آلمان بهزودی از استقرار رسمی سامانه دفاع موشکی پیکان-۳ ساخت اسرائیل رونمایی میکند. این سامانه در جنگ ۱۲روزه از حریم هوایی اسرائیل محافظت کرد و اکنون برای نخستین بار برای مقابله با تهدید موشکهای بالستیک دوربُرد، در خارج از خاک اسرائیل استفاده خواهند شد.
روزنامه اورشلیمپست، یکشنبه نهم آذر، در گزارشی نوشت که آلمان اواخر هفته جاری بهطور رسمی این سامانه را رونمایی و استقرار عملیاتی آن را آغاز خواهد کرد.
به گزارش این روزنامه، تحقق قرارداد ۳ میلیارد و ۶۰۰ میلیون دلاری آلمان و اسرائیل همچنان در حال پیشرفت است و برلین ضمن لغو تعلیق موقت فروش سلاح به اسرائیل در هفتههای گذشته، به خرید تجهیزات نظامی از این کشور ادامه میدهد.
وزارت دفاع اسرائیل اواخر سال ۲۰۲۴ در بیانیهای از برگزاری یک نشست تخصصی در صنایع هوافضای اسرائیل خبر داده و به حضور آلمان در این نشست با هدف آمادهسازی برای استقرار سامانه پیکان-۳ تا پیش از پایان سال ۲۰۲۵ اشاره کرده بود.
اورشلیمپست به نقل از وزارت دفاع اسرائیل هدف اصلی این سامانه دفاع موشکی را که بهصورت مشترک بهدست اسرائیل و آمریکا توسعه یافته، «مقابله با تهدید موشکهای بالستیک دوربُرد» عنوان کرده است.
کانال ۱۲ اسرائیل شهریور امسال تصاویری از خط تولید موشکهای رهگیر پیکان را منتشر کرد و نوشت که ارتش این کشور قصد دارد این سامانه موشکی را برای مقابله با جمهوری اسلامی توسعه دهد.
عملکرد پیکان-۳ در حملات وعده صادق
به نوشته این روزنامه قرارداد تامین این سامانه برای آلمان سال ۲۰۲۳ امضا شده بود اما «جذابیت و اعتبار» این معامله پس از «عملکرد چشمگیر» آن در حملات ۱۳ و ۱۴ آوریل ۲۰۲۴ (فروردین ۱۴۰۳) و جنگ ۱۲روزه میان اسرائیل و جمهوری اسلامی افزایش یافت.
جمهوری اسلامی و متحدان نیابتی او در منطقه در روزهای ۲۵ و ۲۶ فروردین ۱۴۰۳ عملیاتی به نام «وعده صادق» علیه اسرائیل پیاده کردند. در جریان این حمله که به گفته مقامهای جمهوری اسلامی، در واکنش به حملات هوایی اسرائیل به کنسولگری جمهوری اسلامی در دمشق انجام شد، از پهپاد، موشکهای کروز و موشکهای بالستیک استفاده شده بود.
نیروهای دفاع هوایی اسرائیل پس از این حمله اعلام کردند که با استفاده از سامانه موشکی پیکان-۳ توانستند ۹۹ درصد از پهپادها و موشکها را رهگیری و سرنگون کنند. با وجود این، گزارشهایی از «برخی اصابتها» به مناطقی در اسرائیل حین این حمله وجود دارد.
در گزارش اورشلیمپست به عملکرد ناقص سامانه پیکان-۳ در حمله موشکی جمهوری اسلامی به اسرائیل در مهر ۱۴۰۳ (یکم اکتبر ۲۰۲۴) اشاره شده است.
سپاه پاسداران انقلاب اسلامی همان زمان اعلام کرد که در این عملیات به نام «وعده صادق ۲» و در پاسخ به کشته شدن اسماعیل هنیه، رهبر سیاسی حماس، در تهران، طی دو موج حمله موشکی «اهداف حیاتی نظامی و امنیتی» اسرائیل را هدف قرار داده است.
به گفته آنها در این حملات برای نخستین بار از موشکهای بالستیک مافوق صوت فتح استفاده شده بود.
ارتش اسرائیل و مقامهای آمریکایی همان زمان اعلام کردن که بخش بزرگی از «نزدیک به ۲۰۰ موشک» شلیکشده را رهگیری و منهدم کردند و «تنها چند اصابت» به مناطق مرکزی و جنوبی اسرائیل گزارش شد.
گزارش جدید اورشلیمپست میگوید که سامانه پیکان-۳ در حملات یکم اکتبر «نتوانست درصد بالایی از ۱۸۰ موشک ایرانی» را رهگیری کند. به همین دلیل «چند ده» موشک به پایگاههای نواتیم و تلنف اصابت کرد.
این گزارش تاکید میکند که با وجود این، عملکرد کلی سامانه همچنان «قابلقبول» ارزیابی شد.
اورشلیمپست همچنین به نقل از «برخی منابع» اشاره میکند که در جریان این دور از حملات اسرائیل «احتمالا» پس از تخلیه هواپیماها و خلبانان، بهطور عمدی اجازه عبور برخی موشکها را داده بود؛ زیرا با وجود وارد آمدن آسیب قابل توجه به هر دو پایگاه یادشده، هیچ هواپیما یا خلبانی از بین نرفت.
«دفاع بسیار خوب» حین جنگ ۱۲روزه
عملکرد سامانه موشکی پیکان-۳ در جریان جنگ ۱۲روزه بسیار خوب ارزیابی شده است زیرا این سامانه توانست درصد بالایی از موشکهای جمهوری اسلامی را رهگیری و منهدم کند؛ هرچند تاکید شده است که پیکان-۳ «بهطور کامل نفوذناپذیر نبود» و ۲۸ اسرائیلی در این دور از درگیریها کشته شدند.
اورشلیمپست میزان آسیب فیزیکی و اقتصادی را با توجه به شلیک ۵۵۰ موشک از سوی ایران، در مقیاس نظامی «بسیار محدود» توصیف کرده است.
سامانه پیکان-۳ بهطور مشترک در وزارت دفاع اسرائیل و آژانس دفاع موشکی آمریکا توسعه مییابد و تولید میشود. صنایع هوافضای اسرائیل پیمانکار اصلی توسعه و تولید سامانه، رهگیر و رادار است، شرکت البیت مسئول توسعه سامانه فرماندهی و کنترل، و شرکتهای تومر و رافائل پیمانکاران اصلی تولید و توسعه رهگیر پیکان-۳ هستند.
به نقل از اورشلیمپست، آمریکا بهعنوان شریک توسعه سامانه پیکان-۳ باید صادرات آن به دیگر کشورها را تایید کند.
ترامپ یکشنبه نهم آذر هنگام بازگشت از تعطیلات روز شکرگزاری به کاخ سفید، در هواپیمای ویژه ریاستجمهوری در پاسخ به این پرسش که آیا با مادورو صحبت کرده است یا نه، گفت: «پاسخ این است: بله، اما نمیخواهم دربارهاش اظهار نظر کنم.»
او همچنین افزود: «نمیتوانم بگویم مکالمه خوب بود یا بد. فقط یک تماس تلفنی بود.»
همزمان، روزنامه میامی هرالد به نقل از منابع مطلع نوشت که این تماس تلفنی هفته گذشته انجام شد و به دلیل خواستههای مادورو بهسرعت پایان یافت.
در این گفتوگو ترامپ به مادورو اطمینان داد که در صورت ترک ونزوئلا، امنیت جانی او و خانوادهاش تضمین میشود؛ بهشرط آنکه «بیدرنگ» کشور را ترک کند.
به گفته این رسانه، مادورو در این گفتوگو از ترامپ خواسته بود که همچنان کنترل ارتش را در اختیار داشته باشد و برای تمامی جرایمش عفو جهانی دریافت کند.
نیویورکتایمز هفتم آذر گزارش داد ترامپ و مادورو «اواخر هفته گذشته» با یکدیگر بهصورت تلفنی گفتوگو کردند.
مادورو در آمریکا با اتهامات سنگینی مانند قاچاق مواد مخدر، فساد و تروریسم مواجه است و برای دستگیریاش ۵۰ میلیون دلار جایزه تعیین شده است.
دولت آمریکا در ماههای گذشته فشار بر دولت مادورو را با مجموعهای از اظهارات تند و هشدار درباره عملیات نظامی احتمالی افزایش داده است.
ترامپ روز گذشته گفت که حریم هوایی ونزوئلا و پیرامون آن «بهطور کامل بسته تلقی شود»، اما جزئیات بیشتری ارائه نکرد.
سیانان گزارش داد که ترامپ در گفتوگوی یکشنبه دهم آذر خود با خبرنگاران گفت که هشدار روز گذشتهاش مبنی بر بسته شدن حریم هوایی ونزوئلا «به معنای نزدیک بودن یک حمله هوایی نیست.»
او تاکید کرد: «نباید چنین برداشتی کنید. این هشدار را صادر کردم چون معتقدم ونزوئلا دوست ما نیست.»
خبرگزاری رویترز گزارش داد که گروهی از مقامهای آمریکایی که این رسانه با آنها مصاحبه کرده است، از بسته شدن حریم هوایی ونزوئلا شگفتزده شدند. آنها به این خبرگزاری گفتند که از هرگونه عملیات نظامی برای اعمال بسته شدن حریم هوایی ونزوئلا بیاطلاع بودند.
واکنش هماهنگ دولت و مجلس ونزوئلا
دولت ونزوئلا، بلافاصله با انتشار بیانیهای اظهارات ترامپ را محکوم و آن را «تهدیدی استعمارگرانه» علیه حاکمیت این کشور و مغایر با حقوق بینالملل توصیف کرد.
از سوی دیگر، مجلس ملی ونزوئلا که قوای قانونگذاری این کشور به شمار میرود، یکشنبه نهم آذر اعلام کرد که یک کمیسیون ویژه برای تحقیق درباره «حملات مرگبار رییسجمهوری ایالات متحده به قایقهای مظنون به قاچاق مواد مخدر در سواحل ونزوئلا و در اقیانوس آرام شرقی» تشکیل خواهد داد.
خورخه رودریگز، رییس مجلس ملی ونزوئلا با حضور در تلویزیون دولتی این کشور گفت که این تحقیق به گزارشی که روز جمعه در روزنامه واشنگتنپست منتشر شده بود رسیدگی خواهد کرد.
در این گزارش آمده بود که پیت هگست، وزیر جنگ آمریکا، دستور داده بود همه افراد حاضر در یکی از قایقها در جریان حملهای در ماه سپتامبر کشته شوند. همچنین طبق این گزارش، حمله دومی نیز برای کشتن دو بازمانده انجام شد.
ترامپ همچنین در گفتوگوی عصر یکشنبه نهم آذر با خبرنگاران ابراز اطمینان کرد که هگست دستور انجام حمله دوم به قایق مظنون به قاچاق مواد مخدر را صادر نکرده است.
او گفت: «هگست به من گفت چنین چیزی نگفته و من صد در صد حرفش را باور میکنم.» سپس تاکید کرد: «اگر حمله دومی انجام شده باشد، من آن را تایید نمیکنم.»
کمیته نیروهای نظامی در هر دو مجلس سنا و نمایندگان ایالات متحده که هر دو تحت کنترل جمهوریخواهان هستند، اعلام کردند که بهطور جدی بر این حمله نظارت خواهند کرد. این حمله که به حمله دوضربهای شهرت یافته ، نگرانیهایی درباره احتمال نقض قوانین جنگ از سوی آمریکا ایجاد کرده است.
ایالات متحده طی ماههای گذشته کارزاری نظامی را علیه قایقهای مظنون به قاچاق مواد مخدر در منطقه پیش برده است. مادورو و دولت او هرگونه دخالت در جرایم مرتبط با مواد مخدر را رد کردهاند. آنها آمریکا را متهم میکنند که به دلیل تمایل به کنترل ذخایر عظیم نفتی ونزوئلا، به دنبال تغییر رژیم در ونزوئلا است.
مادورو که از سال ۲۰۱۳ در قدرت است، ادعا کرده که ترامپ بهدنبال سرنگونی اوست و مردم و ارتش ونزوئلا در برابر هرگونه تلاش برای این کار مقاومت خواهند کرد.
ترامپ چند روز پیش از خبر بسته شدن حریم هوایی ونزوئلا خطاب به نیروهای نظامی ایالات متحده گفته بود که آمریکا «خیلی زود» عملیات زمینی برای متوقف کردن قاچاقچیان مواد مخدر ونزوئلایی آغاز خواهد کرد.
اکنون بزرگترین ناو جنگی آمریکا، «یواساس جرالد فورد»، همراه با یک یگان اعزامی تفنگداران دریایی، با توان انجام عملیات تهاجم دریایی و زمینی در سواحل نزدیک به ونزوئلا مستقر شدهاند.
افیخای ادرعی، سخنگوی ارتش اسرائیل، یکشنبه نهم آذر با انتشار ویدیوهایی در شبکه ایکس خبر داد در ۴۰ روز گذشته، نیروهای ارتش تلاشهایشان را در شرق رفح برای نابودی مسیرهای زیرزمینی و از بین بردن افراد مسلح باقیمانده در اين تونلها تشديد كردهاند.
به گفته او، در یک هفته گذشته دستکم ۴۰ فرد مسلح داخل مسیرهای تونلها در اين منطقه كشته و دهها دهانه تونل و زيرساختهای تروريستی روی زمين و زير زمين نابود شده است.
افیخای ادرعی اضافه کرد نيروهای ارتش در فرماندهی جنوب، طبق توافق برای «از بین بردن تهدیدها» در منطقه باقی میمانند.
تایمز اسرائیل نیز به نقل از رسانههای وابسته به حماس گزارش داد عبدالله حمد، فرزند غازی حمد، از فرماندهان ارشد این گروه، نهم آذر در رفح بهدست ارتش اسرائیل کشته شده است.
بر اساس این گزارش، عبدالله حمد و تعدادی از نیروهای حماس هنگام تلاش برای فرار از یک تونل در شرق رفح از سوی ارتش اسرائیل با پشتیبانی نیروی هوایی این کشور هدف قرار گرفتند.
ارتش اسرائیل پیشتر در ۳۰ آبان نیز با انتشار بیانیهای اعلام کرده بود شش عضو حماس پس از خروج از تونلهای زیرزمینی در منطقه رفح در جنوب نوار غزه هدف قرار گرفتند و کشته شدند.
رسانههای اسرائیلی ۱۱ آبان گزارش دادند حماس از طریق میانجیها خواستار خروج امن اعضای خود از تونلهای زیرزمینی منطقه رفح شده است.
در همان زمان، بزالل اسموتریچ، وزیر دارایی اسرائیل، تاکید کرد خروج نیروهای حماس از تونلهای منطقه از راههای مسالمتآمیز ممکن نخواهد بود.
اسرائيل و حماس پیشتر با اجرای مرحله نخست طرح آتشبس ۲۰ مادهای دونالد ترامپ، رییسجمهوری آمریکا، موافقت کردند، اما سرنوشت مراحل بعدی آن همچنان در هالهای از ابهام قرار دارد.
طبق برآورد منابع نظامی اسرائیلی، هنوز دهها عضو حماس در تونلهای منطقه رفح، در بخش اسرائیلی «خط زرد»، پنهان شدهاند.
آمریکا در هفتههای گذشته از اسرائیل خواسته بود به این افراد اجازه دهد به مناطق تحت کنترل حماس در داخل غزه بازگردند.
خط زرد مرز عملیاتی تعیینشده از سوی ارتش اسرائیل است که از شمال غزه تا شرق رفح امتداد دارد. این خط محدوده مناطق تحت کنترل اسرائیل را مشخص میکند و عبور غیرنظامیان فلسطینی از آن ممنوع است.
بر اساس گزارشها، مارکو روبیو، وزیر امور خارجه آمریکا، استیو ویتکاف، فرستاده ویژه دولت دونالد ترامپ، و جرد کوشنر، داماد رییسجمهوری آمریکا، یکشنبه نهم آذر با هیات اوکراینی دیدار کردند.
این نشست پیش از مذاکراتی انجام شد که قرار است طی روزهای آینده بین آمریکا و ولادیمیر پوتین، رییسجمهوری روسیه، در مسکو برگزار شود.
رستم عمروف، دبیر شورای امنیت ملی و دفاع اوکراین، با انتشار عکسی از این دیدار در شبکه اجتماعی ایکس، آن را متمرکز بر «گامهایی برای دستیابی به صلح عادلانه» توصیف کرد.
معاون وزير امور خارجه اوكراين نیز اعلام كرد گفتوگوهای صلح با آمريكا «شروعی خوب» داشته و فضای مذاكرات «گرم و مناسب برای پیشرفت» بوده است.
این مذاکرات بر جزییات چارچوب پیشنویس پایان جنگ متمرکز خواهد بود. بیش از سه سال از آغاز تهاجم تمامعیار روسیه به اوکراین در سال ۲۰۲۲ میگذرد.
ایالات متحده پس از انتقادهای کییف و اروپا که پیشنویس اولیه را بیش از حد به نفع روسیه میدانستند، نسخه اولیه را تعدیل کرده، اما محتوای طرح تازه هنوز مشخص نیست.
انتظار میرود ویتکاف هفته آینده به مسکو سفر کند.
اظهار امیدواری آمریکا برای پیشرفت در مذاکرات
مارکو روبیو، وزیر امور خارجه آمریکا، نهم آذر گفت انتظار دارد در گفتوگوهای مربوط به اوکراین پیشرفت بیشتری حاصل شود.
او افزود: «هدف ما مشخص کردن مسیری است که حاکمیت اوکراین را تضمین کند.»
طرح اولیه ۲۸ مادهای آمریکا و روسیه که ماه گذشته از سوی کیریل دیمیتریف، فرستاده ویژه پوتین، و ویتکاف تدوین شده بود، از اوکراین میخواست از شهرهای تحت کنترل خود در منطقه دونباس عقبنشینی کند، اندازه ارتش خود را محدود سازد و به ناتو نپیوندد.
پیشنهاد اولیه واشینگتن که بدون مشارکت متحدان اروپایی اوکراین تهیه شده بود، مستلزم خروج کییف از منطقه دونتسک در شرق و شناسایی عملی آن، کریمه و لوهانسک بهعنوان خاک روسیه از سوی آمریکا بود.
در مذاکراتی که طی روزهای اخیر در سوئیس به رهبری روبیو و مذاکرهکنندگان اوکراینی انجام گرفت، این طرح بهطور اساسی بازبینی شد.
ولودیمیر زلنسکی، رییسجمهوری اوکراین، نهم آذر با اشاره به گفتوگوی خود با دبیرکل ناتو گفت ممکن است در روزهای آینده اتفاقات زیادی رخ دهد.
او پیشتر هم گفته بود انتظار دارد نتایج دیدارهای اخیر با آمریکا در ژنو «نهایی شود».
آندری یرماک، رییس دفتر زلنسکی، مذاکرهکننده ارشد گفتوگوها با آمریکا بود. او هفت آذر در جریان بررسی پرونده فساد دولتی در اوکراین، از مقام خود کنارهگیری کرد.
زلنسکی گفته هیات اوکراینی در فلوریدا شامل آندری هناتوف، رییس نیروهای مسلح اوکراین، آندری سیبیها، وزیر اموخارجه، و رستم عمروف است.
اوکراین در شرایطی که زلنسکی با دشواریهای فزاینده روبهروست، تحت فشار شدید واشینگتن برای موافقت با طرح صلح قرار دارد.
روسیه در خط مقدم پیشرویهای تدریجی دارد و شهرهای اوکراین در نتیجه حملات پیدرپی به شبکه برق این کشور، هر روز ساعتها خاموشی را تحمل میکنند.
از هشت آذر تاکنون دستکم شش نفر در سراسر اوکراین با حملات پهپادی روسیه کشته و دهها نفر زخمی شدهاند.
تاکید اروپا بر حمایت از اوکراین
کییف و شرکای اروپاییاش میگویند خط مقدم کنونی باید نقطه آغاز بحثهای سرزمینی باشد.
آنها تاکید دارند کییف باید خود درباره پیوستن به اتحادیه اروپا و ناتو تصمیم بگیرد؛ موضوعی که کرملین در تلاش برای وتو یا تحمیل شروط بر آن است.
والری زالوژنی، سفیر اوکراین در بریتانیا و فرمانده پیشین کل نیروهای مسلح که از او بهعنوان یکی از چهرههای احتمالی ریاستجمهوری آینده یاد میشود، گفت: «ما در وضعیتی بهشدت دشوار قرار داریم؛ یک صلح شتابزده تنها به شکست ویرانگر و از دست رفتن استقلال منجر خواهد شد.»
او افزود «تضمینهای امنیتی موثر» بخشی ضروری از هر چارچوبی است.
ژان-نوئل بارو، وزیر امور خارجه فرانسه، نیز در مصاحبهای گفت: «صلح در دسترس است، اگر پوتین از توهم بازسازی امپراتوری شوروی با تسلط بر اوکراین دست بردارد.»
بارو گفت پوتین باید آتشبس را بپذیرد، یا قبول کند که روسیه با تحریمهای تازهای روبهرو خواهد شد که اقتصادش را فرسوده میکند.
در راستای این حمایتها، امانوئل مکرون، رییسجمهوری فرانسه، قرار است دوشنبه دهم آذر با زلنسکی در پاریس دیدار کند.
