تصاویر ماهواره‌ای نشان داده‌اند که ناو هواپیمابر نیمیتز ایالات متحده اخیراً در نزدیکی آب‌های ایران در حال حرکت بوده است. گزارش‌ها حاکی است دو هواپیمای گشت دریایی و چند بالگرد وابسته به این ناو بر فراز تنگه هرمز پرواز کرده‌اند که موقعیت نزدیک ناو را تایید می‌کند.
این ناو به‌عنوان پرچمدار گروه ضربت هواپیمابر در ماه اوت در بحرین پهلو گرفت و با یک ناو هواپیمابر و دو ناوشکن همراهی می‌شد. نیمیتز که بیش از پنجاه سال در خدمت نیروی دریایی آمریکا بوده، از ماه مارس به آخرین مأموریت خود اعزام شده است.
نیروی دریایی آمریکا هنگام عزیمت این ناو از پایگاه «نورث آیلند» سن‌دیگو نوشت: «دیدن ملوانانی که امروز بر عرشه صف کشیده‌اند—با یاد نخستین ماموریت در سال ۱۹۷۶—یادآور راهی است که آمده‌ایم و میراثی که پابرجاست.»
به‌گفته این نیرو، تمرکز ماموریت پایانی بر «حفاظت از امنیت، آزادی و شکوفایی برای آمریکا، متحدان و شرکا و نشان‌دادن پایبندی تزلزل‌ناپذیر به یک هند-آرام آزاد و باز» است.
کلاس «نیمیتز» به افتخار دریابد «چِستر دبلیو. نیمیتز»، فرمانده ناوگان اقیانوس آرام در جنگ جهانی دوم، نام‌گذاری شده است. خودِ «یواس‌اس نیمیتز» به‌عنوان ناو پیشتاز این کلاس، سال ۱۹۷۵ با حضور جرالد فورد، رئیس‌جمهوری وقت آمریکا، در پایگاه نورفولک رسماً وارد خدمت شد.
هر ۱۰ ناو این کلاس را شرکت «نیوپورت نیوز شیپ‌بیلدینگ» ساخته و نیروی پیشران هسته‌ای آن‌ها—دو راکتور «اِی۴دبلیو»—امکان بیش از دو دهه عملیات بدون سوخت‌گیری مجدد را فراهم می‌کند؛ مزیتی که آن‌ها را از نسل‌های متکی به موتورهای دیزل-الکتریک یا توربین گاز متمایز می‌سازد.
از نظر ابعاد، ناوهای کلاس نیمیتز از بزرگ‌ترین شناورهای تاریخ‌اند: طول بیش از هزار فوت (بیش از ۳۰۵ متر) و عرض عرشه بیش از ۲۵۰ فوت.
پیش از ورود ناوهای جدید کلاس «فورد»، نیمیتزها بزرگ‌ترین ناوهای هواپیمابر فعال جهان محسوب می‌شدند.
ظرفیت عملیاتی نیز قابل‌توجه است: این کلاس می‌تواند حدود ۶۰ هواگرد—ترکیبی از هواپیماهای بال‌ثابت و بالگرد—را حمل کند و تا ۹۰ نوع پلتفرم مختلف را پشتیبانی کند. به‌علاوه نسبت به نسل‌های پیشین، ۹۰ درصد سوخت هوانوردی و ۵۰ درصد مهمات بیشتری در خود جای می‌دهد؛ عاملی که ماندگاری و قدرت ضربتی آن را در ماموریت‌های طولانی ارتقا می‌دهد.
با وجود آن‌که نیمیتز به‌احتمال زیاد در آخرین ماموریت عملیاتی‌اش به سر می‌برد، ارزیابی‌ها آن را همچنان یک توان بازدارنده و عملیاتی درجه‌یک می‌دانند.
تا زمانی که ناوهای جانشین کلاس «فورد» به‌طور کامل وارد چرخه خدمت شوند، سری نیمیتز نقشی کلیدی در تامین امنیت منافع ایالات متحده فراتر از مرزها ایفا خواهد کرد—و حضور تازه آن در آب‌های پیرامونی، نشان می‌دهد این «غول اقیانوسی» هنوز در قلب طرح‌های دریایی آمریکا جایگاهی محوری دارد.
مارگوس تساهکنا، وزیر امور خارجه استونی، جمعه ۲۸ شهریور گفت: «روسیه تاکنون چهار بار در سال جاری حریم هوایی استونی را نقض کرده است که به خودی خود غیرقابل قبول است، اما نقض امروز، که طی آن سه جنگنده وارد حریم هوایی ما شدند، بی‌سابقه و بی‌شرمانه است.»
او افزود: «آزمایش مداوم مرزها و رفتار تهاجمی روسیه باید با افزایش سریع فشارهای سیاسی و اقتصادی پاسخ داده شود.»
واکنش ناتو و اتحادیه اروپا
یک سخنگوی ناتو جمعه در بیانیه‌ای در شبکه اجتماعی ایکس اعلام کرد که ناتو فورا واکنش نشان داد و جنگنده‌های روسیه را که حریم هوایی استونی را نقض کرده بودند، رهگیری کرد.
سخنگوی ناتو افزود: «این نمونه‌ای دیگر از رفتار بی‌پروا و خطرناک روسیه و توانایی ناتو در واکنش سریع است.»
کایا کالاس مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «این سومین مورد نقض حریم هوایی اتحادیه اروپا در چند روز اخیر است و تنش‌ها در منطقه را بیش از پیش افزایش می‌دهد.»
او افزود: «ما به حمایت از کشورهای عضو خود در تقویت دفاع‌هایشان با منابع اروپایی ادامه خواهیم داد. پوتین اراده غرب را آزمایش می‌کند. نباید ضعفی نشان دهیم.»
این حادثه یک هفته پس از آن رخ داد که بیش از ۲۰ پهپاد روسیه وارد حریم هوایی لهستان شدند، اقدامی که باعث شد جنگنده‌های ناتو برخی از آن‌ها را ساقط کنند و مقام‌های غربی اعلام کردند که روسیه قصد آزمایش آمادگی و اراده این ائتلاف نظامی را دارد.
نقض حریم هوایی استونی سه روز پس از پایان تمرینات مشترک نظامی روسیه و بلاروس با نام «زاپاد ۲۰۲۵» رخ داد.
هنوز وزارت دفاع روسیه به اعلام ورود جنگنده‌های این کشور به استونی واکنشی نشان نداده است.
واکنش روسیه
وزارت دفاع روسیه بامداد شنبه در بیانیه‌ای اعلام کرد جنگنده‌های این کشور از شمال‌غرب روسیه به سمت کالینینگراد بر فراز آب‌های بی‌طرف دریای بالتیک پرواز کرده‌اند.
این وزارتخانه درباره سه جنگنده میگ-۳۱ در پیامی در تلگرام نوشت: «پرواز مطابق با قوانین بین‌المللی مربوط به حریم هوایی و بدون نقض مرزهای سایر کشورها انجام شد و این امر توسط بررسی‌های مستقل تأیید شده است.»
وزارت دفاع همچنین افزود: «در طول پرواز، هواپیماهای روسی از مسیر پروازی توافق‌شده منحرف نشدند و وارد حریم هوایی استونی نشدند.»
طرح موضوع در جلسه رهبران اروپا
آنتونیو کوستا، رییس شورای اروپا، جمعه اعلام کرد که رهبران اتحادیه اروپا در نشست پیش‌روی خود در کپنهاگ درباره «واکنش جمعی» به نقض‌های روسیه در حریم هوایی اروپایی بحث خواهند کرد.
کوستا در پستی در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «نقض امروز حریم هوایی استونی توسط سه فروند جنگنده روسیه، تحریک تنش غیرقابل قبول دیگری است.»
او افزود: «این بار دیگر نیاز فوری به تقویت جناح شرقی اتحادیه اروپا، تعمیق همکاری دفاعی اروپایی و افزایش فشار بر روسیه را نشان می‌دهد.»
احضار نماینده روسیه در استونی
استونی اعلام کرد که دیپلمات ارشد روسیه در این کشور را احضار کرده تا اعتراض رسمی خود را به او ابلاغ کند و یادداشتی اعتراضی به او تحویل دهد.
نیروهای دفاعی استونی گفتند نقض حریم هوایی جمعه صبح در منطقه جزیره واین‌دلو رخ داده است که کمی کمتر از ۲۰۰ کیلومتر (۱۲۴ مایل) از پایتخت این کشور، تالین فاصله دارد.
استونی اضافه کرد که هواپیماها برنامه پروازی نداشتند، ترنسپوندرهایشان روشن نبود و با کنترل ترافیک هوایی ارتباط برقرار نکرده بودند.
آزمایش احتمالی ناتو از سوی روسیه
با اینکه ورود هواپیماهای روسیه به حریم هوایی جزیره واین‌دلو نسبتا معمول است، اما معمولا به اندازه حادثه جمعه طول نمی‌کشد.
ژاکوب م. گودزیمیرسکی، استاد پژوهشی سیاست امنیتی روسیه در موسسه امور بین‌الملل نروژ، به رویترز گفت: «این می‌تواند آزمایشی از سوی روسیه باشد تا ببیند ناتو چگونه به این نوع چالش پاسخ می‌دهد، اما همچنین ممکن است کاملا تصادفی باشد.»
او افزود: «با این حال، این اتفاق در یک زمینه مشخص رخ می‌دهد، با توجه به آنچه چند روز پیش با نفوذ پهپادها به لهستان اتفاق افتاد.»
استونی که از حامیان سرسخت اوکراین است، اعلام کرد که در ماه مه، مسکو به طور کوتاه یک جنگنده را وارد حریم هوایی ناتو بر فراز دریای بالتیک کرد.
این اقدام روسیه تلاشی برای متوقف کردن یک نفتکش روسی بود که تصور می‌شد بخشی از یک «ناوگان سایه» روسیه است که تحریم‌های غرب علیه مسکو را نقض می‌کند.
رهبران هشت کشور شمال اروپا و بالتیک از جمله استونی ۲۵ مرداد اعلام کردند که همچنان در حمایت خود از اوکراین و تلاش‌های دونالد ترامپ، رییس‌جمهوری ایالات متحده، برای پایان دادن به تجاوز روسیه علیه اوکراین پایدار می‌مانند.