دولت دونالد ترامپ از دیوان عالی آمریکا خواست فرمان او را درباره محدودیت اعطای حق شهروندی از طریق تولد تایید کند. بر اساس این فرمان، فرزندان والدینی که به‌طور غیرقانونی یا موقت در آمریکا حضور دارند، شهروند این کشور محسوب نمی‌شوند.
فرانسیسکو گاردونو، رییس وقت موسسه ملی مهاجرت مکزیک، در موزه مکزیکوسیتی و در برابر بازماندگان و بستگان قربانیان گفت: «عمیقترین عذرخواهی خود را بابت رنج و آسیبی که به شما و خانوادههایتان وارد شد، ابراز میکنم. زندگی شما برای همیشه تغییر کرده است.»
این عذرخواهی عمومی بخشی از توافقی جنجالی در دادگاه است که در آن قاضی در ژانویه سال جاری میلادی تصمیم گرفت اتهامات علیه گاردونو را به شرط رعایت چند تعهد از جمله شرکت در دورههای حقوق بشر و عذرخواهی علنی، تعلیق کند.
گروههای مدافع حقوق مهاجران با این تصمیم مخالفت کرده و آن را ناکافی دانستهاند.
یکی از بدترین فجایع مهاجران در مکزیک
آتش‌سوزی در ماه مارس ۲۰۲۳ در مرکز بازداشت سیوداد خوآرز، توجه جهانی را جلب کرد و بار دیگر اتهامهای دیرینه درباره «فساد و شرایط غیرانسانی در مراکز مهاجرتی مکزیک» را پررنگ ساخت.
مقام‌های مکزیکی گفتهاند این حادثه زمانی آغاز شد که دو مهاجر برای اعتراض به شرایط بازداشت، تشکی را آتش زدند.
تصاویر دوربینهای مداربسته نشان دادند که نگهبانان هنگام پر شدن فضا از دود، محل را ترک کردند و هیچ اقدامی برای باز کردن سلولها انجام ندادند.
آندرس مانوئل لوپز اوبرادور، رییس‌جمهوری وقت، گفته بود فردی که کلید سلولها را در اختیار داشت در آن لحظه در محل حضور نداشت.
دادستانها مقام‌های ارشد مهاجرت را به «بیتوجهی به مسئولیت حفاظت و مراقبت از افراد و تاسیسات» متهم کردند و گفتند که این پرونده نشان‌دهنده «الگوی بیمسئولیتی» در سیستم است.
غرامت، ادامه پرونده و صدای بازماندگان
دولت مکزیک برای خانواده هر یک از ۴۰ قربانی و نیز افراد مجروح، مبلغی حدود ۳.۵ میلیون پزو (معادل ۱۹۰ هزار دلار) پرداخت کرده است.
با این حال، دادستانی همچنان پرونده دو مهاجر ونزوئلایی متهم به برافروختن آتش و نیز ۱۰ مقام پیشین موسسه ملی مهاجرت و نیروهای امنیتی خصوصی را دنبال می‌کند.
چهار نهاد حقوق بشری در بیانیه‌ای تاکید کردند عذرخواهی گاردونو «گامی نمادین» برای جبران خسارت است اما «بهمعنای تبرئه یا پشیمانی واقعی نیست»؛ نه خواستههای قربانیان برای عدالت را برطرف می‌کند و نه تضمین میدهد چنین فجایعی دوباره رخ ندهد.
استفان آراگون، مهاجر ونزوئلایی که از این آتش‌سوزی جان به در برده، گفته است هنوز از مشکلات شدید ریوی و تنفسی رنج میبرد: «یک عذرخواهی عمومی سلامتی من را برنمیگرداند. ما به کمک نیاز داریم.»
لاریجانی شنبه پنجم مهر، ساعاتی پس از ورود به لبنان، در یک کنفرانس خبری در پاسخ به خبرنگاران درباره احتمال حمله دوباره اسرائیل به ایران گفت: «ما برای هر شرایطی آماده‌ایم ولی فکر نمی‌کنم اسرائیلی‌ها این‌قدر بی‌خردانه عمل کنند. اگر این کار را انجام دهند محکم پاسخشان را خواهیم داد.»
این سفر در حالی انجام شده که حزب‌الله در فراخوانی خواستار حضور شهروندان در مراسمی شده است که آن را «تجمع مردمی وجدانی» نامیده است.
هدف سفر لاریجانی، شرکت در مراسم سالگرد کشته شدن نصرالله و سید هاشم صفی‌الدین، رئیس شورای اجرایی حزب‌الله، اعلام شده است.
ابراهیم عزیزی، رئیس کمیسیون امنیت ملی و روح‌الله متفکر آزاد، عضو هیات رئیسه مجلس شورای اسلامی، لاریجانی را در این سفر همراهی می‌کنند.
او در بدو ورود به بیروت، با بیان این‌که «لبنان سنگر مقاومی در مقابل اسرائیل است»، گفت: «درستی سخنان دهه‌های پیش حسن نصرالله درباره اسرائیل، امروز برای همه روشن شده است.»
دبیر شورای عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی با اشاره به این‌که «امروز همه می‌دانند اسرائیل به هیچ کشوری رحم نمی‌کند»، گفت: «حادثه قطر به‌روشنی نشان داد ملت‌ها در برابر چالش‌ها چگونه حقیقت‌ها را آشکار می‌کنند. امروز کشورهای مختلف به دنبال ایجاد سازوکاری مشترک برای همکاری با یکدیگر هستند و ما از این روند حمایت می‌کنیم.»
او تصریح کرد: «ما همیشه از حضور دولت‌های مقتدر و مستقل در لبنان حمایت کرده‌ایم.»
در سفر پیشین لاریجانی به لبنان که مرداد ماه انجام شد، مقامات و محافل سیاسی لبنان، جمهوری اسلامی را به دخالت در روند خلع سلاح حزب‌الله متهم کردند.
سفارت جمهوری اسلامی در بیروت در بیانیه‌ای درباره این سفر نوشت که لاریجانی در جریان سفر خود دیدارهایی با مقام‌های بلندپایه لبنانی خواهد داشت.
بر اساس این بیانیه، هدف از این دیدارها «بررسی روابط دوجانبه و رایزنی درباره مسائل منطقه‌ای و بین‌المللی مورد اهتمام دو طرف» خواهد بود.
در یک سال اخیر، حزب‌الله لبنان که تا پیش از مرگ نصرالله از آن با عنوان قدرتمندترین نیروی نیابتی جمهوری اسلامی یاد می‌شد به شدت تضعیف شده است.
علاوه بر نصرالله و صفی‌الدین، بخش عمده فرماندهان ارشد و هزاران عضو حزب‌الله در حملات اسرائیل کشته شدند.
حملات اسرائیل در مجموع بیش از پنج هزار کشته و هزاران زخمی در میان اعضای حزب‌الله بر جای گذاشت و بیش از ۷۰ درصد از زرادخانه موشکی و زیرساخت‌های نظامی حزب‌الله منهدم شدند.
در میان ۲۹ روستای شیعه‌نشین واقع در مرز با اسرائیل که به‌عنوان خطوط مقدم مستحکم حزب‌الله عمل می‌کردند، ۲۲ روستا به‌طور کامل ویران شدند و بیش از ۱۰۰ هزار نفر از ساکنان این روستاها خانه‌های خود را ترک کردند.
در پی این حملات، آذر ۱۴۰۳، حزب‌الله تن به آتش‌بس و اجرای قطعنامه ۱۷۰۱ شورای امنیت داد. پس از آن نیز بحث خلع سلاح این گروه در لبنان مطرح شد.
مقامات دولتی لبنان که امید دارند پس از ده‌ها حضور حزب‌الله در ساختار نظامی، سیاسی و امنیتی این کشور، با خلع سلاح، به سلطه حزب‌الله در لبنان پایان دهند، جمهوری اسلامی را یکی از بزرگ‌ترین موانع بر سر راه این کار می‌دانند.
این دومین سفر لاریجانی به لبنان پس از آغاز فعالیتش به عنوان دبیر شورای عالی امنیت ملی است.
بار اول، در مرداد، رسانه‌ها و سیاستمداران لبنانی به شدت نسبت به سفر او واکنش نشان دادند. محافل سیاسی لبنان، سفر او را دخالت آشکار تهران در امور داخلی لبنان و تلاشی برای تشویق حزب‌الله به حفظ سلاح توصیف کردند و آن را «بی‌شرمی» و «جسارت» خواندند.
در آن زمان، نواف سلام، نخست‌وزیر لبنان، با تاکید بر خروج بیروت از «محور مقاومت» اعلام کرد نفوذ گسترده جمهوری اسلامی در کشورهای عربی رو به افول گذاشته است.
سلام در مصاحبه با روزنامه الشرق‌الاوسط گفت مقام‌های جمهوری اسلامی «پیش‌تر به برخی مسائل می‌بالیدند، از جمله این‌که تهران چهار پایتخت عربی را کنترل می‌کند. من باور دارم که آن دوران به سر آمده است».
ترامپ شنبه پنجم مهر در شبکه اجتماعی تروث سوشال نوشت: «مذاکرات فشردهای به مدت چهار روز در جریان بود و تا زمانی که به توافقی موفقیتآمیز برسیم، ادامه خواهد یافت.»
او افزود که همه کشورهای منطقه در این گفتوگوها مشارکت دارند.
طرح صلح ۲۱ بندی
به گزارش خبرگزاری رویترز، استیو ویتکاف، فرستاده ویژه آمریکا در امور خاورمیانه، اعلام کرد ترامپ طرح صلح ۲۱ بندی برای خاورمیانه را به رهبران کشورهای منطقه ارائه کرده است.
ترامپ که وعده پایان سریع جنگ غزه را داده بود، هشت ماه پس از آغاز دوره دوم ریاستجمهوریاش همچنان به راهحلی قطعی در مورد این جنگ دست نیافته است.
حضور دوباره او در کاخ سفید با آتش‌بس دو ماهه میان اسرائیل و حماس آغاز شد که در ۲۸ اسفند پایان یافت.
رییس‌جمهوری آمریکا تاکید کرد: «حماس و اسرائیل کاملا از روند مذاکرات مطلع هستند.»
او گفتوگوها را «الهامبخش و سازنده» توصیف کرد اما جزییات بیشتری ارائه نداد.
تلاشهای دیپلماتیک
بر اساس گزارش رویترز، شیخ عبدالله بن زاید، وزیر خارجه امارات متحده عربی، در دیدار با بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک، بر ضرورت پایان فوری جنگ غزه تاکید کرد.
امارات که در سال ۱۳۹۹ در چارچوب «پیمان ابراهیم» با اسرائیل روابط دیپلماتیک برقرار کرد، هشدار داد که الحاق کرانه باختری «خط قرمز» ابوظبی است.
انتقادهای جهانی از ادامه حملات به غزه
مقام‌های آمریکایی این هفته از پیشرفت احتمالی در مذاکرات غزه خبر دادند؛ هرچند بمباران اسرائیل در این منطقه ساحلی همچنان ادامه دارد.
انتشار تصاویر کودکان و غیرنظامیان گرسنه فلسطینی موجب خشم گسترده جهانی شده است.
حملات اسرائیل به غزه تاکنون ده‌ها هزار کشته بر جای گذاشته و ساکنان این باریکه را آواره کرده است.
گروههای حقوق بشری، پژوهشگران و کمیته تحقیق سازمان ملل، عملیات اسرائیل را «نسلکشی» توصیف کردهاند.
اسرائیل ضمن رد این اتهامات، اقدامات خود را «دفاع مشروع در برابر حمله هفتم اکتبر حماس» میداند که منجر به کشته شدن هزار و ۲۰۰ نفر در اسرائیل و به گروگان گرفته شدن بیش از ۲۵۰ نفر شد.
این گفتوگوها در شرایطی ادامه مییابد که فشار جامعه جهانی برای توقف جنگ و رساندن کمکهای بشردوستانه به غزه رو به افزایش است.
دستیابی به توافق در این مذاکرات می‌تواند دستاورد مهمی در سیاست خاورمیانهای دولت ترامپ به شمار آید.
خبرگزاری آسوشیتدپرس شنبه پنجم مهر گزارش داد این درخواست تجدیدنظر روندی را در دادگاه عالی ایالات متحده به جریان می‌اندازد که می‌تواند تا اوایل تابستان به صدور رای قطعی قضات درباره این منجر شود که آیا محدودیت‌های شهروندی مطابق قانون اساسی هستند یا خیر.
قضات دادگاه‌های بدوی تاکنون مانع از اجرای این محدودیت‌ها در آمریکا شده‌اند. دولت ترامپ نیز از دادگاه نخواسته تا پیش از صدور حکم، اجازه اجرای محدودیت‌ها را بدهد.
دادخواست وزارت دادگستری با وکلای طرف‌هایی که این فرمان را به چالش کشیده‌اند به اشتراک گذاشته شده، اما هنوز در دیوان عالی در فهرست پرونده‌ها به ثبت نرسیده است.
دی. جان ساور، معاون دادستان کل ایالات متحده، در این زمینه گفت تصمیم‌های دادگاه‌های بدوی سیاستی را که برای رییس‌جمهوری و دولت او از اهمیت بالایی برخوردار است، به گونه‌ای باطل کردند که «به تضعیف امنیت مرزهای آمریکا می‌انجامد».
او افزود: «این تصمیم‌ها بدون هیچ توجیه قانونی، امتیاز شهروندی آمریکا را به صدها هزار نفر از افراد فاقد شرایط و صلاحیت اعطا می‌کنند.»
در سوی دیگر، کودی ووفسی، وکیل اتحادیه آزادی‌های مدنی آمریکا و نماینده کودکانی که تحت تاثیر محدودیت‌های ترامپ قرار می‌گیرند، طرح دولت را «آشکارا خلاف قانون اساسی» دانست.
او گفت: «این فرمان اجرایی کاملا غیرقانونی است و هیچ اقدامی از سوی دولت نمی‌تواند این واقعیت را تغییر دهد. ما به تلاش ادامه می‌دهیم تا اطمینان حاصل کنیم که شهروندی هیچ نوزادی هرگز با این دستور ظالمانه و بی‌منطق از او سلب نشود.»
ترامپ در نخستین روز از دور دوم حضورش در کاخ سفید فرمانی اجرایی را به امضا رساند که بیش از ۱۲۵ سال برداشت رایج از متمم چهاردهم قانون اساسی آمریکا را دگرگون می‌کند.
بر اساس این متمم، به همه کسانی که در خاک آمریکا متولد میشوند، بهجز فرزندان دیپلماتهای خارجی و اعضای نیروهای اشغالگر خارجی، حق شهروندی اعطا می‌شود.
رای دیوان عالی آمریکا در سال ۱۸۹۸ در پرونده «ایالات متحده علیه وانگ کیم آرک»، مدتها به این صورت تفسیر شده بود که حق شهروندی را برای کودکانی که در خاک آمریکا از والدین غیرشهروند متولد میشوند، تضمین می‌کرد.
وزارت دادگستری دولت ترامپ پیش‌تر استدلال کرده بود که رای دیوان در آن پرونده محدودتر بوده و فقط به کودکانی مربوط می‌شود که والدین آنها «دارای اقامت دائم و مسکن دائمی در آمریکا بودهاند».
