یک کارگر بندر رجایی به ایران اینترنشنال: بیش از ۳۰۰ نفر در انفجار کشته شدند

خبرگزاری آسوشیتدپرس در گزارشی به انفجار مرگباری که روز شنبه بندر رجایی در نزدیکی بندرعباس را لرزاند، پرداخت و نقش سپاه پاسداران و به‌ویژه بنیاد مستضعفان را که زیر نظر رهبر جمهوری اسلامی است، بررسی کرده است.

این انفجار براساس آمار رسمی تا کنون به کشته شدن دست‌کم ۷۰ نفر و زخمی شدن بیش از ۱۰۰۰ نفر منجر شده است.

آسوشیتدپرس نوشته است گزارش‌های محلی حاکی از آن است که کانون این حادثه، در تاسیساتی قرار داشته که در نهایت تحت مالکیت بنیاد مستضعفان بوده است؛ نهادی که زیر نظر مستقیم دفتر علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، فعالیت می‌کند.

وزارت خزانه‌داری ایالات متحده، بنیاد مستضعفان را به‌دلیل نقش آن در «غنی‌سازی دفتر رهبری، پاداش دادن به متحدان سیاسی خامنه‌ای و آزار مخالفان رژیم» تحریم کرده است.

متن کامل این گزارش را اینجا بخوانید.

آندره‌ سلا، استاد شیمی در کالج دانشگاهی لندن، درباره انفجارها در بندرعباس به آسوشیتد پرس گفت: «معلوم است که ایران برای تامین برنامه تسلیحاتی‌اش، انواع فرارها از تحریم و اقدامات مشابه انجام داده است.»

به گفته او، «نکته شگفت‌انگیز این است که چنین محموله‌ای — با توجه به اینکه ماده‌ای بسیار پرانرژی است — درست وسط منطقه انبار بندر نگهداری می‌شده است.»

او افزود: «این به‌نظرم کاملا دیوانگی است.»

متن کامل این گزارش را اینجا بخوانید.

شیرین عبادی فعال حقوق بشر و برنده جایزه نوبل صلح در پیامی به مناسبت روز جهانی کارگر، به انفجار بندر رجایی اشاره کرد و نوشت: «بیش از پنج روز از انفجار فاجعه‌بار در بندرعباس گذشته، اما هنوز بیش از ۲۰ تن از قربانیان شناسایی نشده‌اند.»

او افزود: «ده‌ها خانواده در بلاتکلیفی و غم، این حقیقت تلخ را فریاد می‌زنند: کارگران، نخستین قربانیان سیاست‌های ضدانسانی حاکمان‌اند.»

عبادی تاکید کرد: «با این حال، همین کارگران در سال‌ها و دهه‌های گذشته بارها نشان داده‌اند که می‌توانند علیه استبداد بایستند و برای احقاق حقوق‌شان سازمان‌یابی کنند. از سندیکای اتوبوسرانی تهران گرفته تا نیشکر هفت‌تپه، از هپکو تا فولاد اصفهان و صنایع نفت و گاز، صدای اتحادشان هنوز در حافظه جنبش‌های اجتماعی زنده است.»

این فعال حقوق بشر اضافه کرد: «اکنون و در آستانه ۱۱ اردیبهشت، روز معلم، و روز جهانی کارگر، که اتحادیه‌های معلمان برای برگزاری تجمع فراخوان داده‌اند، فرصت دیگری‌ست برای یادآوری این حقیقت: اتحاد و همبستگی معلمان، کارگران، بازنشستگان و دانشجویان، کلید تغییر است.»

انفجار بندرعباس را نمی‌توان صرفا یک حادثه‌ صنعتی دانست. این رویداد، بحرانی عمیق‌تر از ابعاد انسانی و اقتصادی دارد؛ بحرانی که ضعف‌های ساختاری جمهوری اسلامی در مدیریت، پاسخگویی، شفافیت و تامین امنیت شهروندان را عیان کرده است.

در ششم اردیبهشت ۱۴۰۴، انفجاری مهیب بندر رجایی بندرعباس، مهم‌ترین بندر تجاری ایران، را به لرزه درآورد. طبق اعلام منابع رسمی، این حادثه ده‌ها کشته و بیش از هزار و ۲۰۰ زخمی برجای گذاشت و جریان سالانه بیش از ۸۰ میلیون تُن تجارت کشور را به‌شدت مختل کرد.

بررسی‌های اولیه نشان داد انفجار احتمالا از کانتینرهای حامل مواد شیمیایی خطرناک، از جمله سدیم پرکلرات، آغاز شده است؛ ماده‌ای که در صنایع موشکی نیز کاربرد دارد.

اهمیت حادثه تنها در ابعاد انسانی و اقتصادی آن خلاصه نمی‌شود. این انفجار درست زمانی روی داد که دولت جمهوری اسلامی به ریاست مسعود پزشکیان، درگیر مذاکرات حساس هسته‌ای با ایالات متحده در عمان بود.

همزمانی این فاجعه با مذاکرات، حساسیت‌ها را دوچندان کرد و فضای رسانه‌ای را پر از گمانه‌زنی درباره علل احتمالی انفجار ساخت.

متن کامل تحلیل نعیمه دوستدار را اینجا بخوانید

حسن عابدینی، معاون سیاسی سازمان صداوسیما، درباره پوشش خبری این سازمان از حادثه انفجار در بندر رجایی گفت: «با توجه به تصاویری که منتشر کردیم همه متوجه شدند که آن چیزی که رسانه‌های بیگانه مطرح می‌کردند با واقعیت میدان حادثه بسیار فاصله داشت.»

او افزود: «در بحث روایت، بیشترین میزان اطلاعات و مرکز گردآوری اطلاعات، مدیریت بحران و شخص وزیر کشور است و ما در تمامی بخش‌ها از آن‌ها استفاده کردیم.»

معاون سیاسی صداوسیما اضافه کرد: «همه چیز را به صورت زنده پخش کردیم و دوربین زنده در کانون بحران قرار دادیم، مثل پخش زنده مسابقه فوتبال که مردم خودشان قضاوت می‌کنند. الان هیچ خبری را نمی‌شود پنهان کرد.»

حسن عابدینی همچنین گفت: «نمی‌توانیم خبری را بدهیم و بعد از نیم ساعت بگوییم ببخشید اشتباه بود. استنباط همه این است که صداوسیما خبر را حتما راستی‌آزمایی می‌کند. راه‌های مقابله با شبکه‌های فارسی‌زبان که به غلط موضوعات را روایت می‌کنند این است که واقعیت‌ها را دقیق در اختیار افکار عمومی قرار دهیم.»

چند روز پس از انفجار مهیب در بندرعباس، ایران اینترنشنال به تصاویر ماهواره‌ای اختصاصی از بندر رجایی دست یافته که بامداد دوشنبه ثبت شده است.

این عکس‌ها از گستردگی و ابعاد خرابی‌ها از جمله تخریب کانتینرها و سیلوهای آسیب دیده گزارش می‌دهند.

مریم دهکردی، روزنامه‌نگار و عضو تحریریه ایران وایر، به ایران اینترنشنال گفت که همچنان امدادگران امکان نزدیک شدن به محوطه سینا را ندارند.

او تاکید کرد که به دلیل شمار زیاد کارگران روزمرد و نبود اوراق هویتی، هنوز آمار دقیقی از میزان تلفات انسانی نمی‌توان ارائه کرد.

‌فرشاد مقیمی، معاون وزارت صمت و رییس هیات عامل سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران اعلام کرد که نمایندگی‌های ایران‌خودرو و سایپا در هرمزگان برای مالکان خودروهای آسیب‌دیده در انفجار بندر رجایی «تسهیلات ویژه» در نظر گرفته‌اند.

به گفته او، تنها خدمتی که به‌صورت مشخص رایگان اعلام شده، حمل خودروهای حادثه‌دیده به نمایندگی‌ها است. مقیمی درباره سایر خدمات از جمله تعمیر، صاف‌کاری، نقاشی و تعویض قطعات، گفت که «تمهیدات مناسب و قابل توجهی» در نظر گرفتند.

سازمان ایدرو که زیر نظر وزارت صنعت، معدن و تجارت در دولت مسعود پزشکیان فعالیت می‌کند، جزئیات بیشتری از نحوه ارائه این تسهیلات منتشر نکرده است.

ایران‌اینترنشنال دریافته شرکت سینا، متعلق به بنیاد مستضعفان، سال‌هاست مواد خطرناک مورد استفاده در موشک‌ را در پوشش مواد غذایی جابه‌جا می‌کند.

بر اساس این گزارش، شرکت سینا در ازای این فعالیت، امتیاز ۵۷ درصد عملیات کانتیتری کل ایران را دریافت کرده است.

انفجار مرگبار اخیر در بندر رجایی در محوطه اختصاصی این شرکت رخ داد.

مجبتا پورمحسن درباره فعالیت‌های این شرکت گزارش می‌دهد.

مهتاب قلی‌زاده، روزنامه‌نگار اقتصادی، در مصاحبه با ایران‌اینترنشنال گفت انفجار مرگبار بندرعباس، بحران ساختاری در بندر رجایی را آشکار کرد.

قلی‌زاده افزود آنچه خسارت را در این حادثه چند برابر کرد، «حبس طولانی‌مدت کالاها در گمرک بود» که خود از سیاست‌های ناکارآمد ارزی و گمرکی جمهوری اسلامی حکایت دارد.

این روزنامه‌نگار با اشاره به وابستگی شدید تجارت کشور به بندر رجایی، این موضوع را قابل تامل دانست و گفت این سیاست «غیربهینه و بسیار پرریسک» است و «ساختار تاب‌آوری زنجیره تولید را در برابر شوک‌های ناگهانی به‌شدت کاهش می‎‌دهد».