضر در این تجمع گفتند با وجود دریافت پیشتاییدیه و پیشویزای اداره مهاجرت آلمان، سفارت از صدور ویزا سر باز میزند و وقت جدیدی نیز تعیین نمیکند.
به گفته آنان، تاریخ اعتبار پیشتاییدیهها رو به پایان است و کارفرمایان در انتظار صدور ویزا هستند. این در حالی است که هر متقاضی برای این مرحله ۴۱۱ یورو هزینه کرده است.
بیش از ۵۵۰ نفر از شخصیتها، کنشگران سیاسی، روزنامه‌نگاران، فعالان حقوق بشر و آسیبدیدگان چشمی خیزش مهسا، ۲۲ مرداد در نامهای به دولت فدرال آلمان، خواستار از سرگیری فوری پذیرش فعالان سیاسی، مدنی و صنفی، روزنامه‌نگاران و آسیبدیدگان چشمی شدند که جانشان در خطر است.
بر اساس شاخص گذرنامه هنلی در سال ۲۰۲۵ میلادی در مورد قویترین و ضعیفترین گذرنامههای جهان، از میان ۱۹۹ گذرنامه، تنها ۱۳ کشور موقعیت ضعیفتری نسبت به جایگاه ایران دارند.
