سعید خطیب‌زاده، معاون وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی، اعلام کرد هرچند حملات آمریکا و اسرائیل خسارت‌های سنگینی به تاسیسات اتمی در ایران وارد کرده، اما برنامه هسته‌ای حکومت همچنان «دست‌نخورده» باقی مانده است.
سنتکام یک‌شنبه ۲۵ آبان در بیانیه‌ای نوشت ورود غیرقانونی نیروهای حکومت ایران به نفتکش تالارا و توقیف آن در آب‌های بین‌المللی تنگه هرمز را رصد کرده است.
بر اساس این بیانیه، نیروهای سپاه پاسداران با بالگرد وارد نفتکش شدند و آن را به آب‌های سرزمینی ایران منتقل کردند.
فرماندهی مرکزی ایالات متحده افزود استفاده جمهوری اسلامی از نیروهای نظامی برای انجام عملیات مسلحانه با هدف سوار شدن و توقیف یک کشتی تجاری در آب‌های بین‌المللی، نقض آشکار قوانین بین‌المللی است و آزادی کشتیرانی و جریان آزاد تجارت را تضعیف می‌کند.
سنتکام تاکید کرد: «از ایران می‌خواهیم مبنای حقوقی این اقدام را برای جامعه جهانی توضیح دهد. نیروهای آمریکایی همچنان هوشیار خواهند ماند و در کنار شرکا و متحدان خود برای تقویت صلح و ثبات منطقه تلاش خواهند کرد.»
۲۳ آبان، سپاه پاسداران نفتکش تالارا با پرچم جزایر مارشال را در تنگه هرمز توقیف و آن را به آب‌های ایران هدایت کرد.
نشریه نیوزویک ۲۴ آبان گزارش داد این نخستین اقدام جمهوری اسلامی از این دست در بیش از یک سال گذشته است و نگرانی‌هایی را درباره امنیت کشتیرانی تجاری در یکی از حیاتی‌ترین مسیرهای انرژی جهان ایجاد کرده است.
روابط عمومی نیروی دریایی سپاه پاسداران ۲۴ آبان در اطلاعیه‌ای اعلام کرد این نفتکش حامل ۳۰ هزار تن محموله مواد پتروشیمی به مقصد سنگاپور بود که «با دستور قضایی توقیف شد» و «به‌منظور رسیدگی به تخلفات» به لنگرگاه انتقال یافت.
خبرگزاری فارس، وابسته به سپاه پاسداران، نیز نوشت «متخلف» فرد یا شرکتی ایرانی است که قصد داشت «با سوء‌استفاده»، این محموله را «به‌صورت غیرقانونی» به سنگاپور منتقل کند.
این نفتکش تحت مدیریت شرکت «کلمبیا شیپ‌منجمنت» است و مالکیت آن نیز به شرکت «پاشا فایننس» در قبرس تعلق دارد.
گیدئون سعار، وزیر امور خارجه اسرائیل، در واکنش به اقدام سپاه پاسداران در توقیف این نفتکش هشدار داد جمهوری اسلامی مانند «دزدان دریایی» عمل می‌کند و امنیت مسیرهای دریایی را به خطر انداخته است.
او جمهوری اسلامی را «نه‌تنها تهدیدی برای خاورمیانه، بلکه تهدیدی برای صلح و تجارت جهانی» توصیف کرد و از «جهان آزاد» خواست در اسرع وقت سپاه پاسداران را به‌عنوان «یک سازمان تروریستی» اعلام کند.
حکومت ایران در سال‌های اخیر بارها اقدام به توقیف کشتی‌های خارجی در دریای عمان و خلیج فارس کرده است.
همچنین مقام‌های جمهوری اسلامی در دهه‌های گذشته به‌طور مکرر تهدید کرده‌اند تنگه هرمز را که یکی از شریان‌های اصلی جریان انرژی جهان به شمار می‌رود، خواهند بست؛ موضوعی که حساسیت منطقه و جهان را نسبت به وقایع این محدوده جغرافیایی افزایش داده است.
خطیب‌زاده یک‌شنبه ۲۵ آبان در مصاحبه با شبکه خبری سی‌ان‌ان گفت: «برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای ایران، در این لحظه که با شما صحبت می‌کنم، دست‌نخورده است و ما از آن حفاظت خواهیم کرد.»
او افزود حملات اسرائیل و آمریکا بسیاری از «زیرساخت‌ها، ساختمان‌ها و تجهیزات» مرتبط با فعالیت‌های هسته‌ای حکومت ایران را تخریب کرده، اما برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی «کاملا بر پایه دانش بومی» بنا شده و «در سراسر کشور بزرگ ما» پراکنده است.
معاون وزیر خارجه جمهوری اسلامی ادامه داد: «این کشور کشوری نیست که بتوانید بمبارانش کنید و گمان کنید قرار است همه چیز را از بین ببرید.»
دونالد ترامپ، رییس‌جمهوری آمریکا، تاکنون بارها اعلام کرده در پی حملات ایالات متحده به سایت‌های نطنز، فردو و اصفهان در جریان جنگ ۱۲ روزه، برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی نابود شده است.
با این حال، گمانه‌زنی‌ها درباره سرنوشت برنامه هسته‌ای حکومت، به‌ویژه ذخایر اورانیوم غنی‌شده آن، همچنان ادامه دارد.
سی‌ان‌ان ۲۵ آبان با استناد به ارزیابی اولیه سازمان‌های اطلاعاتی آمریکا گزارش داد سه سایت هسته‌ای جمهوری اسلامی به‌شدت آسیب دیده‌اند، اما برنامه هسته‌ای تهران احتمالا تنها تا حدود دو سال عقب افتاده است.
تاکید جمهوری اسلامی بر ادامه غنی‌سازی
خطیب‌زاده در ادامه مصاحبه خود با سی‌ان‌ان، با تکرار مواضع پیشین مقام‌های جمهوری اسلامی اعلام کرد برنامه هسته‌ای حکومت «ماهیتی کاملا صلح‌آمیز» دارد و «تنها برای تامین انرژی» دنبال می‌شود.
به گفته او، هرگونه مذاکره احتمالی میان تهران و واشینگتن زمانی معنا خواهد داشت که در آن «حق ایران برای ادامه غنی‌سازی» به رسمیت شناخته شود.
معاون وزیر خارجه جمهوری اسلامی اضافه کرد: «توهم غنی‌سازی صفر در ایران یا تلاش برای محروم کردن ایران از حقوق پایه‌ای خود، برای ایران گزینه قابل قبولی نخواهد بود.»
او از پاسخ به این پرسش که آیا تهران در حال حاضر مشغول غنی‌سازی اورانیوم است، خودداری کرد.
پیش از جنگ ۱۲ روزه، پنج دور مذاکرات هسته‌ای میان تهران و واشینگتن برگزار شد، اما با تاکید مقام‌های جمهوری اسلامی بر ادامه غنی‌سازی در خاک ایران، گفتوگوها به بنبست رسید.
پایگاه خبری بلومبرگ ۲۴ آبان نوشت پس از جنگ، «ابهام هسته‌ای» جمهوری اسلامی افزایش یافته است، زیرا تهران ماههاست اجازه بازرسی از تاسیسات خود را نمیدهد.
آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ۲۱ آبان در گزارشی محرمانه اعلام کرد از زمان جنگ ایران و اسرائیل، امکان راستیآزمایی ذخایر اورانیوم با غنای نزدیک به سطح تسلیحاتی جمهوری اسلامی را از دست داده است.
تمجید از «روابط بسیار نزدیک» ایران با روسیه و چین
خطیب‌زاده در بخش دیگری از مصاحبه با سی‌ان‌ان تاکید کرد جمهوری اسلامی برای «دفاع از منافع و امنیت ملی» خود «برنامههای نظامی مشروع» دارد.
او در پاسخ به پرسشی درباره سرنوشت برنامه موشکی حکومت ایران گفت این برنامه پس از جنگ ۱۲ روزه در مرحله «ترمیم و بازیابی» قرار دارد.
معاون وزیر خارجه جمهوری اسلامی افزود تهران با مسکو و پکن «روابط بسیار نزدیکی» دارد که «مدتها پیش از تحولات اخیر» شکل گرفتهاند.
هفتم آبان، سی‌ان‌ان گزارش داد با وجود بازگشت تحریمهای سازمان ملل که فروش سلاح و تجهیزات موشکی به ایران را ممنوع می‌کند، تهران با کمک پکن در حال بازسازی برنامه موشکی خود است.
بر اساس این گزارش، در مجموع دو هزار تن پرکلرات سدیم، ماده اصلی تولید سوخت جامد برای موشکهای میانبرد، پس از جنگ ۱۲ روزه از چین به بندرعباس ارسال شده است.
