ترامپ دعوت چین را برای سفر به پکن پذیرفت
دونالد ترامپ، رییس‌جمهوری آمریکا، اعلام کرد که دعوت شی جین‌پینگ، رییس‌جمهوری چین، برای سفر به پکن در ماه آوریل ۲۰۲۶ را پذیرفته و در مقابل، او نیز شی را برای یک سفر رسمی به آمریکا دعوت کرده است.
دونالد ترامپ، رییس‌جمهوری آمریکا، اعلام کرد که دعوت شی جین‌پینگ، رییس‌جمهوری چین، برای سفر به پکن در ماه آوریل ۲۰۲۶ را پذیرفته و در مقابل، او نیز شی را برای یک سفر رسمی به آمریکا دعوت کرده است.
نشریه هیل دوشنبه سوم آذر در گزارشی تحلیلی نوشت که اگر اقتصاد جنگی پنهانی که جمهوری اسلامی و روسیه ایجاد کرده‌اند به‌شکل جدی مختل نشود، این الگو در منازعات دیگر نیز تکرار خواهد شد.
بر اساس این گزارش، مسکو بخش مهمی از موفقیت خود را در جنگ پهپادی، مدیون فناوری ارزان، دوربرد و مرگبار پهپادهای شاهد ایران است.
قطعات آمریکایی علیه اوکراین
در گزارش هیل تاکید شده است قرارداد اولیه‌ای که در سال ۲۰۲۳ با ارزش ۱.۷۵ میلیارد دلار امضا شد، به روسیه اجازه داد هزاران پهپاد شاهد ایرانی را مستقیما وارد کند و هم‌زمان توانایی تولید بومی آن را در خاک روسیه توسعه دهد.
کمتر از سه سال بعد، روسیه توانست نه‌تنها از اهداف تولید داخلی عبور کند، بلکه نسخه‌های جدید حت‌موتور شاهد-۲۳۸ را برای حملات انتحاری علیه زیرساخت‌های اوکراین طراحی کند.
با وجود این پیشرفت‌ها، روسیه همچنان برای بخش‌هایی از تولید پهپاد، مانند سنسورهای پیشرفته و ریزرایانه‌های کنترل پرواز، به واردات وابسته است.
تحقیقات تازه نشان داده است از آغاز سال ۲۰۲۲ تا اوایل ۲۰۲۴، بیش از ۲۰۰ هزار محموله قاچاق میکروالکترونیک وارد روسیه شده که بخش بزرگی از آنها شامل ریزپردازنده‌های تولید شرکت‌های آمریکایی مانند تگزاس اینسترومنت و انالوک دیوایسز بوده است.
شبکه قاچاق روسیه و ایران
به گزارش هیل، جمهوری اسلامی نیز به‌دنبال دسترسی به همین فناوری‌هاست و همراه با روسیه، شبکه‌های قاچاق، دور زدن تحریم‌ها و شرکت‌های صوری را برای تهیه این قطعات فعال کرده است.
هیل نوشت دو کشور همکاری خود را برای ایجاد یک اقتصاد پنهانی دفاعی مشترک پس از تشدید تحریم‌های ناشی از تهاجم روسیه به اوکراین افزایش دادند؛ اقتصادی که بر پایه فروش نفت، تامین مالی می‌شود و هدف آن انتقال قطعات و فناوری‌های دوگانه از مسیرهای قاچاق مشترک است.
وزارت خزانه‌داری آمریکا در ژوئیه ۲۰۲۵ بیش از ۵۰ فرد و ۵۰ کشتی مرتبط با شبکه قاچاق روسی-ایرانی تحت نظر محمدحسین شمخانی را تحریم کرد.
این شبکه با استفاده از ناوگانی مستقر در امارات، قطعات دوگانه، سیستم‌های تسلیحاتی و نفت را بین ایران و روسیه جابه‌جا می‌کرد.
هیل تاکید کرد زمانی که مسکو و تهران همکاری پهپادی را افزایش داده بودند و غرب نیز فشارها را بر جلوگیری از این همکاری بیشتر کرده بود، دست‌کم دو کشتی این ناوگان به‌طور منظم در دریای خزر میان ایران و روسیه رفت‌وآمد داشته‌اند.
با وجود تحریم‌هایی که از سال ۲۰۲۳ بر تسهیل‌کنندگان معامله پهپادهای شاهد اعمال شد، تلاش آمریکا برای قطع این زنجیره تامین، همچنان ناکام مانده است.
تحریم‌های سنتی ناکارآمدند
به نوشته هیل، تحلیلگران بر این باورند که آمریکا باید با همکاری اروپا و کشورهای آسیای مرکزی، تحریم‌های ثانویه را با قدرت اجرا کند و مانع دسترسی کشتی‌های ناوگان سایه به بنادر شود و در غیر این صورت، مدل همکاری دفاعی-قاچاقی مسکو و تهران احتمالا گسترش خواهد یافت.
این گزارش تاکید کرد که تهران پس از سقوط حکومت بشار اسد، رییس‌جمهوری مخلوع سوریه در دسامبر ۲۰۲۴، مسیر زمینی اصلی قاچاق تسلیحات خود را در منطقه از دست داده و اکنون احتمال می‌رود برای احیای این مسیر، با توجه به ادامه حضور نظامی روسیه در دو پایگاه دریایی سوریه، به کمک مسکو تکیه کند.
جنگ اوکراین به تهران و مسکو نشان داد که با بسته‌شدن مسیرهای تجاری غرب، می‌توانند بازار قاچاق مخصوص خود را بسازند؛ بازاری که هم توسعه تسلیحاتی را تامین می‌کند و هم زنجیره تامین قطعات حیاتی صنایع نظامی را فعال نگه می‌دارد.
ناکامی در نابودی این شبکه، به‌معنای افزایش تهدید علیه منافع آمریکا در بحران‌های آینده است.
خبرگزاری رویترز دوشنبه سوم آذر بهنقل از منابع آگاه گزارش داد یکی از فروشگاهها در منطقه ظهران و داخل یکی از کمپهای شرکت نفتی آرامکو ایجاد خواهد شد و به کارکنان غیرمسلمان این شرکت خدمات خواهد داد.
بر اساس این گزارش، راهاندازی فروشگاهها در استان شرقی ظهران و یکی برای دیپلماتها در شهر بندری جده، نقطه عطفی دیگر در تلاشهایی خواهد بود که به رهبری محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی، برای گشودن فضای کشور انجام می‌شود.
فروشگاهی دیگر هم برای دیپلماتها در شهر جده راهاندازی می‌شود.
منابع آگاه گفتهاند انتظار می‌رود هر دو فروشگاه از سال ۲۰۲۶ فعالیت خود را آغاز کنند؛ هرچند زمان دقیق اعلام نشده است.
عربستان سعودی سال گذشته نخستین فروشگاه رسمی الکل را پس از بیش از هفت دهه ممنوعیت، برای دیپلماتهای غیرمسلمان در ریاض افتتاح کرد؛ فروشگاهی که دیپلماتها آن را «بوزبانکر» مینامند.
رویترز گزارش داده که دامنه مشتریان این مرکز اخیرا به دارندگان اقامت ممتاز سعودی نیز گسترش یافته است.
مقامهای دولتی و شرکت آرامکو در پاسخ به پرسشهای رویترز درباره فروشگاههای جدید اظهار نظری نکردهاند.
تا پیش از افتتاح فروشگاه ریاض، الکل در عربستان سعودی عمدتا از طریق پست دیپلماتیک، بازار سیاه یا دستگاههای تقطیر خانگی در دسترس قرار میگرفت.
محدودیتهای شدید همچنان برای اکثریت جامعه پابرجاست اما روند اصلاحات اجتماعی، راه را برای تغییرات بیشتر باز کرده است.
اصلاحات بن سلمان
ریاض در سالهای اخیر با سرعتی کمسابقه سیاستهای اجتماعی خود را بازنگری کرده؛ از دادن اجازه رانندگی به زنان گرفته تا برگزاری کنسرت، جشنوارههای بزرگ و امکان حضور مشترک زنان و مردان در فضاهای عمومی.
موضوع الکل، بهویژه با توجه به حساسیت مذهبی و عنوان رسمی پادشاه به عنوان «خادم حرمین شریفین»، با احتیاط بیشتری پیش می‌رود.
اپرای متروپولیتن نیویورک، ۱۳ شهریور از توافقی برای اجرای برنامه در عربستان سعودی و ارائه آموزشهای هنری در این کشور منطقه خلیج فارس خبر داد.
بر اساس توافق انجام شده، این موسسه فرهنگی معتبر، با همکاری «کمیسیون موسیقی عربستان سعودی» به مدت پنج سال در دوره تعطیلات زمستانی خود به ریاض سفر خواهد کرد و اجراهایی را روی صحنه خواهد برد.
با وجود گمانهزنیهای رسانهای درباره احتمال فروش الکل در مراکز توریستی، مقامهای عربستان سعودی این خبرها را رد کرده‌اند.
وزیر گردشگری عربستان سعودی در پاسخ به پرسش رویترز درباره احتمال تغییر سیاست در این حوزه گفت: «میدانیم برخی گردشگران بینالمللی خواهان مصرف الکل هستند اما هنوز تغییری رخ نداده است.»
او در پاسخ به اینکه «هنوز» به چه معناست، گفت: «تفسیرش با شماست.»
عربستان سعودی با توسعه عظیم پروژههایی مانند «دریای سرخ» و آماده شدن برای میزبانی جام جهانی فوتبال ۲۰۳۴ تلاش دارد خود را به یک مقصد گردشگری و اقتصادی جهانی تبدیل کند؛ گرچه در مسیر بازتعریف هویت اجتماعی خود، همچنان میان سنت و مدرنسازی حرکت می‌کند.
نشریه جاکارتا گلوب به نقل از دادستانی اندونزی اعلام کرد نفتکش «امتی آرمان ۱۱۴» با پرچم ایران، همراه با ۱۶۶ هزار و ۹۷۵ تن نفت خام سبک (معادل ۱.۲ میلیون بشکه) به مزایده گذاشته می‌شود.
ارزش پایه این مزایده حدود ۷۰ میلیون دلار تعیین شده و متقاضیان باید هفت میلیون دلار بهعنوان ودیعه شرکت در مزایده پرداخت کنند.
پرونده آلودگی دریایی و حکم مصادره
آنانگ سوپریاتنا، سخنگوی دادستانی اندونزی، یکشنبه دوم آذر اعلام کرد که این مزایده شامل کشتی و محموله نفتی آن می‌شود.
نفتکش آرمان ۱۱۴ که سال ۱۹۹۷ در کره جنوبی ساخته شده، بر اساس حکم دادگاه منطقه باتام توقیف و به مالکیت دولت درآمده است.
آژانس امنیت دریایی اندونزی تیر ۱۴۰۲ اعلام کرد این شناور سیستم شناسایی خودکارش را دستکاری کرد تا موقعیتش را در دریای سرخ نشان دهد؛ در حالی که در دریای ناتونای شمالی بود.
به گفته این آژانس دولتی، کاپیتان مصری، ۲۸ خدمه و سه مسافر نفتکش در آن زمان بازداشت شدند.
این توقیف پس از آن انجام شد که محمد عبدالعزیز محمد حطیبه، ناخدای کشتی، بهدلیل تخلیه غیرقانونی پسماند در دریا مجرم شناخته شد.
او به هفت سال زندان و ۳۰۰ هزار دلار جریمه محکوم شده است.
تخلف: رادار خاموش و انتقال نفت کشتیبهکشتی
تحقیقات زمانی آغاز شد که گشت آژانس امنیت دریایی اندونزی دو نفتکش را شناسایی کرد که سیستم شناسایی خودکار (AIS) خود را خاموش کرده و در کنار هم پهلو گرفته بودند.
تصاویر پهپادی نشان داد دو کشتی با یک خط لوله به یکدیگر متصل شدهاند.
این تصاویر همچنین نشت نفت از نفتکش آرمان ۱۱۴ به دریا را تایید کرد.
بر اساس گزارش دادستانی اندونزی، عملیات غیرقانونی انتقال نفت کشتیبهکشتی (STS) بین نفتکش ایرانی و نفتکش «امتی اس تینوس» با پرچم کامرون انجام شده بود.
مزایده برای شرکت‌های دارای مجوز
دادستانی اعلام کرد تنها شرکتهایی می‌توانند در این مزایده شرکت کنند که مجوز فرآوری یا تجارت نفت و گاز داشته باشند یا بر اساس مقررات وزارت انرژی اندونزی، مجاز به فعالیت در بخش نفت و گاز باشند.
این نخستین بار نیست که اندونزی نفتکشهای حامل نفت ایران را بهدلیل تخلفات دریایی توقیف می‌کند اما مزایده هم‌زمان کشتی و محموله بزرگ آن، این پرونده را به یکی از مهمترین برخوردهای سالهای اخیر جاکارتا با نفتکشهای ایرانی تبدیل کرده است.
به گزارش خبرگزاری رویترز، ماو نینگ، سخنگوی وزارت خارجه چین، دوشنبه سوم آذر در یک نشست خبری گفت ژاپن در حال سوق دادن منطقه به سمت «فاجعه» است و تاکید کرد چین برای حفظ تمامیت ارضی خود «مصمم و توانمند» است.
توکیو بر این باور است که استقرار موشکهای زمینبههوا در یونگونیا، اقدامی دفاعی برای محافظت از این جزیره کوچک و دورافتاده است.
شینجیرو کویزومی، وزیر دفاع ژاپن، تاکید کرد که حضور این واحد نظامی احتمال حمله به ژاپن را کاهش می‌دهد.
تنش میان چین و ژاپن از زمانی بالا گرفت که سانائه تاکائیچی، نخستوزیر ژاپن، هشدار داد در صورت حمله احتمالی چین به تایوان، توکیو ممکن است دست به اقدام نظامی بزند.
این شرایط در حالی ادامه دارد که پکن فشار رسانهای، اقتصادی و روانی بیسابقهای بر ژاپن وارد کرده است. ممنوعیت واردات آبزیان و توقف صدور مجوز نمایش فیلمهای ژاپنی بخشی از اقدامات پکن بوده است.
ژاپن ۲۷ آبان به شهروندان خود در چین هشدار داد از حضور در تجمعات و مکانهای شلوغ پرهیز کنند. چین نیز در واکنش از شهروندان خود خواسته از سفر به ژاپن خودداری کنند. این امر که باعث افت سهام شرکت‌های مرتبط با گردشگری شده است، میتواند با توجه به سهم بالای گردشگران چینی، ضربهای اقتصادی به ژاپن وارد کند.
تایوان از اقدام ژاپن حمایت می‌کند
در تایپه، پایتخت تایوان، نگاه متفاوتی وجود دارد. فرانسوا وو، معاون وزیر خارجه تایوان، اعلام کرد ژاپن بهعنوان یک کشور مستقل حق دارد از سرزمین خود محافظت کند و نزدیکی یونگونیا به تایوان نشان می‌دهد که تقویت توان دفاعی ژاپن میتواند به ثبات امنیتی در تنگه تایوان کمک کند.
او افزود ژاپن هیچ خصومتی نسبت به تایوان ندارد و اقدام توکیو در راستای منافع امنیتی تایوان است.
در همین حال، ارتش چین لحن خود را تهاجمیتر کرده و از اواسط ماه نوامبر موجی از ویدیوهای نظامی تهدیدآمیز منتشر کرده است.
در یکی از این ویدیوها، نیروی موشکی ارتش چین تصاویری از موشکهای بالستیک قارهپیما و نیروهای آماده عملیات را با عنوان «اگر امروز جنگ آغاز شود …» منتشر کرده است.
در ویدیوی دیگری از ناوگان جنوب نیروی دریایی چین، سربازانی با چهرههای استتار شده در حال فریاد زدن جمله «اگر امشب نبرد آغاز شود، آمادهای؟» دیده میشوند.
ناوگان شمال نیروی دریایی نیز ویدیویی از شلیک موشکها و انفجار اهداف منتشر کرده و خوانندهای در پسزمینه میخواند: «بیا با هم روبهرو شویم؛ آمادهام که دفنت کنم.»
این تهدیدها در ادامه هشدار رسمی وزارت دفاع چین است که پیشتر اعلام کرده بود اگر ژاپن در بحران تایوان دخالت نظامی کند، با «شکستی خردکننده» مواجه خواهد شد.
تایوان میگوید سرنوشت این جزیره تنها به دست مردم آن تعیین می‌شود، در حالی که چین آن را بخشی از خاک خود میداند و تهدید استفاده از زور را کنار نگذاشته است.
با تقویت حضور نظامی ژاپن در غرب اقیانوس آرام و انتشار ویدیوهای تهاجمی ارتش چین، تنش‌های پیرامون تایوان وارد مرحله تازهای شده است. مرحلهای که تحلیلگران آن را خطرناکترین مقطع در روابط چین و ژاپن طی دهههای اخیر توصیف میکنند.
خبرگزاری فرانسه دوشنبه سوم آذر به نقل از یک منبع نزدیک به حزب‌الله گزارش داد که کادر رهبری گروه میان دو نظرگاه اصلی تقسیم شده است: یک جناح خواستار اقدام تلافیجویانه است و جناح دیگر بر پرهیز از تشدید تنش و ادامه مسیر دیپلماتیک تاکید دارد.
این منبع گفت حزب‌الله «مایل است واکنش خود را از مسیر سیاسی پیش ببرد».
با این حال برخی مقامهای این گروه مورد حمایت جمهوری اسلامی، پیامهای متفاوتی ارسال کرده‌اند.
اسرائیلهیوم یکشنبه در مقالهای نوشت حمله اسرائیل که منجر به کشته شدن طباطبایی شد، نشانه روشنی از درماندگی حزب‌الله است و این گروه اکنون نمیداند آیا باید به این حمله پاسخ دهد یا خیر.
شیخ علی دعموش، رییس شورای اجرایی حزب‌الله، در مراسم تشییع جنازه طباطبایی گفت: «صهیونیستها باید نگران باشند، چون جنایت بزرگی علیه مقاومت و لبنان مرتکب شدهاند.»
او تاکید کرد: «تا زمانی که اسرائیل به توافق آتشبس پایبند نشود، حزب‌الله توجهی به طرحهای دیپلماتیک نخواهد کرد.»
در همین مراسم، رسانههای لبنانی از پرواز پهپادهای اسرائیل بر فراز جنوب بیروت در ارتفاع پایین خبر دادند. اقدامی که نشانهای از تشدید نظارت و فشار نظامی اسرائیل تلقی شد.
هم‌زمان، منابع نزدیک به حزب‌الله به اسکاینیوز عربی گفتند افزایش حملات اسرائیل با موضع اخیر دولت لبنان در موافقت با تداوم مسیر مذاکره مرتبط است.
این منابع تاکید کردند ترور طباطبایی «غافلگیرکننده نبود»، اما «زمانسنجی آن سیاسی است و هدف آن تغییر موضع حزب‌الله در مذاکرات نیست».
در داخل لبنان نیز واکنشها ادامه دارد.
وزیر دادگستری این کشور اعلام کرد «سلاح حزب‌الله دیگر نقشی ندارد و باید تحویل داده شود» و افزود که این اقدام «به نفع دولت لبنان» است.
در تهران نیز علی شمخانی، مشاور سیاسی علی خامنهای، در واکنش به کشته شدن طباطبایی نوشت: «این اقدام مسیر مقاومت را روشنتر می‌کند؛ اسرائیل جز زبان مقاومت را نمیفهمد.» این پیام از تاکید تهران بر ادامه حضور حزب‌الله در محور منطقهای جمهوری اسلامی حکایت دارد.
علی لاریجانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی نیز خواستار رویارویی با اسرائیل شد.
تنش میان اسرائیل و حزب‌الله طی هفتههای اخیر در حال افزایش بوده است. اسرائیل حزب‌الله را به نقض توافق آتشبس سال گذشته متهم می‌کند و میگوید حملاتش با هدف جلوگیری از «تسلیح مجدد» این گروه انجام می‌شود.
ترامپ دوشنبه سوم آذر در شبکه اجتماعی تروث‌سوشال نوشت که گفت‌وگویی «بسیار خوب» با رییس‌جمهوری چین داشته و دو طرف درباره مجموعه‌ای از موضوعات کلیدی از جمله جنگ اوکراین، روابط با روسیه، بحران فنتانیل و تجارت محصولات کشاورزی گفتوگو کرده‌اند.
ترامپ گفت که در این تماس، توافق مهمی برای کشاورزان آمریکایی حاصل شده و وعده داد این توافق «حتی بهتر» خواهد شد.
او تاکید کرد: «روابط آمریکا و چین بسیار قوی است.»
به گفته ترامپ، این تماس ادامه گفت‌وگوی حضوری رهبران دو کشور در کره جنوبی در سه هفته پیش بوده است. دیداری که او آن را «بسیار موفق» توصیف کرد و گفت از آن زمان «پیشرفت‌های چشمگیری» در اجرای تعهدات دو طرف حاصل شده است.
ترامپ افزود که واشینگتن و پکن بر سر اهمیت «ارتباطات مکرر» توافق دارند و او مشتاق ادامه این گفت‌وگوهاست.
خبرگزاری دولتی چین نیز نوشت که در این گفتوگو شی بار دیگر تاکید کرد پکن از تمام تلاش‌های منجر به صلح در اوکراین حمایت می‌کند و در عین حال از همه طرف‌ها خواست تا اختلافات خود را کاهش دهند.
نتیجه گفتوگوهای بوسان
ترامپ و شی سه هفته پیش در پایگاه نیروی هوایی گیمه در کره جنوبی با یکدیگر دیدار کرده بودند.
این نشست در بحبوحه تنش‌های تجاری و تلاش دو طرف برای جلوگیری از تشدید جنگ اقتصادی برگزار شد.
در این دیدار هر دو رهبر از تمایل برای بازسازی روابط اقتصادی و ایجاد پایه‌ای جدید به منظور همکاری سخن گفتند.
در آن زمان، شی گفت اختلاف نظر میان دو قدرت بزرگ اقتصادی طبیعی است و چین و آمریکا باید «شریک و دوست» باشند.
او افزود: «من و شما که سکان روابط چین و آمریکا را در دست داریم، باید مسیر درست را حفظ کنیم و از حرکت باثبات کشتی عظیم روابط چین و آمریکا اطمینان حاصل کنیم.»
شی همچنین گفت: «توسعه چین هم‌راستا با بینش شما در بازگرداندن عظمت به آمریکاست.»
به نظر می‌رسد دیدار بوسان زمینه‌ساز ازسرگیری گفتوگوهای تجاری گسترده‌تری شده است؛ هرچند تحلیلگران تاکید دارند اختلافات ساختاری میان دو قدرت اقتصادی جهان - از فناوری گرفته تا امنیت تایوان - همچنان پابرجا خواهد ماند.
