فرمانده سپاه پاسداران بر صیانت پزشکیان از اقتدار نظام و اجرای سیاست‌های خامنه‌ای تاکید کرد
این یادداشت هفت نکته مهم را درباره انتخابات دو مرحله‌ای و پیروزی مسعود پزشکیان مورد بررسی قرار می‌دهد.
نخست؛ هر سخنی درباره این انتخابات بدون اشاره به کاهش معنادار میزان شرکت شهروندان و افت تاریخی نرخ مشارکت، ناقص و بلکه نادقیق است.
شرکت نکردن دست‌کم ۶۰ درصد شهروندان در دور نخست و پرهیز بیش از ۵۰ درصد ایرانیان از مشارکت در دور دوم، ابعاد نارضایتی از رژیم سیاسی و نظام حکمرانی را به‌گونه‌ای بی‌سابقه عریان کرد.
دوم؛ مشارکت نکردن بسیاری از چهره‌های اجتماعی و سیاسی، از هنرمندان مشهور و ورزشکاران سرشناس تا رهبران «جنبش سبز» و زندانیان سیاسی، و نیز گروه‌های مختلف اجتماعی و سیاسی، از جبهه ملی ایران تا شورای هماهنگی تشکل‌های صنفی فرهنگیان ایران و از اتحادیه‌های مستقل کارگری تا انجمن‌های دانشجویی، تداوم خیزش «زن، زندگی، آزادی» در سطح و مداری جدید بود. جنبشی اعتراضی که درون‌مایه آن «نه»گویی به نمایش انتخاباتی بود.
سوم؛ پرهیز از شرکت در انتخابات، تنها با رویکردی سلبی، یعنی خودداری از همراهی با حاکمیت زورگو و تزویرگر، انجام نشد، بلکه وجهی اثباتی و ایجابی داشت: تقویت جنبش مقاومت مدنی و تجمیع قدرت بی‌قدرتان با سمت‌وسوی تغییرات ساختاری و گذار به دموکراسی.
مخالفان مشارکت به‌دنبال مشهود کردن بحران مشروعیت نظام نبودند، بلکه بسط و تقویت نیروی مقاومت مدنی برای گذار به دموکراسی را تعقیب می‌کردند.
چهارم؛ بی‌گمان، شهروندان ناراضی و تغییرخواه را نباید به تحریم‌کنندگان انتخابات تقلیل داد. بخش مهمی از حامیان پزشکیان و افرادی که به او رای دادند، شهروندان تغییرخواهی هستند که اعتراض به وضع مستقر و تحول را در شرایط کنونی با همراهی با نامزد اصلاح‌طلب پیگیری کردند. به‌ویژه در دوم که نامزد رقیب، باند تمامیت‌خواه و فرقه‌ای ایدئولوژیک را نمایندگی می‌کرد.
پنجم؛ پزشکیان در حالی رییسجمهور شده که رقیب او حدود ۴۴ درصد آرای شرکت‌کنندگان در انتخابات را از آن خود کرده است. این به معنای وجود جبهه‌ای پرتوان از منتقدان دولت مستقر، افزون بر شهروندان مخالف تمامیت نظام سیاسی و ناراضی از حاکمیت است.
از این زاویه، پزشکیان نه‌تنها از فردای ریاست‌جمهوری باید به وعده‌هایش عمل کند و به مطالبات شهروندان معترض و ناراضی پاسخ گوید، بلکه ناگزیر است منتقدان اصولگرا و رقبای سیاسی حاشیه‌ساز در ساختار قدرت را هم لحاظ کند.
ششم؛ هسته سخت قدرت در جمهوری اسلامی با محوریت خامنه‌ای، کوشید با تایید صلاحیت پزشکیان، به نظام بیش از پیش بی‌اعتبارشده پس از اعتراض‌های آبان ۹۸ و خیزش «زن، زندگی، آزادی»، روکشی از مشروعیت بپوشاند. پروژه‌ای نه چندان کامیاب و ای‌بسا ناکام با توجه به تحریم فراگیر.
افزون بر این، با توجه به تغییرات اجتناب‌ناپذیر و قابل حدس در نظام اداری و قوه مجریه، حواشی و عوارض و پیامدهای ریاست جمهوری پزشکیان مشخص نیست.
با تمام این‌ها، یک واقعیت مهم آن است که پزشکیان و حامیان اصلاح‌طلبش، ضربه‌گیر ولایت فقیه شده‌اند و از این پس تا اطلاع ثانوی، متولی اصلی پاسخگویی به معترضان و ناراضیان.
آخر؛ نه جمهوری اسلامی با انتخاب پزشکیان به استقراری ویژه رسیده و نه روند گذار به دموکراسی با این انتخابات دچار دگرگونی شده است.
به تعبیر نلسون ماندلا، «راه سخت و طولانی آزادی» ادامه دارد. توپ همچنان در زمین جامعه مدنی است. اینکه حامیان گذار به دموکراسی چگونه از پتانسیل و توان بسیار ارزشمند نارضایتی و مخالفت و اعتراض آشکار و پنهان در جامعه، برای گذار از نظام اقتدارگرا بهره گیرند.
به‌ویژه آن‌که سیاست‌ورزی در بزنگاه عبور از جمهوری اسلامی در نهایت از «خیابان» و با تکیه بر جنبش‌های اجتماعی حامی گذار به دموکراسی می‌گذرد.
درحالی طبق آمارهای رسمی، نرخ مشارکت در دور دوم انتخابات، حدود ۱۰ واحد درصد افزایش داشته که تصاویر و مشاهدات شهروندان که آنها را در فضای مجازی به اشتراک گذاشتند، نشان می‌دهد تغییر محسوسی در دور دوم نسبت به دور اول وجود نداشته است.
از طرفی، جهش عجیب تعداد آراء در پروسه اعلام نتایج تدریجی توسط وزارت کشور هم مورد توجه ناظران قرار گرفته است.
طبق آمار رسمی، سعید جلیلی در دور اول و دوم انتخابات ۱۴۰۳، به ترتیب حدود ۹/۵ میلیون و ۱۳/۵ میلیون رای کسب کرد.
او در انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۱۳۹۲ نیز نامزد شده بود که جمعا ۴/۲ میلیون رای کسب کرده بود.
در واقع آمار رسمی جمهوری اسلامی می‌گوید رای جلیلی در دور اول انتخابات ۱۴۰۳، پس از بیش از ۱۰ سال، حدود ۵/۳ میلیون، یعنی ۱۲۷ درصد نسبت به انتخابات سال ۱۳۹۲ افزایش یافته است.
دقیقا مشخص نیست این تحول بزرگ در سبد رای جلیلی از کجا ناشی است؟
طبق آمار رسمی، رای جلیلی در دور دوم نسبت به انتخابات سال ۹۲، حدود ۹/۴ میلیون، برابر با ۲۲۵ درصد افزایش پیدا کرده است.
تعداد رای سعید جلیلی در دور اول ۹/۵ میلیون و در دور دوم ۱۳/۵ میلیون گزارش شده است. این یعنی در دور دوم حدود چهار میلیون رای به پایگاه رای او افزوده شده است.
محمدباقر قالیباف، نامزد حذف شده جریان اصولگرا در دور نخست انتخابات، در دور دوم از جلیلی حمایت کرد؛ هر چند بسیاری از تحلیل‌گران بر این باورند که بخش بزرگی از رای قالیباف در دور نخست، در دور دوم به سمت پزشکیان متمایل شد.
قالیباف حدود ۳/۴ میلیون رای داشت. به نظر می‌رسد در اعلام نتایج نهایی، تعداد آرای قالیباف افزوده شده است.
اصلاح‌طلبان و برآورده کردن آرزوی خامنه‌ای
جمع آرای اخذ شده در دور اول که نشان‌دهنده نرخ مشارکت حدود ۴۰ درصدی بود، با همه ابهامات طبق آمار رسمی ۲۴/۵ میلیون رای بود.
در دور دوم مجموع آرای اخذ شده طبق آمار وزارت کشور به ۳۰/۵ میلیون رسید. یعنی حدود شش میلیون رای به آمار قبلی اضافه شد.
وزارت کشور تعداد آرای پزشکیان را در دور اول حدود ۱۰/۴ میلیون اعلام کرد. این عدد در دور دوم به ۱۶/۴ میلیون رسید. یعنی حدودا همان اختلاف جمع آرای دور دوم نسبت به دور اول که حدود شش میلیون رای است.
علاوه بر تردید‌هایی که درباره آمار رسمی اعلام شده در دور اول و دوم مطرح شده است، این رُندی اعداد در دور دوم نسبت به دور اول نیز قابل توجه است.
علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی که چند روز بعد از اعلام نتایج دور اول، به طرز کم‌سابقه‌ای سکوت کرد، پیش از انتخابات دور دوم در اظهار نظری کوتاه، شکست تاریخی و کمترین نرخ مشارکت مردم در انتخابات را پذیرفت اما در همان دیدار آرزو کرد نرخ مشارکت در دور دوم بالاتر برود.
او صبح روز رای‌گیری دور دوم نیز پس از اینکه رای خود را به صندوق انداخت، پیش‌بینی کرد نرخ مشارکت نسبت به دور اول بهبود پیدا کند.
با اعلام نرخ مشارکت دور دوم، نصف شدن تعداد آرای باطله و افزایش شش میلیونی مجموع آرا، در حالی که هیچ گزارش مستقلی افزایش نرخ مشارکت را در دور دوم نسبت به دور اول تایید نمی‌کند، همه در جمهوری اسلامی راضی هستند.
تعداد رای جلیلی از چهار میلیون سال ۱۳۹۲ به ۱۳/۵ میلیون رسیده است. پزشکیان با شش میلیون رایی که در دور دوم به دور اول اضافه شد، به عنوان نهمین رییسجمهوری تعیین شد و ۱۰ واحد درصد هم به نرخ مشارکت در دور دوم افزوده شد. درست همان‌طور که خامنه‌ای آرزو کرده بود.
