مذاکرات هسته‌ای

شورای سردبیری واشینگتن‌پست در تحلیلی تازه نوشت سرنوشت تنش‌ها و مسیر دیپلماسی میان حکومت ایران و آمریکا به این سؤال کلیدی وابسته است که برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی پس از بمباران اخیر آمریکا چه وضعیتی دارد: نابود شده، تضعیف شده یا عملاً دست‌نخورده باقی مانده است.

مارکو روبیو، وزیر خارجه ایالات متحده و شهباز شریف، نخست‌وزیر پاکستان، در یک تماس تلفنی درباره ضرورت تلاش مشترک برای رسیدن به «صلحی پایدار» میان اسرائیل و حکومت ایران گفت‌وگو کردند.

چند مقام پیشین اطلاعاتی آمریکا گزارش سازمان اطلاعات دفاعی درباره آسیب «محدود» به تاسیسات هسته‌ای ایران را رد کرده و آن را متکی بر «داده‌های گمراه‌کننده» و «بی‌ارزش» خواندند.

شبکه خبری سی‌ان‌ان، پنجشنبه در گزارشی اختصاصی نوشت که واشینگتن در تلاش برای احیای مذاکرات با تهران، طرحی شامل کاهش تحریم‌ها، آزادسازی میلیاردها دلار و ساخت یک برنامه هسته‌ای غیرنظامی ارائه کرده است.

نمایندگان مجلس شورای اسلامی طرح قطع همکاری تهران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را به تصویب رساندند و با تایید شورای نگهبان، محمدباقر قالیباف، رییس مجلس، آن را ابلاغ کرد. این اقدام برای عدم همکاری با آژانس، در سطح بین‌المللی واکنش‌ها و مخالفت‌هایی را به دنبال داشته است.

مجلس شورای اسلامی چهارشنبه با اکثریت قاطع به طرحی رأی داد که همکاری حکومت ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (IAEA) را متوقف می‌کند. این تصمیم کمتر از یک روز پس از آغاز آتش‌بسی شکننده با اسرائیل، در پی ۱۲ روز جنگ خونین، اتخاذ شد.

رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، گفت اولویت اصلی بازرسان او بازگشت به تاسیسات هسته‌ای ایران برای ارزیابی تاثیر حملات نظامی اخیر بر برنامه اتمی این کشور است.

دونالد ترامپ، رییس‌جمهوری آمریکا، در بحبوحه تنش‌های خاورمیانه و حملات هوایی به ایران، سیاست خارجی خود را در یکی از بزرگ‌ترین آزمون‌های دوران ریاست‌جمهوری‌اش قرار داده است؛ آن هم در شرایطی که منتقدان می‌گویند هنوز دکترین سیاست خارجی این دولت تعریف نشده است.

رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، سه‌شنبه ۲۴ ژوئن (سوم تیر) با استقبال از اطلاعیه‌های جدید درباره وضعیت ایران، خواستار ازسرگیری فوری همکاری‌های نظارتی این نهاد با تهران شد.

آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل، از خطر تشدید درگیری‌های نظامی بین حکومت ایران و اسرائیل ابراز نگرانی کرد و هشدار داد تا از «احتمال تشدید درگیری» جلوگیری شود.

زمانی که دونالد ترامپ، آخر هفته گذشته بمب‌افکن‌های آمریکایی را برای حمله به تأسیسات هسته‌ای در ایران اعزام کرد، بر این باور بود که می‌تواند به متحدش، اسرائیل، در تضعیف برنامه هسته‌ای تهران کمک کند و هم‌زمان به وعده دیرینه‌اش برای پرهیز از درگیر شدن در جنگی بلندمدت پایبند بماند.

بامداد دوشنبه، موشک‌هایی از ایران، شهر تل‌آویو و بندر حیفا را هدف قرار دادند که باعث کشته شدن دست‌کم هشت نفر و برجا ماندن ویرانی‌هایی در مناطق مسکونی شد. این حملات واکنش تند وزیر دفاع اسرائیل را به همراه داشت و او هشدار داد ساکنان تهران ناچار می‌شوند خانه‌های خود را ترک کنند.

به دنبال حملات اسرائیل به ایران، برخی کارشناسان بر این باورند که تاسیسات غنی‌سازی زیرزمینی نطنز و فردو آسیب قابل توجهی ندیده‌اند. اکنون درگیری‌های نظامی میان اسرائیل و جمهوری اسلامی وارد مرحله جدیدی شده و کارشناسان بین‌المللی درباره تسریع احتمالی برنامه اتمی ایران هشدار می‌دهند.

حملات اسرائیل، زیرساخت‌های رهبری نظامی جمهوری اسلامی را هدف قرار داد و تهران را به موقعیتی تضعیف‌شده با گزینه‌های معدود برای تلافی کشاند. گزینه‌هایی که از جمله شامل جنگی تمام‌عیار می‌شود که حکومت ایران نه توان آن را دارد و نه احتمال پیروزی در آن وجود دارد.

دونالد ترامپ، رییس‌جمهوری آمریکا، حملات اخیر اسرائیل به ایران را «عالی» خواند و اعلام کرد اقدامات بیشتری علیه جمهوری اسلامی در راه خواهد بود.

یک مقام ارشد امنیتی اسرائیل به ایران‌اینترنشنال گفت که تهران یا باید توافق هسته‌ای را امضا کند، یا با حملات بیشتری روبه‌رو خواهد شد که می‌تواند به فروپاشی حکومت جمهوری اسلامی منجر شود.

دونالد ترامپ، رییس‌جمهوری ایالات متحده، در پیامی تازه بر تعهد دولت خود به راه‌حل دیپلماتیک در قبال بحران هسته‌ای جمهوری اسلامی تاکید کرد. آکسیوس نیز گزارش داده که ترامپ به اسرائیل گفته در حمله به تاسیسات اتمی ایران به‌طور مستقیم مشارکت نخواهد کرد.

دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی، با ارسال نامه‌ای به رسانه‌های داخل ایران از آنان خواسته است با توجه به تصویب قطعنامه شورای حکام علیه برنامه‌ هسته‌ای جمهوری اسلامی، نسبت به آرام کردن جامعه و توجیه سیاست‌های هسته‌ای حکومت اقدام کنند و تنها مواضع رسمی ایران در این باره را منتشر کنند.