شهرام خلدی: جمهوری اسلامی با چالش بیاعتمادی از سوی ایالات متحده مواجه است
شهرام خلدی، پژوهشگر تاریخ خاورمیانه و روابط بینالملل به ایران اینترنشنال گفت: «جمهوری اسلامی از بدو شکلگیری، با گروگانگیری دیپلماتهای آمریکایی، اقدامات مغایر با اصول بینالمللی در منطقه و حمایت از گروههای تروریستی، همواره و فارغ از اینکه چه دولتی در واشینگتن بر سر کار باشد، با چالش بیاعتمادی از سوی ایالات متحده مواجه بوده است.»
او افزود: «در حال حاضر، به نظر میرسد جمهوری اسلامی و دولت ترامپ در حال آزمون و سنجش متقابلاند. اگرچه ترامپ تاکید دارد که نباید اجازه داد ایران به سلاح هستهای دست یابد، موضع او با اسرائیل متفاوت است. ترامپ احتمالا فضای چانهزنی برای سطوحی از غنیسازی در چارچوب یک توافق را باز میگذارد. همانطور که منابعی مانند فاکسنیوز و مشاورانی چون ویتکاف به آن اشاره کردهاند.»
خلدی گفت: «با این حال، خطری که جمهوری اسلامی باید از آن پرهیز کند، این است که تصور کند آمریکا بهدلیل پرهیز از جنگ، از واکنش قاطع ناتوان است. اینگونه سوءبرداشتها در گذشته فجایعی برای مردم ایران بهبار آورده است. اکنون که برخی از تحریمهای شورای امنیت در آستانه انقضا هستند، پنجره توافق نیز بهسرعت در حال بستهشدن است؛ هشداری که هم از سوی اروپاییها و هم اسرائیلیها مطرح شده است.»
محسن سازگارا، تحلیلگر سیاسی و عضو شورای مدیریت گذار به ایران اینترنشنال گفت: «علی خامنهای، در حال حاضر تحت فشار همزمان از سه جناح اصلی قرار دارد و میان آنها در حال نوعی «بندبازی سیاسی» است.»
او افزود: «نخستین فشار از سوی نهادهای امنیتی و اطلاعاتی کشور است که نسبت به تشدید نارضایتیهای عمومی و احتمال گسترش اعتراضات سراسری هشدار میدهند. این فشار باعث شده برخی از تصمیمگیران درون حکومت، خواهان کاهش تنش و تسکین وضعیت اقتصادی باشند. موضعی که دولت پزشکیان نیز آن را پیگیری میکند.»
سازگارا گفت: «دومین گروه، نیروهای ذینفع از تحریمها هستند؛ شبکههایی که در دوران تحریم، از قاچاق نفت، فرآوردههای پتروشیمی و دیگر منابع کشور سودهای کلان بردهاند و همچنان از طریق جبهه پایداری و مساجد، مخالفت خود را با مذاکره آشکارا بیان میکنند. این نیروها نهتنها قدرت اقتصادی دارند، بلکه در ساختار امنیتی نیز نفوذ داشته و در سرکوب اعتراضات نقش ایفا کردهاند.»
این فعال سیاسی ادامه داد: «فشار سوم، از سوی روسیه و متحدانش وارد میشود. بر اساس برخی گزارشها، عراقچی پیامی از خامنهای را به پوتین منتقل کرده که در آن از روسیه خواسته شده با استفاده از ارتباطاتش با ترامپ، مانع از بروز جنگ شده و زمینهساز توافق شود. با این حال، رفتار روسیه در عمل چیزی جز ایجاد مانع و چوب لای چرخ مذاکرات نبوده، و بسیاری معتقدند کسانی چون حسین شریعتمداری در روزنامه کیهان در واقع نماینده پوتین است نه خامنهای.»
سازگارا گفت: «در این میان، خامنهای با نادیده گرفتن واقعیات، تلاش دارد فضای عمومی را مدیریت کرده و چنین وانمود کند که جمهوری اسلامی عقبنشینی نکرده است. اما حقیقت این است که او «جام زهر» را نوشیده و اکنون در حال ارزیابی شرایط است تا ببیند در میان این سه محور فشار، کدام مسیر را باید در پیش بگیرد و همزمان ببیند که روند مذاکرات با آمریکا چگونه پیش میرود.»
آرش آرامش حقوقدان و کارشناس امنیت ملی به ایران اینترنشنال گفت: «پایه اجتماعی جنبش حامی ترامپ که ریشه در راست پوپولیستی و انزواطلبی دارد، بهطور بنیادین با سیاست خارجی مداخلهگرایانه مخالف است.»
او افزود: «اگر چپ افراطی از سر آمریکاستیزی خواهان عدم مداخله ایالات متحده در جهان است، در سمت راست افراطی نیز گرایشی مشابه وجود دارد، اما از منظری متفاوت: انزواطلبی مطلق و این نگاه از بالا به پایین که چرا باید برای دیگران هزینه بدهیم.»
آرامش گفت: «در دولت ترامپ دو گرایش متضاد دیده میشود. یک جناح متشکل از جمهوریخواهان کلاسیک مانند مارکو روبیو یا مایک والتز که در دیپلماسی اصولی مشخص دارند؛ و جناحی دیگر که ویژگی مهم آنها سرسپردگی به ترامپ است—افرادی مانند تالسی گبرد و پیت هگست. ویتکاف هم در این دسته دوم است که نه سابقه دیپلماتیک دارد و نه شناختی از مناسبات جهانی، اما بهدلیل تملق و روابط شخصی با ترامپ به مذاکره با ایران گمارده میشود و در مذاکرات رفتاری شبیه یک توریست در بازار فرش دارد.»
مسعود کاظمی، روزنامهنگار به ایران اینترنشنال گفت: «پیش از شروع مذاکرات روزنامههایی نظیر کیهان، رسانه وابسته به دانشگاه آزاد، مشاور سیاسی خامنهای، علی شمخانی اظهار نظرات بسیاری داشتند.»
او افزود: «اما پس از پایان دور دوم مذاکرات، رسانههای ایران تنها حرف عراقچی را مبنی بر اینکه دور دوم مذاکرات «در فضای سازندهای برگزار شد و ما رو به جلو هستیم» را منتشر کردند.»
لیلا مروتی، تحلیلگر سیاسی، در رابطه با مذاکرات ایران و آمریکا به ایران اینترنشنال گفت که کشورهای عربی در ظاهر میگویند که از گفتوگوهای جمهوری اسلامی و آمریکا استقبال میکنند اما این کشورها در مورد برنامه موشکی ایران و همچنین نیروهای نیابتی جمهوری اسلامی نیز احساس نگرانی میکنند.
او افزود: «در راس کشورهای عربی عربستان سعودی نگران است و میترسد اگر ایران و آمریکا به نتیجه نرسند تاسیسات نفتیشان مورد حمله قرار بگیرد کما اینکه در ۲۰۱۹ تاسیسات آرامکو مورد حمله قرار گرفت.»
حسین رونقی- در ماههای اخیر شاهد افزایش تماسها و احضارهای نهادهای امنیتی برای تحت فشار قرار دادن شهروندان، بهویژه کسبوکارهای آنلاین، هنرمندان، بلاگرها، خوانندگان زن و سایر فعالان فضای مجازی بودهایم.
هدف اصلی این تماسها، ایجاد محدودیت، کنترل و گاهی تهدید و ارعاب افراد برای دسترسی به اطلاعات شخصی یا توقف فعالیتهای آنلاین آنهاست.
این تماسها معمولا با ادبیاتی مبهم، مانند «دعوت دوستانه» یا «گفتوگوی کوتاه برای رفع سوءتفاهم» آغاز میشوند اما در بسیاری از موارد به تهدید، ارعاب، ضبط وسایل شخصی یا درخواست دسترسی به اکانتهای شبکههای اجتماعی و اطلاعات خصوصی منتهی میشوند.
اگر چه میدانیم این نهادها به هیچ اصل یا قانونی پایبند نیستند و تمام عملکرد آنها غیرانسانی، غیراخلاقی و غیرقانونی است اما باید در برابر این مزاحمتهای سازمانیافته نیروهای حکومت، ایستادگی و مقاومت کنیم.
مهمترین اصل: «نترسیم و سکوت نکنیم»
-نکات کلیدی در مواجهه با تماسها و تهدیدهای امنیتی:
رمز گوشی یا حساب خود را ارائه ندهید: تحت هیچ شرایطی رمز عبور گوشی تلفن همراه یا حسابهای خود در شبکههای اجتماعی را ارائه ندهید.
شما موظف به ارائه رمز عبور به هیچ فردی نیستید.
دستور قضایی برای توقیف یا بررسی تلفن همراه، الزامی برای ارائه رمز عبور نیست: حتی اگر دستور قضایی مبنی بر توقیف یا بررسی تلفن همراه صادر شود، ماموران صرفا میتوانند دستگاه را توقیف کنند و شما موظف به باز کردن قفل یا ارائه رمز نیستید.
حکم قضایی برای توقیف صفحات مجازی، الزامی برای ارائه رمز عبور نیست: اگر حکمی برای توقیف یا بررسی صفحات مجازی شما صادر شود، این حکم به معنای الزام شما به ارائه رمز عبور حسابهایتان نیست. ماموران صرفا میتوانند با دستور قضایی نسبت به مسدودسازی یا جمعآوری اطلاعات اقدام کنند اما شما موظف به افشای رمز نیستید.
مسدود کردن سیمکارت و حساب بانکی: در مواردی، برخی نیروهای پلیس امنیت اقدام به مسدود کردن سیمکارت یا حساب بانکی شهروندان میکنند تا از این طریق، آنها را وادار به مراجعه به مراکز پلیس کنند.
هدف اصلی این اقدامات، گرفتن اعتراف و تشکیل پرونده قضایی است.
در چنین شرایطی، ضمن پرهیز از مراجعه شتابزده، میتوانید علیه ماموران سرکوب شکایت کنید و همزمان درخواست بازگشایی سیمکارت یا حساب خود را ثبت کنید.
مستندسازی کنید: زمان، تاریخ و محتوای تماسها یا احضارها، تهدیدها و توهینهای ماموران امنیتی را ثبت و مستندسازی کنید تا در صورت نیاز، بتوانید اطلاعرسانی کرده و از حق خود دفاع کنید.
هیچ برگهای را تحت فشار امضا نکنید: نباید تحت فشار یا بدون مطالعه کامل، برگه یا اعترافی را امضا کنید. هیچ برگه، تعهد یا صورتجلسهای را بدون اطلاع کامل از محتوا یا بدون مشورت با وکیل امضا نکنید؛ حتی اگر زیر فشار و تهدید ماموران امنیتی بودید.
اطلاعات و مطالب حساس را حذف کنید: در صورت وجود اطلاعات یا پیامهای حساس در تلفن همراه یا اکانتهای شبکههای اجتماعی، آنها را بهصورت منظم پاکسازی کنید.
همچنان تاکید میکنم، نباید بترسیم، نباید سکوت کنیم، آگاهانه و شجاعانه بایستیم، پاسخ بدهیم و از حق خود دفاع کنیم.
آگاهی و اطلاعرسانی گسترده، بهترین راهکار در مواجهه با تماسها و مزاحمتهای سازمانیافته نیروهای امنیتی حکومت است.