طرح ترامپ برای غزه از کجا آمده و چرا کشورهای عربی نگرانند؟
دونالد ترامپ، رییسجمهوری ایالات متحده، یک بار دیگر همه از جمله اسرائیل و متحدانش را شگفتزده کرد. او گفت غزه را تصاحب و آن را به محلی برای مهاجرت مردم جهان تبدیل میکند. این طرح از کجا آمده، نقش داماد ترامپ در آن چیست و چرا اعراب نگران آن هستند؟
ترامپ، سهشنبه ۱۶ بهمنماه ۱۴۰۳، مقابل دوربینها حاضر شد و ضمن توصیف نوار غزه بهعنوان خرابه، گفت ایالات متحده نوار غزه را تصرف خواهد کرد، مسئولیت پاکسازی بمبها و سایر تسلیحات خطرناک باقیمانده در این منطقه را بر عهده خواهد گرفت و آن را به لحاظ اقتصادی توسعه خواهد داد.
تصمیمی که به گزارش اکسیوس ۱۵۰ خبرنگار حاضر در نشست، کشورهای عربی، سیاستمداران غربی و آمریکایی و حتی اسرائیلیها را شوکه کرد.
تخمین زده میشود حدود دو میلیون نفر در غزه ساکن باشند،.مقامات حماس اعلام کردهاند در نتیجه حملات اسرائیل، ۶۰ هزار نفر از ساکنان این باریکه کشته شدهاند.
در نتیجه درگیریهای حماس و اسرائیل که پس از حملات هفتم اکتبر حماس به غیرنظامیان در اسرائیل آغاز شد، بسیاری از مناطق شهری غزه عملا از نقشه حذف شدند. مقامات سازمان ملل برآورد کردهاند که حدود ۵۰ میلیون تن آوار و خرابه در غزه وجود دارد.
رییسجمهوری ایالات متحده شرایط غزه را «جهنم» خواند و تاکید کرد آوارگان غزه در چنین شرایطی میخواهند به آنجا بازگردند، چراکه گزینه دیگری پیش روی خود نمیبینند. ترامپ میگوید ساکنان جدید غزه «مردم جهان» خواهند بود، اشارهای که آب پاکی را روی دست هواداران تشکیل دو کشور مستقل اسرائیل و فلسطین ریخته است.
طرح ترامپ از کجا آمده است؟
اکسیوس در مقالهای گمانهزنیهایی راجع به منشاء طرح ترامپ منتشر کرده است. به نوشته این پایگاه خبری، یک روز پیش از ارائه این طرح شوکهکننده، مورگان اورتگاس، نماینده معاون کاخ سفید در امور خاورمیانه، به گروهی از سفیران کشورهای عربی که برای ابراز مخالفت با اخراج فلسطینیها از غزه به آمریکا رفته بودند، گفت که ترامپ نمیخواهد رهبران کشورهای عربی فقط «نه» بگویند، بلکه میخواهد راهحلهای خودشان را ارائه دهند.
یک منبع نزدیک به ترامپ گفته است که او حدود دوماه به این طرح فکر کرده و در واقع، این طرح ابتکار خود او بوده است. منبع دیگری گفته است ترامپ این طرح را ارائه کرده است، چراکه به نتیجه رسیده هیچکس ایده جدیدی برای ارائه ندارد.
جراد کوشنر، همسر ایوانکا و داماد دونالد ترامپ.
ردپای داماد ترامپ
جراد کوشنر، همسر ایوانکا دختر ترامپ، در دور اول ریاست جمهوری ترامپ، یکی از مشاوران ارشد سیاست خارجی بود و مسئول تهیه یک طرح صلح برای خاورمیانه شد. او در واقع مبتکر توافق عادیسازی روابط اعراب و اسرائیل است. توافقی که به توافق قرن مشهور شد.
کوشنر یکسال قبل در بهمنماه ۱۴۰۲، در یک مصاحبه با طارق مسعود، رییس دانشگاه ابتکار خاورمیانه، درباره غزه گفت: «املاک ساحلی غزه میتواند بسیار ارزشمند باشد... اگر مردم بر ایجاد معیشت متمرکز شوند.»
در آن گفتوگو، کوشنر تاکید کرده بود اگر جای اسرائیلیها بود تمام تلاش خود را میکرد تا مردم را از آنجا [غزه] خارج و سپس آن را بازسازی کند.
در آن گفتوگو کوشنر تاکید کرد راه حل دیپلماسی برای انتقال ساکنان غزه به مصر وجود دارد.
خلاصهای از این گفتوگو حدود ۱۰ ماه قبل در گاردین منتشر شد. اما اکنون با توجه به شباهت زیاد اظهارات کوشنر به طرح ترامپ، اظهارات او نیز بار دیگر در کانون توجه قرار گرفته است.
علاوه بر این، تارا پلمری، روزنامهنگار رسانه پوک نیوز، که به انتشار گزارشهای تحقیقی مشهور است در یک رشته توئیت در شبکه ایکس، به بررسی منشاء این اظهارات پرداخته است.
پلمری ضمن اشاره به مقاله گاردین، به نقل از یک منبع آگاه نوشته است کوشنر در تهیه متن اظهارات جدید ترامپ درباره تصاحب غزه نقش داشته است. این منبع تاکید کرده بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل از ماجرا بیاطلاع بوده است.
اسرائیلیها از طرح ترامپ تا زمان بیان آن مطلع نبودند. تصاویر نشست خبری سه شنبه شب به وضوح رضایت هیات اسرائیلی را نشان میدهد.
چرا کشورهای عربی نگرانند؟
اکسیوس به نقل از منابع آگاه خود نوشته است عربستان سعودی که ترامپ سهشنبه آن را شریکی کلیدی برای اجرای برنامههایش در منطقه خوانده بود، بهشدت از اظهارات ترامپ شوکه شده است.
سعودیها همچنین از اظهارات ترامپ در ابتدای دیدارش با نتانیاهو که گفت پادشاهی سعودی، عادیسازی روابط با اسرائیل را به ایجاد دولت فلسطینی مشروط نخواهد کرد، ناراحت شدند.
ریاض پس از اظهارات دونالد ترامپ و حدود ساعت چهار صبح در بیانیهای شدیداللحن گفتههای ترامپ درباره پادشاهی سعودی را تکذیب و با طرح او برای جابهجایی فلسطینیها مخالفت کرد.
ترامپ پیش از این از کشورهای عربی همسایه غزه خواسته بود به آوارگان غزه پناه دهند، خواستهای که بهشدت از سوی کشورهای عمده عربی رد شد.
پس از پیشنهاد ترامپ، مصر و اردن در همسایگی غزه که هر دو از متحدان آمریکا هم هستند، در نشستی که در قاهره، پایتخت مصر، با حضور نمایندگانی از عربستان سعودی، قطر و تشکیلات خودگردان فلسطینی برگزار شد، تصریح کردند با این طرح مخالف هستند.
در بیانیه پایانی این نشست تاکید شد که چنین اقدامی، میتواند ثبات منطقه را به خطر بیندازد. کشورهای عربی در مخالفت خود با طرح ترامپ برای اسکان فلسطینیان در خارج از غزه، به سابقه تاریخی پذیرش آوارگان فلسطینی اشارهای نکردند؛ آنها تجربه چندان خوشایندی از چنین طرحی ندارند.
یاض حدود ساعت چهار صبح ، بیانیهای شدید صادر و گفتههای ترامپ درباره پادشاهی سعودی را تکذیب و با طرح ترامپ برای جابجایی فلسطینیها مخالفت کرد.
سپتامبر سیاه
پس از درگیری اسرائیل و فلسطینیان در سال ۱۳۴۶ و تصرف کرانه باختری- جایی که اکنون تحت کنترل دولت خودگردان فلسطینی است- اردن شمار زیادی از فلسطینیان را بهعنوان پناهنده پذیرفت. تا سال ۱۳۴۹، تعداد فلسطینیانی که به اردن رفتند به حدود ۳۰۰ هزار نفر رسید.
در این بین سازمانهای مسلح فلسطینی در بین پناهندگان ساکن اردت اقدامات نظامی خود را از سر گرفتند. آنها علاوه بر اسرائیل، با یکدیگر نیز تبادل آتش میکردند، با افزایش جمعیت پناهندگان در اردن، گروههای نظامی فلسطینی این بار علیه حاکمیت اردن دستبهکار شدند. آنها علاوه بر توطئه برای ترور شاه اردن، مناطقی از اردن را عملا به کنترل خود درآورده بودند.
در پی این اقدامات ملک حسین، پادشاه وقت اردن فرمان سرکوب شدید فلسطینیان ساکن در امان، اربد و سایر اردوگاههای پناهندگان فلسطینی را صادر کرد. این سرکوب که موجب کشته شدن هزاران نفر شد، در شهریور و مهرماه ۱۳۴۹ رخ داد، به سپتامبر سیاه مشهور شد.
در پی این اقدام شاه اردن، یاسر عرفات و سایر رهبران فلسطینی از اردن به لبنان گریختند. سازمانهایی که از اردن به لبنان گریختند، از جمله دلایل جنگهای داخلی لبنان بودند که از سال ۱۳۵۴ تا ۱۳۹۶ ادامه داشت.
در مصر، اگرچه دولت با درس گرفتن از تحولات اردن، همواره با سختگیری بالا مانع شکلگیری گروههای مسلح در بین فلسطینیان میشد، اما فلسطینان در سالهای ۱۳۶۷ تا ۱۳۷۲، اعتراضاتی را در این کشور سامان دادند که بارها از سوی دولت مصر سرکوب شد.
سال ۱۳۸۶ نیز همزمان با تشدید تنشها در غزه، دولت مصر مرز خود با غزه را بست و اجازه ورود پناهندگان فلسطینی به صحرای سینا را نداد.
پیامدهای طرح ترامپ
طرح ترامپ به شکل واضحی متحدان خود از عربستان سعودی گرفته تا اسرائیل را شوکه کرده است.
بهنظر نمیرسد اسرائیلیها از این طرح ناخرسند باشند، اما عربستان سعودیها همانطور که اکسیوس نوشته است، در حالی که تا پیش از این گمان میرفت به توافق موسوم به پیمان ابراهیم نزدیک شدهاند، در بیانیهای اظهارات ترامپ را بهشدت رد کردند.
واشینگتن پست در مطلبی طرح ترامپ را هزینهبر، مرگبار و از نظر سیاسی جنجالی ارزیابی کرده و با توجه به مخالفتها، پیشبینی کرده این طرح به طور قاطع رد خواهد شد.
از سوی دیگر اکسیوس به سرنوشت گروگانهای اسرائیلی اشاره کرده که با توافق آتشبس، امیدها به آزادی آنها تقویت شده ربود.
این پایگاه خبری نوشته است طرح ترامپ میتواند افکار عمومی فلسطینیان را بار دیگر با حماس همسو کند و احتمال توقف روند آزادسازی گروگانها را افزایش دهد.
اظهارات دونالد ترامپ، رییس جمهوری آمریکا، مبنی بر اینکه ایالات متحده نوار غزه را تصرف خواهد کرد و مالک آن خواهد شد، با مخالفت شدید کشورهای عربی مواجه شد. از سوی دیگر، یک مشاور بنیامین نتانیاهو به روزنامه تایمز اسرائیل گفت که حتی این کشور هم از ابعاد طرح ترامپ شگفتزده شده است.
ترامپ سهشنبه ۱۶ بهمن ضمن توصیف نوار غزه بهعنوان «منطقهای تخریبشده»، گفت فلسطینیان غزه که درگیر جنگ بوده و منطقهشان ویران شده، باید بهطور دائمی در کشورهای همسایه اسکان داده شوند.
او بار دیگر از اردن، مصر و دیگر کشورهای عربی خواست تا فلسطینیان غزه را بپذیرند و گفت ساکنان این نوار ساحلی چارهای جز ترک محل ندارند، منطقهای که پس از حدود ۱۶ ماه جنگ ویرانگر میان اسرائیل و شبهنظامیان حماس نیازمند بازسازی است.
عربستان سعودی در همان ساعات ابتدایی شدیدا با پیشنهاد ترامپ مخالفت کرد. ریاض با انتشار بیانیهای تاکید کرد که موضع این کشور درباره تشکیل کشور فلسطینی ثابت و غیرقابل تغییر است و با هر تلاشی برای جابهجایی فلسطینیها از سرزمین خودشان مخالف است.
محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی تاکید کرد که موضع این کشور بهصورت «روشن و صریح» بیان شده و تحت هیچ شرایطی اجازه تفسیر نمیدهد.
ملک عبدالله دوم، پادشاه اردن هم در جریان دیدار با محمود عباس بار دیگر ایده ترامپ برای نوار غزه را رد کرد.
از سوی دیگر، وزرای خارجه اردن، مصر، عربستان سعودی، قطر و امارات متحده عربی، بههمراه حسین الشیخ مشاور رییسجمهور فلسطین، با انتشار نامهای اعلام کردند بازسازی در غزه باید از طریق تعامل مستقیم و با مشارکت مردم غزه صورت گیرد. فلسطینیها در سرزمین خود زندگی خواهند کرد و در بازسازی آن سهیم خواهند شد.
سازمان آزادی بخش فلسطین (ساف)، با تاکید بر این که راهحل دوکشوری، تضمینکننده امنیت، ثبات و صلح در منطقه است، اعلام کرد که تمامی درخواستها برای «آوارگی مردم فلسطین» از سرزمینشان را رد میکنیم.
عبداللطیف القانوع، سخنگوی حماس، با «سیاست کوچاندن مردم غزه» نامیدن طرح ترامپ اعلام کرد این سازمان با طرح ترامپ، همانند ارتش اسرائیل مقابله خواهد کرد.
واکنش کشورهای غیرعربی و اروپا
اظهارات ترامپ تنها با واکنش کشورهای عربی مواجه نشده است. در ترکیه، هاکان فیدان وزیر خارجه این کشور گفت «کوچ اجباری» مردم غزه نه برای ترکیه و نه برای کشورهای منطقه قابل قبول نیست.
او تاکید کرد این موضوع بیهوده است و پرداختن به آن ارزشی ندارد.
نعمان کورتولموش، رییس مجلس ترکیه نیز گفت غزه متعلق به فلسطینیان است و تا قیامت بخشی از فلسطین خواهد بود.
خبرگزاری رویترز به نقل از یک مقام ارشد جمهوری اسلامی نوشت که تهران با هرگونه آوارگی ساکنان غزه مخالف است.
وزارت خارجه اندونزی اعلام کرد این کشور قاطعانه هرگونه تلاش برای جابجایی اجباری فلسطینیها یا تغییر ترکیب جمعیتی «سرزمینهای اشغالی فلسطین» را محکوم میکند.
آنالنا بربوک، وزیر خارجه آلمان در شبکه اجتماعی ایکس نوشت غزه، مانند کرانه باختری و قدس شرقی، متعلق به فلسطینیان است.
او تاکید کرد «اخراج فلسطینیان» از غزه غیرقابل قبول و مغایر با قوانین بینالمللی است و همچنین باعث «رنج و نفرت» جدید خواهد شد.
سخنگوی دولت آلمان نیز در پاسخ به سوالی درباره طرح ترامپ برای غزه گفت: «ما همچنان برای تحقق راهحل دوکشوری تلاش میکنیم.»
وزارت خارجه فرانسه در واکنش به پیشنهاد ترامپ برای جابهجایی ساکنان غزه اعلام کرد این اقدام نقض جدی قوانین بینالمللی، مانع بزرگ راهحل دو کشوری و عامل بیثباتکننده برای مصر و اردن است.
دفتر حقوق بشر سازمان ملل در ژنو اعلام کرد هرگونه انتقال اجباری یا اخراج افراد از «سرزمینهای اشغالی» بهطور مطلق ممنوع است.
یکی از دستیاران ارشد نتانیاهو به تایمز اسرائیل گفت که اسرائیل از مقیاس پیشنهاد ترامپ شگفتزده شده است.
ترامپ درباره غزه چه گفت؟
ترامپ پیشتر هم در روز سهشنبه به شکلی غافلگیرکننده خواستار اسکان دائم فلسطینیهای غزه در کشورهای همسایه شد و این منطقه را «سایت تخریبشده» توصیف کرد.
ترامپ به خبرنگاران گفت: «ایالات متحده نوار غزه را در دست خواهد گرفت، این کار را هم انجام خواهیم داد. ما مالک آن خواهیم بود. ما موضع مالکیتی دائمی در مورد غزه داریم و مسئولیت پاکسازی بمبها و سایر تسلیحات خطرناک باقیمانده در این منطقه را بر عهده خواهیم گرفت.»
او افزود: «اگر لازم باشد، این کار را خواهیم کرد. ما آن منطقه را در دست میگیریم و آن را توسعه میدهیم، هزاران و هزاران شغل ایجاد میکنیم، و این چیزی خواهد شد که تمام خاورمیانه میتواند به آن افتخار کند.»
وقتی خبرنگاران از ترامپ پرسیدند چه کسانی در آنجا سکونت خواهند کرد، گفت ممکن است تبدیل به خانهای برای «مردم جهان» شود.
نتانیاهو در واکنش به این صحبتها در پاسخ به پرسش خبرنگاری گفت ترامپ «خارج از چارچوب فکر میکند و ایدههای تازهای دارد» و در حال «نشان دادن تمایل به شکستن تفکر مرسوم» است.
شبکه ایبیسی نیوز به نقل از کارشناسان امنیت سایبری گزارش داد که دیپسیک، هوش مصنوعی توسعهیافته از سوی چین، یک کد مخفی در برنامهنویسی خود دارد که بهطور بالقوه میتواند دادههای کاربران را مستقیما به دولت چین ارسال کند.
استفاده از دیپسیک در برخی کشورها ممنوع شده است.
میم کوین، معروف به «دلار ترامپ»، هفدهم ماه ژانویه ۲۰۲۵ از سوی رییسجمهوری جدید آمریکا به بازار رمزارزها عرضه شد و به سرعت رشد کرد. این سکه در مدت کوتاهی در بازار به جمع ۱۵ ارز دیجیتال برتر صعود و بیش از نیم میلیون خریدار جذب کرد.
۱۹ ژانویه، یک روز قبل از مراسم تحلیف دونالد ترامپ به عنوان چهلوهفتمین رییسجمهوری آمریکا، این رمزارز به ارزش جهانی بیش از ۱۴.۵ میلیارد دلار رسید؛ هر چند که از آن زمان، ارزش آن به میزان دو-سوم کاهش یافته است.
میم کوین چهقدر سود داشته است؟
سه شرکت دادههای رمزنگاری، از جمله مرکل ساینس (Merkle Science) و چینالیسیس (Chainalysis)، تخمین زدند که رمزارز ترامپ تا ۳۰ ژانویه بین ۸۶ تا ۱۰۰ میلیون دلار کارمزد تراکنش ایجاد کرده است.
بر اساس برآوردهای این سه شرکت، نهادهای پشتیبان میم کوین ترامپ، در این مدت کمتر از دو هفته کارمزد تراکنش این رمزارز را جمعآوری کردهاند.
این تخمینها بسیار فراتر از آن چیزی است که قبلا ارزیابی شده بود.
یکی از نهادهای پشت این ارز دیجیتال، شرکتی به نام سیآیسی دیجیتال متعلق به ترامپ است.
وبسایت رسمی دلار گزارش داده که سیآیسی دیجیتال درآمد حاصل از فعالیتهای معاملاتی میم کوین را دریافت خواهد کرد.
خبرگزاری رویترز گزارش داد که قادر به تعیین مقدار هزینههای جمعآوریشده تاکنون نیست.
بر اساس تجزیه و تحلیل بلاک چین، سازندگان میم کوین، سهمی از کارمزد معاملات را از متاورا (Meteora)، یک صرافی کمتر شناخته شده ارزهای رمزنگاری شده، دریافت میکنند که برای اولین بار رمزارزهای ترامپ در آن فروخته شد.
طبق گزارش چینالیسیس، دستکم ۵۰ نفر از بزرگترین سرمایهگذاران، هر کدام بیش از ۱۰ میلیون دلار در رمزارز ترامپ سود به دست آوردهاند.
به گفته این سازمان، حدود ۲۰۰ هزار کیف پول ارزهای دیجیتال که اکثر آنها دارای داراییهای کوچک هستند، در صرافی رمزارز ترامپ ضرر کردهاند.
ترامپ متعهد شده است داراییهای خود را در زمانی که به قدرت میرسد، در صندوقی قرار دهد که به وسیله فرزندانش اداره میشود.
تصویری از خانواده ترامپ
پسر او، اریک ترامپ، از طرف سازمان ترامپ، به رویترز گفت: «به آنچه در حوزه ارزهای دیجیتال انجام میدهیم، افتخار میکنیم. دلار ترامپ در حال حاضر داغترین ارز دیجیتال در جهان است.»
او افزود: «ما تازه شروع کردهایم.»
کاخ سفید به سوالات مربوط به کارمزد معاملات رمزارزها پاسخ نداده است.
ترامپ قول داده است اولین رییسجمهوری ارزهای دیجیتال شود و با اصلاح قوانین و تشویق مالکیت داراییهای دیجیتال، آمریکا را به پایتخت ارزهای دیجیتال جهان تبدیل کند.
منتقدان ترامپ
چندین چهره کلیدی در کابینه و محافل نزدیک به ترامپ، دارای سرمایههای ارزهای دیجیتال هستند یا با صنعت رمزارزها ارتباط دارند.
ترکیب مقادیر زیاد و ماهیت مبهم آنها، انتقاد کارشناسان و مخالفان سیاسی ترامپ از جمله در حزب دموکرات را برانگیخته است.
ریچارد بریفول، استاد حقوق در دانشگاه کلمبیا، میگوید: «این واقعیت که او قدرت تنظیم شرکت خود را دارد، یک مشکل اخلاقی ایجاد میکند.»
رویترز نوشت که قادر نیست تعیین کند چه مقدار از ثروت ترامپ از سرمایهگذاری جدید ارزهای دیجیتال به دست میآید، زیرا جزییات دقیق مالکیت آن علنی نشده است.
موضوع تضاد منافع نیز از موارد مطرح در این زمینه است.
دلار ترامپ چیست؟
دلار ترامپ، ارز الکترونیکی جدید، یک «میم کوین» است؛ یک ارز رمزنگاری شده که برای سرمایهگذاری بر روی شور و شوق عمومی پیرامون یک شخصیت، یک جنبش یا یک پدیده در اینترنت طراحی میشود.
میم کوینها در سال ۲۰۱۳ با راهاندازی دوجکوین محبوب شدند. سازندگان آن به عنوان یک شوخی قصد داشتند بسیاری از ارزهای دیجیتال به ظاهر بیفایده دیگر را که در آن زمان ظاهر میشدند، دست بیندازند.
میم کوین هرگز قرار نبود یک سرمایهگذاری محبوب باشد و سازندگانش حتی سعی کردند آن را تا حد امکان نامطلوب جلوه دهند.
میم کوین معمولا سود اقتصادی یا معاملاتی ندارد و اغلب به عنوان یک دارایی صرفا سفتهبازی شناخته میشود.
تنها چند ساعت پس از ورود ارز دیجیتال ترامپ، ارز دیجیتال بانوی اول آمریکا، ملانیا نیز وارد بازار شد.
میم کوینها به دلیل ارزشگذاریهای اغلب بسیار پرنوسان خود شناخته میشوند و سقوط قیمت آنها غیرعادی نیست.
در روزهای اخیر، رسانههای مختلف ادعا کردند که میم کوین «ثروت خالص» ترامپ را افزایش داده و او را به یک «میلیاردر دنیای ارزهای دیجیتال» تبدیل کرده است. با این حال به نوشته رویترز، درست است که ترامپ از میم کوین و دیگر سرمایهگذاریهای رمزنگاریاش سود فراوانی میبرد اما ادعاهایی که میگویند ترامپ میلیاردها دلار از آن درآمد دارد، «بیش از حد و اغراقشده» است.
معکوس شدن روند در جهان رمزارزها
وال استریت ژورنال گزارش داد که استقبال دولت جدید آمریکا از ارزهای دیجیتال، نشاندهنده معکوس شدن سیاست دولت آمریکاست.
برایان آرمسترانگ، مدیر اجرایی صرافی رمزارز کوین بیس (Coinbase)، به این روزنامه در داووس سوئیس گفت: «احساس میکردیم چکمه از گلوی ما برداشته شده است».
کریس لاسیویتا، یکی از مدیران ستاد انتخاباتی ترامپ در انتخابات گذشته و کیرستن سینما، سناتور سابق آریزونا، در ژانویه به شورای مشورتی جهانی کوین بیس (Coinbase’s Global Advisory Council) پیوستند.
سینما گفت: «میدانم که شما شاهد دولتی خواهید بود که بر گرد هم آوردن مردم برای تصویب قانون کریپتو متمرکز است. این یک اولویت برای دولت قبلی نبود.»
ماه گذشته ترامپ یک فرمان اجرایی را امضا کرد که به اولویتهای صنعت رمزارزها از جمله یک جدول زمانی شش ماهه برای ایجاد چارچوب نظارتی، دسترسی آسانتر به حسابهای بانکی و ذخیره بالقوه ارزهای دیجیتال فدرال میپرداخت.
ترامپ همچنین دیوید ساکس، سرمایهگذار دنیای فنآوری را برای ایفای نقش جدید بهعنوان مسئول هوش مصنوعی کاخ سفید و تزار ارز دیجیتال منصوب کرد.
ترامپ در فرمان اجرایی خود خواستار تشکیل یک گارگروه ارزهای دیجیتال شد که وظیفه آن پیشنهاد یک چارچوب نظارتی جدید برای داراییهای دیجیتال و بررسی ایجاد یک بانک ارز دیجیتال است.
این گارگروه که از مدتها پیش انتظار تشکیل آن میرفت همچنین وظیفه دارد مکانیسمهایی طراحی کند تا از خدمات بانکی برای شرکتهای رمزنگاری محافظت شود و بانک مرکزی آمریکا از ایجاد ارزهای دیجیتال که میتوانند با ارزهای موجود رقابت کنند، منع شود.
این رویکرد با ترتیبات قانونی دولت دموکرات بایدن در تضاد کامل است که در تلاش برای محافظت از آمریکاییها در برابر کلاهبرداری و پولشویی، با شرکتهای رمزارز برخورد کردهاند و صرافیهای کوین بیس، بایننس، کراکن و دهها مورد دیگر را در دادگاه فدرال به دلیل نقض قوانین ایالات متحده به محکمه کشاندند.
کارگروه جدید چیست؟
گروه کاری تازه، متشکل از وزیر خزانهداری، دادستان کل و روسای کمیسیون بورس و اوراق بهادار و «کمیسیون معاملات آتی کالاهای اساسی»، همراه با روسای دیگر آژانسها خواهد بود.
از جمله وظایف این گروه، طراحی و تنظیم مقررات لازم برای داراییهای دیجیتال است؛ از جمله در مورد استیبلکوینها، نوعی رمزارز که معمولا به دلار ایالات متحده متصل است.
این گروه همچنین قرار است «پتانسیل ایجاد و نگهداری ذخایر ملی از داراییهای دیجیتال را ارزیابی کند که احتمالا شامل رمزارزهایی خواهد بود که دولت فدرال در جریان تلاشهایش برای اجرای قانون، مصادره کرده است».
آیا ترامپ همیشه حامی رمزارزها بوده؟
ترامپ همیشه حامی رمزارزها نبوده است و در سال ۲۰۱۹ در جایگاه رییسجمهوری ایالات متحده گفته بود رمزارزها پول نیستند و او طرفدار آنها نیست.
در آن زمان ترامپ اعتقاد داشت رمزارزها بیثبات هستند و در واقع «روی هوا» هستند.
او جایی دیگر هم گفته بود: «ما در ایالات متحده فقط یک ارز داریم، ارز حاکم بر جهان و نام آن دلار است.»
ترامپ که در سال ۱۴۰۰ هم در یک گفتوگو با فاکس بیزینس تاکید کرد بیتکوین یک کلاهبرداری است، آذر ۱۴۰۱ از یک کلکسیون انافتی مربوط به خودش رونمایی کرد. او بعدها گفت که این مجموعه را فقط به این دلیل راهاندازی کرد که به نظرش «تا حدی جالب» بود.
اسفند ماه ۱۴۰۲ در گفتوگویی با سیانبیسی، او درباره رمزارزها به عنوان «ارزهای جدید عجیب و غریب» صحبت کرد و گفت با آنها پول در میآورد و از آن لذت میبرد.
ترامپ در اردیبهشت ۱۴۰۳ گفت با رمزارزها مشکلی ندارد و دولت بایدن و دموکراتها را بهدلیل مخالفت با رمزارزها محکوم کرد.
او در کنفرانس بیتکوین ۲۰۲۴ بهصراحت به حضار قول داد یک ذخیره استراتژیک بیتکوین برای آمریکا ایجاد خواهد کرد و برنامه خود را برای تبدیل آمریکا به «پایتخت رمزارز جهان» اعلام کرد.
رییسجمهوری آمریکا در پستی در شبکه اجتماعی خود، تروثسوشال، تاکید کرد که ترجیح میدهد «توافق صلح هستهای معتبری» با تهران امضا کند که به ایران اجازه دهد بدون دستیابی به سلاح هستهای، «بهطور صلحآمیز» رشد کند و شکوفا شود.
دونالد ترامپ، چهارشنبه ۱۷ بهمن در پست خود نوشت گزارشها درباره اینکه آمریکا در همکاری با اسرائیل قصد دارد ایران را نابود کند، «بسیار اغراقآمیز» هستند.
او افزود: «من ترجیح میدهم یک توافق صلح هستهای معتبر امضا شود که به ایران اجازه دهد بهطور صلحآمیز رشد کند و شکوفا شود. باید فورا برای آن کار کنیم و وقتی که امضا و کامل شد، جشن بزرگی در خاورمیانه برگزار کنیم.»
در هفتههای اخیر، اظهارنظرهای مختلفی درباره مذاکره احتمالی جمهوری اسلامی با آمریکا در داخل ایران مطرح شده است.
خبرگزاری رویترز چهارشنبه به نقل از یک مقام ارشد جمهوری اسلامی، بدون ذکر نام، نوشت: «ایران مایل است به دیپلماسی ترامپ فرصتی دوباره بدهد اما نسبت به کارشکنیهای اسرائیل محتاط است.»
به گفته این مقام ارشد ایرانی، اگر واشینگتن به دنبال توافق با تهران است، باید اسرائیل را مهار کند.
حساب دفتر حسن روحانی در شبکه ایکس نیز ویدیویی از سخنان او در فروردین ۱۴۰۱ در جلسه هیات دولت جمهوری اسلامی منتشر کرد که گفته بود: «صدام این همه کشتار کرد اما زمانی که لازم شد، امام (روحالله خمینی) اجازه مذاکره داد.»
رییسجمهوری آمریکا سهشنبه ۱۶ بهمن دستورالعملی «بسیار سختگیرانه» برای از سرگیری سیاست فشار حداکثری علیه جمهوری اسلامی و به صفر رساندن صادرات نفت ایران امضا کرد و گفت که جمهوریاسلامی دیگر نباید به کشورهای دیگر نفت بفروشد.
او اندکی قبل از دیدار با بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل در کاخ سفید، این دستورالعمل را امضا کرد و گفت: «امیدوارم نیازی به استفاده از این گزینه نباشد. باید دید آیا میتوانیم به توافقی با ایران برسیم یا نه.»
محمدرضا عارف، معاون اول مسعود پزشکیان، در واکنش به دستورالعمل ترامپ مبنی بر اعمال فشار حداکثری به جمهوری اسلامی، گفت: «در زمینه سلاح هستهای فتوا داریم که فعالیت غیر صلحآمیز هستهای ممنوع است، خیال او راحت باشد.»
عارف گفت که مذاکره و دیدار ترامپ و پزشکیان، «در دستور کار نظام» نیست.
دونالد ترامپ
تاثیر اعمال دوباره سیاست فشار حداکثری
دقایقی پس از آنکه اعلام شد ترامپ سیاست فشار حداکثری علیه تهران را احیا میکند، نرخ دلار در ایران با حدود هزار تومان افزایش از مرز ۸۵ هزار تومان گذشت.
رییسجمهوری آمریکا گفت که برای امضای دستورالعمل احیای سیاست فشار حداکثری بر جمهوری اسلامی مردد بوده و گرفتن این تصمیم، «کار بسیار سختی بوده» است.
او با اشاره به تلاشهای تهران برای ترورش گفت دستوراتی صادر کرده است که در صورت ترور شدن به دست جمهوری اسلامی، «این دشمن آمریکا، کاملا محو و نابود» شود.
پس از پیروزی ترامپ در انتخابات ریاستجمهوری آمریکا، منابع نزدیک به او از احتمال بازگشت سیاست فشار حداکثری واشینگتن علیه تهران سخن گفتند و احتمال حمله نظامی به تاسیسات اتمی جمهوری اسلامی نیز مطرح شد. گزارشهایی هم درباره هراس مقامهای جمهوری اسلامی از اقدامات ترامپ منتشر شد.
روزنامه بریتانیایی تلگراف به نقل از منابع آگاه گزارش داد جمهوری اسلامی از بیم سیاستهای دولت ترامپ در آمریکا، به نیروهای نیابتی خود در سراسر خاورمیانه دستور داده است محتاطانه عمل کنند.
دونالد فرمان اجرایی خروج آمریکا از شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد را امضا کرد. او پیش از امضای این فرمان گفت: «همیشه احساس میکردم که سازمان ملل ظرفیت فوقالعادهای دارد، اما در حال حاضر به آن ظرفیت عمل نمیکند. این اتفاق مدت زیادی است که رخ نداده است.»