آژانس: ایران نیمی از سانتریفیوژهای جدید را در فردو نصب کرده است
تازه‌ترین گزارش آژانس انرژی اتمی که روز جمعه هشتم تیرماه منتشر شده، حاکی از آن است که ایران نیمی از سانتریفیوژهای پیشرفته خود را در سایت فردو نصب کرده است.
تازه‌ترین گزارش آژانس انرژی اتمی که روز جمعه هشتم تیرماه منتشر شده، حاکی از آن است که ایران نیمی از سانتریفیوژهای پیشرفته خود را در سایت فردو نصب کرده است.
خبرگزاری رویترز که نسخه‌ای از این گزارش را مشاهده کرده گزارش داده اگرچه این ماشین‌های پیشرفته غنی‌سازی اورانیوم از نسل آی‌آر-۶ در سایت فردو در دل کوه نصب شده‌اند، اما هنوز در مدار قرار نگرفته‌اند.
آی‌آر-۶ نسل ششم سانتریفیوژهای تولید ایران است و یکی از پیشرفته‌ترین ماشین‌های مورد استفاده در غنی سازی در زیرساخت اتمی ایران به‌شمار می‌رود.
ایران دو هفته پیش آژانس را مطلع کرده بود که درصدد است تا هشت آبشار جدید متشکل از سانتریفوژهای نوع آی‌آر-۶ را طی سه تا چهار هفته در سایت فردو نصب کرده و بدین ترتیب ظرفیت غنی‌سازی خود را به سرعت افزایش دهد.
آبشارهای غنی‌سازی واحدهایی متشکل از تعدادی از سانتریفیوژها هستند که به صورت سری با یکدیگر مرتبطند و گاز ترزیقی در فرآیند عبور از این واحدها، غنی می‌شود.
آژانس در فاصله دو روز بعد از این اعلام تایید کرد که دو آبشار نصب شده‌اند. آژانس در گزارشی دیگر که به صورت محرمانه برای اعضای شورای حکام در روز جمعه ارسال کرده تصریح کرده که این رقم اکنون به دوبرابر افزایش یافته است.
آژانس با بیان اینکه تهران هنوز اعلام نکرده چه زمانی تزریق گاز هگزافلوراید اورانیوم را آغاز می‌کند افزوده است که مقامات ایرانی کماکان سطح غنی‌سازی مورد نظر خود را نیز تعیین نکرده‌اند.
دیپلمات‌ها بر این باورند که نصب سانتریفوژهای نسلششم از سوی ایران واکنشی است به قطعنامه پنجم ژوئن (۱۶خرداد) شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی علیه ایران. در این قطعنامه افزایش همکاری تهران با آژانس و لغو محدودیت‌های اخیر برای بازرسان خبره درخواست شده است. ایران در پاسخ به فشارها، شهریور سال گذشته دسترسی تعدادی از بازرسان مجرب آژانس را به تاسیسات اتمی خود قطع کرد.
ایالات متحده روز پنجشنبه اعلام کرد که «در پاسخ به تشدید فعالیت‌های هسته‌ای ایران و همکاری نکردن با آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای» تحریم‌هایی را علیه نهادهای مرتبط با تجارت نفت و پتروشیمی ایران اعمال می‌کند.
نماینده آمریکا در نشست شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی با انتقاد از توسعه برنامه هسته‌ای ایران خواستار آن شد که ایران برنامه تولید غنی سازی ۶۰ درصدی خود را متوقف کند.در این بیانیه آمده هیچ کشوری که عضو معاهده منع گسترش سلاح های هسته‌ای است غنی‌سازی ۶۰ درصدی انجام نمی‌دهد.
مقامات وزارت خارجه جمهوری اسلامی تصویب این قطعنامه را اقدامی «غیر سازنده» دانستند و سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران نیز گفته بود که جمهوری اسلامی در مقابل «فشار» کوتاه نخواهد آمد.
هفته گذشته نیز گزارشی محرمانه از آژانس بین‌المللی انرژی اتمی منتشر شد که نشان می‌دهد جمهوری‌اسلامی به سرعت در حال گسترش توانایی خود برای غنی سازی اورانیوم با سانتریفیوژهای پیشرفته در تاسیسات زیرزمینی نطنز است و اکنون قصد دارد فراتر از آنچه قبلا برنامه‌ریزی شده بود پیش برود.
سیامک نمازی، در این یاددداشت که جمعه ۸ تیر در بخش نظرات وبسایت گاردین منتشر شده است، با اشاره به تجربه اسارت خودش در زندان اوین، نوشته است رها کردن یک گروگان دیگر سوئدی در ایران که به اعدام هم محکوم شده غیرقابل درک است.
سیامک نمازی که پیش از این ۸ سال در ایران زندانی بود، ۲۷ شهریور ۱۴۰۲ در جریان معامله‌ای بین جمهوری اسلامی و ایالات متحده از زندان اوین آزاد شد و به آمریکا برگشت.
نمازی در این یادداشت با ذکر اینکه دولت‌های غربی نباید شهروندان بی‌گناه را در سیاه‌چال‌های دولت‌های یاغی رها کنند، نوشته مبادله گروگان‌ها هرچند ناخوشایند باشند، ضروری هستند و باید هر کاری می‌توان انجام داد تا شهروندان در خطر را نجات داد.
این گروگان سابق در عین‌حال یادآوری کرده که دولت‌های غربی باید مجازات‌های سختی برای جلوگیری از گروگان‌گیری وضع کنند.
۲۶ خرداد ۱۴۰۳، دولت سوئد در جریان معامله‌ای با ایران، برای آزادی دو تن از شهروندان گروگان خود در ایران به نامهای یوهان فلودروس و سعید عزیزی، حمید نوری را به دلیل نقش داشتن در کشتار ۱۳۶۷ و به جرم ارتکاب جنایت جنگی به حبس ابد محکوم شده بود، آزاد کرد.
پیشتر شماری از تشکل‌های سیاسی و حقوق بشری خارج از کشور در نامهای به اولف کریسترسون، نخست‌وزیر سوئد، ضمن انتقاد از آزادی حمید نوری، هشدار دادند چنین توافق‌هایی با جمهوری اسلامی، گرایش حکومت ایران به گروگان‌گیری شهروندان خارجی و دوتابعیتی‌‌ها را تقویت می‌کند.
سیامک نمازی با اشاره به این مبادله و ابراز خوشحالی از بازگشت فلودروس و عزیزی به سوئد نوشته تصمیم استکهلم برای انجام این معامله و رها کردن احمدرضا جلالی، دیگر شهروند سوئدی که به اعدام محکوم شده است، غیرقابل درک است.
احمدرضا جلالی، ۲۹ خرداد در فایلی صوتی که به ایران‌اینترنشنال رسیده، از اولف کریسترسون، نخست‌وزیر سوئد انتقاد کرد و گفت دولت این کشور او را «بی‌پناه» به حال خود رها کرده است و از او خواست «شجاعانه و مسئولانه» با پسر و دیگر اعضای خانواده این زندانی در برابر دوربین‌های تلویزیونی دیدار کند و به پسرش بگوید چرا او را در زندان اوین به حال خود رها کرده و در صورت اعدام این زندانی، برای پسرش چه کار خواهد کرد.
احمدرضا جلالی، پزشک سوئدی-ایرانی متخصص پزشکی بحران، اردیبهشت ۱۳۹۵ در جریان سفری کاری به ایران بازداشت شد و پس از مدتی به اعدام محکوم شد و از آن زمان در زندان به سر می‌برد.
گزارشگر ویژه حقوق‌بشر در ایران و عفو بین‌الملل پیشتر پرونده احمدرضا جلالی را بررسی کرده، دستگیری او را خودسرانه دانسته و خواستار آزادی بی‌قید و شرط او شده است.
پیشتر هم بسیاری از گروه‌های حقوق بشر بین‌المللی، از جمله عفو بین‌الملل و دانشمندان در خطر با اشاره به روند غیرقانونی بازداشت و محاکمه او بدون رعایت آئین دادرسی منصفانه، خواستار آزادی او شده بودند.
سازمان عفو بین‌الملل ۲۹ خرداد با اعتراض به آنچه آن را آزادی تکان‌دهنده حمید نوری خواند، این اقدام دولت سوئد را ضربه‌ای حیرت‌آور به بازماندگان و بستگان جان‌باختگان کشتار زندانیان سیاسی در تابستان ۶۷ دانست.
این سازمان در بیانیه خود نوشت شرایط آزادی حمید نوری و بازگشت او به ایران، نگرانی‌های قبلی را در مورد گروگان گرفتن اتباع سوئدی از سوی مقام‌های جمهوری اسلامی برای مبادله آن‌ها با حمید نوری تائید می‌کند.
سه‌شنبه ۵ تیر، ویدا مهران‌نیا همسر احمدرضا جلالی، محقق ایرانی-سوئدی زندانی محکوم به اعدام در ایران، از اعتصاب غذای اعتراضی همسرش خبر داد و گفت: «همسرش فکر می‌کند تنها راهی که هر کسی می‌تواند صدای او را در دنیا بشنود این است که اعتصاب غذا کند.»
سیامک نمازی با اشاره به اینکه دولت سوئد بدون شک به این آگاه است که رها کردن احمدرضا جلالی معادل امضای حکم مرگ اوست، نوشته است روند مبادله حمید نوری نشان داد برای دولت سوئد، ارزش جان شهروندانش برابر نیست و این دولت مذاکره‌کننده بسیار ناتوانی است.
به نوشته سیامک نمازی، حمید نوری با توجه به محکومیتش به خاطر دست‌داشتن در جنایت جنگی از طریق همدستی در کشتار ۶۷، مهم‌ترین زندانی جمهوری اسلامی در اروپا بود و سوئد اگر ارزش او را برای جمهوری اسلامی می‌فهمید می‌توانست آزادی همه شهروندان خود و چندین گروگان اروپایی دیگر را نیز در قبال آزاد کردن او تضمین کند.
به نوشته سیامک نمازی، تهران با اصرار بر نگه داشتن یک گروگان بی‌گناه می‌خواست سوئد را تحقیر کند و نشان دهد که دولت‌های غربی، علی‌رغم ادعاهای زیبا درباره حقوق بشر، تفاوتی با آن‌ها ندارند تا حدی که حتی سوئد، که یک الگوی حقوق بشر است، حاضر است کشته شدن یکی از شهروندان خود را ببیند تا دیگرانی که واقعا برای مقامات این کشور مهم بودند آزاد شوند.
سیامک نمازی در یادداشت مفصل خود همچنین به یادآوری خاطراتش از هم‌صحبتی و همبندی بودن با احمدرضا جلالی پرداخته و گفته این زندانی زیر حکم اعدام تاکید کرده حتی اگر قاضی صلواتی که او را به اعدام محکوم کرده به درمان نیاز داشته باشد، او به خاطر تعهد پزشکی‌اش از کمک به او دریغ نمی‌کند.
