گروهی بانفوذ از تندروهای جمهوری‌خواه در آمریکا، کارزار لابی‌گری پشت‌پرده‌ای را آغاز کرده‌اند تا دونالد ترامپ، رییس‌جمهوری آمریکا را از ادامه تلاش برای دست‌یابی به توافق هسته‌ای با جمهوری اسلامی منصرف کنند و او در عوض، مجوز حمله اسرائیل به تهران را صادر کند.
مایک هاکبی، سفیر آمریکا در اسرائیل، سه‌شنبه ۲۰ خرداد در گفتوگویی یک برنامه پادکست، با ابراز امیدواری برای حل دیپلماتیک مسئله هسته‌ای ایران، گفت: «هیچ چیز برایم خوشحالکنندهتر از این نیست و فکر میکنم رییس‌جمهور ترامپ هم به دنبال همین است، چون او واقعا رییس‌جمهوری صلحطلب است.»
هاکبی با تاکید بر این که «رییس‌جمهوری آمریکا هیچگاه حرفهایش را پنهان نکرده»، گفت: «ترامپ اعلام کرده ایران نباید غنیسازی کند، نباید سانتریفیوژ داشته باشد و باید کل برنامه هستهایاش را متوقف کند و اگر این شرایط فراهم نشود، توافقی هم در کار نخواهد بود.»
به گفته هاکبی، ترامپ آدمی نیست که تا ابد صبر کند و زمانی میرسد که بگوید: «دیگر کافی است.»
ترامپ ۱۴ خرداد در تماس تلفنی با ولادیمیر پوتین، رییس‌جمهوری روسیه، تاکید کرد جمهوری اسلامی برای دادن پاسخ به پیشنهاد آمریکا تعلل کرده و زمان تهران برای رسیدن به تصمیم، در حال پایان یافتن است.
او جمهوری اسلامی را حامی اصلی گروههایی چون حماس، حزبالله و حوثیها معرفی کرد و گفت تهران نقشی کلیدی در تجهیز، حمایت مالی و جهتدهی ایدئولوژیک به آن‌ها ایفا می‌کند.
مارک روته، دبیرکل پیمان نظامی آتلانتیک شمالی (ناتو)، ۱۹ خرداد در اظهاراتی مشابه و در پاسخ به سوالی درباره نقش روسیه و چین در تجهیز حوثیهای یمن، گفت که «بزرگترین نگرانی ناتو»، ایران است و تاکید کرد جمهوری اسلامی با هدف دریافت پول و امتیازات، از طریق نیروهای نیابتی خود به تنش در خاورمیانه دامن میزند.
دبیرکل ناتو اشاره مستقیمی به نقش چین یا روسیه در تجهیز حوثیها نکرد اما تاکید کرد که ترکیب این چهار بازیگر (ایران، چین، روسیه و کره شمالی)، محور اصلی تهدیدهای استراتژیک برای ناتو و ثبات جهانی است.
جمهوری اسلامی فرهنگ ایرانی را نابود کرد
هاکبی با تاکید بر این که اصرار تهران بر ادامه غنیسازی، رسیدن به توافق را سختتر می‌کند، گفت: «شاید آن‌ها به این نتیجه برسند که برای حفظ رژیمشان این بهترین گزینه است.»
سفیر آمریکا در اسرائیل در توصیف «آیتاللهها در جمهوری اسلامی»، گفت: «در تهران، آن‌ها یک انقلاب راه انداختند و یک فرهنگ بینظیر ایرانی را نابود کردند. فرهنگی زیبا، پیچیده و هنری که از زیباترینها در جهان بود.»
او با اشاره به این که «مردم آنجا مدرن، تحصیلکرده و پیشرو در پزشکی، حقوق، باستانشناسی و هنر بودند»، گفت: «ایران چیزی خارقالعاده شده بود که از دست رفت.»
به گفته هاکبی، ترامپ ترجیح می‌دهد «آن‌ها را از نظر مالی نابود کند» تا اینکه با حمله نظامی آن‌ها را بمباران کند: «نگاه او همین است. بهتر است آن‌ها را با اقتصاد خرد کنیم تا با جنگ».
هاکبی با اشاره به مخالفت برخی چهرههای جریان «اول آمریکا» در حزب جمهوری‌خواه با فشار بر ایران گفت: «در دورهای پیش از جنگ جهانی دوم هم بسیاری در آمریکا معتقد بودند که دخالت در اروپا ضرورتی ندارد اما سقوط تمدن غرب، مسئلهای بود که سرانجام به خاک آمریکا هم رسید.»
او گفت که ایالات متحده فقط از بریتانیا یا فرانسه محافظت نمیکند، بلکه: «ما از بنیانهای تمدنی که فرهنگ ما بر آن بنا شده حفاظت می‌کنیم.»
روزنامه تایمز اسرائیل سه‌شنبه ۲۰ خرداد در گزارشی به نقل از بن‌گویر، وزیر امنیت داخلی اسرائیل، در واکنش به تحریم‌های تازه بریتانیا علیه او و اسموتریچ، نوشت: «برای "بیانیه سفید" احترامی قائل نیستم.»
«بیانیه سفید» به سندی رسمی و سیاسی از سوی دولت بریتانیا در سال ۱۹۳۹ اشاره دارد که مهاجرت یهودیان به فلسطین تحت قیمومت بریتانیا را محدود کرد. در این سند، مهاجرت یهودیان به ۷۵ هزار نفر در طول پنج سال محدود و خرید زمین از سوی یهودیان نیز به‌شدت کنترل شد.
این تصمیم که در بحبوحه افزایش تهدید نازی‌ها علیه یهودیان اروپا گرفته شد، خشم جامعه یهودی را به همراه داشت.
بن‌گویر افزود: «ما از فرعون هم جان سالم به در بردیم، از کی‌یر استارمر [نخست‌وزیر بریتانیا] هم عبور خواهیم کرد. بدون ترس و تهدید به کار برای اسرائیل و مردم اسرائیل ادامه می‌دهم.»
هم‌زمان، اسموتریچ در مراسم افتتاح یک شهرک جدید در نزدیکی الخلیل گفت: «زمان‌بندی نمی‌توانست بهتر از این باشد.»
او نیز تحریم‌های بریتانیا را «بیانیه سفید» خواند و تاکید کرد: «بریتانیا یک بار تلاش کرد ما را از اسکان در گهواره سرزمینمان باز دارد اما این‌بار اجازه نخواهیم داد. ما مصمم به ادامه ساخت‌وساز هستیم.»
گیدئون سعار، وزیر خارجه اسرائیل نیز در نشست خبری مشترک با مولامبو هایمبه، وزیر خارجه زامبیا، این اقدام بریتانیا را «شرم‌آور» خواند و گفت: «در این باره با نخست‌وزیر بنیامین نتانیاهو گفت‌وگو کردم. هفته آینده نشست ویژه‌ای در کابینه برگزار می‌کنیم تا پاسخ مناسب به این تصمیم غیرقابل قبول را بررسی کنیم.»
تحریم‌های بریتانیا هماهنگ با کانادا، استرالیا، نیوزیلند و نروژ
بریتانیا، استرالیا، کانادا، نیوزیلند و نروژ سه‌شنبه تحریم‌هایی شامل مسدودسازی دارایی‌ها و ممنوعیت سفر بن‌گویر و اسموتریچ، دو وزیر راست‌گرای اسرائیلی وضع کردند.
این کشورها اقدامات آن‌ها را «تحریک به خشونت و نقض جدی حقوق فلسطینی‌ها» خوانده‌اند.
در بیانیه مشترک وزیران خارجه این پنج کشور آمده است: «این دو وزیر اسرائیلی به تحریک خشونت افراطی و نقض جدی حقوق بشر فلسطینی‌ها اقدام کرده‌اند.»
در این بیانیه همچنین بر پایبندی این کشورها به راه‌حل دو‌کشوری تاکید شده و نسبت به خطراتی که خشونت شهرک‌نشینان و گسترش شهرک‌سازی‌ها برای ثبات بلندمدت منطقه ایجاد می‌کند، هشدار داده شده است.
دیوید لامی، وزیر خارجه بریتانیا، ششم خرداد اعلام کرد مذاکرات توافق تجارت آزاد با اسرائیل به حالت تعلیق درآمده و در کنار آن، برخی اقدامات تنبیهی از جمله تحریم برخی شهرک‌نشینان کرانه باختری اجرا خواهد شد.
لامی در سخنرانی خود در پارلمان بریتانیا گفت: «نتانیاهو قصد دارد مردم غزه را به گوشه جنوبی این منطقه براند و تنها بخش کوچکی از کمک‌های مورد نیاز را به آن‌ها برساند.»
او همچنین به سخنان اسموتریچ اشاره کرد و گفت: «حتی از پاک‌سازی غزه به دست نیروهای اسرائیلی صحبت شده است؛ از نابودی بازماندگان و از انتقال ساکنان فلسطینی به کشورهای ثالث.»
خوزه مانوئل آلبارس، وزیر خارجه اسپانیا نیز چهارم خرداد از جامعه بین‌المللی خواست برای پایان دادن به جنگ غزه، اسرائیل را هدف تحریم قرار دهد.
پولیتیکو سه‌شنبه ۲۰ خرداد گزارش داد که هم‌زمان، حامیان ترامپ در تلاش‌اند با این فشارها مقابله کرده و از مسیر دیپلماتیک استیو ویتکاف، فرستاده ویژه ترامپ در مذاکرات، حمایت کنند.
بر اساس این گزارش، مارک لوین، مجری محافظه‌کار برنامه‌های رادیویی، چهارشنبه گذشته در جریان یک ناهار خصوصی به ترامپ گفته است ایران تنها چند روز با ساخت بمب اتم فاصله دارد.
به گفته یک مقام اطلاعاتی و همچنین یکی از متحدان ترامپ، گفته‌های لوین با ارزیابی تیم اطلاعاتی خود ترامپ مغایرت دارد و نادرست است.
لوین از ترامپ خواسته است اجازه دهد دولت اسرائیل به سایت‌های هسته‌ای ایران حمله کند؛ اقدامی که ترامپ به بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، گفته بود می‌تواند به دیپلماسی ضربه بزند.
اسرائیل ۱۵ خرداد به آمریکا اطمینان داد تا زمانی که مذاکرات با تهران رسما به شکست منجر نشود، به مواضع جمهوری اسلامی حمله نظامی نخواهد کرد.
لوین مدتی است به‌طور علنی با ویتکاف که دوست قدیمی ترامپ است، وارد جنگ شده است.
در جبهه‌ای دیگر، وفاداران جنبش «ماگا» با دیده تردید به رسانه‌های روپرت مرداک، به‌ویژه روزنامه نیویورک پست نگاه می‌کنند، چرا که این رسانه‌ها با حمله به ویتکاف، در مقطعی او را «بلندگوی قطر» نامیده‌اند.
این اتهامات، برخی از اعضای حلقه نزدیک به ترامپ را به‌شدت خشمگین کرده، چرا که آن را تلاشی برای تضعیف مذاکرات می‌دانند.
در همین حال، به گفته یک فرد آگاه، مرداک در محافل خصوصی از تلاش‌های ویتکاف برای پیشبرد مذاکرات ابراز نارضایتی کرده است.
یکی از مقامات ارشد دولت آمریکا به پولیتیکو گفت: «آن‌ها سعی دارند رییس‌جمهوری را به گرفتن تصمیمی سوق دهند که خودش نمی‌خواهد.»
این مقام افزود: «کاملا مشخص است که یک لابی برای جنگ با ایران وجود دارد؛ در مقابلِ کسانی که بیشتر با دیدگاه رییس‌جمهور هم‌راستا هستند و می‌دانند که او کسی بوده که توانسته ایران را به پای میز مذاکره بکشاند.»
تنها چند ساعت پس از دیدار لوین با ترامپ، تاکر کارلسن، مجری سابق فاکس‌نیوز که از سوی فردی آگاه از محتوای این جلسه مطلع شده بود، در شبکه اجتماعی ایکس، لوین را متهم کرد که می‌خواهد ایالات متحده را به‌زور .
کارلسن نوشت: «هیچ اطلاعات موثق و معتبری وجود ندارد که نشان دهد ایران حتی به بمب نزدیک شده یا برنامهای برای ساخت آن دارد. هیچ.»
او ادامه داد: «پس چرا لوین دوباره درباره سلاحهای کشتار جمعی داد و فریاد راه انداخته؟ چون هدف واقعی چیز دیگری است: تغییر رژیم ... فرستادن جوانان آمریکایی به خاورمیانه برای سرنگونی یک حکومت دیگر.»
یکی از مشاوران باسابقه ترامپ گفته است: «لوین و مرداک دائم در گوش ترامپ هستند ولی من فکر میکنم این روش به ضررشان تمام می‌شود، چون ترامپ را میشناسم. او وقتی تصمیمی گرفت، اگر بعدا از زاویهای دیگر وارد شوید شاید تاثیر بگذارد، اما اگر مدام فشار بیاورید، او بیشتر لجباز می‌شود.»
کارولین لویت، سخنگوی مطبوعاتی کاخ سفید، به پولیتیکو گفت: «رییس‌جمهور همیشه آماده است تا نظرات طیف وسیعی از افراد را در هر موضوعی بشنود اما در نهایت تصمیمگیر نهایی خودش است.»
او افزود: «در خصوص ایران، رییس‌جمهور ترامپ نظر خودش را روشن بیان کرده: او مایل به مذاکره و دست‌یابی به توافق است، اما اگر ایران دست‌یابی به توافق را غیرممکن کند، ترامپ گزینه‌های دیگری هم روی میز دارد.»
ترامپ ۲۷ اردیبهشت گفته بود با جمهوری اسلامی یا با خشونت یا بدون خشونت، به یک راه‌حل دست خواهد یافت.
در صورتی که مذاکرات هسته‌ای شکست بخورد، احتمال اقدام نظامی آمریکا یا اسرائیل، یا هر دو علیه جمهوری اسلامی افزایش مییابد.
با این حال، آمریکا می‌تواند در گام نخست با تشدید فشارهای اقتصادی علیه حکومت ایران، تلاش کند تهران را به میز مذاکره بازگرداند. راهبردی که برخی از جمهوری‌خواهان هماکنون در جلسات خصوصی از آن حمایت می‌کنند.