خبرگزاری رسا، وابسته به حوزه علمیه نوشت: «گاهی شرایط خاص مشکلات معیشتی یا وظایف خانوادگی ممکن است یک روحانی را ناگزیر سازد به شغل دیگری بپردازد.» این رسانه در یادداشت خود اضافه کرد: «باید دقت کرد که این نوع اشتغالات نباید در تبلیغات فرهنگی به عنوان شاخص موفقیت طلبگی معرفی شوند.»
خبرگزاری رسا افزود: «بزرگ‌ترین آسیب برای هر قشر از جمله روحانیت آن است که از هویت اصلی خود فاصله بگیرد. اگر روحانی برای پاسخ به انتظارات نادرست جامعه یا به‌دلیل جاذبه‌های بیرونی به عرصه‌هایی وارد شود که هیچ نسبتی با ماموریت طلبگی ندارد، دچار نوعی پرتاب‌شدگی هویتی خواهد شد.»
رضا حاجی کریم در گفت‌وگویی با وب‌سایت دیده‌بان ایران که شنبه ۱۷ آبان منتشر شد، گفت: «واقعیت این است که وضعیت آب تهران به همین اندازه و حتی نگران‌کننده‌تر از چیزی است که رییس‌جمهور هشدار داد.»
رییس فدراسیون صنعت آب ایران تاکید کرد: «این هشدار بسیار دیر بیان شده است.»
مسعود پزشکیان، رییس دولت چهاردهم، ۱۵ آبان با اشاره به بحران منابع آبی هشدار داد که اگر در آذرماه باران نبارد، آب در تهران جیره‌بندی خواهد شد و اگر باز هم باران نبارد، باید تهران را تخلیه کرد.
همز‌مان با بحران آب در بسیاری از استان‌های ایران، محسن اردکانی، مدیرکل آبفای استان تهران گفت وضعیت آبی پایتخت «قرمز و نگران‌کننده» است.
رییس فدراسیون صنعت آب ایران در بخش دیگری از اظهاراتش با اشاره به «پایین رفتن شدید سطح سفره‌های زیرزمینی پایتخت»، افزود: «در حال حاضر ۶۲ درصد تامین آب تهران از منابع زیرزمینی و ۳۸ درصد از منابع سطحی است که آن هم تقریبا یا تمام شده یا در آستانه اتمام است.»
حاجی کریم نسبت به آمارهای ارائه‌شده از وضعیت ذخایر سدهای تهران نیز ابراز تردید کرد و گفت: «این آمار که گفته می‌شود به‌طور متوسط در سدهای تامین‌کننده آب تهران تنها پنج درصد ذخیره وجود دارد، چندان واقعی نیست و واقعیت کمی ترسناک‌تر از آمارهای رسمی است.»
در حالی که برخی رسانه‌های ایران از جیره‌بندی غیررسمی آب در تهران خبر داده‌اند، رییس فدراسیون صنعت آب ایران گفت: «این کار باید خیلی زودتر از این شروع می‌شد. ما در جلسات مختلف با مدیران آب کشور، خواستار آغاز زودتر جیره‌بندی آب تهران بودیم؛ هرچند این اقدام هم مسائل خاص خود را دارد.»
او افزود منظور از جیره‌بندی این است که «آب هم مانند برق، در ساعات مشخصی از روز به‌صورت منطقه به منطقه قطع شود».
راهکارها در کوتاه‌مدت قابل اجرا نیستند
در شرایط کنونی راه‌کارهای گوناگونی برای حل بحران آب مطرح می‌شود؛ نظیر استفاده از سیستم‌های بازچرخانی آب، تغییر الگوهای مصرف، به‌کارگیری ادوات کاهنده مصرف، آموزش همگانی و کاهش مصرف آب کشاورزی.
رییس فدراسیون صنعت آب ایران در این زمینه تاکید کرد: «این راهکارها در کوتاه‌مدت قابل اجرا نیستند اما برخی از آن‌ها می‌توانند در چند ماه نتیجه بدهند.»
او گفت: «برای مثال، می‌توان در منطقه‌های پرجمعیت فاضلاب را بازچرخانی و برای مصارف متنوعی مانند فضاهای سبز، برج‌های خنک‌کننده یا فلاش‌تانک‌ها از پساب تصفیه‌شده استفاده کرد. در میان‌مدت هم می‌توان با بازنگری در سیاست‌های کشاورزی، به کاهش مصرف آب در این بخش کمک کرد.»
حاجی کریم در ادامه گفت: «راهکار نهایی این است که اجازه ندهیم ۳۰ میلیون مترمکعب از آب تهران صرف ساخت‌وساز یا مصارف غیرضروری شود. آب شرب نباید در فلاش‌تانک استفاده شود و در استان تهران نباید ۱.۸ میلیارد مترمکعب آب برای کشاورزی مصرف شود.»
سیاست انتقال آب شکست خورده است
در ماه‌های اخیر، دولت جمهوری اسلامی از قصد خود برای انتقال آب دیگر مناطق به تهران خبر داد اما رییس فدراسیون صنعت آب ایران در این زمینه تاکید کرد: «اصولا سیاست انتقال آب، سیاستی شکست‌خورده است.»
او افزود: «متاسفانه برخی مسئولان گمان می‌کنند این طرح می‌تواند تهران را نجات دهد اما خود طالقان نیز از نزولات جوی تغذیه می‌شود. طبیعتا وقتی در طالقان بارندگی نداشتیم، آبی وجود ندارد که سد را پر کند. اکنون سد طالقان هم در معرض خشکی کامل قرار دارد.»
انتقادها از سیستم فرسوده آب در تهران
سخنان پزشکیان در مورد جیره‌بندی آب در تهران در صورت نباریدن باران در آذرماه و تخلیه پایتخت، انتقاد رسانه‌ها از جمله رسانه‌های وابسته به جناح مخالف دولت را به همراه داشته است.
در تازه‌ترین مورد از انتقادها، حامد پاک‌طینت، بنیانگذار مجمع فعالان اقتصادی، در یادداشتی از پزشکیان برای اظهارات اخیرش انتقاد کرد و در حساب خود در اینستاگرام نوشت: «جای جلسات بی‌خاصیت با سازمان هواشناسی و امید بستن به باران، ۲۰۰ میلیون دلار از زیر سنگ پیدا کنید، از بودجه یکی از همین مراکز فرهنگی بی‌خاصیت؛ و خرج بازسازی لوله‌های فرسوده تهران کنید.»
مرداد سال گذشته، علی بیت‌اللهی، مدیر بخش زلزله مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی گفت: «حدود ۴۰ درصد شبکه آب شرب کشور دارای قدمتی بالا و عملا فرسوده است.»
او افزود: «۳۰ درصد فروریزش‌های بزرگ ایجاد شده، منشأ گسیختگی لوله آب شرب و نشت قدرتمند جریان آب داشته است.»
بر اساس گزارش وزارت نیرو که سال گذشته منتشر شد، حجم نشتی آب و آب بدون درآمد در کشور، سالانه حدود ۱/۹ میلیارد مترمکعب است که معادل مصرف سالانه حدود ۲۶ میلیون ایرانی ساکن در شهر‌های کشور است.
در این میان حجم هدررفت آب تهران ناشی از نشتی در شبکه انتقال، حدود ۱۳۰ میلیون مترمکعب و معادل تقریبی دو برابر حجم آب دریاچه چیتگر برآورد می‌شود.
نظام حکمرانی آب در جمهوری اسلامی در طول سال‌ها و دهه‌های گذشته، به جای سرمایه‌گذاری و هزینه‌کرد در زیرساخت‌ها، با وجود هشدارهای مکرر متخصصان، به سدسازی و حفر چاه‌های عمیق مشغول شده و کمبود آب را به نباریدن باران تقلیل داده است.
از سوی دیگر، عوامل حکومتی با رویکردهای خرافی و ایدئولوژیک، خشکسالی و مشکلات حوزه آب را به بی‌حجابی نسبت داده‌اند.
