نواف سلام با وجود مخالفت حزبالله نخستوزیر لبنان شد
نواف سلام، یک قاضی بینالمللی و دیپلمات کارکشته، با وجود مخالفت نمایندگان گروه حزبالله تحت حمایت جمهوری اسلامی و متحدش، جنبش امل، توانست حمایت اکثریت نمایندگان پارلمان لبنان را به دست آورد و نخستوزیر این کشور شود.
این قاضی ۷۱ ساله رییس دیوان بینالمللی دادگستری، عالیترین نهاد قضایی سازمان ملل متحد، در لاهه است.
خبرگزاری فرانسه نوشت حامیان او امیدوارند نخستوزیری این چهره بینالمللی، به تغییر فضای سیاسی در لبنان که تاکنون در تسلط حزبالله بوده، کمک کند.
بر اساس گزارش این خبرگزاری، نخستوزیر جدید لبنان از مجموع ۱۲۸ نماینده، حمایت ۸۴ نماینده را به دست آورد، اما رای نمایندگان شیعه حزبالله و متحد آن، جنبش امل را دریافت نکرد.
خبرگزاری فرانسه نوشت که رای منفی این دو حزب شیعه، به این معنی است که ماموریت او در تشکیل دولت چندان آسان نخواهد بود.
سلام که به ندرت در رسانهها ظاهر میشود، چندین بار از سوی نمایندگان مخالف حزبالله به عنوان نامزد مقام نخستوزیری پیشنهاد شده بود.
در سال ۲۰۰۷، دولت فواد سینیوره، نخستوزیر سابق، که به شدت با حزبالله مخالفت داشت، او را به عنوان سفیر لبنان در سازمان ملل متحد منصوب کرد.
ژوزف عون رییسجمهور لبنان پنجشنبه گذشته سوگند یاد کرد و در پیامی ضمنی به حزبالله که بر اثر حملات اسرائیل بسیار ضعیف شده، وعده داد که «دوران جدیدی» را آغاز کند که در آن دولت «انحصار سلاحها» را در اختیار خواهد داشت.
فوریه سال ۲۰۲۴ با انتخاب نواف سلام به ریاست دادگاه لاهه برای یک دوره سه ساله، نقطه عطفی در کارنامه حرفهای سلام به شمار میرود.
او در ماه ژوئیه اعلام کرد که دادگاه ادامه حضور اسرائیل در اراضی فلسطینی را «غیرقانونی» خوانده و خواستار «پایان دادن به آن در اسرع وقت» شد، تصمیمی که فلسطینیان آن را «تاریخی» توصیف کردند.
سلام اکنون امیدواریهایی را در لبنان برای بهبود شرایط به وجود آورده است، کشوری که با یک بنبست سیاسی و اقتصادی طولانی، از سال ۲۰۱۹ مواجه است و جنگ اخیر حزبالله و اسرائیل آن را عمیقتر کرده است.
نواف سلام که از سال ۲۰۰۷ تا ۲۰۱۷ به عنوان سفیر لبنان در سازمان ملل خدمت کرد، با فرانسه نیز رابطه خوبی دارد و نشان لژیون افتخار این کشور را دریافت کرده است و همسرش نیز نماینده لبنان در یونسکو بود که مقر آن در پاریس است.
محمد رعد، نماینده ارشد حزبالله در پارلمان لبنان دوشنبه ادعا کرد که مخالفان این گروه به دنبال طرد آن از قدرت در لبنان هستند.
رعد در سخنانی در کاخ ریاستجمهوری پس از دیدار نمایندگان حزبالله با عون، گفت که حزبالله با کمک به انتخاب عون به عنوان رییسجمهور لبنان دست دوستی خود را دراز کرد اما این دست قطع شده است.
خبرگزاری رویترز نوشت که حزبالله قصد داشت نجیب میقاتی نخستوزیر فعلی را در سمت خود حفظ کند.
جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی آمریکا اعلام کرد طرفهای مذاکره برای آتشبس در غزه و آزادی گروگانها در آستانه نهاییسازی توافق هستند و کاخ سفید با تیم ترامپ در این زمینه هماهنگ است. همزمان شبکه العربیه نوشت ممکن است این توافق شامگاه دوشنبه یا بامداد سهشنبه اعلام شود.
کاخ کرملین اعلام کرد که ولادیمیر پوتین، رییسجمهوری روسیه و مسعود پزشکیان، رییس دولت چهاردهم روز جمعه ۲۸ دی در مسکو دیدار و گفتوگو خواهند کرد و پس از آن، پیمان مشارکت جامع راهبردی را که از سالها پیش در دستور کار بوده، امضا میکنند.
به گفته کرملین، پزشکیان و پوتین درباره گسترش هرچه بیشتر روابط میان مسکو و تهران در حوزههای «تجارت و سرمایهگذاری، حملونقل و لجستیک و همچنین موضوعات بشردوستانه» گفتوگو خواهند کرد.
بر اساس گزارشها، مسائل منطقهای و بینالمللی از دیگر موضوعات گفتوگوی دو طرف خواهد بود.
پیش از بیانیه کرملین، خبرگزاری تاس به نقل از کاظم جلالی، سفیر جمهوری اسلامی در روسیه نوشت که این معاهده ۴۷ ماده دارد و همه زمینههای همکاری دوجانبه را در بر میگیرد.
به گفته جلالی، موافقتنامه جدید علاوه بر روابط سیاسی دوجانبه، حوزههای دیگری از جمله «فنآوریهای نوین، امنیت اطلاعات و سایبری»، «انرژی صلحآمیز هستهای»، «مسائل دفاعی و نظامی»، «مبارزه با تروریسم» و «مقابله با پولشویی و جرایم سازمانیافته» را نیز شامل میشود.
جلالی با اشاره به دلایل تنظیم معاهده جدید میان تهران و مسکو گفت: «رهبران دو کشور به این نظر رسیدند که موافقتنامه کنونی بهروز نیست و مسائل امروز روابط را نمیتواند پوشش دهد. روابط امروز ما نسبت به ۲۴ سال پیش خیلی گسترش پیدا کرده است.»
او افزود پیشنویس این سند راهبردی از سوی حکومت ایران تهیه شد و سپس در اختیار روسیه قرار گرفت.
اسماعیل بقائی، سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی نیز صبح دوشنبه گفت مفاد این توافقنامه، طی سه چهار سال گذشته بین دو طرف مورد مذاکره قرار گرفته است.
جمهوری اسلامی و روسیه در سال ۱۳۸۰ و در دوره ریاستجمهوری محمد خاتمی، قرارداد استراتژیک ۲۰ ساله منعقد کردند.
با پایان مهلت آن در سال ۱۴۰۰، این قرارداد به طور خودکار برای پنج سال تمدید اما از دوره ریاستجمهوری ابراهیم رئیسی تلاش برای تدوین قراردادی جدید آغاز شد.
بقایی روز ۱۷ دی امسال گفت موافقتنامه کنونی، بهروزرسانی و تکمیل کننده سند قبلی است که از اوایل تابستان به تایید دو طرف رسیده بود.
جزییات این قرارداد مانند قرارداد ۲۵ ساله با چین اعلام نشده اما گفته میشود جمهوری اسلامی تغییرات مورد نظر مسکو در آن را پذیرفته است.
سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه، مهر امسال گفته بود این پیمان شامل همکاریهای دفاعی نزدیکتر نیز خواهد بود.
از زمان آغاز جنگ اوکراین، روسیه روابط نزدیکتری با جمهوری اسلامی برقرار کرده است.
آمریکا در ۲۰ شهریور امسال تایید کرد که جمهوری اسلامی محمولههایی از موشکهای بالستیک کوتاهبرد فتاح ۳۶۰ را به روسیه منتقل کرده است تا از آنها علیه اوکراین استفاده کند.
همان زمان آمریکا تحریمهایی را علیه کشتیها و شرکتهایی اعمال کرد که در انتقال تسلیحات ایرانی به مسکو نقش داشتند.
اندیشکده بریتانیایی «پالیسی اِکسچِنج» در گزارشی با اشاره به تحولات منطقهای و بینالمللی اخیر نوشت جمهوری اسلامی اکنون در موضع ضعف قرار دارد و بریتانیا میتواند با استفاده از این فرصت و همراهی با سیاست فشار حداکثری دونالد ترامپ، زمینه را برای برقراری ثبات در خاورمیانه فراهم کند.
این گزارش دوشنبه ۲۴ دی با عنوان «بحران و فرصت در خاورمیانه: گزینههای سیاستگذاری بریتانیا در قبال ایران در سال ۲۰۲۵» منتشر شد.
پالیسی اکسچنج در این گزارش نوشت هر چند حمله هفتم اکتبر ۲۰۲۳ حماس در ابتدا اعتبار سازمانهای اطلاعاتی اسرائیل را خدشهدار کرد اما با گذشت بیش از یک سال از این رویداد، تحولات در منطقه به گونهای دیگر رقم خوردهاند: «اکنون گروههای نیابتی جمهوری اسلامی فروپاشیدهاند و توان نظامی حکومت ایران تضعیف شده است.»
این اندیشکده افزود: «رژیم ایران که منشا رنجهای فراوان برای مردم ایران و تهدیدات امنیتی جدی برای منطقه، بریتانیا و شرکای ماست، سالی فاجعهبار را پشت سر گذاشته است.»
پیشتر و در ۲۱ دی، ویلیام بِرنز، رییس سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا، سیآیای، با اشاره به دو حمله موشکی «نافرجام» جمهوری اسلامی به اسرائیل، «فروپاشی» حزبالله لبنان بهعنوان مهمترین گروه نیابتی تهران، «کاهش شدید قدرت حماس» در نوار غزه و در نهایت سقوط حکومت بشار اسد، گفت: «تمامی این مسائل رژیم ایران را از نظر استراتژیک، در موقعیت بسیار ضعیفتری قرار داده است.»
روزنامه واشینگتن پست ۲۳ دی در گزارشی به تضعیف توان نظامی حکومت ایران پرداخت و نوشت سامانههای دفاع هوایی که سپاه پاسداران در رزمایش اخیر خود به نمایش گذاشت، در مقایسه با آنچه در حمله آبان ماه اسرائیل هدف قرار گرفت، از کیفیت پایینتری برخوردار هستند.
بر اساس این گزارش، تسلیحات به نمایش درآمده در این رزمایش عمدتا همان سلاحهایی بودند که در دو حمله مستقیم جمهوری اسلامی علیه اسرائیل مورد استفاده قرار گرفتند اما تا حد زیادی، راه به جایی نبردند.
فشار حداکثری یا رویکردی جایگزین؟
پالیسی اکسچنج در ادامه گزارش خود با اشاره به گمانهزنیها در خصوص از سرگیری سیاست فشار حداکثری علیه جمهوری اسلامی در دولت آتی ترامپ، نوشت متحدان واشینگتن اکنون بر سر یک دوراهی قرار دارند: به سیاست فشار حداکثری بپیوندند یا رویکردی جایگزین در قبال تهران اتخاذ کنند.
این اندیشکده به دولت بریتانیا توصیه کرد با حمایت از سیاست ترامپ در برابر جمهوری اسلامی، به ایجاد خاورمیانهای «باثبات و مرفه» کمک کند.
در این گزارش آمده است: «متحدان عرب ما که شرکای اقتصادی کلیدی ما نیز هستند، از همبستگی بریتانیا در مقابله با بزرگترین تهدید امنیتی خود استقبال میکنند. علاوه بر این، در رقابت میان ایالات متحده و چین در اقیانوس آرام، تضمین تامین منابع نفتی منطقه [خاورمیانه] امری حیاتی خواهد بود.»
مارک سدویل، مشاور امنیت ملی پیشین بریتانیا نیز ۲۴ دی با اتخاذ موضعی مشابه، از دولت بریتانیا خواست با سیاست فشار حداکثری ترامپ برای تغییر رژیم جمهوری اسلامی یا ایجاد تغییرات معنادار در رفتار آن، متحد و همگام شود.
پالیسی اکسچنج همچنین با اشاره به وخامت اوضاع اقتصادی در ایران افزود نرخ تورم در این کشور به بالاترین میزان خود در ۸۰ سال گذشته رسیده و در سوی مقابل، هزینههای دفاعی-نظامی جمهوری اسلامی در آخرین بودجه ارائه شده، ۲۰۰ درصد افزایش داشته است.
این در حالی است که مردم ایران از تامین نیازهای اساسی خود محروم ماندهاند و این شرایط به نارضایتی در جامعه دامن زده است.
در ماههای اخیر تعداد تجمعات در اعتراض به شرایط بغرنج اقتصادی در ایران افزایش یافتند.
در یکی از این تجمعات در ۹ دی، گروهی از بازاریان تهران در اعتراض به تورم و افزایش قیمت ارز، ضمن اعتصاب و تعطیل کردن مغازههای خود در منطقه ۱۵ خرداد به خیابان آمدند.
جنگ قدرت در جمهوری اسلامی برای جانشینی خامنهای
پالیسی اکسچنج در گزارش خود همچنین به موضوع جانشینی علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، پرداخت و هشدار داد «مبارزه شدید» بر سر این موضوع در میان ارکان قدرت میتواند به «تقویت تندروترین گروهها در حکومت ایران» بینجامد، بر برنامه هستهای تهران تاثیر بگذارد و دامنه تبعات آن حتی به فراتر از مرزهای کشور کشیده شود.
این اندیشکده از دولت بریتانیا خواست ضمن همراهی با سیاست فشار حداکثری ترامپ، بر روی کار آمدن فردی در ایران اصرار ورزد که «آماده است در داخل کشور در مسیر گسترش آزادیها گام بردارد و در عرصه بینالمللی مسئولانه رفتار کند».
به گفته پالیسی اکسچنج، چنین فردی خواهد توانست احترام جامعه جهانی را به دست آورد.
همزمان با ادامه ممانعت گارد ریاستجمهوری کره جنوبی از بازداشت یون ساک یول، رییسجمهوری تعلیقشده این کشور، چوی سانگ موک، رییسجمهوری موقت، از نیروهای امنیتی و پلیس خواست تا هنگام اجرای حکم بازداشت یون، از اعمال خشونت خودداری کنند.
دادستانهای کره جنوبی، دوشنبه ۲۴ دی خبر دادند که از وزارت دفاع برای اجرای حکم بازداشت رییسجمهوری استیضاح شده درخواست همکاری کردهاند.
دادستانها و ماموران اداره تحقیقات فساد اداری کره جنوبی، ۱۴ دی تلاش کردند یون ساک یول را در اقامتگاهش در سئول بازداشت کنند اما نیروهای گارد ریاست جمهوری مانع از این بازداشت شدند.
وکیلان یون استدلال کردند که پلیس حق مداخله در اقامتگاه ریاستجمهوری را که به عنوان «تاسیسات دفاعی مخفی» طبقهبندی میشود، ندارد.
در همین حال بر اساس تصویر منتشر شده، اتوبوسی در مقابل اقامتگاه رسمی ریاست جمهوری پارک شده تا از هر گونه تلاش برای بازداشت یون ساک یول جلوگیری کند.
اتوبوس پارک شده مقابل اقامتگاه ریاست جمهوری برای جلوگیری از بازداشت یون ساک یول
پارلمان کره جنوبی ۲۴ آذر به برکناری رییسجمهوری این کشور رای داد. اکنون یون ساک یول گرچه رسما رییسجمهوری کره جنوبی است اما سمت او تا تصمیم دادگاه قانون اساسی درباره برکناریاش تا اواسط ماه ژوئن به حالت تعلیق درآمده است.
تصمیم برکناری رییسجمهوری در صورت اتخاذ، در تاریخ کره جنوبی بیسابقه خواهد بود.
یون کاب کیون، وکیل رییسجمهوری کره جنوبی، یکشنبه گفت که او «به دلیل نگرانی از امنیت خود» در جلسه دادگاه قانون اساسی شرکت نخواهد کرد.
پنج جلسه دادگاه قانون اساسی قرار است از سهشنبه برابر با ۲۵ دی تا ۱۶ بهمن برگزار شود.
این جلسات حتی در صورت عدم حضور رییسجمهوری، برگزار خواهد شد.
طبق قانون اساسی کره جنوبی، پس از استیضاح رییسجمهوری، دادگاه قانون اساسی این کشور به مدت ۱۸۰ روز فرصت دارد تا به ابقا یا برکناری او از این سمت حکم دهد.
آتشسوزی گسترده در لسآنجلس در شرایطی وارد ششمین روز خود شد که این منطقه با هشدار قرمز درباره بازگشت بادهای شدید مواجه است و نگرانیها درباره شعلهور شدن دوباره حریق با این بادها شدت گرفته است.
این کلانشهر غرب آمریکا از سهشنبه گذشته در محاصره شعلههای آتش است و همچنان شمار کشتهشدگان آتشسوزی افزایش مییابد.
تاکنون دستکم ۲۴ نفر در این حادثه که فرماندار کالیفرنیا آن را یکی از ویرانگرترین بلایای طبیعی تاریخ آمریکا توصیف کرده است جان باختهاند.
این آتشسوزی هزاران خانه را نابود و بیش از ۱۰۰ هزار نفر را مجبور به تخلیه خانههایشان کرده است.
شعلههای آتش خانههای ثروتمندان، افراد مشهور و همچنین مردم عادی را با خاک یکسان کرده و منظرهای آخرالزمانی بهجا گذاشتهاند.
به گفته مقامات، دستکم ۱۲ هزار و ۳۰۰ سازه بر اثر حریق آسیب دیده یا کاملا تخریب شدهاند.
خط آتشسوزی پالیسیدز در بخش غربی شهر لسآنجلس تاکنون ۹۶ کیلومتر مربع را در بر گرفته است و تنها ۱۳ درصد آن مهار شده است؛ این درصد نشاندهنده بخشی از محیط آتش است که آتشنشانان توانستهاند تحت کنترل خود درآورند.
آتشسوزی ایتون در دامنههای شرقی لسآنجلس نیز ۵۷ کیلومتر مربع را در بر گرفته است که تقریبا مساحتی بهاندازه منهتن در نیویورک است.
آتشنشانان توانستهاند میزان مهار این آتشسوزی را از ۱۵ درصد در دو روز گذشته به ۲۷ درصد افزایش دهند.
در شمال شهر، آتشسوزی هرست تا ۸۹ درصد مهار شده است و سه آتشسوزی دیگر که بخشهای دیگری از شهرستان را ویران کرده بودند، اکنون به طور کامل (۱۰۰ درصد) مهار شدهاند.
با این حال، به گزارش اداره جنگلداری و حفاظت از آتش کالیفرنیا، ممکن است همچنان بخشهایی در داخل خطوط مهار آتش، در حال سوختن باشند.
بازگشت بادهای شدید
به دنبال تغییر شرایط آبوهوایی، آتشنشانان یکشنبه ۲۳ دی فرصت عمل بیشتری یافتند زیرا بادهای سانتا آنا که از دوشنبه پیش به قدرت طوفان رسیده بودند، سرانجام فروکش کردند. این بادهای خشک که از بیابانهای داخلی میوزند، شعلهها را تشدید و جرقههای آتش را تا فاصله سه کیلومتری به جلو پرتاب کرده بودند.
با این حال اداره ملی هواشناسی پیشبینی کرد در منطقهای که از ماه آوریل بارندگی قابل توجهی نداشته است، بادهای سانتا آنا با سرعتی بین ۸۰ تا ۱۱۲ کیلومتر در ساعت از صبح دوشنبه از سر گرفته شوند و تا چهارشنبه ادامه یابند.
مقامات به جمعیت نزدیک به ۱۰ میلیون نفری شهرستان لسآنجلس هشدار دادهاند احتمال دارد هر کسی مجبور به تخلیه خانهاش شود تا از شعلههای آتش و دود سمی در امان بماند.
تا روز یکشنبه، بیش از ۱۰۰ هزار نفر در شهرستان لسآنجلس دستور تخلیه خانههایشان را دریافت کرده بودند که این رقم از اوج قبلی آتش بیش از ۱۵۰ هزار نفر کاهش داشته است.
علاوه بر این، ۸۷ هزار نفر دیگر نیز با هشدارهای تخلیه مواجه بودهاند.
آنتونی مارونه، رییس آتشنشانی شهرستان لسآنجلس، در یک کنفرانس خبری گفت: «این بادها در ترکیب با رطوبت نسبی پایین و خشکی بالای پوشش گیاهی، تهدید آتشسوزی را در سراسر شهرستان لسآنجلس بسیار بالا نگه میدارند.»
او اضافه کرد که مناطق تخلیهشده احتمالا تا زمانی که شرایط هشدار قرمز تا روز پنجشنبه برداشته نشود، بازگشایی نخواهند شد.
با وجود این شرایط، آلبرتو کاروالیو، از مقامهای آموزشوپرورش لسآنجلس، اعلام کرد که مدارس، بهجز آنهایی که در مناطق تخلیه اجباری قرار دارند، دوشنبه بازگشایی خواهند شد.
این مدارس پس از تعطیلی در روزهای پنجشنبه و جمعه که ۴۲۹ هزار دانشآموز را خانهنشین کرد، فعالیت خود را از سر میگیرند.
برخی نهادها، خسارتها و زیان اقتصادی ناشی از این آتشسوزیها را بین ۱۳۵ تا ۱۵۰ میلیارد دلار برآورد کردهاند.
گاوین نیوسام، فرماندار کالیفرنیا، به شبکه انبیسی گفت که این آتشسوزیها «از نظر هزینههای مرتبط با آن» احتمالا بدترین بلای طبیعی در تاریخ ایالات متحده است.
نیوسام، یکشنبه برای تسریع در روند بازسازی پیشِ رو، فرمانی اجرایی امضا کرد که به طور موقت، قوانین زیستمحیطی را برای بازسازی خانهها و کسبوکارهای تخریبشده معلق میکند.
دین کریسول، مدیر آژانس مدیریت اضطراری فدرال آمریکا، یکشنبه گفت نیروهای نظامی آماده اعزام به لسآنجلس برای کمک به عملیات مهار آتشسوزیها هستند.
آتشنشانانی از هفت ایالت آمریکا و کشورهای کانادا و مکزیک نیز برای کمک به واحدهای آتشنشانی ایالت کالیفرنیا به منطقه لسآنجلس رفتاند.