پس از سقوط بالگرد حامل ابراهیم رئیسی و مرگ او و همراهانش، جمهوری اسلامی باید حدود یک سال زودتر از موعد مقرر، جانشینی برای رییس دولت انتخاب کند.
ثبت‌نام نامزدهای انتخابات ریاست‌جمهوری از روز پنج‌شنبه دهم خرداد آغاز شد و تا بعدازظهر شنبه ۱۲ خرداد، چهره‌هایی مانند علیرضا زاکانی، وحید حقانیان، عبدالناصر همتی، علی لاریجانی، سعید جلیلی و افرادی دیگر، در آن داوطلب شدند.
ایران‌اینترنشنال از مخاطبان خود پرسید که آیا انتخابات ریاست‌جمهوری برایشان مهم است؟
ده‌ها شهروند با ارسال پیام‌هایی به این پرسش پاسخ دادند که خلاصه تمامی آن‌ها «نه» است.
شمار زیادی از مخاطبان تاکید کردند که «در ایران تحت حکومتِ زورگوی جمهوری اسلامی، جمهوریتی وجود ندارد که حالا مردم بخواهند رییس آن را انتخاب کنند».
بسیاری دیگر، رییس‌جمهوری را «عروسک خیمه‌شب بازی» علی خامنه‌ای و فرزندش مجتبی خامنه‌ای دانستند.
یکی از شهروندان در پیام خود گفت: «هر نوع انتخاباتی در ایران، گزینشی است؛ چون حکومت دیکتاتوری بر سر کار است و پیش از رای‌گیری، دست به چینش مهره‌های مطلوب خود می‌زند.»
شهروندی دیگر در همین زمینه گفت: «در حکومت‌های دیکتاتوری اگر انتخابات چیزی را عوض می‌کرد، به مردم اجازه شرکت در آن نمی‌دادند. انتخابات را برای مشروعیت بخشیدن به وجهه خودشان برگزار می‌کنند.»
انتخاباتی نمایشی و فرمایشی
پیام‌های بسیاری بر نمایشی و فرمایشی بودن انتخابات در ایران تاکید داشته است.
در دو هفته اخیر تحلیل‌های متعددی درباره انتخابات زودهنگام ریاست‌جمهوری منتشر شد که در آن‌ها کارشناسان معتقد بودند در نهایت خامنه‌ای همچون گذشته همه نامزدهای معتدل و اصلاح‌طلب را حذف می‌کند.
به گفته این کارشناسان، انتخابات پیشِ رو نه تنها سرنوشت دولت بعد بلکه حتی آینده کلیت نظام جمهوری اسلامی را تحت تاثیر قرار می‌دهد و «نحوه عبور از این گردنه خطرناک»، می‌تواند میزان بقا و ماندگاری این حکومت ۴۶ ساله را مشخص کند.
یکی از مخاطبان ایران‌اینترنشنال در پیام خود با تاکید بر اینکه هیچ‌وقت انتخابات برای او مهم نبوده و نیست، گفت: «شاید خامنه‌ای به افرادی چراغ سبز نشان دهد تا در محدوده خطوط قرمز مشخص او، در رقابت‌های انتخاباتی انتقادهایی هم به حکومت بکنند و مشارکت را بالا ببرند اما در نهایت، رییس‌جمهوری، گماشته رهبری خواهد بود.»
به گفته یک شهروند، انتخابات ریاست‌جمهوری درست مثل انتخابات مجلس شورای اسلامی کوچک‌ترین اهمیتی برای ایرانیان ندارد چون می‌دانند فرد مورد نظر را قبلا علی خامنه‌ای و مجتبی خامنه‌ای برگزیده‌اند و در نهایت، حکومتی که مشروعیت نداشته باشد انتخاباتش هم فرمایشی و بی‌اهمیت است.
این شهروند یادآوری کرد: «در کشوری که کودک کار و زباله‌گردهای بی‌شمار و بی‌خانمان‌های متعدد دارد و بیشتر از ۷۰ درصد مردمش دغدغه نان شب دارند، رییس‌جمهوری که مترسک رهبری است چه کاری می‌تواند انجام دهد؟»
مخاطبی دیگر در پیامی مشابه، گفت: «۴۶ سال ریاست‌جمهوری برگزار کردند، به چه دردی خورد؟ جز بدبختی، تورم، گرانی و مصیبت، چه دستاورد دیگری برای مردم داشت؟»
شهروندی هم با اشاره به اینکه انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا اهمیتش برای زندگی مردم بیشتر از انتخابات ایران است، گفت: «هر کسی رییس دولت شود اثری بر قیمت‌ها و کرایه خانه می‌گذارد.»
او تاکید کرد: «واقعا برای مردم مهم نیست عاقبت سیرکی که خامنه‌ای درست کرده چه می‌شود و از این جعبه چه کسی بیرون خواهد آمد.»
در چند سال اخیر گزارش‌های متعددی درباره افزایش چشم‌گیر هزینه‌های زندگی و بزرگ شدن طبقه فقیر در جامعه منتشر شده است.
روزنامه اعتماد اوایل اردیبهشت امسال در گزارشی از افزایش ۱۰ درصدی نرخ فقر در دو سال و اضافه شدن حدود هشت میلیون نفر به تعداد فقرا در کشور خبر داد.
گزارشی دیگر تاکید کرد تقریبا از هر سه ایرانی یک نفر زیر خط فقر قرار دارد.
با اشاره به این موارد و گسترده‌تر شدن بحران در ایران، یکی از مخاطبان ایران‌اینترنشنال گفت انتخابات برایش اهمیتی ندارد چون تغییری در روال کشور ایجاد نمی‌کند.
او اضافه کرد: «تا وقتی که قدرت دست بالایی باشد، انتخابات یک رویداد سمبولیک و نمایشی است. از [محمد] خاتمی تا [محمود] احمدی‌نژاد و [حسن] روحانی و [ابراهیم] رئیسی، همه فقط می‌توانستند اوامر خامنه‌ای را اجرا کنند.»
چند تن دیگر از شهروندان نیز به پشتوانه رای مردمی خاتمی و سخنان منتسب به او بعد از پایان دوره هشت ساله‌اش اشاره کردند مبنی بر اینکه گفت: «من یک تدارکاتچی بودم.»
شهروندی گفت: «خاتمی که سهل است، [دونالد] ترامپ و [باراک] اوباما هم بخواهند در ایران به ریاست‌جمهوری برسند، در نهایت باید بله قربان‌گوی خامنه‌ای و تحت اوامرش باشند.»
یکی دیگر از شهروندان با اشاره به اینکه رییس‌جمهوری در ایران پیش و پس از انتخابات زیر سلطه خامنه‌ای است، گفت: «رییس‌جمهوری در سیاست ایران مانند مترسکی است که بود و نبودش فرقی به حال کشور نمی‌کند.»
مخاطبی، رای‌گیری را «رویدادی فرمالیته» خواند و یک مخاطب دیگر «ضریب اهمیت تک‌تک نامزدها» را برای ایرانیان «صفر» خواند.
شهروندی با اشاره به نامزدهای دوره‌های پیشین انتخابات و افرادی که تاکنون برای دوره جدید ثبت‌نام کرده‌اند، گفت: «به چه کسی رای بدهیم؟ به یک مشت قاتل و اوباش؟»
برخی شهروندان نیز با زبانی طنزآمیز از شبیه هم بودن نامزدها گفتند.
در یکی از این پیام‌ها آمده است: «از بین یک سبد خیار که جلویت گذاشته‌اند می‌گویند موز را انتخاب کن!»
پیام‌های شماری دیگر از شهروندان به تاثیر سرکوب اعتراضات اخیر در جنبش «زن، زندگی، آزادی» و پیش از آن در آبان خونین سال ۹۸ در نگاه مردم به حاکمیت پرداخت.
شهروندی با اشاره به آخرین امیدهایش برای تغییر، گفت که پس از سرکوب اعتراضات ۱۴۰۱، همه این امیدها در او مُرد و تمام شد.
مخاطبی دیگر به دوره‌هایی با مشارکت گسترده اشاره کرد و گفت: «مردم بارها به امید تغییر رای دادند چون به جمهوری باور داشتند اما حاکمان ما لیاقت نداشتند.»
به گفته یکی دیگر از شهروندان، همان‌قدر که جان ایرانیان در اعتراضات آبان ۹۸ و جنبش مهسا برای رییس‌جمهور‌های وقت و ارکان حکومت مهم بود، انتخابات هم برای ایرانی‌ها اهمیت دارد.
در جریان خیزش و اعتراضاتی که پس از قتل حکومتی مهسا ژینا امینی شکل گرفت، دست‌کم ۵۰۰ شهروند شامل ده‌ها کودک و نوجوان به دست نیروهای حکومتی کشته شدند.
در جریان این اعتراضات هزاران شهروند احضار، بازداشت و دادگاهی شدند.
پیش از آن و در جریان سرکوب اعتراضات آبان ۹۸، گزارش‌هایی از کشتار دست‌کم هزار و ۵۰۰ شهروند منتشر شد.
شهروندی با ارسال پیامی به ایران‌اینترنشنال، انتخابات ریاست‌جمهوری را در ایران از ابتدا تاکنون «نمایشی ساختگی و دروغین» خواند و گفت: «حکومتی که برای جان شهروندان، ارزش‌های انسانی و حقوق ابتدایی ما ارزشی قائل نبوده، به انتخاب و نظرمان اهمیتی می‌دهد؟»
برخی دیگر از شهروندان نیز با یادآوری میزان مشارکت اندک در انتخابات دوره دوازدهم مجلس شورای اسلامی، انتخابات پیشِ رو را «تیر خلاص به توهم مشروعیت جمهوری اسلامی» خواندند.
دور نخست انتخابات مجلس روز ۱۱ اسفند سال گذشته برگزار شد. خبرگزاری‌های وابسته به حکومت از مشارکت حدودا ۴۰ درصدی در این رقابت‌ها خبر دادند.
خلوتی چشم‌گیر حوزه‌های رای‌گیری حکایت از آن داشت که میزان واقعی مشارکت در انتخابات، احتمالا به‌مراتب کمتر از ارقام اعلام شده از سوی مقام‌ها و رسانه‌های رسمی جمهوری اسلامی بوده است.
برخی نظرسنجی‌های پیش از انتخابات، حداکثر مشارکت در انتخابات را بین ۲۵ تا ۳۹ درصد تخمین زده بودند.
در دور دوم این انتخابات در اواخر اردیبهشت، میانگین مشارکت در هفت شهر بزرگ ایران تا ۱۲ درصد بود.
مخاطبی با اشاره به این مشارکت اندک به ایران‌اینترنشنال گفت: «انتخابات جمهوری اسلامی به ما ربطی ندارد چون این‌ها عده‌ای بیگانه‌اند.»
مخاطبی دیگر تاکید کرد برای مردم ایران نه این انتخابات که حتی خود جمهوری اسلامی هم دیگر مهم نیست.
او گفت: «ثانیه‌شمار پایان جمهوری اسلامی مثل بمبی از زمان جنبش مهسا روشن شده و باید منتظر صفر شدنش باشیم.»
