گزارش یک رسانه ایتالیایی از ابعاد شبکه جاسوسی و تبلیغاتی جمهوری اسلامی در این کشور
سفارت جمهوری اسلامی در رم
وبسایت خبری لینکیستا گزارش داد جمهوری اسلامی شبکهای در سایه و پیچیده در ایتالیا به وجود آورده که از دیپلماسی فرهنگی، مراکز مذهبی، همکاریهای دانشگاهی، تبلیغات ایدئولوژیک و فعالیتهای دیجیتال برای کنترل مخالفان و تقویت نفوذ خود بهره میبرد.
ابوالقاسم سعیدی، دبیر انجمن صنفی شرکتهای حمل و نقل ریلی، از افزایش ۳۰ درصدی نرخ بلیت قطار از نیمه دوم تیرماه خبر داد.
سعیدی دوشنبه ۱۶ تیر در مصاحبه با خبرگزاری ایسنا گفت افزایش قیمت بلیت حمل و نقل عمومی ریلی و جادهای از ابتدای تیرماه به تصویب رسیده است.
او افزود در پی حملات اسرائیل، شرکتهای حمل و نقل «بهصورت داوطلبانه» تصمیم گرفتند افزایش نرخ بلیت را در آن مقطع زمانی به تعویق بیندازند و به همین دلیل، افزایش نرخ با تاخیر اجرایی میشود.
سعیدی تاکید کرد افزایش قیمت بلیت قطار یک «روند سنواتی» است که معمولا در خرداد هر سال با مصوبه شورای عالی ترابری اعمال میشود.
تیر سال گذشته نیز قیمت بلیت قطارهای مسافری ۳۰ درصد نسبت به سال ۱۴۰۲ افزایش یافته بود.
سعیدی در ادامه اظهارات خود گفت هرچند قیمت بلیت قطار طی سالهای گذشته «متناسب با نرخ تورم افزایش نیافته و با عقبماندگی مواجه بوده»، اما شرکتها همچنان طبق مصوبه شورای عالی ترابری عمل خواهند کرد.
این در حالی است که در روزهای اخیر شهروندان همچنین از افزایش قیمت بلیت اتوبوسهای بینشهری خبر دادهاند.
با اینحال احمدرضا عامری، مدیرعامل اتحادیه تعاونیهای مسافربری، افزایش نرخ بلیت اتوبوس را تکذیب کرد و گزارشهای شهروندی در این زمینه را به «احتمال بروز تخلفات قیمتی از سوی برخی سودجویان» نسبت داد.
گرانیها در ایران محدود به حمل و نقل نمیشود و در یک ماه گذشته گزارشهایی از افزایش رسمی قیمت اقلامی خوراکی مانند شکر، نان و لبنیات منتشر شده است.
در سالهای گذشته، مواد خوراکی پرمصرف خانوارها در صدر اقلامی قرار داشتهاند که بیشترین میزان تورم را تجربه کردهاند.
مرکز پژوهشهای اتاق ایران آبان ۱۴۰۳ گزارش داد تا پایان سال ۱۴۰۰، حدود ۳۲ میلیون نفر در کشور زیر خط فقر غذایی قرار داشتند.
این نهاد افزود این روند بهدلیل تورم شدید چند سال اخیر بهسرعت در حال گسترش است.
افزایش قیمتها در ایران در شرایطی ادامه مییابد که گرانیها طی سالهای گذشته شمار افراد «فقیر» را بیشتر کرده است.
روزنامه دنیای اقتصاد شهریور ۱۴۰۳ گزارش داد خط فقر برای یک خانوار سه نفره در تهران در آن سال به حدود ۲۰ میلیون تومان رسیده است.
کارشناسان اقتصادی هشدار دادهاند حدود یکسوم جمعیت ایران توانایی برآورده کردن نیازهای اساسی خود را ندارند.
محسن حیدری، عضو مجلس خبرگان، گفت که علی خامنهای در طول درگیری جمهوری اسلامی با اسرائیل «در ستاد جنگ» حضور داشت و «شخصا و مستقیما» عملیات وعده صادق ۳ را فرماندهی کرد.
عباسعلی رییسکرمی، رییس دانشگاه علوم پزشکی تهران، از کاهش علاقه داوطلبان به شش رشته تخصصی و فوقتخصصی در این دانشگاه خبر داد و گفت نبود داوطلب در این رشتههای مادر، نظام درمان ایران را با چالش روبهرو میکند.
رییسکرمی دوشنبه ۱۶ تیر اعلام کرد تقاضا برای حضور در رشتههای زنان، اطفال، داخلی، جراحی عمومی، بیهوشی و طب اورژانس که رشتههای مادر محسوب میشوند، کم شده است.
او هشدار داد پذیرش تنها یک رزیدنت اطفال در استان خوزستان طی سال تحصیلی جاری، نشانهای از کمبود جدی متخصص اطفال در سه سال آینده در این استان است.
رییس دانشگاه علوم پزشکی تهران تاکید کرد: «ما در این دانشگاه برنامه داریم تا کیفیت آموزش دانشجویان این رشتهها ارتقا یابد و تسهیلاتی را برای شرایط رفاهی این دانشجویان فراهم نماییم. ضمن اینکه در نظر داریم شرایط کاری این دانشجویان در دانشگاه سبکتر شود. اما کمبودها و عدم تمایل به حضور دانشجو در این رشتهها علل فرادانشگاهی دارد.»
با این وجود، رییسکرمی توضیحی درباره این دلایل ارائه نداد و تنها گفت: «مشکلات باید در سطح کلان رفع شود.»
تبعیض، فشار، مهاجرت؛ التهاب در جامعه پزشکی ایران
جلیل حسینی، معاون آموزشی وزارت بهداشت، دی ۱۴۰۳ با انتقاد از سهمیههای کنکور و ورود تبعیضآمیز شماری از داوطلبان به دانشگاهها هشدار داد پذیرشهای سهمیهای باعث دلسردی دانشجویان شده است.
مصطفی معین، وزیر علوم در دولت محمد خاتمی، هم مهر ۱۴۰۳ با اشاره به اینکه ۷۵ درصد دانشجویان پزشکی دانشگاه تهران سهمیهای هستند، گفت: «اینها بر چه اساسی آمدند پزشکی میخوانند و با رتبه ۱۰۰ هزار وارد میشوند و رتبه دو رقمی نابغه و مستعد ما نمیتواند وارد دانشگاه شود.»
روزنامه فرهیختگان خرداد ۱۴۰۲ از مهاجرت شش هزار و ۵۰۰ پزشک، شامل دو هزار و ۳۰۰ پزشک متخصص، در سال ۱۴۰۱ خبر داده بود؛ رقمی که ۳۰ درصد بیشتر از متوسط ورودی پزشک به دانشگاههای ایران است.
بر اساس گزارش رصدخانه مهاجرت ایران در اسفند ۱۴۰۲، نیمی از پزشکان ایرانی بهدنبال مهاجرت هستند.
دادههای این رصدخانه حاکی از آن است که در یک دهه گذشته جمعیت پزشکان آموزشدیده در ایران در کشورهای عضو سازمان همکاری و توسعه اقتصادی بیش از ۲.۵ برابر شده و از حدود چهار هزار پزشک به بیش از ۱۰ هزار پزشک رسیده است.
این در حالی است که رمضان شریف، سخنگوی سپاه پاسداران، خرداد ۱۴۰۳ مهاجرت پزشکان از ایران را «دستاویزهای دشمن برای عملیات روانی» علیه جمهوری اسلامی خوانده بود.
افزایش خودکشی در میان کادر درمان
ایرج خسرونیا، رییس جامعه متخصصان داخلی ایران، اردیبهشت ۱۴۰۳ با هشدار به مسئولان حوزه سلامت، نسبت به تبعات مشکلتراشی برای کادر درمان ابراز نگرانی کرد.
او خودکشیهای پیاپی، مهاجرت پزشکان و پرستاران را از پیامدهای فشاری دانست که بر جامعه پزشکی وارد شده است.
خسرونیا با بیان اینکه جامعه پزشکی در یک «التهاب و ناراحتی خاص» به سر میبرد، افزود مسوولان و نمایندگان مجلس نهتنها نقش این قشر را از یاد بردهاند، بلکه با تصویب قوانینی دست و پاگیر، مدام کادر درمان را در تنگنا قرار دادهاند تا مجبور به خروج از گردونه درمان یا مهاجرت شوند.
موضوع خودکشی پزشکان و دستیاران پزشکی در ایران در سالهای اخیر به یک بحران در نظام سلامت تبدیل شده است. تنها در سال ۱۴۰۳ دستکم ۱۶ رزیدنت با مرگ خودخواسته به زندگی خود پایان دادند.
در فروردین ۱۴۰۴، رسانهها و دانشگاههای علوم پزشکی از انتشار خبر خودکشی کادر درمان منع شدند و از آنها خواسته شد علت اینگونه مرگها را مواردی چون ایست قلبی اعلام کنند.
وزارت خارجه فرانسه اعلام کرد لنار مونترلوس، جوان فرانسوی دوچرخهسوار که به ایران سفر کرده، از ۲۶ خرداد تماسی با خانواده نداشته است.
پیشتر یک منبع دیپلماتیک فرانسوی، ناپدید شدن این جوان ۱۸ ساله را مایه نگرانی دانسته بود. این گردشگر فرانسوی-آلمانی، پس از گرفتن دیپلم، سفری ماجراجویانه از فرانسه به ژاپن را آغاز کرد و در صفحه اینستاگرامش، تصاویر مختلفی از این سفر و ورودش به ایران و گشتوگذار در این کشور را منتشر کرده است. خانواده او در صفحات مجازی درخواست کردهاند که اگر کسی اطلاعی از وضعیت او دارد، با آنها تماس بگیرد.
محمدرضا جلاییپور، فعال اصلاحطلب و قائممقام ظریف در زمان معاونت پزشکیان، درباره حضور علی خامنهای در عزاداری حسینیه دفترش گفت: «حتی بسیاری از ناراضیان این سالها هم امشب از دیدن ورود بیعصا و سلامت و آرامش فرمانده کل قوا به حسینیه دلشاد و دلآرام شدند.»
او افزود: «این همبستگی فراگیرتر لحظهٔ از دستندادنی و مهمی است برای آغاز فراگیرتر ساختن نهادهای عمومی و ظرفیتافزاییهای حلمسالهای و فراروی از شکافهای گذشته و ساختن تابآوری و بسط امنیت و عدالت و توسعه.»
لینکیستا دوشنبه ۱۶ تیر در گزارشی تحقیقی نوشت روایتهای متعدد از تهدید، شنود و تعقیب مخالفان حکومت ایران در رم، میلان و دیگر شهرهای ایتالیا حکایت دارد.
در این گزارش به نقل از یک زن ایرانی مخالف جمهوری اسلامی آمده است: «بعد از تظاهرات مرا تعقیب کردند، تلفنم از کار افتاد و خانوادهام در ایران تهدید شدند.»
یک فعال منتقد حکومت نیز از ورود مشکوک به منزل خود و ناپدید شدن فلشمموریهایش خبر داده و گفته در یک تجمع اعتراضی، ماموری از سفارت جمهوری اسلامی او را تهدید کرده که «ما شما را زیر نظر داریم، خانوادهتان در ایران اشک خواهند ریخت».
لینکیستا به نقل از منابع آگاه افزود درون سفارت جمهوری اسلامی در رم، ساختاری با ۱۵ تا ۲۰ نفر برای کنترل سایبری، تعقیب میدانی و گزارشدهی به تهران فعال است و با وزارت اطلاعات و سپاه پاسداران همکاری دارد.
چندین دیپلمات پیشین جمهوری اسلامی و کارکنان سابق سفارتخانههای ایران ۱۷ خرداد به ایراناینترنشنال گفتند تهران از ماموریتهای دیپلماتیک خود در خارج از کشور برای رصد پنهانی مخالفان و تامین مالی عملیات نفوذ از طریق ابتکارات فرهنگی استفاده میکند.
یکی از کارمندان سابق وزارت خارجه جمهوری اسلامی به ایراناینترنشنال گفت: «هر سفارتخانهای یک فهرست دارد از افرادی که باید تحت نظر باشند، افرادی که باید جذب شوند و افرادی که باید ساکت شوند.»
تظاهرات ایرانیان در حمایت از جنبس مهسا، رم، ۱۴۰۱
نفوذ تهران از طریق مراکز دانشگاهی و فرهنگی
لینکیستا در ادامه گزارش خود نوشت طبق اسناد بررسیشده، جمهوری اسلامی در سالهای اخیر بیش از یک میلیون یورو در پروژههای دانشگاهی مشترک با دانشگاههای ایتالیا سرمایهگذاری کرده است.
بر اساس این گزارش، همکاریهایی میان دانشگاههای «علامه طباطبایی»، «بهشتی» و «امام خمینی» از ایران با دانشگاههای ساپینزای رم، فلورانس، بولونیا، تورین و پلیتکنیک میلان برقرار شده است.
در قلب رم نیز «مرکز فرهنگی سفارت ایران» پایگاه اصلی دیپلماسی فرهنگی جمهوری اسلامی به شمار میرود.
این مرکز بهظاهر برای «گفتوگوی ادیان» و «ترویج فرهنگ» فعالیت میکند، اما در عمل میزبان رویدادهای سیاسی با هدف مشروعیتبخشی به نظام و تلیغ چهرهای «معنوی و ضداستعماری» از جمهوری اسلامی است.
در سالهای اخیر، شماری از کشورهای اروپایی نسبت به گسترش فعالیتهای بیثباتکننده و مخرب جمهوری اسلامی در قلمرو خود هشدار داده و ابراز نگرانی کردهاند.
پلیس بریتانیا ۲۷ اردیبهشت اعلام کرد سه شهروند ایرانی در لندن به اتهام همکاری با نهادهای اطلاعاتی جمهوری اسلامی تحت پیگرد قرار گرفتهاند و بهدنبال استمرار اقدامات خصمانه تهران، حکومت ایران بهعنوان تهدیدی علیه امنیت ملی بریتانیا به مراجع قضایی معرفی شده است.
پنجم اردیبهشت نیز سازمان اطلاعات و امنیت هلند جمهوری اسلامی را به تلاش برای انجام عملیات ترور در شهر هارلم در تابستان گذشته متهم کرد.
مراکز مذهبی در خدمت جمهوری اسلامی
لینکیستا در ادامه گزارش تحقیقی خود از مسجد «امام مهدی» در رم بهعنوان مرکز اصلی شیعیان در ایتالیا نام برد.
در این گزارش همچنین آمده است که این مسجد و مراکز مشابه در میلان، تورین و بولونیا به ترویج روایتهای رسمی جمهوری اسلامی و گرامیداشت چهرههایی مانند حسن نصرالله و رهبران پیشین حماس میپردازند.
برخی موسسات انتشاراتی مانند «بارباروسا» هم به انتشار آثار نزدیک به ایدئولوژی روحالله خمینی، سخنرانیهای علی خامنهای و متون مذهبی رسمی مشغول هستند و محصولاتشان در محافل دانشگاهی، مراکز فرهنگی اسلامی و نشستهای ادبی توزیع میشوند.
همزمان، نشانههایی از ارتباط میان شبکه فرهنگی شیعه در ایتالیا و جریانهای راست افراطی این کشور دیده میشود.
عباس دیپالما، رییس انجمن «امام مهدی» در رم، در شماری از رویدادهای بنیاد هایمات شرکت کرده؛ نهادی که به ترویج دیدگاههای افراطی معنویتگرایانه و نزدیکی به سیاستهای روسیه شناخته میشود.
لینکیستا هشدار داد در فضای دیجیتال نیز نسخه ایتالیایی پرستیوی، رادیو جمهوری اسلامی و دهها کانال تلگرامی، روزانه روایت تهران را در قالبهایی چون «معنویتگرایی، غربستیزی و بازنویسی تاریخ» منتشر میکنند.
دولت سوئد بهمن ۱۴۰۳ اعلام کرد مرکز اسلامی «امام علی» در استکهلم، نهادی برای جاسوسی جمهوری اسلامی علیه سوئد و ایرانیان خارج از کشور است.
نشریه دی ولت آلمان مهر ۱۴۰۲ در واکنش به افشاگری ایراناینترنشنال درباره شبکه نفوذ جمهوری اسلامی در دولت و مراکز تصمیمگیری آمریکا نوشت ردپای شبکهسازی تهران به برلین هم منتهی میشود.
نقش اینفلوئنسرها در پیشبرد گفتمان تهران
به نوشته لینکیستا، جمهوری اسلامی همچنین از شبکهای از رسانهها، اینفلوئنسرهای سبک زندگی و کانالهای اجتماعی برای پیشبرد اهداف خود استفاده میکند.
این محتوا بهصورت هدفمند و بر پایه الگوریتمهای خاص منتشر میشود تا تصویر یک حکومت سرکوبگر را تلطیف کند و موضوعاتی چون نقض حقوق بشر و اعتراضات داخلی در ایران را به حاشیه براند.
بخش زیادی از این محتوا از سوی صفحات حامی حکومت در ایتالیا بازنشر میشود و در نهایت، یک حباب اطلاعاتی موازی در برابر گفتمان انتقادی ایرانیان در تبعید شکل میگیرد.
در گزارش لینکیستا آمده است هرچند شبکه نفوذ تهران هنوز به گستردگی ساختارهای قدرت نرم ترکیه یا عربستان سعودی نرسیده، اما با تکیه بر دیپلماسی فرهنگی، نشر مذهبی، تبلیغات دیجیتال و عملیات اطلاعاتی، موفق به ایجاد فضایی از همدلی ایدئولوژیک و بهرهمندی از مصونیت دیپلماتیک در ایتالیا شده است.
این رسانه هشدار داد هدف تهران ایجاد «منطقهای خاکستری از مدارا و بیاعتنایی» نسبت به فعالیتهای جمهوری اسلامی در خاک اروپا است.