اسماعیل بقائی، سخنگوی وزارت امور خارجه، گفت که سخنان مسعود پزشکیان در مجلس مبنی بر مذاکره نکردن با آمریکا بر اساس دستور رهبر جمهوری اسلامی، به این معناست که حکومت ایران به عنوان «یک نظام و حاکمیت کارآمد و مبتنی بر سلسله مراتب، تابع سیاست‌های ابلاغی از سوی مقامات ارشد» است.
دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین، دوشنبه ۱۳ اسفند گفت: «آنچه روز جمعه در کاخ سفید رخ داد، نشان داد که زلنسکی کاملا فاقد توانایی دیپلماتیک است و بازگشت به مسیر حلوفصل بحران اوکراین چقدر دشوار خواهد بود.»
پسکوف گفت اوکراین و زلنسکی نه خواهان صلح که «مایل به تداوم جنگاند» و تاکید کرد: «بسیار مهم است که یک نفر زلنسکی را مجبور به تغییر موضعش کند. یکی باید کاری کند که زلنسکی خواهان صلح شود. اگر اروپاییها بتوانند این کار را انجام دهند، باید مورد تقدیر قرار گیرند.»
یک‌شنبه ۱۲ اسفند نشستی در لندن برگزار شد و رهبران کشورهای اروپایی در آن، حمایت قاطع خود را از زلنسکی، رییسجمهوری اوکراین، بیان کردند و وعده دادند اقدامات بیشتری برای کمک به این کشور انجام دهند.
سخنگوی کرملین تعهدات رهبران اروپایی را برای افزایش کمک مالی به کییف، در کمک به حلوفصل صلحآمیز درگیریها ناکارآمد خواند و گفت تعهداتی مانند قرارداد دو میلیارد دلاری بریتانیا برای تامین موشکهای پدافند هوایی اوکراین، موجب طولانیتر شدن جنگ خواهد شد.
کییر استارمر، نخستوزیر بریتانیا که روز شنبه از زلنسکی در لندن استقبال کرد، در نشست لندن گفت که این کشور همراه با فرانسه، اوکراین و چند کشور دیگر، ائتلافی از علاقهمندان تشکیل داده و طرحی را برای صلح در اوکراین تهیه کرده که قرار است به آمریکا هم ارائه شود.
این طرح شامل آتشبس یک ماهه در «آسمان، دریاها و زیرساختهای انرژی» به استنثنای درگیریهای زمینی است.
پسکوف با اشاره به این رویدادها گفت که رهبران اروپایی باید برای جلب نظر واشینگتن و از بین بردن «پیامدهای ناخوشایند» دیدار زلنسکی با ترامپ، تلاش زیادی کنند.
با این حال ژان نوئل بارو، وزیر خارجه فرانسه، دوشنبه از ظرفیتهای طرح پیشنهادی اروپا برای صلح در اوکراین دفاع کرد و گفت میتوان گفت‌وگو بین ترامپ و زلنسکی را دوباره آغاز کرد.
زلنسکی یک‌شنبه دوازدهم اسفند به خبرنگاران گفت معتقد است می‌تواند روابطش را با ترامپ ترمیم کند اما این مذاکرات باید پشت درهای بسته انجام شوند.
از تهدید غرب به فروپاشی تا عادیسازی روابط آمریکا و روسیه
سخنگوی کرملین در بخش دیگری از سخنان خود در روز دوشنبه گفت: «میبینیم که اجماع غرب، تا حدی شروع به از دست دادن انسجام خود کرده و فروپاشی آن آغاز شده است.»
پوتین در سال ۲۰۲۲ ده‌ها هزار نیروی روسیه را به اوکراین اعزام کرد و بزرگترین رویارویی میان مسکو و غرب را از زمان جنگ سرد رقم زد.
کرملین، دوشنبه درباره اظهارات زلنسکی مبنی بر اینکه هیچ بخشی از سرزمین اوکراین را به روسیه واگذار نمیکند، گفت «واقعیتهای میدانی» از زمان شکست مذاکرات صلح در استانبول تغییر کردهاند اما «به نظر میرسد زلنسکی مایل به دیدن و پذیرفتن این واقعیتها نیست».
پسکوف درباره جزییات این «تغییر واقعیتها» صحبت نکرد اما گفت روسیه به مذاکره با آمریکا برای عادیسازی روابط دوجانبه ادامه میدهد.
او گفت هیچ تماس بیشتری میان ترامپ و پوتین که «بتوان آن را علنی کرد»، انجام نشده است.
ترامپ هفته گذشته گفته بود در «موارد متعددی» با پوتین صحبت کرده است.
رضایی دوشنبه ۱۳ اسفند گفت: «آنچه باید به وضوح بیان شود، این است که ما هیچ محدودیت فنی‌ای برای تولید بمب هسته‌ای نداریم و صرفا اراده ما تاکنون مانع از تولید بمب اتمی شده است. اگر روزی هم تولید کردیم، شجاعت داریم که اعلام کنیم.»
او افزود بر اساس «فتوای» علی خامنه‌ای، جمهوری اسلامی «فعلا» قصدی برای تولید تسلیحات هسته‌ای ندارد اما: «اگر فشارهای آژانس و کشورهای غربی ادامه یابد و به تهدیدی برای موجودیت ما تبدیل شود، این امکان و احتمال وجود دارد که در استراتژی هسته‌ای خود تجدیدنظر کنیم.»
در ماه‌های اخیر و به‌ویژه پس از حمله پنجم آبان اسرائیل به ده‌ها هدف نظامی در ایران، شماری از مقام‌های جمهوری اسلامی از احتمال تغییر «دکترین هسته‌ای» تهران و رفتن به سوی تولید سلاح هسته‌ای برای بازدارندگی خبر داده‌اند.
کمال خرازی، رییس شورای راهبردی روابط خارجی و مشاور خامنه‌ای، ۱۱ آبان گفت اگر جمهوری اسلامی در معرض «تهدیدی وجودی» قرار بگیرد، ممکن است در دکترین هسته‌ای خود تجدید نظر کند.
او افزود تهران از «توانایی لازم» برای ساخت سلاح اتمی برخوردار است و در این زمینه با «مشکلی» مواجه نیست.
سخنگوی کمیسیون امنیت ملی: آژانس به ابزار سیاسی آمریکا و اسرائیل تبدیل شده
سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در ادامه اظهارات خود، از گزارش اخیر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی انتقاد کرد و آن را «مغرضانه، غیرفنی و کاملا سیاسی» دانست.
آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هشتم اسفند در آخرین گزارش خود هشدار داد جمهوری اسلامی در سه ماه گذشته به‌طور قابل توجهی ذخایر اورانیوم با غنای بالای خود را افزایش داده است و در صورت ادامه این روند، این ذخایر می‌تواند به‌طور نظری برای ساخت شش بمب هسته‌ای کافی باشد.
به گفته رضایی، جمهوری اسلامی «رکورددار بازرسی‌های آژانس» است. او گفت که آژانس بین‌المللی در سال ۲۰۲۴، «بیشترین بازرسی‌ها» را در ایران انجام داد و «بارها از مراکز هسته‌ای و غیرهسته‌ای ما بازدید کرد».
او آژانس بین‌المللی را به سیاسی‌کاری متهم کرد و افزود این نهاد به «ابزاری» برای آمریکا و اسرائیل تبدیل شده است.
رضایی ادامه داد: «دوربین‌های آژانس در کشور ما فعال هستند اما همچنان ادعاهای نادرستی مطرح می‌شود.»
برایان هیوز، سخنگوی شورای امنیت ملی آمریکا، هشتم اسفند در واکنش به گزارش جدید آژانس تاکید کرد دولت دونالد ترامپ متعهد است از دست‌یابی ایران به سلاح اتمی جلوگیری کند.
نشست شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از ۱۳ اسفند در وین آغاز می‌شود و بررسی پرونده هسته‌ای جمهوری اسلامی یکی از محورهای اصلی آن خواهد بود.
شورای حکام اول آذر به پیشنهاد بریتانیا، فرانسه و آلمان، قطعنامه‌ای علیه برنامه هسته‌ای حکومت ایران به تصویب رساند و بر لزوم همکاری فوری تهران با آژانس تاکید کرد.
در این قطعنامه همچنین از مدیر کل آژانس خواسته شد گزارشی جامع از روند برنامه هسته‌ای حکومت ایران تهیه کند.
بیشتر بخوانید: ایران و غرب؛ بن‌بست هسته‌ای جمهوری اسلامی پس از بایدن
پزشکیان، رییس دولت چهاردهم، یک‌شنبه ۱۲ اسفند در جلسه استیضاح عبدالناصر همتی، وزیر امور اقتصادی و دارایی، ضمن اشاره به وضعیت بد اقتصادی و کمبود در همه حوزه‌ها به دلیل تحریم‌ها، گفت که به گفت‌وگو با آمریکا معتقد بوده اما پس از سخنان علی خامنه‌ای درباره ممنوعیت مذاکره با آمریکا، گفته است: «ما با آمریکا گفت‌وگو نمی‌کنیم، تمام.»
رهبر جمهوری اسلامی، ۱۹ بهمن تاکید کرد مذاکره با آمریکا «عاقلانه، هوشمندانه و شرافتمندانه نیست» و «هیچ تاثیری» در حل مشکلات کشور نخواهد داشت.
در پی اظهارات خامنه‌ای، سایر مقام‌های جمهوری اسلامی نیز از مخالفت خود با مذاکره با آمریکا سخن گفتند. با این حال، گزارش‌هایی نیز درباره انجام مذاکره مخفیانه منتشر شده است.
یک مقام ارشد اروپایی ۲۷ بهمن از گفت‌وگوهای محرمانه میان تهران و واشینگتن خبر داد و اعلام کرد که جمهوری اسلامی هرگونه توافقی را که شامل رفع تحریم‌ها باشد، خواهد پذیرفت.
بقائی در پاسخ به سوال‌ها درباره میانجی‌گری روسیه و امارات متحده عربی بین ایران و آمریکا، گفت: «بسیاری از کشورها ممکن است از روی حسن نیت، برای طرح برخی موضوعات اعلام آمادگی کنند.»
او تاکید کرد در جریان سفر وزیر خارجه روسیه به تهران، آخرین مباحث در رابطه با موضوع هسته‌ای، مطرح شده است.
بقائی در عین حال درباره مذاکره روسیه و آمریکا در مورد برنامه اتمی ایران گفت طبیعی است که این موضوع بین روسیه و آمریکا به عنوان یکی از موضوعات بین‌المللی مطرح شده باشد اما: «هر آنچه بخواهد در رابطه با موضوع هسته‌ای ایران صورت بگیرد، قطعا بدون نظر ایران انجام نخواهد شد.»
عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی، چهارشنبه هشتم اسفند، گفته بود سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه در جریان سفرش به ایران، گزارش مفصلی از مذاکراتش با آمریکا به تهران داد اما پیامی از طرف آمریکایی‌ها منتقل نکرد.
وزارت خارجه روسیه، پس از سفر یک روزه لاوروف به تهران و دیدار او با پزشکیان و عراقچی، با انتشار بیانیهای اعلام کرد مواضع دو کشور درباره برجام و برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی هماهنگ شده است.
سفر لاوروف به تهران پس از دیدار او با مارکو روبیو، وزیر خارجه آمریکا در عربستان سعودی، باعث طرح گمانههایی شد.
دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین، ۳۰ بهمن گفت که آغاز مذاکرات بین آمریکا و روسیه، بر روند همکاری این کشور با جمهوری اسلامی تاثیر نخواهد گذاشت.
او تاکید کرد روسیه در راه حل و فصل مسائل مربوط به پرونده هسته‌ای، به جمهوری اسلامی کمک خواهد کرد.
از سوی دیگر، روزنامه جمهوری اسلامی، اول اسفند ماه در سرمقاله خود درباره احتمال معامله پوتین با ترامپ بر سر ایران هشدار داد و تاکید کرد منافع ملی کشور ایجاب میکند اقدامات روسیه در چگونگی تعاملش با آمریکا، زیر نظر گرفته شود.
