مدیر پروژه حفاظت از یوزپلنگ آسیایی: از وضعیت یوزها در برخی مناطق کشور خبر نداریم

باقر نظامی بلوچی، مدیر پروژه حفاظت از یوزپلنگ آسیایی با هشدار درباره مغفول ماندن برخی زیستگاه‌های کشور از جمله زیستگاه‌های خراسان جنوبی، خراسان شمالی، کرمان و یزد، گفت هیچ اطلاعاتی از وضعیت یوزها در این مناطق وجود ندارد. او اضافه کرد که در کشور کمتر از ۲۰ یوز باقی مانده است.

نظامی بلوچی، دوشنبه هشتم اردیبهشت در گفت‌وگو با خبرگزاری ایلنا در خصوص تهدید انقراض یوزها در ایران و برنامه‌های صورت گرفته برای حفاظت از یوز ایرانی گفت: «در کشور ما کمتر از ۲۰ یوز وجود دارد و با یک گونه بسیار پیچیده مواجه هستیم.»

مدیر پروژه حفاظت از یوزپلنگ آسیایی در ادامه گفت که در نزدیک به یک دهه اخیر، تنها نزدیک ۲۰ درصد توله‌هایی که از حدود سال ۱۳۹۵ تاکنون متولد شده‌اند، باقی مانده‌اند.

او از زیستگاه‌های نایبندان در خراسان جنوبی، راور در کرمدشت کرمان، میاندشت در خراسان شمالی و زیستگاه‌های استان یزد، به عنوان زیستگاه‌های مغفول مانده‌ کشور نام برد و گفت: «از دنیا خیلی عقب هستیم. وقتی ندانیم یک یوز کجا می‌رود، چگونه می‌توانیم زیستگاه را اولویت‌بندی و حفاظت کنیم؟»

پیش از این و در اسفند ۱۴۰۳، شینا انصاری، رییس سازمان حفاظت محیط زیست، خبر داد که تنها ١٧ یوزپلنگ آسیایی در دنیا باقی مانده که آن‌ها هم در ایران زیست می‌کنند.

حمید ظهرابی، معاون سازمان حفاظت محیط زیست نیز ۱۵ آذر ۱۴۰۳، در گفت‌وگو با خبرگزاری ایسنا با استناد به آخرین آمار به دست آمده، از شناسایی هفت یوز بالغ و ۱۰ توله‌یوز در کشور خبر داد.

نظامی بلوچی در بخش دیگری از گفت‌وگوی خود با ایلنا در خصوص کمبود محیط‌بان در زیستگاه‌های اصلی یوز گفت: «در حال حاضر سه هزار و ۵۰۰ محیط‌بان در ۱۷ میلیون هکتار زیستگاه در کشور داریم که حدود شش میلیون هکتار آن زیستگاه‌های اصلی یوز هستند. اگر نسبت سه هزار و ۵۰۰ محیط‌بان را در نظر بگیریم، باید هزار و ۵۰۰ نفر محیط‌بان داشته باشیم، در حالی که اکنون کمتر از ۱۰۰ نفر محیط‌بان در این شش میلیون هکتار داریم.»

او با اشاره به تدوین برنامه حفاظت از یوز برای پنج سال آینده، گفت این اقدامات هم حفاظت زیستگاه یوز و هم موضوع تکثیر در اسارت را در بر می‌گیرد.

پیش از آن و در آذر ۱۴۰۲، حسن اکبری، معاون پیشین سازمان حفاظت محیط زیست اعلام کرد برای نجات یوز از پرتگاه انقراض، بیشتر از چهار تا پنج سال فرصت نیست.

گونه یوز دارای دو زیرگونه آسیایی و آفریقایی اصلی است و وضعیت زیرگونه آسیایی به‌قدری وخیم است که در حال حاضر در کشورهای همسایه ایران به‌طور کلی منقرض شده است.

حیات یوزپلنگ آسیایی در ایران نیز به بخش‌هایی از استان‌های یزد، خراسان جنوبی، کرمان و سمنان محدود شده و نام آن در لیست سرخ «اتحادیه بین‌المللی حفاظت از طبیعت» قرار گرفته است.

تخریب زیستگاه، خشکسالی و تصادف جاده‌ای، برخی از مهم‌ترین عوامل موثر بر انقراض گونه‌هایی مانند یوزپلنگ هستند.

نگرانی از انقراض یوزپلنگ ایرانی در حالی افزایش یافته که در سال‌های گذشته گروهی از فعالان محیط زیست ایران با اتهام‌های امنیتی، بازداشت، محاکمه و بعضا با احکام طولانی، زندانی شده‌اند.