نواف سلام، نخست‌وزیر لبنان، روز شنبه ۲۰ بهمن‌ماه، دولت جدید این کشور را معرفی کرد و به دو سال اداره دولت توسط کابینه موقت پایان داد. این تحول در حالی رخ می‌دهد که حزب‌الله، که سال‌ها بر سیاست لبنان تسلط داشت، با تضعیف موقعیت مواجه شده است.
سلام تاکید کرد که دولت او «دولت اصلاح و نجات» خواهد بود و وعده داد که پس از جنگ ویرانگر میان اسرائیل و حزب‌الله، و همچنین سال‌ها بحران اقتصادی ناشی از فساد و سوءمدیریت، اعتماد جامعه بین‌المللی را بازگرداند.
در دولت‌های پیشین لبنان، پنج وزیر شیعه معمولا از سوی حزب‌الله و جنبش امل، متحد آن، معرفی می‌شدند و وزیر ششم نیز با تایید آن‌ها انتخاب می‌گردید. اما در دولت جدید، جنبش امل به رهبری نبیه بری، توانست تنها چهار وزیر را معرفی کند و در انتخاب وزیر پنجم نقش تاییدی داشت.
این ترکیب باعث شد که حزب‌الله و حزب متحدش نتوانند یک‌سوم آرای مسدود‌کننده را برای ایجاد حق وتو در دولت به دست آورند.
فرستاده ویژه دونالد ترامپ، رییس‌جمهوری آمریکا در امور صلح خاورمیانه، جمعه ۱۹ بهمن در کاخ ریاست‌جمهوری لبنان در بعبدا گفت واشینگتن خط قرمزی تعیین کرده که بر اساس آن، حزب‌الله نباید در دولت آینده لبنان حضور داشته باشد.
محمد رعد، رییس فراکسیون «وفاداری به مقاومت» پارلمان لبنان از گروه حزب‌الله، اظهارات اورتگاس را «دخالت آشکار در حاکمیت لبنان و خارج از تمامی آداب دیپلماتیک و الزامات روابط بین‌الملل» توصیف کرد و آن را «سرشار از کینه و بی‌مسئولیتی» دانست.
او همچنین این اظهارات را «توهین به یکی از مولفه‌های ملی» خواند که بخشی از «وفاق ملی و زندگی سیاسی لبنان» است.
اورتگاس نخستین مقام ارشد آمریکایی است که از زمان روی کار آمدن ترامپ و انتخاب جوزف عون به‌عنوان رییس‌جمهوری لبنان، به این کشور سفر کرده است.
او در جریان این سفر، با اشاره به «شکست حزب‌الله» در جنگ با اسرائیل، گفت که «دوران وحشت‌آفرینی حزب‌الله» تمام شده است: «این گروه از نظر نظامی شکست خورده و دیگر قادر به تحمیل خواسته‌های خود نیست.»
رعد در واکنش به این اظهارات گفت که بیانیه کاخ ریاست‌جمهوری لبنان که موضع بیروت را از اظهارات اورتگاس متمایز کرد، برای حزب‌الله «کافی است» و نیازی به طولانی کردن بحث درباره سخنان او وجود ندارد.
این نماینده پارلمان لبنان افزود: «ما نیازی به واکنش گسترده نسبت به کسانی نداریم که خصومت خود را با یک مولفه لبنانی که در برابر تجاوز صهیونیستی ایستاد و آن را شکست داد، نشان می‌دهند. پیروز واقعی کسی است که چهره زشت متجاوز را آشکار کند.»
پس از خروج اورتگاس از کاخ بعبدا، دفتر اطلاع‌رسانی ریاست‌جمهوری لبنان بیانیه‌ای صادر کرد و توضیح داد: «برخی از اظهارات فرستاده ویژه آمریکا، دیدگاه شخصی اوست و ریاست‌جمهوری لبنان، ارتباطی با آن ندارد.»
جوزف عون در دیدار با فرستاده ترامپ گفت که برقراری ثبات در جنوب لبنان منوط به عقب‌نشینی اسرائیل است.
او تاکید کرد ارتش لبنان آمادگی دارد بلافاصله پس از خروج نیروهای اسرائیلی، در منطقه مستقر شود.
رعد در واکنش به سخنان اورتگاس بر اتکا به «اراده ملت که به گزینه مقاومت پایبند است و از این کشور در چارچوب معادله ارتش، ملت و مقاومت محافظت می‌کند» تاکید کرد و این معادله را واقعیتی دانست که «لبنان می‌تواند به آن افتخار کند».
حدود یک هفته پیش، خبرگزاری رویترز به نقل از پنج منبع آگاه خبر داد آمریکا به مقامات ارشد لبنان فشار می‌آورد تا به حزب‌الله یا متحدانش اجازه ندهند وزیر دارایی بعدی این کشور را معرفی کنند.
خشم نزدیکان حزب‌الله از سخنان فرستاده ترامپ
اظهارات اورتگاس خشم دیگر چهره‌های شیعه لبنان را نیز در پی داشت.
احمد قبلان، مفتی اعظم شیعیان جعفری لبنان، در بیانیه‌ای، حزب‌الله را «نیرویی ملی و نماینده‌ای در اندازه لبنان و شراکت ملی آن» توصیف کرد و گفت که این گروه «شکست نخورده، نخواهد خورد و هیچ قدرتی در جهان قادر به از بین بردن آن نیست».
«تجمع علمای مسلمان» که به حزب‌الله نزدیک است نیز در بیانیه‌ای اظهارات فرستاده ویژه ترامپ را «نقض اصول دیپلماتیک و تعرض به حاکمیت لبنان» دانست: «چگونه ممکن است که یک دیپلمات در کشور مستقلی حضور یابد و با افتخار از پیروزی دشمن آن کشور در جنگی علیه آن سخن بگوید؟»
جمعه نوزدهم بهمن، گروهی از هواداران حزب‌الله در اعتراض به سخنان اورتگاس، مقابل ورودی فرودگاه بین‌المللی بیروت تجمع کردند.
سفر اورتگاس به لبنان در حالی انجام گرفت که روند تشکیل کابینه در این کشور همچنان در بن‌بست قرار دارد.
در لبنان، مناصب دولتی بر اساس سهم‌بندی‌های فرقه‌ای توزیع می‌شود و حزب‌الله، از طریق متحد خود، جنبش امل، خواهان کنترل کامل بر انتصاب وزرای شیعه است؛ موضوعی که تشکیل دولت را متوقف کرده است.
روند تشکیل دولت به ریاست نواف سلام در آخرین لحظات به دلیل اختلاف بر سر انتخاب پنجمین وزیر شیعه متوقف و این مسئله باعث شد که سلام، مذاکرات خود را با طرف‌های سیاسی ادامه دهد.
عون اعلام کرد مذاکرات برای تشکیل دولت به مراحل پایانی رسیده است.
نیروهای حماس شنبه ۲۰ بهمن و هنگام آزادی گروگان‌ها، این سه نفر را مجبور کردند روی سکو صحبت و بابت «رسیدگی به آن‌ها» در دوران اسارت تشکر کنند.
الی شرعابی در حالی گفت خوشحال است نزد همسر و دخترانش برمی‌گردد که دو دختر نوجوان و همسر بریتانیایی‌الاصل او در حمله هفتم اکتبر حماس کشته شده‌اند.
دفتر نخست‌وزیر اسرائیل درباره نحوه آزاد شد سه گروگان اسرائیلی اعلام کرد: «از تصاویر تکان‌دهنده‌ای که امروز دیدیم، نخواهیم گذشت.»
یکی از گروگان‌های آزاد شده تابعیت آلمانی نیز دارد. استفان زایبرت، سفیر آلمان در اسرائیل گفت: «غیرقابل تحمل است که ببینیم گروگان‌های لاغر مجبور به مصاحبه با یک "خبرنگار" حماس می‌شوند. بازگرداندن آن ها به این شکل، جنایت وحشتناک دیگری از سوی تروریست‌هاست.»
گیدون سعار، وزیر امور خارجه اسرائیل، هم وضعیت این سه گروگان و «جنایات ضد بشری» حماس را مورد انتقاد قرار داد و از جامعه جهانی خواست برای ریشه‌کن کردن «حماس-نازی» اقدام کند.
او افزود: «تروریست‌های حماس و ساکنان غزه در وضعیت بسیار خوبی به نظر می‌رسند. گروگان‌های اسرائیلی مانند بازماندگان هولوکاست به چشم می‌آیند و آن‌ها تنها کسانی هستند که در تصاویر به نظر می‌رسد به‌طور واضح از سوء تغذیه رنج می‌برند.»
گروگان‌ها با همراهی نیروهای ارتش اسرائیل از غزه خارج شده و به یک مرکز نظامی نزدیک به رعیم منتقل می‌شوند تا تحت معاینات اولیه جسمی و روانی قرار گرفته و با خانواده‌هایشان دیدار کنند.
آن‌ها سپس برای ادامه درمان به بیمارستان‌های ایخیلوف و شیبا در مرکز اسرائیل منتقل خواهند شد.
زندانیان فلسطینی که در مقابل آزاد می‌شوند، ۱۸ نفر با حکم حبس ابد، ۵۴ نفر با احکام زندان طولانی‌مدت و ۱۱۱ نفر دیگر هستند که در جریان جنگ در غزه بازداشت شده‌اند.
حماس با تغییر محل اجرای آزادسازی گروگان‌ها و تحویل آن‌ها به صلیب سرخ، سکوی جدیدی را در دیرالبلح، واقع در مرکز غزه ساخت.
سکویی که سیزدهم بهمن برای محل آزادی گروگان‌ها در گام چهارم انتخاب شده بود، با تصاویری از فرماندهان نظامی کشته‌شده حماس و شعاری به زبان عبری با این مضمون تزیین شده بود: «صهیونیسم پیروز نخواهد شد.»
روی سکوی جدید در روز بیستم بهمن، تصویری از یک مشت گره‌کرده با پرچم فلسطین و عبارت «پیروزی کامل» به زبان عبری دیده می‌شود که در پایین آن تصویری از بنیامین نتانیاهو قرار دارد.
نتانیاهو تاکید کرده جنگ تا زمانی که اسرائیل به «پیروزی کامل» دست نیابد، پایان نخواهد یافت.
پیش از تحویل گروگان‌ها، در دو طرف سکو، وانت‌های سفیدرنگی با تیربارهای نصب‌شده و افراد مسلح نقاب‌پوش حماس اطراف محل را محاصره کرده بودند.
اوهاد بن‌عامی ۵۶ ساله، الی شرعابی ۵۲ ساله و اور لوی ۳۴ ساله در همین محل به صلیب سرخ تحویل داده شدند.
این پنجمین گام تبادل گروگان‌ها با زندانیان فلسطینی است و در دور قبلی که ۱۳ بهمن انجام شد، حماس، کیت سیگل، گروگان دوتابعیتی آمریکایی-اسرائیلی، اوفر کالدرون دارای تابعیت دوگانه فرانسه-اسرائیل و یاردن بیباس را تحویل داد.
مرحله اول آتش‌بس غزه تاکنون منجر به آزادی ۱۸ گروگان از سوی حماس و ۵۸۳ فلسطینی زندانی به دست اسرائیل شده است. دست‌کم ۷۹ نفر از این زندانیان فلسطینی به مصر و ۱۵ زندانی به ترکیه اعزام شدند.
پس از ماه‌ها رایزنی‌های بین‌المللی و با میانجی‌گری قطر، مصر و آمریکا، اسرائیل و حماس ۲۶ دی برای برقراری یک آتش‌بس سه‌مرحله‌ای در غزه به توافق دست یافتند.
به گفته یک مقام ارشد سازمان ملل، از زمان توافق آتش‌بس تا روز ۱۹ بهمن، کمک‌های بشردوستانه وارد شده به غزه به بیش از ۱۰ هزار کامیون رسیده است.
مرحله نخست این توافق که قرار است شش هفته به طول بینجامد از ۳۰ دی به اجرا درآمد و با این که دو طرف چندین بار یکدیگر را به نقض توافق متهم کرده‌اند، تاکنون بر اساس برنامه پیش رفته است.
بر اساس مذاکرات انجام‌شده، دور نخست توافق آتش‌بس ۱۲ اسفند به پایان می‌رسد.
ترامپ با اشاره به این‌که دسترسی به اطلاعات محرمانه، امتیازی است که به روسای جمهوری پیشین داده می‌شود، نوشت جو بایدن در سال ۲۰۲۱ با لغو دسترسی او به اطلاعات محرمانه، سابقه جلوگیری از این دسترسی را برای روسای جمهوری ایجاد کرد.
او در ادامه با یادآوری گزارش رابرت هور، بازپرس ویژه، از وضعیت سلامی جو بایدن نوشته بایدن از «ضعف حافظه رنج می‌برد و حتی در اوج توانایی‌هایش هم نمی‌شد اطلاعات حساس را به او سپرد. من همیشه از امنیت ملی‌مان محافظت خواهم کرد.»
ترامپ به لحاظ قانونی حق دارد دسترسی بایدن به گزارش‌ها را پایان دهد، زیرا تصمیم درباره ادامه دسترسی یک رییس‌جمهور پیشین به اطلاعات طبقه‌بندی‌شده بر عهده رییس‌جمهور وقت است.
گزارش بازپرس هور از وضعیت بایدن
هور موضوع نحوه برخورد بایدن با اسناد طبقه‌بندی‌شده را بررسی کرد و به این نتیجه رسید که مطرح کردن اتهام کیفری لزومی ندارد، اما با بیانی انتقادی، شیوه دسترسی بایدن به اسناد دولتی حساس را نکوهش کرد.
در گزارش او آمده بود که حافظه بایدن «مبهم»، «گیج‌کننده»، «مختل»، «ضعیف» و با «محدودیت‌های قابل توجه» است. همچنین گفته شد او قادر نبود رویدادهای مهم زندگی شخصی خود، مانند زمان درگذشت پسرش بو یا زمانی که در سمت معاون رییس‌جمهور خدمت می‌کرد، به‌یاد آورد.
بایدن، که از زمان ترک پست ریاست‌جمهوری خود در ماه گذشته کمتر در انظار عمومی دیده شده، هنوز به این اظهارات واکنش نشان نداده است.
در سال ۲۰۲۱، بایدن جلوی دسترسی ترامپ به گزارش‌های اطلاعاتی طبقه‌بندی‌شده را گرفت. این نخستین بار بود که یک رییس‌جمهور سابق از چنین دسترسی که به‌طور سنتی به او داده می‌شود، محروم می‌شد.
او این اقدام را با اشاره به «رفتار غیرقابل پیش‌بینی» ترامپ توجیه کرد و در مصاحبه با شبکه سی‌بی‌اس گفت: «چه ارزشی دارد که او را در جریان گزارش‌های اطلاعاتی قرار دهیم؟ تاثیر او چیست جز این‌که ممکن است یک‌باره چیزی را لو بدهد؟»
تور انتقامجویی از رقبا و مخالفین
آسوشیتدپرس در گزارشی نوشته این اقدام ترامپ، تازه‌ترین گام در «تور انتقامجویی» است که او در جریان کارزار انتخاباتی خود وعده‌اش را داده بود.
ترامپ از زمانی که دوباره به دفتر ریاست‌جمهوری بازگشته، اقداماتی را برای لغو مجوزهای امنیتی و محافظت از سایر مقام‌های عالی‌رتبه مرتبط با دولت بایدن هم انجام داده است.
هفته گذشته، پنتاگون تیم حفاظت امنیتی ژنرال بازنشسته مارک میلی، رئیس پیشین ستاد مشترک نیروهای مسلح را لغو و مجوز امنیتی‌اش را معلق کرد. او از منتقدان سرسخت ترامپ به شمار می‌رود.
پیت هگزث، وزیر دفاع جدید همچنین دستور داده است که «عملکرد» میلی مورد بررسی قرار گیرد و درجه نظامی او بازنگری شود.
ترامپ همچنین حفاظت امنیتی آنتونی فائوچی، مشاور ارشد پیشین پزشکی رییس‌جمهور را که هدایت واکنش ایالات متحده به کووید-۱۹ را بر عهده داشت، لغو کرده است.
او همچنین محافظان امنیتی منصوب‌شده برای مقام‌های سابق دولتی منتقد خود را نیز لغو کرده است، از جمله محافظان مایک پمپئو، وزیر خارجه پیشین خودش، که با تهدیدهایی از جانب ایران روبه‌روست را لغو کرد.
ترامپ در آن زمان گفت این تصمیم «کاملا عادی» است و نمی‌توان به همه افرادی که زمانی برای دولت کار کرده‌اند، تا پایان عمر حفاظت امنیتی اعطا کرد.
رییس‌جمهور همچنین دستور داده است مجوز امنیتی ده‌ها مقام سابق اطلاعاتی، از جمله دو مدیر پیشین سازمان سیا، لغو شود.
این افراد در سال ۲۰۲۰ نامهای را امضا کردند که در آن به‌طور ضمنی گزارش‌ها درباره لپ‌تاپی متعلق به هانتر بایدن، پسر جو بایدن، را یک «فریب روسی» دانسته بودند.
اما این رایانه، که محتوای آن حاوی جزئیات ناخوشایندی از زندگی خصوصی هانتر بود و پرسش‌هایی را درباره معاملات تجاری او برانگیخت، واقعی از کار درآمد.
