وزیران خارجه کشورهای عربی با انتشار بیانیه‌ای مشترک، انتقال فلسطینی‌ها از سرزمین‌هایشان را «تحت هر شرایط یا با هر توجیهی» رد کردند و در مخالفت با درخواست دونالد ترامپ، رییس‌جمهوری آمریکا، برای پذیرفته شدن ساکنان نوار غزه از سوی اردن و مصر، موضعی یکپارچه اتخاذ کردند.
راسموس اومن، دادستان ارشد سوئد، گفت که پنج مظنون ابتدا به وسیله پلیس دستگیر شدند اما با پیشرفت تحقیقات، ظن دست داشتن آن‌ها در این قتل ضعیف شد.
او گفت که تحقیقات همچنان ادامه دارد اما شواهد کافی برای نگه داشتن مظنونان در بازداشت وجود نداشته است.
اولف کریسترسون، نخستوزیر سوئد، پنج‌شنبه ۱۱ بهمن از احتمال نقش داشتن یک قدرت خارجی در قتل مومیکا خبر داده بود.
علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، ۳۱ تیر ۱۴۰۲ در پیامی اعلام کرد افرادی که به قرآن هتک حرمت میکنند باید با «اشد مجازات» روبهرو شوند و سوئد با حمایت از کسانی که مسئول این کار بودند، «برای جنگ با جهان اسلام وارد نبرد شده» است.
شماری دیگر از مقام‌های جمهوری اسلامی نیز خواهان اخراج سفیر و تعطیلی سفارت سوئد در ایران شدند.
مومیکا، پناهنده عراقی ۳۸ ساله در سوئد که با آتش زدن قرآن موجی از واکنشها را در کشورهای اسلامی برانگیخت، شامگاه چهارشنبه ۱۰ بهمن (ساعت ۲۳ به وقت محلی) به ضرب گلوله در آپارتمانی در حوالی پایتخت سوئد کشته شد. او در خانهای در شهر سودرتالیه در نزدیکی استکهلم هدف قرار گرفت.
بر اساس اطلاعاتی که پلیس در حال بررسی آنهاست، او در حال پخش یک برنامه زنده از تیکتاک بوده که کشته شده است.
مومیکا در سال ۲۰۲۳ چندین بار اقدام به سوزاندن قرآن کرده بود. اقدام او برای آتش زدن قرآن و پرچم عراق در مقابل سفارت عراق در استکهلم موجی از واکنشها را برانگیخت. پروندهای نیز علیه او گشوده شد و قرار بود پنج‌شنبه حکم دادگاه را در این مورد که «آیا به دلیل تحریک به نفرت گناهکار است یا نه» دریافت کند اما دادگاه استکهلم اعلام حکم را «به دلیل مرگ یکی از متهمان» به تعویق انداخت.
پیش‌تر دادگاه مهاجرت سوئد با اخراج مومیکا با عنوان این که «با سوزاندن قرآن موجب ایجاد تنش در روابط کشورهای اسلامی با استکهلم شده»، موافقت کرده بود.
گفته میشود مومیکا پیش از این از رهبران سازمان حشد الشعبی تحت حمایت جمهوری اسلامی بوده و بعدها با یکی از رهبران تیپ بابل این سازمان دچار اختلاف شده است.
سوئد در سال ۲۰۲۳ هشدار تروریسم خود را به دومین سطح بالا رساند و نسبت به تهدیدات علیه سوئدیها در داخل و خارج از کشور توجه داد.
پاییز گذشته و در جریان یک حمله مسلحانه در بروکسل، دو نفر سوئدی کشته شدند که مرد ضارب در این حمله گفته بود قرآن «خط قرمز» اوست و او آماده است خود را برای آن قربانی کند.
مادورو خطاب به ترامپ گفت: «ما اولین گام را برداشتیم و امیدواریم که این روند حفظ شود.»
دولت ونزوئلا تحریمها و وضعیت مهاجران ونزوئلایی در آمریکا را از جمله موضوعات مورد گفتوگو در دیدار گرنل و مادورو ذکر کرد.
سفر گرنل به کاراکاس جمعه ۱۲ بهمن انجام شد و ترامپ، رییس‌جمهوری آمریکا نیز در شبکههای اجتماعی نوشت: «شش گروگان را از ونزوئلا به خانه میآوریم.»
آمریکا سومین دوره ریاستجمهوری مادورو را به رسمیت نشناخته و کارولین لیویت، سخنگوی کاخ سفید، تاکید کرد سفر گرنل به ونزوئلا به معنای به رسمیت شناختن ریاست جمهوری مادورو نیست.
شوک به مخالفان دولت ونزوئلا
خبرگزاری رویترز نوشت سفر گرنل «شوکی برای خیلی از ونزوئلاییهایی بوده که امیدوار به احیای سیاست فشار حداکثری بر دولت مادورو مانند دوره اول ریاستجمهوری ترامپ» بودند.
در واکنش به این نظرات، مائوریسیو کلاور-کارونه، نماینده ویژه ترامپ در آمریکای لاتین، گفت که این سفر «به هیچ وجه منافاتی با هدف دولت ترامپ برای برقراری دموکراسی در ونزوئلا» ندارد.
ترامپ نیز جمعه این موضوع را که سفر گرنل به دولت مادورو مشروعیت میدهد، رد کرد و گفت: «او با هدف خاصی به ونزوئلا رفته است.»
رییس‌جمهوری آمریکا تاکید کرد: «من به شدت مخالف مادورو بودهام. آن‌ها با ما خوب تا نکردند اما مهمتر اینکه با مردم ونزوئلا رفتار بسیار بدی داشتند.»
۱۰ روز پیش مارکو روبیو، وزیر خارجه آمریکا، در گفتوگو با ادموندو گونزالس و ماریا کورینا، رهبران مخالفان دولت ونزوئلا، بر حمایت ایالات متحده از بازگشت دموکراسی به ونزوئلا و همچنین آزادی فوری و بدون قید و شرط تمامی زندانیان سیاسی تاکید کرد.
کورینا، ۲۸ آبان ضمن استقبال از چینش اعضای کابینه دولت آتی آمریکا گفته بود سیاستهای ترامپ میتواند زمینه را برای خروج مادورو از قدرت فراهم آورد و دموکراسی را در این کشور نجات دهد.
روبیو در جریان جلسه بررسی صلاحیتش در سنای آمریکا به عنوان گزینه پیشنهادی مقام وزارت خارجه، از افزایش نفوذ جمهوری اسلامی در ونزوئلا ابراز نگرانی کرده بود.
روزنامه اسرائیل هیوم ۱۶ دی گزارش داد حکومت ایران به دنبال افزایش نفوذ خود در آمریکای لاتین، بهویژه ونزوئلا است و توافقنامه همکاری ۲۰ ساله میان تهران و کاراکاس در ژوئن سال ۲۰۲۴ نهایی شده است.
بر اساس این گزارش، حزب‌الله لبنان در برخی مناطق ونزوئلا مراکز آموزش نظامی دایر کرده است و جمهوری اسلامی از این طریق میتواند «منافع ایالات متحده را هدف بگیرد» و «نفوذ خود را در سراسر آمریکای لاتین» گسترش دهد.
ونزوئلا یکی از متحدان اصلی حکومت ایران به شمار می‌رود. در سالهای اخیر، مواضع سیاسی تهران و کاراکاس و همچنین تحریمهای نفتی آمریکا علیه این دو، موجبات نزدیکی بیش از پیش آن‌ها را فراهم آورده است.
کیت سیگل در شهر غزه به نماینده صلیب سرخ تحویل داده شد.
بر اساس ویدیوهای منتشر شده، او که کلاهی سیاه بر سر داشت، روی سکویی که در بندر شهر غزه و روبه‌روی دریا بر‌‌پا شده بود، برای مدتی کوتاه رو به جمعیت حاضر دست تکان داد.
این سکو با تصاویری از فرماندهان نظامی کشته‌شده حماس و شعاری به زبان عبری با این مضمون تزیین شده بود: «صهیونیسم پیروز نخواهد شد.»
ده‌ها فرد مسلح و نقاب‌دار از اعضای حماس، حلقه‌ای امنیتی اطراف سکو تشکیل داده بودند.
ساعتی پیش از آن، ارتش اسرائیل تایید کرد که کالدرون و بیباس را پس از تحویل آن‌ها به یک مقام صلیب سرخ در شهر خان یونس در جنوب غزه دریافت کرده است.
بیباس پدر دو گروگان کودک یعنی کیفر و آریل است.
کیفر هنگام حمله هفتم اکتبر ۲۰۲۳ حماس، فقط ۹ ماه داشت و آریل چهار ساله بود.
حماس در آذر سال گذشته اعلام کرد این دو پسر و مادرشان که در همان زمان ربوده شده بود، در یک حمله هوایی اسرائیل کشته شده‌اند و از آن زمان هیچ خبری از آن‌ها منتشر نشده است.
کالدرون و بیباس نیز مانند سیگل، قبل از تحویل به مقامات صلیب سرخ، هر کدام مدت زمانی کوتاه روی یک صحنه در خان یونس و مقابل پوستری از چهره‌های فرماندهان حماس از جمله محمد ضیف ایستادند.
قرار است طبق توافق، اسرائیل روز شنبه ۱۸۲ زندانی و بازداشت شده فلسطینی را به حماس تحویل دهد. برخی از این افراد در حال گذراندن محکومیت حبس ابد بوده‌اند.
با بازگشایی گذرگاه رفح به‌عنوان بخشی از اجرای توافق، انتظار می‌رود روز شنبه نخستین گروه از فلسطینی‌ها از غزه به مصر بروند.
این گذرگاه ابتدا برای عبور ۵۰ شبه‌نظامی زخمی و ۵۰ غیرنظامی زخمی، در کنار افراد همراه آنان، باز خواهد شد.
به احتمال زیاد ۱۰۰ نفر دیگر که اغلب دانشجو هستند، به دلایل بشردوستانه اجازه عبور از این گذرگاه را خواهند داشت.
در جریان تحویل گروگان‌ها در روز جاری، هیچ‌کدام از صحنه‌های آشفته‌ای که در موارد پیشین به ویژه در روز پنج‌شنبه اتفاق افتاد و منجر به اختلال در روند اجرای توافق آتش‌بس شد، پیش نیامد.
هنگام اجرای گام سوم از مرحله نخست اجرای توافق، تصاویری منتشر شده بود که نشان می‌داد محافظان حماس برای محافظت از گروگان‌ها در برابر هجوم جمعیت در غزه تلاش می‌کردند.
پنج‌شنبه ۱۱ بهمن هشت گروگان از جمله پنج تبعه تایلندی اسیر در نوار غزه در ازای آزادی ۱۱۰ زندانی فلسطینی به اسرائیل بازگشتند.
حماس تاکنون ۱۷ گروگان را در ازای ۴۰۰ زندانی و بازداشتی فلسطینی آزاد کرده است.
قرار است دور بعدی مذاکرات برای مرحله دوم توافق آتش‌بس شامل آزادی گروگان‌های باقی‌مانده در بند حماس و عقب‌نشینی نیروهای اسرائیلی از غزه از سه‌شنبه ۱۶ بهمن آغاز شود.
طبق توافق قرار است در مرحله اول آتش‌بس ۳۳ نفر از گروگان‌ها شامل کودکان، زنان و مردان مسن، همچنین افراد بیمار و زخمی آزاد شوند. بیش از ۶۰ مرد در سن فعالیت نظامی در گروگان حماس باقی می‌مانند تا در مرحله دوم توافق برای آزادی آنان مذاکره شود.
پس از ماه‌ها رایزنی‌های بین‌المللی و با میانجی‌گری قطر، مصر و آمریکا، اسرائیل و حماس ۲۶ دی برای برقراری یک آتش‌بس سه‌مرحله‌ای در غزه به توافق دست یافتند.
مرحله نخست این توافق که قرار است شش هفته به طول بینجامد از ۳۰ دی به اجرا درآمد و با این که دو طرف چندین بار یکدیگر را به نقض توافق متهم کرده‌اند، تاکنون بر اساس برنامه پیش رفته است.
بر اساس مذاکرات انجام‌شده، دور نخست توافق آتش‌بس ۱۲ اسفند به پایان می‌رسد.
اعضای حماس ۱۵ مهر سال گذشته (هفتم اکتبر ۲۰۲۳) با حمله به جنوب اسرائیل حدود هزار و ۲۰۰ نفر را کشتند و بیش از ۲۵۰ تن را گروگان گرفتند.
اسرائیل در واکنش به این تهاجم، عملیات نظامی گسترده‌ای را در نوار غزه آغاز کرد که بنا بر اعلام وزارت بهداشت حماس، بیش از ۴۷ هزار کشته بر جای گذاشت.
شامگاه جمعه ۱۲ بهمن یادداشتی درباره «برنامه جدید گردش سالانه رسانهها» به گروه خبری پنتاگون ارسال شد که نشان میدهد علاوه بر نیویورک تایمز، رادیو عمومی ملی (انپیآر)، شبکه خبری انبیسی نیوز متعلق به کامکست و پولیتیکو نیز باید تا ۱۴ فوریه (۲۶ بهمن) دفاتر خود را تخلیه کنند.
بر اساس این یادداشت، از این پس هر سال یک رسانه از بخشهای چاپی، آنلاین، رادیویی و تلویزیونی از پنتاگون خارج خواهد شد تا این امکان به رسانهای جدید از همان حوزه داده شود که «تاکنون فرصت منحصر به فرد فعالیت به‌عنوان عضو مقیم گروه خبری پنتاگون را نداشته است».
اکنون فضای اختصاصی رسانههای کنار گذاشته شده، در اختیار نیویورک پست، شبکه خبری وان آمریکا، شبکه خبری برایتبارت و هافپست (سابقا هافینگتن پست) قرار داده خواهد شد.
سه مورد از این رسانههای جدید گرایش محافظهکارانه دارند. گرایش هافپست که پیش از این خبرنگار ویژهای در پنتاگون نداشته، پیشرو (لیبرال) و از منتقدان جدی دولت ترامپ است.
لیزی گرامس، سخنگوی هافپست، جمعه شب گفت: «اگر دولت ترامپ و پیتر هگست، وزیر دفاع، علاقهمند به پوششهای سختگیرانهتر درباره سرپرستی وزارت دفاع از سوی هافپست هستند، ما آمادهایم که آن را ارائه دهیم.»
انبیسی نیوز گفته است: «از تصمیم محروم کردن ما از دسترسی به غرفه پخش در پنتاگون که دههها از آن استفاده کردهایم، ناامید هستیم.»
این بیانیه افزود: «با وجود موانع قابل توجهی که این موضوع بر سر راه توانایی ما برای گردآوری و گزارش اخبار ایجاد میکند، ما همچنان متعهد به ارائه پوشش خبری دقیق و حرفهای از پنتاگون خواهیم بود.»
نیویورک تایمز، پولیتیکو و انپیآر هنوز درباره این جابه‌جایی اظهارنظر رسمی نکردهاند.
اکنون نزدیک به ۳۰ سازمان خبری در پنتاگون فعالیت میکنند و گزارشهایی از فعالیتهای روزمره ارتش آمریکا ارائه میدهند.
جان اولیوت، معاون موقت وزیر دفاع در امور عمومی، اعلام کرد: «برای شفافیت بیشتر باید گفت رسانههایی که دفاتر اختصاصیشان را ترک میکنند، همچنان اعضای کامل گروه خبری پنتاگون باقی خواهند ماند.»
او افزود: «تنها تغییر این است که این رسانهها، فضای کاری فیزیکی خود در ساختمان را واگذار میکنند تا رسانههای جدید فرصت حضور را به‌عنوان اعضای مقیم گروه خبری پنتاگون پیدا کنند.»
انجمن مطبوعاتی پنتاگون به‌عنوان نماینده خبرنگارانی که اخبار وزارت دفاع را پوشش میدهند، در بیانیه‌ای اعلام کرد از «این اقدام بیسابقه وزارت دفاع برای هدف قرار دادن رسانههای حرفهای» بهشدت نگران است.
سناتورها لیندسی گراهام، جان فترمن، کیتی بریت و جرد موسکوویتز و مایک لاولر، دو عضو مجلس نمایندگان، این قطعنامه را امضا کرده‌اند.
همزمان سناتور گراهام دست یافتن جمهوری اسلامی به سلاح هستهای را یکی از خطرناکترین رویدادهای تاریخ جهان خواند.
او تاکید کرد که ایران مجهز به سلاح هستهای، «یک تهدید وجودی برای اسرائیل و یک کابوس برای جهان» است.
به گفته گراهام، این قطعنامه پیامی غیرقابل انکار ارسال می کند و آن این که: «همه گزینه‌ها برای جلوگیری از یک ایران مجهز به سلاح هستهای روی میز است.»
ترامپ که به‌عنوان شخصیت سال مجله تایم انتخاب شد، پیش‌تر در گفتوگو با این مجله احتمال حمله نظامی به ایران را رد نکرد.
پس از به قدرت رسیدن ترامپ، مقامات دولت مسعود پزشکیان بارها از آمادگی برای مذاکره با آمریکا سخن گفتند و علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی نیز در سخنان سه‌شنبه نهم بهمن خود، برای مذاکره با آمریکا چراغ سبز نشان داد.
او با اشاره به اقدامات ایالات متحده علیه جمهوری اسلامی گفت: «حواسمان باشد که با چه کسی مواجهیم، با چه کسی معامله میکنیم. انسان وقتی که طرف خودش را شناخت، ممکن است معامله هم بکند اما میفهمد که چه کار باید بکند.»
از سوی دیگر عومر دوستری، سخنگوی بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، پنج‌شنبه ۱۱ بهمن گفت که ترامپ برای توافق درباره برنامه اتمی جمهوری اسلامی تلاش میکند اما: «در نهایت دیپلماسی حد و مرزی دارد.»
او تاکید کرد اسرائیل در صورت لزوم، با یا بدون تایید آمریکا، علیه این برنامه اقدام خواهد کرد.
جمهوری اسلامی از فعالیتهای تهدید کننده امنیت آمریکا و اسرائیل دست بردارد
قطعنامه نمایندگان سنا و مجلس نمایندگان آمریکا از جمهوری اسلامی میخواهد همه فعالیتهایی که امنیت ملی آمریکا، اسرائیل و متحدانش را تهدید میکند، متوقف کند.
در روزهای گذشته گزارشهایی درباره هراس مقام‌های جمهوری اسلامی از اقدامات احتمالی ترامپ علیه تهران منتشر شده است.
از جمله روزنامه بریتانیایی تلگراف به نقل از منابع آگاه گزارش داد که جمهوری اسلامی از بیم سیاستهای دولت جدید ترامپ در آمریکا، به نیروهای نیابتی خود در سراسر خاورمیانه دستور داده است محتاطانه عمل کنند.
ترامپ جمعه ۱۲ بهمن، گفت که اگر دولت جو بایدن بر سر کار نبود، حمله هفتم اکتبر حماس به اسرائیل و جنگ غزه اتفاق نمیافتاد، زیرا جمهوری اسلامی پولی نداشت که به حماس و حزب‌الله بدهد.
او پیش از این نیز درباره همراهی بایدن با جمهوری اسلامی، همین سخنان را مطرح کرده بود.
وزیران خارجه و مقاماتی از اتحادیه عرب، اردن، تشکیلات خودگردان فلسطین، عربستان سعودی، قطر و مصر، شنبه ۱۳ بهمن و پس از نشستی در قاهره، در بیانیه‌ای مشترک اعلام کردند «مشتاق همکاری با دولت ترامپ برای دست‌یابی به صلحی عادلانه و فراگیر در خاورمیانه، مبتنی بر راه‌حل دو کشوری» هستند.
هفتم بهمن ترامپ گفت اردن و مصر «باید به شکل موقتی یا بلندمدت» تعداد بیشتری از فلسطینیان غزه را بپذیرند.
رییس‌جمهوری آمریکا از نوار غزه با حدود ۲/۳ میلیون نفر جمعیت با عنوان «یک ویرانه کامل» یاد کرد.
مقام‌های مصر و اردن پیش‌تر بارها مخالفت خود را با کوچ اجباری فلسطینیان از غزه ابراز کرده بودند. واشینگتن هم سال گذشته گفته بود با جابه‌جایی اجباری فلسطینیان مخالف است.
در بیانیه جدید کشورهای عربی آمده است چنین اقدامی، «موجب گسترش درگیری‌ها شده، ثبات منطقه را تهدید و چشم‌انداز صلح را تضعیف» خواهد کرد.
این بیانیه تاکید کرد: «ما بر رد هر گونه تلاش برای خدشه وارد کردن به حقوق غیرقابل انکار فلسطینی‌ها به هر شکل و تحت هر شرایط یا توجیهی اصرار می‌ورزیم؛ چه از طریق شهرک‌سازی باشد یا اخراج، الحاق سرزمین یا تخلیه زمین از مالکان آن.»
وزیران خارجه کشورهای عربی از برنامه‌های مصر برای برگزاری یک کنفرانس بین‌المللی با همکاری سازمان ملل استقبال کردند. این کنفرانس قرار است بر بازسازی غزه متمرکز باشد اما هنوز تاریخی برای آن تعیین نشده است.
عبدالفتاح السیسی، رییس‌جمهوری مصر، دهم بهمن ایده پذیرش ساکنان غزه را رد کرد و گفت مردم مصر برای ابراز مخالفت خود به خیابان‌ها خواهند آمد.
ایمن الصفدی، وزیر امور خارجه اردن، هفتم بهمن با انتشار بیانیه‌ای تاکید کرد: «مخالفت ما با جابه‌جایی فلسطینیان ثابت و غیرقابل تغییر است. اردن برای اردنی‌ها و فلسطین برای فلسطینی‌هاست.»
با این حال، ترامپ پنج‌شنبه ۱۱ بهمن بار دیگر بر ایده جابه‌جایی فلسطینیان تاکید کرد و گفت: «ما کارهای زیادی برای آن‌ها انجام میدهیم و آن‌ها این کار را خواهند کرد.»
این سخنان او احتمالا اشارهای است به کمکهای گسترده آمریکا؛ از جمله کمکهای نظامی به مصر و اردن.
اردن هماکنون میزبان چندین میلیون فلسطینی است و ده‌ها هزار نفر از فلسطینیان هم در مصر زندگی میکنند.