معاون دیپلماسی اقتصادی وزیر خارجه جمهوری اسلامی گفت: «بازگشت تحریم‌ها به گونه‌ای نیست که زندگی مردم را دگرگون کند و تجارت کشور را تحت تاثیر قرار دهد.» حمید قنبری افزود: «هرچه بیشتر مقاومت کنیم و تحریم‌ها را کمرنگ‌تر کنیم دستمان در مذاکره برای رفع تحریم‌ها نیز بازتر خواهد بود.»
او اضافه کرد: «وظیفه داریم با مذاکرات در شرایط بد برابر و در فضای گفت‌وگو زمینه را برای رفع تحریم‌ها فراهم کنیم.»
قنبری گفت: «عموماً صادرات به همسایگان سریع‌تر و ارزان‌تر خواهد بود و ریسک مداخله خارجی ناشی از تحریم‌ها را کمتر می‌کند.»
دبیرکل فدراسیون صادرات انرژی با اشاره به کمبود گاز هشدار داد در زمستان کمبود «گسترده» گاز دور از انتظار نیست. او افزود: «نیروگاه‌ها نیز از جمله مصرف‌کنندگان عمده گاز هستند. قطع گاز به این بخش می‌تواند منجر به کمبود برق شود، که این خود چالش دیگری را ایجاد می‌کند.»
حمیدرضا صالحی گفت: «با توجه به اینکه حدود ۷۰ درصد مصرف گاز در بخش خانگی انجام می‌شود، هرگونه کمبود گاز می‌تواند به طور مستقیم بر زندگی روزمره مردم تأثیر بگذارد. این موضوع به ویژه در فصل زمستان که مصرف گاز به اوج خود می‌رسد، حادتر خواهد بود.»
یک نماینده مجلس شورای اسلامی درباره افزایش قیمت بنزین هشدار داد. ابراهیم رضایی گفت زمزمه‌هایی درباره گران شدن بنزین به گوش می‌رسد که «شیوه اجرای آن» می‌تواند «بسیار خطرناک» باشد.
رضایی چهارشنبه ۱۴ آبان گفت: «به جهت اهمیتی که موضوع برای کشور دارد، باید دقت شود که برخی از فجایع گذشته تکرار نشود.»
همزمان، محمدجعفر قائم‌پناه، معاون مسعود پزشکیان، در حاشیه جلسه هیات دولت گفت: «برای قیمت بنزین هنوز هیچ تصمیمی قطعی نشده است.»
افزایش قیمت بنزین در ایران در آبان ۱۳۹۸ موجی از اعتراضات گسترده و سراسری را به دنبال داشت که این اعتراض‌ها با سرکوب خونین نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی روبه‌رو شد.
بنابر گزارش‌ها دست‌کم هزار و ۵۰۰ نفر در این تجمعات کشته و هزاران تن دیگر بازداشت شدند.
فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت پزشکیان، ۱۳ آبان در نشست خبری هفتگی خود اعلام کرد دولت هنوز تصمیمی برای افزایش قیمت بنزین سهمیه‌ای نگرفته و این نوع بنزین همچنان با قیمت‌های فعلی عرضه خواهد شد.
او در پاسخ به سوالی درباره احتمال افزایش قیمت بنزین، گفت: «دولت هیچ قصدی برای تغییر قیمت بنزین سهمیه‌ای، چه هزار و ۵۰۰ تومان و چه سه هزار تومان، ندارد. به عبارت دیگر، بنزینی که به عنوان سهمیه برای افراد در نظر گرفته شده، همچنان با همین قیمت‌ها عرضه خواهد شد.»
مهاجرانی با این حال افزود: «در حال حاضر روزانه چند میلیون دلار بنزین وارد می‌کنیم. بنابراین، ضروری است که در راستای ساماندهی منابع ارزی مرتبط با بنزین و با هدف بهبود معیشت مردم، توسعه صنعت، ایجاد زیرساخت‌ها و ارتقای وضعیت اقتصادی کشور، اقداماتی انجام شود.»
سخنگوی دولت توضیحات بیشتری درباره اقدامات احتمالی دولت درباره قیمت بنزین ارائه نکرد.
«طرح دولت» برای افزایش قیمت بنزین
پیش از این رضا سپهوند، دبیر کمیسیون انرژی مجلس، از بررسی طرحی در دولت خبر داد که بر اساس آن نرخ سومی برای بنزین تعیین می‌شود. رقم پیشنهادی هفت هزار و ۵۰۰ تومان است اما هنوز نهایی نشده است.
حمید رسایی، نماینده تهران در مجلس شورای اسلامی، ۲۶ مهر در شبکه اجتماعی ایکس با انتشار تصویری از مصوبه هیئت دولت، از تصمیم جدید قوه مجریه برای افزایش هزینه‌های مرتبط با سوخت بنزین خبر داد.
۱۲ آبان، جعفر قادری، نایب رییس کمیسیون اقتصادی مجلس، درباره افزایش قیمت حامل‌های انرژی گفت: «از نظر من اصلاحات انرژی بخشی از اصلاحات اقتصادی است و با توجه به اینکه در سال بیش از ۱۰۰ میلیارد دلار یارانه پرداخت می‌کنیم، اصلاحات در بخش یارانه حامل‌های انرژی باید اعمال شود.»
او تاکید کرد: «منطقی نیست که این میزان یارانه انرژی در کشور پرداخت شود.»
قادری همچنین خواستار محدود شدن سهمیه بنزین به خودروهای شخصی شد: «یعنی فرد هر تعداد خودرو داشته باشد تنها به یک خودرو بنزین سهمیه‌ای داده شود. البته افرادی که خودرو ندارند نباید به آنان بنزین اختصاص داده شود.»
تاکید پزشکیان بر افزایش قیمت بنزین
اول آبان و همزمان با بالا گرفتن گمانه‌زنی‌ها درباره احتمال افزایش قریب‌الوقوع قیمت بنزین در ایران، پزشکیان اعلام کرد در اصل افزایش قیمت بنزین، هیچ تردیدی وجود ندارد.
۱۹ مهر، وب‌سایت «خانه اقتصاد» با انتشار تصاویری از مصوبه هیات وزیران درباره نحوه «اصلاح قیمت» بنزین گزارش داد دولت جمهوری اسلامی چارچوب جدیدی برای افزایش قیمت بنزین و سیاست‌های مرتبط با مصرف سوخت تعیین کرده است.
دولت پزشکیان ساعاتی بعد این خبر را تکذیب کرد.
با این حال، برخی رسانه‌ها در ایران ۲۷ مهر نوشتند دولت چند سناریو برای بازنگری در نظام قیمتی بنزین آماده کرده و احتمال افزایش قیمت تا پنج هزار تومان برای هر لیتر در دست بررسی است.
حسین شریعتمداری، نماینده خامنه‌ای در روزنامه کیهان، مشکلات معیشتی و بی‌اعتنایی به حجاب اجباری حکومت را «از یک آبشخور» دانست. او در مقاله‌ای در کیهان نوشت: «کشف حجاب و سختی معیشت مردم دو مقوله متضاد نیستند که هریک از آن‌ها نفی‌کننده و در تقابل با دیگری باشد.»
نماینده خامنه‌ای اضافه کرد: «با مروری هرچند گذرا بر آنچه در عرصه اقتصاد کشور در جریان است، به وضوح می‌توان دید که مروجان کشف حجاب -و نه فریب‌خوردگان- و تحمیل‌کنندگان سختی معیشت به مردم، آبشخور واحدی دارند و هر دو طیف، کمر به دشمنی و کینه‌توزی با مردم و نظام بسته‌اند.»
رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، هشدار داد که ایران باید همکاری خود را با بازرسان سازمان ملل «به‌طور جدی بهبود بخشد» تا از افزایش تنش با غرب جلوگیری کند.
او در گفت‌وگویی با فایننشال‌تایمز که چهارشنبه ۱۴ آبان منتشر شد، گفت از زمان آغاز جنگ ایران و اسرائیل در ماه ژوئن، آژانس حدود ۱۲ بازرسی در ایران انجام داده اما اجازه دسترسی به مهم‌ترین تاسیسات هسته‌ای شامل فردو، نطنز و اصفهان - که در حملات آمریکا بمباران شدند - را دریافت نکرده است.
به گفته گروسی، در حالی که این حملات خسارت شدیدی به تاسیسات وارد کرده‌اند، سرنوشت ۴۰۸ کیلوگرم اورانیوم با غنای نزدیک به سطح تسلیحاتی همچنان نامشخص است و این موضوع «احساس فزاینده‌ای از نیاز به ازسرگیری بازرسی‌ها» ایجاد کرده است.
او افزود: «ما می‌بایستی تا الان کار بازرسی را از سر می‌گرفتیم.»
مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گفت هرچند این آژانس تلاش می‌کند روابط «پرفراز و نشیب» با ایران را با درک و خویشتنداری دنبال کند، تهران همچنان باید به تعهدات خود پایبند باشد.
او افزود: «نمی‌توان گفت من عضو معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای هستم و در عین حال به تعهدات آن عمل نکرد.»
گروسی نهم آبان نیز به شبکه العربیه گفت جمهوری اسلامی پس از حملات آمریکا، همکاری خود را با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی محدود کرده: «نمی‌دانیم قدم بعدی ایران چیست اما از ازسرگیری همکاری‌ها بی‌خبر نیستیم.»
یک روز پیش از آن، اسماعیل بقائی، سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی، در گفت‌وگو با شبکه خبری الجزیره گفت گروسی به خوبی از «صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای ایران» آگاه است و باید از «ابراز نظرات بی‌اساس» در خصوص برنامه هسته‌ای تهران اجتناب کند.
این صحبت‌های بقائی در واکنش به سخنان مدیر کل آژانس مبنی بر تحرکات در اطراف تاسیسات اتمی جمهوری اسلامی و حضور محدود آژانس در ایران مطرح شد.
آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ۱۰ خرداد در گزارشی محرمانه اعلام کرد ایران پیش‌تر در سه مکان که مدت‌هاست تحت تحقیقات قرار دارند، فعالیت‌های محرمانه هسته‌ای انجام داده است.
هشدار درباره از دست رفتن نظارت
گروسی در بخش دیگری از گفت‌وگو با فایننشال‌تایمز تاکید کرد: «نمی‌توان انتظار داشت آژانس بگوید چون جنگی رخ داده، شما در دسته‌بندی دیگری قرار می‌گیرید .... در غیر این صورت باید گزارش کنم که دید و نظارتم را نسبت به این مواد از دست داده‌ام.»
به گفته او، آژانس اکنون برای رصد تاسیسات بمباران‌شده در ایران به تصاویر ماهواره‌ای متکی است.
او افزود که هنوز برای ارجاع پرونده ایران به شورای امنیت سازمان ملل به‌دلیل اختلال در بازرسی‌ها ضرورتی وجود ندارد اما: «همکاری باید به‌طور جدی بهبود یابد.»
تهران پس از جنگ ۱۲ روزه اعلام کرد همکاری خود را با آژانس به حالت تعلیق درمی‌آورد و مقام‌های جمهوری اسلامی به‌شدت از گروسی و آژانس انتقاد کردند.
دیپلمات‌ها و تحلیلگران نگرانند که اگر نگرانی‌ها درباره ذخایر اورانیوم با غنای بالا در ایران برطرف نشود و پیشرفتی در مذاکرات میان واشینگتن و تهران برای حل بن‌بست برنامه هسته‌ای حاصل نگردد، احتمال دارد اسرائیل حملات تازه‌ای علیه جمهوری اسلامی انجام دهد.
در همین حال، عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی، در مصاحبه‌ای با شبکه الجزیره که مشروح آن ۱۲ آبان منتشر شد، گفت ذخایر اورانیوم با غنای بالا «زیر آوار مدفون است» و بار دیگر تاکید کرد تهران با دولت دونالد ترامپ درباره «غنی‌سازی صفر» و «توان موشکی» مذاکره نخواهد کرد.
او اعلام کرد جمهوری اسلامی برای «مذاکرات عادلانه و از موضع برابر و بر اساس قاعده برد-برد و منافع متقابل» کاملا آماده است.
این پرونده در شرایط کنونی به دسترسی کامل بازرسان، تعیین تکلیف ۴۰۸ کیلوگرم اورانیوم غنی‌شده و اراده سیاسی برای گفت‌وگو گره خورده است.
پیشرفت در این سه محور می‌تواند از تنش بکاهد اما تداوم ابهام‌ها ممکن است خطر درگیری یا حملات تازه را دوباره به‌میان آورد.
روزنامه «هفت صبح» درباره بحران کمبود منابع آب در ایران نوشت که ذخیره سدها به «حداقل» رسیده و تهران در آستانه سهمیه‌بندی آب قرار گرفته است. این روزنامه افزود: «اگر بارش‌های موثر پاییزی در هفته‌های پیش‌رو آغاز نشوند، تهران با سهمیه‌بندی گسترده و قطعی آب در شهر مواجه خواهد شد.»
این روزنامه با اشاره به تامین آب تهران از پنج سد اشاره کرد همه آن‌ها با کاهش شدید ذخایر مواجه هستند و توان پاسخگویی به نیاز آبی پایتخت را ندارند.
هفت صبح نوشت: «سد امیرکبیر با کمتر از ۸ درصد ظرفیت، سد لار با خشکی ۹۹ درصدی و سایر سدهای اصلی مانند لتیان، ماملو و طالقان، همگی با افت شدید ذخایر مواجه‌اند.»
