منوچهر بختیاری، پدر دادخواه زندانی در بیمارستان دچار حمله قلبی شده است
جمعی از فعالان و نهادهای حامی حقوق کودکان در بیانیه‌ای در خصوص قانون حجاب و عفاف اعلام کردند: «قانون موسوم به حجاب و عفاف آشکارا در تقابل با حقوق بنیادین کودکان وفق قوانین بین‌المللی و داخلی کشور است و مسئولیت اجرای این قانون و تبعات آن هم متوجه دولت و سایر نهادهای حکومتی است.»
کانون نویسندگان ایران اعلام کرد برای بزرگداشت قربانیان قتل‌های زنجیره‌ای، مراسم گلباران مزار محمد مختاری و محمدجعفر پوینده، ۱۶ آذر برگزار می‌شود.
کانون نویسندگان ایران، ۱۵ آذر با انتشار بیانیه‌ای به مناسبت بیست‌وششمین سالگرد کشته شدن مختاری و پوینده، اعلام کرد «مطابق هر سال، مراسمی در ساعت سه عصر ۱۶ آذر بر مزار مختاری و پوینده، جان‌باختگان راه آزادی، در امامزاده طاهر کرج» برگزار می‌شود.
پوینده و مختاری، از نویسندگاه برجسته در ایران، دو تن از قربانیان قتل‌های سیاسی پاییز ۱۳۷۷ هستند که به قتل‌های زنجیره‌ای معروف شد.
وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی مسئولیت قتل این دو نویسنده و داریوش و پروانه فروهر را بر عهده گرفت اما اعلام کرد «گروهی از کارکنان خودسر این وزارت‌خانه» در قتل آن‌ها دست داشتند.
کانون نویسندگان ایران در بیانیه خود نوشت که اگر هزار سال بر این تبه‌کاری سیاسی-حکومتی بگذرد، هرگز از دادخواهی قدمی واپس نخواهد گذاشت و بار دیگر خواهان روشن شدن همه ابعاد این جنایت شد.
این تشکل صنفی، «آزادی بیان و مبارزه بی‌تخفیف و بی‌وقفه با سانسور و طلب جامعه‌ای عاری از ستم و آزادی‌کشی» را میراث گران‌قدر و فراموش‌نشدنی مختاری و پوینده و بکتاش آبتین و سعید سلطانپور توصیف و بر پاسداشت آن تاکید کرد.
نویسندگان این بیانیه در ادامه به پروسه دادگاه قتل‌های زنجیره‌ای اشاره کردند و نوشتند: «هنگامی که راز جنایت عوامل امنیتی وزارت اطلاعات از پرده بیرون افتاد و ناگزیر از اعتراف شدند، نخست دادگاهی علم کردند، متهمان را بدون حضور خانواده‌های قربانیان جنایت و وکیل خانواده‌ها در دادگاهی سرهم‌بندی شده، شتاب‌زده "محاکمه" کردند، سپس چندی بعد آن‌ها را به مرخصی و تعطیلات ابدی فرستادند.»
جمهوری اسلامی از زمان افشای قتل‌های زنجیره‌ای تاکنون اجازه برگزاری مراسم سالگرد مختاری و پوینده را بر مزارشان در امامزاده طاهر کرج نداده است و نهادهای امنیتی در جریان برخی برنامه‌ها که به صورت مستقل برای این دو قربانی قتل‌های زنجیره‌ای برگزار شده، اقدام به بازداشت شماری از حاضران کرده‌اند.
در آخرین نمونه، ماموران امنیتی در آذر ۱۴۰۲ مانع برگزاری مراسم بزرگداشت قربانیان قتل‌های سیاسی-زنجیره‌ای شدند، از شرکت‌کنندگان در مراسم تصویربرداری کردند و گل‌های روی مزار پوینده و مختاری را زیر پا گذاشتند.
احمد مطهری اصل، نماینده خامنه‌ای در آذربایجان شرقی گفت: «همه مردم و نیروهای مسلح پشت سر خامنه‌ای و منتظر فرمان او برای عمل به وعده صادق ۳ هستند.» او اضافه کرد: «اسرائیلی‌ها و آمریکایی‌ها فکر نکنند انتقام از یادمان رفته و هر وقت اقدامی علیه ما انجام دهند، جواب داده خواهد شد.»
بر اساس برآوردها کمتر از ۲۰ قلاده یوزپلنگ آسیایی باقی مانده و این گونه جانوری در لبه پرتگاه انقراض گرفته است.
حمید ظهرابی، معاون سازمان حفاظت محیط زیست در گفت‌وگو با خبرگزاری ایسنا با استناد به آخرین آمار به دست آمده از شناسایی هفت یوز بالغ و ۱۰ توله‌یوز در کشور خبر داد.
حسن اکبری، معاون پیشین سازمان حفاظت محیط زیست، آذر ۱۴۰۲ اعلام کرد که برای نجات یوز از پرتگاه انقراض، بیشتر از چهار تا پنج سال فرصت نیست.
او دلایل این مساله را «ضعیف بودن جمعیت پایه یوز، تعداد محدود خانواده‌ها، محدودیت تعداد یوزهای نر، ضعف ژنتیکی ناشی از درون‌آمیزی و خطرات طبیعی و انسانی از جمله تصادفات جاده‌ای» عنوان کرد.
به گفته ظهرابی، «فراز» و «فقه» دو یوز نر بالغ هستند و از یوزهای بالغ ماده «هیوا» توله‌ای ندارد اما «مهشاد» چهار توله و «هلیا»، «هرب» و «تلخاب» هر کدام دو توله دارند.
گونه یوز دارای دو زیرگونه آسیایی و آفریقایی اصلی است و وضعیت زیرگونه آسیایی به‌قدری وخیم است که در حال حاضر در کشورهای همسایه ایران به‌طور کلی منقرض شده است.
حیات یوزپلنگ آسیایی در ایران نیز به بخش‌هایی از استان‌های یزد، خراسان جنوبی، کرمان و سمنان محدود شده و در لیست سرخ «اتحادیه بین‌المللی حفاظت از طبیعت» قرار گرفته است.
برای توجه دادن به این شرایط، چهارم دسامبر برابر با ۱۴ آذر به عنوان روز جهانی یوزپلنگ نام‌گذاری شده است.
عوامل انقراض
تخریب زیستگاه یکی از عوامل موثر بر انقراض گونه‌هایی مانند یوزپلنگ است که شکل‌های مختلفی از جمله «جاده‌کشی، معدن‌کاوی، چرای بی‌رویه و تغییر کاربری اراضی» دارد.
از سوی دیگر در سال‌های گذشته، خشکسالی موجب شده تا غذایی برای گونه‌های علف‌خوار باقی نماند و شتر، دام و سگ‌های گله نیز به معضلی برای یوزپلنگ آسیایی تبدیل شده‌اند.
یکی دیگر از تهدیدات یوزپلنگ آسیایی تصادف جاده‌ای است که به نوشته ایسنا، بیشتر در جاده عباس‌آباد به میامی رخ داده است.
طبق این گزارش، حدود ۵۰ درصد از تلفات گوشتخواران، مرتبط با تصادفات جاده‌ای حاشیه مناطق حفاظت شده است.
در این مناظق، حیوانات مجبور به خروج از زیستگاه می‌شوند و تصادف می‌کنند.
نگرانی از انقراض یوزپلنگ ایرانی در حالی افزایش یافته که در سال‌های گذشته گروهی از فعالان محیط زیست ایران با اتهام‌های امنیتی زندانی شده‌اند.
توماج صالحی، رپر معترض که به تازگی از زندان آزاد شده، ضمن انتشار تصویری از خود در کنار حسین رونقی، اعلام کرد که این فعال سیاسی لبهای دوخته خود را باز کرده و به اعتصاب خود پایان داده است. حسین رونقی خواستار آزادی زندانیان سیاسی از جمله توماج صالحی و نسرین شاکرمی شده بود.
