وزارت کشور از ثبت نام برادر ابراهیم رئیسی برای انتخابات به دلیل نداشتن شرایط خودداری کرد

اسلامی روز سه‌شنبه ۱۵ خرداد در جریان سفر به شهرکرد، مرکز استان چهارمحال و بختیاری، به رسانه‌های حکومتی گفت جمهوری اسلامی در این زمینه هشدار خود را به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی داده است.

او توضیح بیشتری درباره واکنش احتمالی جمهوری اسلامی نداد.

این اظهارات در شرایطی مطرح شد که در اولین روز برگزاری نشست شورای حکام، گزارش شد بریتانیا، فرانسه و آلمان پیش‌نویس قطعنامه‌ای علیه جمهوری اسلامی را به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ارائه کردند.

در این پیش‌نویس از تهران خواسته شده با آژانس به‌طور کامل همکاری کند؛ در غیر این صورت ممکن است مدیر‌کل آژانس، گزارشی جامع تهیه کند که فشار بر ایران را افزایش می‌دهد.

به گزارش خبرگزاری رویترز که نسخه‌ای از پیش‌نویس قطعنامه‌ سه کشور اروپایی را دیده، آلمان، فرانسه و بریتانیا بار دیگر جمهوری اسلامی را برای توضیح درباره منشاء اورانیوم یافت شده در سایت‌های اعلام نشده تحت فشار قرار می‌دهند و از تهران می‌خواهند ممانعت ورود بازرسان ارشد آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به ایران را لغو کند.

جیم ریش، عضو ارشد کمیته روابط خارجی سنای آمریکا در رسانه اجتماعی ایکس نوشت که شورای حکام آژانس باید شدیدترین اعتراض ممکن را به جمهوری اسلامی بکند چرا که تهران «به توسعه تسلیحات اتمی خود به طور کامل بدون کنترل ادامه می‌دهد که باید متوقف شود».

پیش‌نویس قطعنامه‌ ارائه شده از سوی سه کشور اروپایی از جمهوری اسلامی می‌خواهد در تمامی زمینه‌ها و بدون درنگ، با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی همکاری کند و از جمله به این آژانس اجازه نمونه‌برداری از سایت‌ها را - در صورت نیاز - بدهد.

اسلامی روز سه‌شنبه گفت که در بخش پادمان و ان‌پی‌تی، آژانس در ایران مستقر است و بازرسی‌ها را انجام می‌دهد اما در مورد بخش دیگر همکاری‌ها که مربوط به بخش برجامی بوده، «اکنون در فاز کاهش تعهدات هستیم و ملاک برای ما قانون اقدام راهبردی مجلس برای رفع تحریم‌ها است».

دوشنبه ۱۴ خرداد، رافائل گروسی، مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، در پاسخ به ایران‌اینترنشنال درباره قطعنامه پیشنهادی سه کشور اروپایی علیه جمهوری اسلامی گفت که کشورهای عضو باید در این باره اظهارنظر کنند و آژانس تنها موظف است در صورت تصویب قطعنامه پیشنهادی، خود را با آن وفق دهد.

شنبه ۱۲ خرداد، علی شمخانی، مشاور رهبر جمهوری اسلامی که گزارش شده مسئولیت مذاکرات هسته‌ای را بر عهده گرفته، سه کشور اروپایی را تهدید کرد که تهران به قطعنامه احتمالی این کشورها در نشست آتی شورای حکام آژانس «پاسخ جدی و موثر» خواهد داد.

شمخانی در رسانه اجتماعی ایکس نوشت: «اگر برخی کشورهای اروپایی کج‌فهم در آستانه انتخابات ریاست جمهوری ایران، بخواهند در نشست آتی شورای حکام آژانس، موضع خصمانه‌ای نسبت به برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای ایران اتخاذ کنند، با واکنش جدی و موثر کشورمان روبه‌رو خواهند شد.»

گروسی درباره عدم پای‌بندی ایران به پروتکل الحاقی و تهدید شمخانی مبنی بر توقف همکاری با آژانس در صورت صدور قطعنامه در شورای حکام گفت که ایران همچنان به همکاری با آژانس ادامه خواهد داد و به دلیل عضو بودن در ان‌پی‌تی، الزام قانونی برای همکاری وجود دارد.

مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گفت که مقامات ایرانی می‌دانند اضافه کردن سلاح هسته‌ای به زرادخانه خاورمیانه، ایده بدی است.

با وجود غنی‌سازی اورانیوم با غلظت بالا در ایران که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی می‌گوید توجیه غیرنظامی ندارد، جمهوری اسلامی می‌گوید برنامه هسته‌ای‌اش «صلح‌آمیز» است.

یک مقام دولت آمریکا که نخواست نامش فاش شود، در واکنش به گزارش‌های منتشر شده درباره فشار آمریکا بر متحدان اروپایی‌اش برای جلوگیری از صدور قطعنامه‌ای علیه تهران، به‌طور تلویحی این گزارش‌ها را رد کرد.

او به ایران‌اینترنشنال گفت: «واشینگتن در این زمینه با سه شریک اروپایی خود کاملا هماهنگ است.»

به گفته این مقام آمریکایی، «هیچ تصمیمی درباره اقدام شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گرفته نشده و هر گونه گمانه‌زنی در این زمینه، زودهنگام است».

۱۸ ماه از آخرین قطعنامه شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی علیه جمهوری اسلامی می‌گذرد.

در آن قطعنامه از تهران خواسته شد فورا با کارشناسان آژانس در مورد ذرات اورانیوم کشف شده در سه سایت اعلام نشده که نشان‌دهنده احتمال فعالیت هسته‌ای جمهوری اسلامی است، همکاری کند.

مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در گزارش اخیر خود به شورای حکام آژانس اعلام کرد هیچ پیشرفتی در حل و فصل مسایل پادمانی با جمهوری اسلامی رخ نداده است و ایران توضیحات فنی معتبری درباره وجود ذرات اورانیوم با منشاء انسانی در ورامین و تورقوزآباد ارائه نکرده است.

آژانس پیش‌تر گزارش‌هایی درباره وجود ذرات اورانیوم با منشاء انسانی در سایت‌های ورامین و تورقوزآباد منتشر کرده بود.

سازمان انرژی اتمی دو سال پیش در پاسخ به این گزارش اعلام کرد ایران هنوز نتوانسته هیچ «دلیل فنی‌‌‌ای» برای وجود ذرات اورانیوم کشف‌ شده از سوی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در مکان‌های اعلام نشده ایران پیدا کند و «احتمالا عناصر خارجی (خرابکاری) در آلودگی آن مکان‌ها دخیل بوده‌اند».

طحان نظیف روز سه‌شنبه ۱۵ خرداد به صدا و سیمای جمهوری اسلامی گفت بررسی صلاحیت‌ها از همین روز به مدت پنج روز انجام می‌شود که می‌توان این مهلت را برای پنج روز دیگر هم تمدید کرد.

سخنگوی شورای نگهبان تاکید کرد: «همه چیز به بررسی صلاحیت‌ها بستگی دارد.»

به گفته او، ۸۰ نفر با حضور در وزارت کشور برای نامزدی در انتخابات ریاست‌جمهوری پیش رو داوطلب شده‌اند.

مرگ ابراهیم رئیسی بر اثر سقوط بالگرد حامل او، موجب شد انتخابات زودهنگام ریاست‌جمهوری در ایران برگزار شود.

بیشتر بخوانید: صلاحیت نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری چگونه رد یا تایید می‌شود؟

چهاردهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری در ایران برای انتخاب نهمین رییس‌جمهوری، جمعه هشتم تیر ۱۴۰۳ برگزار خواهد شد.

بررسی صلاحیت نامزدهای انتخابات ریاست‌جمهوری و دیگر انتخابات در جمهوری اسلامی همواره مناقشه‌برانگیز بوده است.

بر اساس اصل ۱۱۵ قانون اساسی جمهوری اسلامی، رییس‌جمهوری باید از «رجال سیاسی و مذهبی، ایرانی‌الاصل، تابع ایران، مدیر و مدبر» باشد.

اما شورای نگهبان معیارهای دیگری را نیز برای بررسی‌ها در نظر می‌گیرد که بارها حتی از سوی مقامات جمهوری اسلامی مورد اعتراض قرار گرفته است.

در جریان انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰، صلاحیت علی لاریجانی، رییس پیشین مجلس شورای اسلامی که اکنون هم نامزد انتخابات شده است، رد شد.

لاریجانی در خرداد ۱۴۰۰ سخنان قائم مقام دبیر شورای نگهبان را مبنی بر اعلام شدن دلایل رد صلاحیت‌ به نامزدها رد کرد و گفت: «به من هیچ نگفتند. واقعا متاسفم. مشکلشان چیز دیگری است؛ جور کردن دلایل رد صلاحیت، عجیب است.»

در آن زمان، گفته شد او به دلیل اقامت دخترش در آمریکا رد صلاحیت شده است.

سرانجام روز شنبه ۲۷ آذر تصویری از یک نامه با سربرگ شورای نگهبان خطاب به لاریجانی در رسانه‌های اجتماعی منتشر شد که در آن دلایل رد صلاحیت او مواردی از قبیل مواضع سیاسی در سال ۱۳۸۸، حمایت از افراد رد صلاحیت شده و عدم ساده‌زیستی اعلام شده بود.

به دنبال انتشار این نامه، وب‌سایت روزنامه شرق متن کامل نامه ۲۷ مهر ۱۴۰۰ لاریجانی به شورای نگهبان را منتشر کرد.

لاریجانی در این متن موضوعاتی از قبیل اقامت فرزندش در آمریکا و عدم ساده‌زیستی را دروغ خواند و بقیه موارد اعلام شده را نیز «گزارش دروغ» دیگر نهادها دانست.

در سال ۱۳۹۲ نیز صلاحیت اکبر هاشمی رفسنجانی، رییس‌جمهوری پیشین برای نامزدی در انتخابات ریاست جمهوری رد شد.

در خرداد ۱۴۰۰، حیدر مصلحی، وزیر سابق اطلاعات، در یک مصاحبه تلویزیونی گفت که در سال ۹۲ به دلیل پیش‌بینی قطعی پیروزی رفسنجانی در انتخابات، گزارشی علیه او نوشته و با قرائت آن در شورای نگهبان، اعضای این شورا را واداشته تا هاشمی را «برای حفظ نظام»، رد صلاحیت کنند.

هاشمی رفسنجانی خود در سال ۹۴ طی مصاحبه‌ای با سایت انتخاب به حضور مصلحی در شورای نگهبان اشاره کرده بود.

هاشمی گفته بود: «حیدر مصلحی به جلسه شورای نگهبان رفته و گفته که ما صبح و ظهر و شب به طور مرتب آرای هاشمی را رصد می‌کنیم که ساعت به ساعت بالا می‌رود و‌ ما مصلحت نمی‌دانیم؛ چون اگر هاشمی بیاید، همه‌ رشته‌های ما را پنبه می‌کند.»

علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، تاکنون بارها از رد صلاحیت نامزدها در انتخابات و از این رویه شورای نگهبان قاطعانه حمایت کرده است.

قرار است نامزدهای انتخابات در مناظراتی، آرای خود را مطرح کنند و مواضع و کارنامه یکدیگر را به چالش بکشند اما خامنه‌ای روز دوشنبه هشدار داد در رقابت‌های انتخابات بین نامزدها «بدگویی، تهمت و لجن‌پراکنی کمکی به پیشرفت کارها نمی‌کند و به آبروی ملی لطمه می‌زند».

در سال‌های اخیر گروه‌هایی از ایرانیان در داخل و خارج با تشکیل کارزار «نه به جمهوری اسلامی» خواهان عدم شرکت در انتخابات و براندازی نظام جمهوری اسلامی شده‌اند.

مادران دادخواه و خانواده‌های زندانیان سیاسی و معترضان کشته شده نیز با کارزار «رای بی رای» انتخابات را تحریم کرده‌اند.

انتخابات پیشین مجلس شورای اسلامی، سردترین انتخابات در تاریخ جمهوری اسلامی بود و میزان شرکت نکردن واجدان شرایط در انتخابات رکورد جدیدی را به ثبت رساند.