رییسدفتر زلنسکی و ارشدترین مذاکرهکننده صلح اوکراین کنارهگیری کرد
آندری یرماک، رییس دفتر ریاستجمهوری اوکراین که هیات مذاکرهکننده اوکراین را در گفتوگوهای صلح مورد حمایت آمریکا هدایت میکرد، از مقام خود کنارهگیری کرد. این استعفا پس از آن صورت گرفت که ماموران اداره ضد فساد این کشور خانه او را بازرسی کردند.
بر اساس گزارش خبرگزاریها، یرماک جمعه هفتم آذر ضمن تایید اینکه آپارتمانش مورد بازرسی قرار گرفته، گفت کاملا با مقامات همکاری میکند.
ولودیمیر زلنسکی، رییسجمهوری اوکراین، اعلام کرد که شنبه درباره جایگزین یرماک تصمیم خواهد گرفت.
کنارهگیری یرماک در شرایطی رخ میدهد که تحقیقات درباره فساد گسترده در میان مقامهای ارشد اوکراین به جریان افتاده است.
پیشتر در ۲۴ آبان فایننشالتایمز گزارش داده بود نیروهای مجری قانون اوکراین دهها بازرسی در کییف انجام دادهاند؛ آنها در این بازرسیها از جمله به آپارتمانی رفتهاند که توالت طلا دارد. تصاویری هم از کیفهای پر از پول نقد، همراه با فایلهای صوتی مقاماتی که درباره پولشویی گفتوگو میکنند، منتشر شده است.
این موارد در چند هفته اخیر موجی از خشم عمومی ایجاد و دولت زلنسکی را درگیر بزرگترین رسوایی فساد از زمان آغاز ریاستجمهوریاش کرد.
زلنسکی جمعه در یک پیام ویدیویی گفت: «روسیه خیلی دنبال این است اوکراین مرتکب اشتباه شود. از جانب ما هیچ اشتباهی رخ نخواهد داد. کار ما ادامه دارد.»
یرماک؛ دوستی چندین ساله با زلنسکی
یرماک، ۵۴ ساله، از همان روزهای فعالیت زلنسکی به عنوان بازیگر تلویزیونی، دوست نزدیک او بود و در هدایت کارزار انتخاباتی سال ۲۰۱۹ زلنسکی نقش داشت.
او هنوز به چیزی متهم نشده است، اما در میانه بزرگترین بحران سیاسی این کشور از زمان آغاز جنگ، نمایندگان مخالف دولت در پارلمان اوکراین و برخی اعضای حزب خود زلنسکی، خواستار برکناری او شده بودند.
آندری یرماک
اداره ملی مبارزه با فساد اوکراین و دادستانی ویژه مبارزه با فساد اعلام کردند که این بازرسیها «مجاز» بوده و در چارچوب تحقیقات قضائی انجام میشود.
اوایل همین ماه، این دو نهاد ضد فساد نتایج یک تحقیق گسترده را درباره طرح رشوه ۱۰۰ میلیون دلاری در شرکت دولتی انرژی هستهای منتشر کردند؛ تحقیقی که پای مقامهای سابق ارشد و یکی از شرکای تجاری سابق زلنسکی را به میان کشید.
حزب «همبستگی اروپایی» که مخالف دولت کییف است، جمعه در بیانیهای خواستار برکناری یرماک و کنار گذاشتن او از تیم مذاکرهکننده، همچنین تشکیل یک دولت ائتلافی جدید و گفتوگو با زلنسکی شده بود.
در این بیانیه آمده است: «مسئله صلح و سرنوشت اوکراینیها نمیتواند وابسته به آسیبپذیریهای شخصی و اعتبار خدشهدار سیاستمدارانی باشد که در یک رسوایی فساد دخیلاند.»
مسکو اعلام کرد که نیروهایش در حال تصرف شهر پکروفسک در شرق اوکراین هستند که در صورت تصرف آن، این بزرگترین دستاورد روسیه در دو سال اخیر خواهد بود.
پنجشنبه، ولادیمیر پوتین، رییسجمهوری روسیه گفت که یک طرح ۲۸ مادهای صلح آمریکا که هفته گذشته علنی شد میتواند «پایهای برای توافقات آینده» باشد. او از کییف خواست نیروهایش را از سرزمینهای شرق اوکراین که در اختیار دارد خارج کند تا مسکو جنگ را متوقف کند.
یرماک این هفته در گفتوگو با نشریه آتلانتیک گفته بود: «هیچکس نباید روی این حساب کند که ما از خاک خود دست بکشیم.»
مبارزه با فساد برای پیوستن به اتحادیه اروپا
نشان دادن پیشرفت در مبارزه با فساد بخشی از تلاشهای اوکراین برای عضویت در اتحادیه اروپاست؛ عضویتی که مقامهای اوکراینی آن را برای رهایی از حوزه نفوذ روسیه حیاتی میدانند.
سخنگوی کمیسیون اروپا در بیانیهای پیش از اعلام استعفای یرماک گفت بروکسل «به نظارت دقیق بر وضعیت ادامه خواهد داد.»
این دو نهاد ضد فساد در اوکراین، در دوران تهاجم روسیه به این کشور تلاشهای خود را افزایش دادهاند، اما گفتهاند که با فشار مواجه هستند.
زلنسکی سال گذشته استقلال این دو نهاد را برای مدت کوتاهی محدود کرد، اما پس از اعتراض عمومی و انتقاد شرکای خارجی این محدودیت را لغو کرد.
رسانهها از حمله به دو نفتکش و انفجار آنها در دریای سیاه و نزدیکی تنگه بسفور ترکیه خبر دادند.
آسوشیتدپرس نوشت که یکی از این نفتکشها هنگام عبور از دریای سیاه و در نزدیکی سواحل ترکیه هدف حمله قرار گرفت.
در لحظه انتشار این خبر جزییاتی از اینکه این نفتکشها متعلق به کدام کشور بودند، منتشر نشد.
به گزارش رویترز، اروپا و آمریکای شمالی با موجی زودهنگام و کمسابقه از آنفلوانزای پرندگان روبهرو شدهاند؛ موجی که هم پرندگان وحشی و هم مرغداریها را درگیر کرده و نگرانیها از تکرار بحرانهای گذشته و جهش دوباره قیمت مواد غذایی را افزایش داده است.
بنا بر این گزارش که جمعه هفتم آذرماه منتشر شد مقامهای بهداشتی و کشاورزی در اروپا و آمریکای شمالی هشدار دادهاند شیوع آنفلوانزای فوقحاد پرندگان در فصل جاری زودتر از موعد آغاز شده و با وسعت بیشتری نسبت به سالهای گذشته در حال گسترش است.
این بیماری طی سالهای اخیر به معدومسازی صدها میلیون پرنده پرورشی، ایجاد اختلال در زنجیره تامین غذا و افزایش قیمتها منجر شده بود.
در ایالات متحده، بر اساس دادههای رسمی تا ۱۸ نوامبر ۱۰۷ مورد شیوع ثبت شده؛ رقمی که نزدیک به چهار برابر سال گذشته است. ایالت مینهسوتا، بزرگترین تولیدکننده بوقلمون در آمریکا، نخستین مورد را دو ماه زودتر از نمونه مشابه سال ۲۰۲۲ گزارش کرد.
تیم بورینگ، مدیر اداره کشاورزی و توسعه روستایی میشیگان، گفت شیوع امسال بیشتر از هر فصل مهاجرتی چند سال اخیر بوده و نشان میدهد «همچنان در دل یک الگوی طولانیمدت قرار داریم».
طبق دادههای آمریکا، از سپتامبر تاکنون حدود ۸ میلیون پرنده در کشور معدوم شدهاند. کانادا نیز با جمعیت طیور کمتر، تقریبا ۸ میلیون پرنده را از بین برده است.
هیث مکدونالد، وزیر کشاورزی کانادا، وضعیت را «بسیار نگرانکننده» توصیف کرد و گفت: «پرندگان وحشی بیشتر ناقل این بیماری شدهاند و این موضوع در برخی جنبهها ترسناک است.»
در اروپا نیز شرایط مشابهی گزارش شده است. آلمان بالاترین تعداد شیوع در سه سال گذشته را ثبت کرده و طبق اعلام آژانس ایمنی غذایی اتحادیه اروپا (ایاِفاِساِی)، بین اوایل سپتامبر تا اواسط نوامبر سال جاری، ۱۴۴۳ مورد ابتلا در پرندگان وحشی در ۲۶ کشور اروپایی شناسایی شده است. این چهار برابر دوره مشابه سال ۲۰۲۴ و بیشترین میزان از سال ۲۰۱۶ است.
ژیل سالوات، معاون مدیرکل آژانس سلامت فرانسه، گفت امسال گونههای متفاوتی از پرندگان درگیر شدهاند و آلودگی «خیلی زودتر از حد معمول» در میان پرندگان وحشی آغاز شده و اکنون مواردی از سرایت به مرغداریها نیز مشاهده میشود.
او «درناهای خاکستری» را یکی از عوامل انتشار سریعتر بیماری دانست و گفت موج جدید از شمالشرق اروپا به جنوبغرب گسترش یافته است. فرانسه نیز از ماه اکتبر وضعیت هشدار برای صنعت طیور را افزایش داد.
سازمان جهانی بهداشت دام اما اعلام کرد این شیوع زودهنگام اگرچه «نگرانکننده است اما هشداردهنده نیست».
گریگوریو تورس، رییس بخش علمی این سازمان، تاکید کرد: «افزایش موارد ابتلا میتواند دلایل مختلفی داشته باشد. آنچه باید زیر نظر باشد، خود ویروس است.»
در آسیا، وضعیت نسبتا پایدار بوده اما کامبوج با شیوع گسترده روبهرو شده و ژاپن نخستین مورد را در ۲۲ اکتبر، پنج روز پس از سال گذشته، ثبت کرده است. در این کشور تاکنون ۱.۶۵ میلیون پرنده را معدوم کرده است.
به گزارش رویترز، با تداوم شیوع در هر دو سوی اقیانوس اطلس، نگرانیها درباره بازگشت اختلالهای گسترده در بازار جهانی مواد غذایی بار دیگر افزایش یافته است.
مریخنورد ناسا برای نخستین بار نشانههایی از وقوع رعد و برق در این سیاره را به ثبت رساند. دانشمندان سالها در این باره تردید داشتند که آیا در جو خشک و پرگرد و غبار مریخ تخلیههای الکتریکی رخ میدهد یا نه، اما یافتن مدرک مستقیم برای آن دشوار بود.
خبرگزاری فرانسه جمعه هفتم آذر گزارش داد مریخنورد «استقامت» صدای جرقههای کوچکی را ضبط کرده که در میان طوفانهای گرد و غبار دائمی این سیاره شکل میگیرند.
بر اساس این گزارش، «استقامت» که از سال ۲۰۲۱ در سطح سیاره سرخ فعالیت میکند، «بهطور تصادفی» صداهای مربوط به رعد و برق را ثبت کرده است.
با این حال، این پدیده بسیار متفاوت از صاعقههای عظیم و طویل سیاره زمین است.
یافتههای جدید درباره مریخ در مقالهای در شماره هفته جاری مجله «نیچر» منتشر شده است.
باپتیست شید، نویسنده اصلی مقاله از مرکز CNRS فرانسه، گفت رعد و برقها در مریخ در واقع «جرقههای کوچکی» هستند، شبیه به زمانی که در هوای خشک با لمس در خودرو، برق ساکن خفیفی را احساس میکنید.
او افزود با وجود انرژی بسیار اندک، این تخلیههای الکتریکی «در همه نقاط مریخ و به طور پیوسته» رخ میدهند.
این فرآیند از برخورد و ساییده شدن ذرات ریز گرد و غبار به یکدیگر آغاز میشود. در نتیجه، این ذرات بار الکتریکی میگیرند و انرژی خود را بهصورت قوسهای الکتریکی بسیار کوتاه، در حد چند سانتیمتر یا حتی چند میلیمتر، آزاد میکنند و موج شوک ضعیفی تولید میشود که قابل شنیدن است.
در زمین نیز طوفانهای گرد و غبار و گردبادهای بیابانی میتوانند میدانهای الکتریکی ایجاد کنند، اما این میدانها بهندرت به حدی میرسند که تخلیه الکتریکی رخ دهد.
با این حال، به گفته شید، بهدلیل فشار بسیار پایین و ترکیب خاص جو مریخ، مقدار باری که برای ایجاد یک تخلیه الکتریکی لازم است، «بسیار کمتر» از زمین است.
او افزود این پدیده از نخستین سالهای کاوش مریخ در نظریهها مطرح بوده و حتی در آزمایشگاه نیز شبیهسازی شده است.
این محقق تاکید کرد رعد و برق به حدی برای پژوهشهای مربوط به مریخ اهمیت داشت که آژانس فضایی اروپا در فضاپیمای «شیاپارلی» ابزاری ویژه برای جستوجوی آن تعبیه کرده بود.
این فضاپیما در سال ۲۰۱۶ هنگام فرود بر سطح مریخ سقوط کرد و ماموریتش ناکام ماند.
خبرگزاری فرانسه در ادامه گزارش خود نوشت تخلیههای الکتریکی میتوانند سازوکارهایی را در سطح مریخ به جریان اندازند که موجب تخریب مولکولهای آلی میشود؛ مولکولهایی که از اجزای اصلی و اولیه شکلگیری حیات بهشمار میروند.
این پدیده همچنین میتواند علت ناپدید شدن غیرمنتظره و سریع گاز متان در جو مریخ باشد؛ مسالهای که سالها ذهن دانشمندان را به خود مشغول کرده است.
افزون بر این، کشف اخیر میتواند بر برنامهریزی و اجرای ماموریتهای آینده به مریخ تاثیرگذار باشد.
تلفات سیلهای یک هفته گذشته در جنوب شرق آسیا به ۳۲۱ نفر رسیده و به گفته مقامهای اندونزی، تایلند و مالزی، عملیات تخلیه آسیبدیدگان و بازگشایی مسیرها همچنان ادامه دارد. این حوادث مرگبار پس از بارندگیهای شدید ناشی از یک طوفان گرمسیری کمسابقه در تنگه مالاکا به وقوع پیوستند.
خبرگزاری رویترز جمعه هفتم آذر به نقل از مقامهای سریلانکا گزارش داد ۴۶ نفر در پی طوفان سهمگین در این کشور جان خود را از دست دادند.
در اندونزی، جزیره سوماترا بیشترین خسارت را دیده است. رییس سازمان مدیریت بحران این کشور اعلام کرد شمار کشتهها در سوماترا به ۱۷۴ نفر رسیده، ۷۹ تن دیگر همچنان مفقود هستند و هزاران نفر نیز از خانههای خود تخلیه شدهاند.
در منطقه پادانگ پاریامان اندونزی، سطح آب تا حدود یک متر افزایش یافته و با وجود جان باختن دستکم ۲۲ نفر، هنوز نیروهای امدادی به برخی مناطق دسترسی پیدا نکردهاند.
ساکنان میگویند ذخایر غذا و آب در این منطقه رو به پایان است.
مقامهای محلی همچنان میکوشند تا برق را وصل کنند، جادههای بستهشده در اثر رانش زمین را بازگشایی کنند و ارتباطات را دوباره برقرار سازند.
به گفته مقامهای اندونزی، ارسال کمکهای هوایی و اعزام نیروهای امدادی به مناطق آسیبدیده ادامه دارد.
تایلند؛ ۱۴۵ کشته و بیش از ۳.۵ میلیون آسیبدیده
دولت تایلند اعلام کرد سیل در هشت استان جنوبی این کشور به مرگ ۱۴۵ نفر انجامیده و بیش از ۳.۵ میلیون نفر را تحت تاثیر قرار داده است.
در شهر هاتیای که از کانونهای اصلی خسارت به شمار میرود، بارندگی متوقف شده اما بسیاری از محلهها همچنان زیر آب هستند و بخشهایی از شهر برق ندارند.
به گفته ساکنان، خسارتهای واردشده به خانهها و کسبوکارها بسیار گسترده است.
برخی شهروندان نیز از قطع راههای ارتباطی خبر داده و گفتهاند عملا در محاصره قرار گرفتهاند.
مالزی؛ طوفان «سنیار» و ادامه عملیات تخلیه شهروندان
مقامهای مالزی تایید کردند دستکم دو نفر در پی طوفان در این کشور جان خود را از دست دادند.
بر اساس گزارشها، طوفان گرمسیری «سنیار» بامداد هفتم آذر پس از رسیدن به خشکی تضعیف شده، اما سازمان هواشناسی مالزی همچنان درباره احتمال بارشهای سنگین، بادهای شدید و طوفانی شدن دریا هشدار داده است.
بیش از ۳۰ هزار نفر در مالزی در پناهگاههای اضطراری اسکان داده شدهاند.
وزارت خارجه مالزی اعلام کرد تاکنون ۱۴۵۹ نفر از شهروندان این کشور که در بیش از ۲۵ هتل در جنوب تایلند گرفتار سیلاب بودند، تخلیه شدهاند و تلاشها برای انتقال ۳۰۰ تن دیگر ادامه دارد.
ویکتور اوربان، نخستوزیر مجارستان، در دیدار با ولادیمیر پوتین، رییسجمهوری روسیه، در کرملین اعلام کرد بوداپست به خرید نفت از مسکو ادامه خواهد داد.
اوربان جمعه هفتم آذر در مسکو گفت: «صرفنظر از هرگونه فشار خارجی، ما در هیچ زمینهای همکاری با روسیه را کنار نگذاشتهایم.»
او افزود: «تامین انرژی مجارستان در حال حاضر بر منابع روسیه استوار است و در آینده نیز چنین خواهد بود. ما قابل اعتماد بودن و ثبات این منابع انرژی را بسیار ارج مینهیم.»
خبرگزاری فرانسه هفتم آذر نوشت این چهارمین ملاقات اوربان با پوتین از زمان حمله روسیه به اوکراین در اسفند ۱۴۰۰ به شمار میرود.
بر اساس این گزارش، اظهارات اوربان در دیدار با پوتین خشم بروکسل را برانگیخته، زیرا اتحادیه اروپا از کشورهای عضو خواسته است وابستگی خود به انرژی روسیه را پایان دهند.
تحولات اخیر در شرایطی رخ میدهد که اتحادیه اروپا در تلاش است تا در مذاکرات صلح اوکراین نقش پررنگتری ایفا کند.
اوربان که از سال ۲۰۱۰ قدرت را در مجارستان در دست دارد، در طول جنگ روابط خود را با کرملین حفظ کرده و مواضع کییف را مورد انتقاد قرار داده است.
رییسجمهوری روسیه در دیدار با نخستوزیر مجارستان، از «مواضع متعادل» بوداپست در قبال مناقشه اوکراین و حفظ روابط دوجانبه با مسکو «علیرغم همه دشواریها» قدردانی کرد.
پوتین تاکید کرد روابط مجارستان و روسیه بر پایه «عملگرایی» استوار است.
اوربان نیز بار دیگر از آمادگی مجارستان برای ایفای نقش میانجی در گفتوگوهای صلح اوکراین خبر داد و اعلام کرد کشورش میتواند «میزبان مذاکرات صلح» باشد.
این سیاستمدار ۶۲ ساله پیش از عزیمت به مسکو گفته بود هدف از این سفر «تضمین تامین انرژی مجارستان برای زمستان پیشرو و سال آینده با قیمتی مناسب» است.
اوربان با اشاره به دسترسی مجارستان به گاز و نفت روسیه اعلام کرده کشورش پایینترین نرخ انرژی در اروپا را دارد، زیرا منابع روسی در مقایسه با قیمتهای جهانی «ارزانتر هستند».
او سال آینده در انتخاباتی سرنوشتساز شرکت میکند که انتظار میرود رقابتی تنگاتنگ میان او و منتقدانش باشد.
وابستگی مجارستان به انرژی روسیه
بنا بر اعلام صندوق بینالمللی پول، مجارستان در سال ۲۰۲۴ حدود ۷۴ درصد گاز و ۸۶ درصد نفت مورد نیاز خود را از روسیه تامین کرد.
این نهاد هشدار داده قطع کامل گاز روسیه در اتحادیه اروپا میتواند بیش از چهار درصد از تولید ناخالص داخلی مجارستان بکاهد.
وزارت خزانهداری آمریکا ۳۰ مهر در واکنش به «نبود تعهد جدی» از سوی کرملین برای خاتمه دادن به جنگ اوکراین، دو شرکت بزرگ نفتی روسیه، روسنِفت و لوکاویل، و دهها شرکت تابعه آنها را در فهرست تحریمهای خود قرار داد.
اوربان که از حامیان سرسخت دونالد ترامپ به شمار میرود، ۱۶ آبان با رییسجمهوری آمریکا در کاخ سفید دیدار کرد و خواستار معافیت بوداپست از تحریمهای واشینگتن علیه مسکو شد.
مجارستان ۱۷ آبان اعلام کرد آمریکا با ادامه واردات نفت و گاز روسیه از سوی بوداپست موافقت کرده و این کشور از تحریمهای واشینگتن علیه مسکو «بهطور نامحدود» معاف شده است. با این حال، یک مقام کاخ سفید گفت این معافیت تنها برای یک سال اعتبار دارد.
از آن زمان تاکنون، دولت آمریکا هنوز این معافیت را بهصورت رسمی منتشر نکرده است.