پیام‌های رسیده به ایران‌اینترنشنال درباره تداوم آلودگی شدید هوا در ده‌ها شهر ایران، تصویری روشن از عمق درماندگی عمومی و احساس «بی‌پناهی» در برابر بحران ترسیم می‌کند؛ وضعیتی که بسیاری از شهروندان آن را نه یک رخداد طبیعی، بلکه پیامد ساختاری سیاست‌گذاری‌های جمهوری اسلامی می‌دانند.
با تعطیلی‌های سریالی مدارس، دانشگاه‌ها و ادارات، شکایت‌ها و هشدارهای مردمی درباره تاثیر مستقیم آلودگی هوا بر سلامت، اقتصاد، روان و زندگی روزانه رو به افزایش است.
از این رو، ایران‌اینترنشنال از مخاطبان خود خواست از تاثیر آلودگی هوا بر زندگی روزانه خود بگویند.
سرفه و سوزش چشم مشکل فراگیر ایرانیان شده
یکی از مخاطبان ایران‌اینترنشنال در پاسخ گفت: «همه خانواده در حال سرفه کردن هستند. بیماری پشت بیماری می‌آید... اینجا هوا نیست، حقوق کفاف نمی‌دهد و فقر امان مردم را بریده است.»
مخاطبی دیگر خود را جانباز شیمیایی و ساکن کرج معرفی کرد و افزود به‌ندرت از خانه خارج می‌شود، اما روزی برای انجام کار اداری به‌مدت سه ساعت بیرون بود، یک شبانه‌روز کامل به‌خاطر وضعیت هوا، دچار خواب‌آلودگی شد.
آمیتیس رمضانی، رییس انجمن متخصصان عفونی کشور، یکشنبه دوم آذر در مصاحبه با روزنامه شرق گفت آلودگی هوا می‌تواند عامل بروز بیماری‌های تنفسی همچون برونشیت مزمن و آسم شود.
مخاطبی از تهران در پیام خود نوشت: «الان چند روز است خودم، همسر و کودکانم خیلی سرگیجه و نفس‌تنگی داریم... آلودگی دارد جان تک‌تک‌مان را می‌گیرد.»
پیام دیگری نیز از مشکل چشمی ناشی از آلودگی هوا خبر داد: «چشم‌هایم خیلی می‌سوزد؛ طوری است که نمی‌توانم بازش کنم.»
پیام‌های دریافتی نشان می‌دهد آلودگی هوا نه‌تنها سلامت جسمی که روان و رفتار اجتماعی مردم را نیز تحت تاثیر قرار داده است.
یکی از شهروندان نوشت: «خلق‌وخوی مردم به‌شدت عصبی، درهم و گرفته و رفتارها غیرنرمال شده. همین باعث کم‌کاری، درگیری و ناقص بودن تمام کارها شده است.»
مخاطب دیگری نوشت: «حالمان بد است. همه داریم از افسردگی می‌میریم.»
وضعیت قرمز در شماری از شهرهای ایران
کیفیت هوای شماری از شهرهای ایران مانند اصفهان، قزوین و تهران دوم آذر در وضعیت قرمز و خطرناک برای همه افراد جامعه قرار گرفت.
اداره کل حفاظت محیط‌زیست آذربایجان غربی دوم آذر اعلام کرد هوای پنج شهر ارومیه، مهاباد، شاهین‌دژ، خوی و پیرانشهر برای چهارمین روز متوالی آلوده است.
مدارس و دانشگاه‌های اهواز، کارون، باوی، حمیدیه، هویزه، دشت آزادگان و شوشتر در استان خوزستان نیز به‌دلیل آلودگی شدید هوا غیرحضوری شدند.
در استان آذربایجان شرقی به‌دلیل آلودگی هوا، مدارس، دانشگاه‌ها و ادارات شهرهای تبریز، اسکو، آذرشهر، عجبشیر، بناب و شبستر تعطیل هستند.
در استان مرکزی مدارس همه مقاطع در شهرهای اراک، ساوه، شازند و چند روستای اطراف به‌صورت غیرحضوری برگزار شدند.
در استان البرز هم مهدهای کودک و مراکز پیش‌دبستانی تعطیل بودند.
پیش‌تر حسن عباس‌نژاد، دبیر کارگروه کاهش آلودگی هوای استان تهران، اعلام کرده بود با وجود وضعیت قرمز آلودگی و توصیه کارشناسان به تعطیلی پایتخت در تاریخ دوم آذر، تصمیم نهایی در پی مخالفت شدید وزارت آموزش و پرورش با تعطیلی مدارس اتخاذ نشد.
با این حال، خبرگزاری فارس گزارش داد مدارس ابتدایی استان تهران به استثنای فیروزکوه، چهارم و پنجم آذر تعطیل خواهند بود.
در برخی دیگر از استان‌ها هم از همین حالا تصمیماتی برای تعطیلی در روزهای آینده گرفته شده است.
آموزش و پرورش خراسان رضوی اعلام کرد مدارس کل این استان سه‌شنبه چهارم آذر به‌دلیل تداوم آلودگی هوا و کنترل انتقال بیماری‌های تنفسی تعطیل خواهند بود.
همچنین بنا بر اعلام اداره کل مدیریت بحران استانداری اصفهان، همه مقاطع و دانشگاه‌های اصفهان و چند شهرستان چهارم و پنجم آذر به‌صورت غیرحضوری و مهدکودک‌ها و مراکز ورزشی تعطیل خواهند بود.
یکی از مخاطبان ایران‌اینترنشنال درباره تاثیر آلودگی هوا بر زندگی روزمره نوشت: «تعطیلی ادارات، مدارس، دانشگاه‌ها و ارگان‌ها، انجام ندادن امور اداری مردم و ایجاد هزینه‌های سنگین برای ما، دمار از روزگار مردم درآورده.»
او اضافه کرد: «اگر در ایران با جمهوری اسلامی یک روز عادی را تجربه کنیم، برای ما غیرعادی است.»
نفس کشیدن سخت شده است
پیام‌ها نشان می‌دهد آلودگی شدید نه‌تنها تهران و کلانشهرها، بلکه شهرهای کوچک و حتی روستاها را نیز درگیر کرده است.
یک مخاطب از استان زنجان نوشت: «صبح زود، قبل از اینکه خیابان‌های شهر کوچک ما از خودرو پر شود، وقتی از منزل خارج می‌شوی، بوی بسیار آزاردهنده‌ای بر گلوی انسان فشار می‌آورد.»
از گیلان نیز روایت یکی از شهروندان چنین بود: «امروز شهرستان تالش به حدی آلوده بود که اصلا دید نداشتیم.»
بسیاری از مخاطبان در پیام‌های خود بر یک نکته مشترک تاکید کردند: سختی تنفس.
عباراتی مانند «دیگر نفس کشیدن سخت شده»، «واقعا نفس کشیدن مشکل است» و «آلودگی خطرناک و غیرقابل تحمل شده» بارها در پیام‌ها آمده است.
شهروندی از تهران گفت: «شدت آلودگی به قدری بالاست که بدون ماسک نمی‌شود از منزل خارج شد. حتی کوه‌های شمال تهران قابل دیدن نیستند. به‌محض خروج، متوجه نشستن آلاینده‌ها روی سینه و گلویمان می‌شویم و مدام سرفه می‌کنیم. شرایط واقعا اسفبار است.»
یک مخاطب نیز در پیام خود نوشت: «آلودگی تهران به حدی شدید است که هر وقت از خانه بیرون می‌روم و برمی‌گردم، سردرد و سوزش چشم و گلو دارم و حتی حالت تهوع پیدا می‌کنم. لعنت به هرچه دیکتاتور و مسئول ناکارآمد است.»
رسانه‌های ایران گزارش دادند شاخص آلودگی هوای تهران از مرز هشدار گذشته، شهر در دود ناپدید شده و سایت کنترل کیفیت هوا دیگر میزان آلودگی را نشان نمی‌دهد.
در سال‌های گذشته نیز همزمان با افزایش آلودگی هوا در تهران، مقام‌های جمهوری اسلامی برخی فعالیت‌ها، به‌ویژه فعالیت مراکز آموزشی، را تعطیل اعلام کرده بودند.
یک مخاطب نوشت: «من امروز در خیابان ولیعصر تهران بودم. خودم و دوستانم احساس می‌کردیم مزه دهانمان تلخ شده است.»
با وجود تداوم این بحران، مقام‌های جمهوری اسلامی هنوز راه‌حل قطعی برای کاهش آلودگی هوای تهران و دیگر کلانشهرها به اجرا نگذاشته‌اند.
همچنین در میان پیام‌ها، نگرانی‌ها درباره سلامت کودکان و نوجوانان پررنگ است.
یک مادر برای ایران‌اینترنشنال نوشت: «دخترم به‌خاطر آلودگی نفس‌تنگی گرفته. ۱۷ سالش است و دکتر برای تنفسش به او اسپری داده.»
نگرانی‌ها از گسترش بیماری‌ها
افزایش بیماری‌های تنفسی، آلرژی، خستگی مفرط و مشکلات جسمی در پیام‌های شهروندان به‌طور مکرر دیده می‌شود.
یک مخاطب نوشت: «آسم نداشتم، آلرژی نداشتم، اما الان همه بیماری‌های تنفسی را دارم.»
مخاطب دیگری گفت: «دچار خستگی مفرط به‌خاطر سطح اکسیژن پایین هستم.»
مریم حدادزاده شوشتری، عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی جندی‌شاپور اهواز، اخیرا هشدار داد شیوع آسم در خوزستان دو برابر بیشتر از میانگین کشوری است.
به گفته او، در شرایط آلودگی هوا، همه گروه‌ها و حتی کودکان در خطر ابتلا به بیماری انسداد مزمن ریوی هستند.
شهروندی در همین زمینه برای ایران‌اینترنشنال نوشت: «هرکسی را می‌بینی، می‌گوید مریض است یا آشنایش سرطان دارد. این معنی امنیت در جمهوری اسلامی است.»
برخی پیام‌ها به‌طور مستقیم سیاست‌های جمهوری اسلامی را عامل اصلی بحران دانسته‌اند.
در پیامی آمده است: «آلودگی هوا در بیشتر موارد زندگی ملت ایران را فلج کرده؛ آن‌هم با انواع بیماری‌ها. عامل ۹۰ درصد از بیماری‌هایی که گسترش پیدا کرده، سیاست‌های جمهوری اسلامی است. مانند خشک شدن رودخانه‌ها و دریاچه‌ها، از بین رفتن آب‌های زیرزمینی، آتش‌سوزی‌ها و نابودی جنگل‌ها.»
یک مخاطب نیز وضعیت را چنین توصیف کرد: «اینجا اصلا مفهومی به نام زندگی وجود ندارد. اینجا تنها بردگی و مردگی است.»
احساس خشم، ناامیدی و سقوط کیفیت زندگی
فراتر از مسائل سلامتی، بخش قابل توجهی از پیام‌ها حامل احساس عمیق خشم، ناامیدی و فرسودگی است.
عباراتی چون «ما به مرگ دسته‌جمعی محکوم شده‌ایم» و «مرد و زن و بچه به‌خاطر آلودگی هوا بیمار می‌شوند و می‌میرند» در پیام‌های مخاطبان، میزان فشار روانی و بی‌پناهی مردم را نشان می‌دهد.
در پیام مخاطبی آمده است: «نه هوا داریم، نه آب داریم، نه خاک داریم، نه زندگی داریم، نه آزادی.»
شهروندان می‌گویند زندگی روزانه برای بسیاری از مردم به مرحله‌ای رسیده که به‌محض خروج از خانه با سردرد، سوزش چشم، تنگی نفس، خستگی مفرط و تلخی دهان مواجه می‌شوند.
بر اساس پیام‌های رسیده از سراسر ایران، آلودگی هوا از یک «مساله محیط زیستی» فراتر رفته و به یک بحران عمیق اجتماعی، اقتصادی و روانی تبدیل شده است.
اکنون مردم در شرایطی زندگی می‌کنند که برای ابتدایی‌ترین نیاز انسانی یعنی «نفس کشیدن» باید مبارزه کنند؛ وضعیتی که بسیاری آن را نشانه‌ای از شکست ساختاری مدیریت در جمهوری اسلامی می‌دانند.
خبرگزاری دولتی ایرنا گزارش داد که حجم این محموله ۳۰۰ هزار لیتر بوده و مدیرعامل بورس انرژی نیز گفت این بنزین طی ۷ تا ۱۰ روز آینده در جایگاههای سوخت عرضه می‌شود.
تاریخ تحویل اولین محموله بورس انرژی به شرکت توزیعکننده هشتم آذر تعیین شده است.
ایرنا نوشت که در حال حاضر در تابلوی عرضههای پیشِرو برای معاملات چهارم آذر، خبری از عرضه بنزین سوپر نیست و احتمالا بخش بعدی سفارشات خرید و فروش، به هفته آینده موکول خواهد شد.
ابهام در قیمت نهایی بنزین سوپر
این خبرگزاری افزود: «با توجه به اینکه قیمت پایه بنزین سوپر وارداتی، قیمت نهایی این سوخت در زمان عرضه در جایگاههای سوخت در کشور نیست و میبایست هزینه‌های مرتبط از جمله حمل و نقل و خدمات جایگاهداران نیز به آن اضافه شود، هر باک ۵۰ لیتری خودروهای لوکس حداقل ۳ میلیون و ۳۰۰ تا ۳ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان برای متقاضیان تمام شود.»
پیش‌تر و همزمان با ششمین سالگرد اعتراضات آبان ۱۳۹۸ که در واکنش به افزایش قیمت بنزین شکل گرفت، حکومت با عرضه بنزین سوپر با قیمت هر لیتر ۶۶ تا ۷۵ هزار تومان، عملا نخستین گام را برای موج تازه گرانکردن بنزین برداشت.
پیش‌تر فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت، قیمت تمامشده بنزین را برای دولت لیتری ۷۰ هزار تومان اعلام کرد و گفت دولت هنوز برای نرخ سوم بنزین و زمان عرضه آن در جایگاه‌ها به جمعبندی نرسیده است.
تاکید پزشکیان بر افزایش قیمت بنزین
اول آبان و همزمان با بالا گرفتن گمانهزنیها درباره احتمال افزایش قریبالوقوع قیمت بنزین در ایران، پزشکیان، رییس دولت جمهوری اسلامی، اعلام کرد در اصل افزایش قیمت بنزین، هیچ تردیدی وجود ندارد.
وبسایت «خانه اقتصاد» ۱۹ مهر با انتشار تصاویری از مصوبه هیات وزیران درباره نحوه «اصلاح قیمت» بنزین گزارش داد دولت جمهوری اسلامی چارچوب جدیدی برای افزایش قیمت بنزین و سیاست‌های مرتبط با مصرف سوخت تعیین کرده است.
دولت پزشکیان ساعاتی بعد این خبر را تکذیب کرد.
با این حال، برخی رسانهها در ایران ۲۷ مهر نوشتند دولت چند سناریو برای بازنگری در نظام قیمتی بنزین آماده کرده و احتمال افزایش قیمت تا پنج هزار تومان برای هر لیتر در دست بررسی قرار دارد.
افزایش قیمت بنزین در ایران در آبان ۱۳۹۸ موجی از اعتراضات گسترده و سراسری را به دنبال داشت.
این اعتراضها با سرکوب خونین نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی روبهرو شد. بنابر گزارشها دستکم هزار و ۵۰۰ نفر در این تجمعات کشته و هزاران تن دیگر بازداشت شدند.
مظاهریان یکشنبه دو آذر اعلام کرد آنچه در فضای مجازی از هفته دیزاین تهران منتشر شد «صرفا بخش کوچکی از رفتار معدودی از بازدیدکنندگان غیردانشگاهی بود که هیچ سنخیتی با کلیت رویداد و تلاش انتظامات برای صیانت از شان دانشگاه نداشت».
او گفت در همان ساعات اولیه «تذکرات لازم داده و تدابیر پیشگیرانه اتخاذ شد».
این رویداد فرهنگی که در دانشکده هنرهای زیبا در حال برگزاری بود با وجود استقبال گسترده بازدید کنندگان به دلیل اعتراض بسیج دانشجویی این دانشگاه توقیف شد.
خبرگزاری فارس، وابسته به سپاه پاسداران، ۲۵ آبان اعلام کرد در پی انتشار «ویدیوی مبتذل» و پس از انتشار بیانیه بسیج دانشجویی، این برنامه متوقف شد.
بسیج دانشجویی پردیس هنرهای زیبا در بیانیه‌ای نوشته بود: «کیفیت نازل کپی‌کاری‌های پر زرق و برق، دانشگاه را بیشتر به محلی برای سرگرمی‌های ناهنجار تبدیل کرده است.»
خبرگزاری فارس اعلام کرد در این مراسم موسیقی با محتوای سیاسی روی تصاویر مراسم با حضور افرادی بدون حجاب اجباری وجود داشت.
مظاهریان با اشاره به توقف برنامه دو روز پیش از موعد، اعلام کرد برای «حفظ مصلحت دانشگاه و سلامت فرهنگی محیط» رویداد زودتر پایان داده شد.
او همچنین ضمن تاکید بر مسئولیت دانشگاه در «صیانت از ارزش‌ها»، از «جامعه مومن» کشور بابت «صحنه‌های ناخواسته‌ای که موجب ناراحتی برخی شده» عذرخواهی کرد.
هفته دیزاین تهران که از روز ۲۰ آبان آغاز شده بود، جایی است که طراحان آثار متفاوت و خلاقانه خود را در نقاط مختلف شهر در معرض دید مردم گذاشته‌اند.
پیش‌تر تصاویر حضور زنان بدون حجاب اجباری در این برنامه، مورد توجه کاربران شبکه‌های اجتماعی قرار گرفته بود.
ویدیوهایی که از این برنامه در رسانه‌های اجتماعی منتشر شده بود، نشان‌دهنده استقبال جوانان از این برنامه بود.
برخی کاربران طرفدار حکومت از برگزاری این هفته انتقاد کرده و به مسئولان دانشگاه و وزیر علوم تاخته بودند.
روزنامه کیهان که زیر نظر نماینده علی خامنه‌ای منتشر می‌شود، نیز در تیتر اول خود به شدت از این رویداد در دانشگاه تهران و به‌ویژه بی‌اعتنایی به حجاب اجباری انتقاد کرده بود.
در ادامه تلاش‌های جمهوری اسلامی برای افزایش فشار بر مخالفان حجاب اجباری، دادستان تهران ۲۸ آبان خواستار «تشدید نظارت بر پوشش شهروندان» شد و گفت ۲۸ دستگاه اجرایی در حوزه «حجاب و عفاف» وظایف قانونی مشخص دارند.
زهرا بهروزآذر، معاون پزشکیان در امور زنان، اول آذر در مصاحبه‌ای حجاب اجباری را یک «مساله فرهنگی» خواند، اما راجع به فعالیت جدید افرادی که در خیابان به دختران تذکر می‌دهند، ابراز بی‌اطلاعی کرد.
او گفت دولت راجع به اینکه بخواهد «تذکر فیزیکی» داده شود برنامه‌ای نداشته و طرحی هم داده نشده است.
روح‌الله مومن‌نسب، دبیر ستاد امر به معروف و نهی از منکر استان تهران هم ۲۵ مهر از سازماندهی بیش از ۸۰ هزار نیروی موسوم به «آمر به معروف» برای کنترل پوشش زنان خبر داده بود.
