دیپلمات‌های ارشد آمریکایی جمعه، ۳۰ آذر، با حاکمان جدید سوریه به رهبری هیات تحریر شام در دمشق دیدار کردند تا از برنامه‌های آنان برای آینده سوریه آگاه شوند. این در حالی است که هیات تحریر شام همچنان در فهرست گروه‌های تروریستی قرار دارد.
او در مصاحبه با روزنامه الشرق الاوسط که جمعه، ۳۰ آذر، منتشر شد گفت سوریه در زمان اسد «به سکویی برای ایران تبدیل شده بود تا پایتخت‌های کلیدی عربی را تحت کنترل خود درآورد، جنگ‌ها را گسترش دهد و با مواد مخدری مانند کپتاگون خلیج فارس را بی‌ثبات کند.»
الشرع افزود: «ما با حذف شبه‌نظامیان ایرانی و بستن راه نفوذ ایران در سوریه، به منافع منطقه خدمت کرده‌ایم و آنچه را که دیپلماسی و فشار خارجی نتوانست محقق کند، با کمترین تلفات به دست آورده‌ایم.»
مخالفان مسلح در یک عملیات غافلگیرکننده ۱۱ روزه که از ادلب و حلب آغاز شد، توانستند ۱۸ آذر به دمشق برسند و به پنج دهه حکومت خاندان اسد بر سوریه پایان دهند.
ناظران تحولات اخیر سوریه را ضربه‌ای به نفوذ منطقه‌ای جمهوری اسلامی می‌دانند و معتقدند پایان حکومت اسد توازن قدرت در خاورمیانه را تغییر خواهد داد.
ولادیمیر پوتین، رییس‌جمهوری روسیه، ۲۹ آذر خبر داد در پی تحولات اخیر، روسیه چهار هزار نیروی حکومت ایران را از سوریه خارج کرده است.
علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، ۲۱ آذر سقوط اسد را «محصول یک نقشه مشترک» آمریکایی و اسرائیلی خواند و گفت سوریه از مخالفان پس گرفته می‌شود.
الشرع: انقلاب در سوریه با سقوط اسد به پایان رسید
فرمانده تحریر شام در ادامه مصاحبه خود با الشرق الاوسط تاکید کرد انقلاب در سوریه با سقوط حکومت اسد به پایان رسیده و اکنون تلاش‌ها بر روی «تشکیل دولت» در این کشور متمرکز است.
الشرع گفت: «اجازه نخواهیم داد این [انقلاب] به جای دیگری گسترش پیدا کند. سوریه سکویی برای تهدید یا بی‌ثبات کردن کشورهای عربی یا کشورهای حاشیه خلیج فارس نخواهد بود.»
او اضافه کرد: «سوریه از جنگ‌ها و استفاده شدن برای اهداف دیگران خسته است. ما می‌خواهیم اعتماد را بازگردانیم و کشورمان را به‌عنوان بخشی از جهان عرب بازسازی کنیم.»
جنگ داخلی سوریه که با تظاهرات مسالمت‌آمیز مردم این کشور علیه حکومت اسد در سال ۲۰۱۱ آغاز شد، بیش از ۵۰۰ هزار کشته و شش میلیون آواره بر جای گذاشت.
ورود داعش از یک سو و نیروهای حامی حکومت اسد، نظیر سپاه پاسداران، روسیه و حزب‌الله از سوی دیگر به مناقشه سوریه، علاوه بر تلفات جانی، اقتصاد این کشور را به ویرانی کشاند و زیرساخت‌های آن را به شکل گسترده‌ای تخریب کرد.
الشرع: به دنبال سلطه بر لبنان نیستیم
فرمانده گروه حاکم بر دمشق در مصاحبه خود گفت کارهای زیادی برای انجام دادن در سوریه وجود دارد و مخالفان به دنبال «هیچ نوع تسلطی بر لبنان» نیستند.
الشرع تاکید کرد: «ما خواهان رابطه‌ای بر پایه احترام متقابل و تعامل هستیم، بدون دخالت در امور داخلی لبنان.»
در زمان حکومت اسد، جمهوری اسلامی از خاک سوریه برای ارسال تسلیحات و ادوات نظامی به حزب‌الله لبنان بهره می‌برد.
نعیم قاسم، دبیرکل حزب‌الله لبنان، ۲۴ آذر در یک سخنرانی تلویزیونی اذعان کرد این گروه پس از سرنگونی بشار اسد «مسیر تامین تدارکات نظامی خود از طریق سوریه» را از دست داده است.
بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، ۲۵ آذر هشدار داد این کشور اجازه نخواهد داد سوریه مجددا به مکانی برای تامین تسلیحات حزب‌الله تبدیل شود.
الشرع: نظرات خود را به مردم سوریه تحمیل نمی‌کنم
فرمانده تحریر شام در مصاحبه با الشرق الاوسط به وجود اختلاف نظرها در خصوص آینده سوریه و قانون اساسی آتی این کشور اذعان کرد اما گفت قصد ندارد نظرات شخصی خود را بر مردم سوریه تحمیل کند.
الشرع افزود: «سوریه کشوری متکثر است و تنوع دیدگاه‌ها در آن امری طبیعی است.»
به گفته او، «کارشناسان حقوقی» می‌‌توانند روابط میان شهروندان را بر پایه قانون شکل دهند.
صدها شهروند سوری ۲۹ آذر با برپایی تظاهراتی در مرکز دمشق، خواستار برقراری دموکراسی و تضمین حقوق زنان در این کشور شدند.
زنان و مردان حاضر در این تجمع شعارهایی از جمله «ما دموکراسی می‌خواهیم، نه یک حکومت دینی»، «سوریه آزاد و مدنی» و «ملت سوریه یکی است» سردادند.
الشرع همچنین در مصاحبه خود بر پاسخگو کردن عاملان جنایات‌های صورت‌گرفته در حکومت پیشین سوریه تاکید کرد و در عین حال گفت تمرکز باید بر اجرای عدالت باشد، نه انتقام‌گیری.
او یادآور شد: «ما با گروهی مبارزه کردیم که مرتکب جرایمی مانند بازداشت، ناپدیدسازی قهری، قتل، آوارگی، گرسنگی، حملات شیمیایی و شکنجه می‌شد.»
رهبر تحریر شام اضافه کرد هویت جنایتکاران حکومت اسد مشخص است و آنها تحت پیگرد قرار خواهند گرفت.
او همچنین از تشکیل یک وزرات‌خانه جدید خبر داد که وظیفه آن کمک به خانواده‌های مفقودشدگان در این کشور است تا از سرنوشت عزیزانشان مطلع شوند.
اسد در دوران حکومتش بر سوریه به نقض گسترده حقوق بشر، سرکوب معترضان، شکنجه و ناپدیدسازی قهری متهم بود. با سقوط اسد، درهای زندان نظامی مخوف صیدنایا در حومه دمشق گشوده شد و هزاران خانواده برای یافتن عزیزانشان به این مکان هجوم آوردند.
همچنین به دنبال سرنگونی حکومت اسد، بازماندگان حمله شیمیایی به دوما در حومه دمشق، پس از شش سال سکوت به دنبال اجرای عدالت هستند.
سرهی پوپکو، رییس اداره نظامی کی‌یف، جمعه ۳۰ آذر گفت ساکنان مرکز شهر صدای انفجارهای شدید و آتشسوزی در چندین ساختمان را شنیدند.
ویتالی کلیچکو، شهردار کی‌یف نیز گفت یک نفر در این حمله کشته شده است.
بر اساس گزارش مقامات، ۱۱ نفر هم مجروح شدهاند که پنج نفر از آنها به بیمارستان منتقل شدهاند.
رییس اداره نظامی کی‌یف با تاکید بر این که نیروهای روسیه «تهاجم تمام عیار خود به اوکراین» را نزدیک به سه سال پیش آغاز کردند، گفت: «روسیه در حمله امروز از هشت موشک از جمله موشکهای مافوق صوت کینژال و موشکهای بالستیک اسکندر استفاده کرد.»
همزمان نیروی هوایی اوکراین اعلام کرد هر پنج موشک بالستیک اسکندر را که برای حمله به پایتخت این کشور استفاده شده بود، سرنگون کرده است.
در سوی دیگر، وزارت دفاع روسیه اعلام کرد که یک مرکز فرماندهی مورد استفاده آژانس اطلاعاتی اوکراین را هدف قرار داده است.
بر اساس گزارش این وزارتخانه، این مرکز در طراحی و ساخت موشکها و یک سامانه موشکی ضد هوایی پاتریوت ساخت آمریکا نقش داشته است.
وزارت دفاع روسیه افزود: «اهداف این حمله محقق شده است. همه اهداف مورد اصابت قرار گرفتهاند.»
خبرگزاری رویترز در گزارش این حمله نوشت که منابع مستقل قادر به تایید گزارشهای هیچ یک از طرفین درگیر در جنگ اوکراین نیستند.
مسکو اعلام کرد که این حمله را در واکنش به استفاده از موشکهای آمریکایی از سوی اوکراین برای حمله به خاک این کشور، برنامهریزی و اجرا کرده است.
نیروهای روسیه اکنون در حال پیشروی در منطقه صنعتی دونباس در شرق اوکراین هستند و به نوشته رویترز، پیش از تلاشهای احتمالی برای صلح که در سال آینده آغاز می‌شود، قصد دارند موقعیت خود را در جبههها مستحکم کنند.
روسیه همزمان به کی‌یف و سایر اهداف، به ویژه زیرساخت‌های انرژی، حملات هوایی انجام میدهد.
در شرایط نگرانی اوکراین از کاهش حمایتها از سوی آمریکا در دوران دونالد ترامپ، ولودیمیر زلنسکی، رییس‌جمهوری اوکراین، پنجشنبه از رییس‌جمهوری منتخب ایالات متحده خواست تا «برای متوقف کردن روسیه»، با اروپا متحد شود.
باربارا لیف، دیپلمات ارشد وزارت امور خارجه آمریکا در خاورمیانه، راجر کارستنز، فرستاده ریاست جمهوری در امور گروگان‌ها و دانیل روبینشتاین، مشاور ارشد، که وظیفه رهبری تعامل وزارت امور خارجه در سوریه را بر عهده دارد، اولین دیپلمات‌های آمریکایی هستند که از زمان سقوط حکومت اسد به دمشق سفر کرده‌اند.
دیپلمات‌های آمریکایی در حالی با احمد الشرع در دمشق دیدار کردند که آمریکا برای دریافت اطلاعاتی درباره ابومحمد الجولانی رهبر هیات تحریر شام جایزه‌ای ۱۰ میلیون دلاری تعیین کرده است. جولانی از زمان تصرف دمشق از نام واقعی خود احمد الشرع استفاده می‌کند.
سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا روز چهارشنبه ۲۸ آذر گفته بود که این جایزه همچنان پابرجاست.
هنوز جزییاتی از گفت‌وگوهای دیپلمات‌های آمریکایی با احمد الشرع منتشر نشده است.
این هیات همچنین تلاش خواهد کرد اطلاعاتی درباره آستین تایس، روزنامه‌نگار آمریکایی که در سفر حرفه‌ای خود به سوریه در اوت ۲۰۱۲ به اسارت گرفته شد و سایر شهروندان آمریکایی که در زمان اسد ناپدید شدند، به دست آورد.
خبرگزاری رویترز گزارش داد که ایالات متحده، دیگر قدرت‌های غربی و بسیاری از مردم سوریه از سقوط حکومت بشار اسد خرسند هستند، اما مشخص نیست که آیا حکومت جدید سوریه، قوانین شدید اسلامی را اعمال خواهد کرد یا انعطاف‌پذیری نشان خواهد داد و به سمت دموکراسی حرکت خواهد کرد.
سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا جمعه تایید کرد که مقامات دولت کنونی ایالات متحده با نمایندگان تحریر شام در مورد مجموعه‌ای از اصول مانند احترام به حقوق اقلیت‌هایی که واشینگتن می‌خواهد آنان در روند گذار سیاسی سوریه گنجانده شوند، گفت‌وگو خواهند کرد.
ایالات متحده در سال ۲۰۱۲ روابط دیپلماتیک خود را با سوریه قطع و سفارت خود را در دمشق پایتخت این کشور تعطیل کرد.
آمریکا که اکنون حدود دو هزار سرباز در سوریه دارد، از نیروهای کرد سوریه که توانستند به حضور داعش در این کشور پایان دهند، حمایت می‌کند.
به گفته وزارت امور خارجه آمریکا، هیات دیپلماتیک این کشور همچنین باید با نمایندگان جامعه مدنی سوریه دیدار خواهد کرد تا درباره «دیدگاه آنها برای آینده کشورشان و اینکه چگونه ایالات متحده می‌تواند از آنها حمایت کند» گفت‌وگو کند.
سفر این هیات به دمشق، اولین سفر رسمی دیپلماتیک مقامات آمریکایی به پایتخت سوریه از زمان آغاز جنگ داخلی این کشور است.
پیش از آمریکا، کشورهای فرانسه، آلمان و بریتانیا و همچنین سازمان ملل فرستادگان خود را به دمشق فرستادند.
روز پنجشنبه صدها نفر در دمشق برای دموکراسی و حقوق زنان در سوریه جدید تظاهرات کردند.
کامران متین، استاد روابط بینالملل درباره سفر دیپلمات‌های آمریکایی به دمشق به ایران اینترنشنال گفت: «در این سفر، مقامات آمریکایی تاکید دارند که صرفا به اظهارات اکتفا نمیکنند و رفتارهای عملی هیات حاکمه جدید سوریه را مورد ارزیابی قرار میدهند.»
او افزود: «آنها اصول پایهای مانند احترام به اقلیتهای مذهبی و فرهنگی، حقوق زنان، و دموکراتیک بودن شکل حکومت را مطرح کرده‌اند و همزمان تلاش میکنند با نمایندگان جامعه مدنی، فعالان سیاسی و اقلیتها دیدار کنند. این رویکرد نشان میدهد که ایالات متحده تنها به تعامل با حاکمان اکتفا نکرده و به نظرات و خواستههای مردم سوریه نیز توجه دارد.»