ترکیه دسترسی به هوش مصنوعی گروک ایکس را با اتهام توهین به اردوغان مسدود کرد

دادگاهی در ترکیه دسترسی به گروک، چتبات هوش مصنوعی ایکس را بهدلیل آنچه «توهین» به رجب طیب اردوغان، رییسجمهوری این کشور خوانده، مسدود کرد.

دادگاهی در ترکیه دسترسی به گروک، چتبات هوش مصنوعی ایکس را بهدلیل آنچه «توهین» به رجب طیب اردوغان، رییسجمهوری این کشور خوانده، مسدود کرد.

خبرگزاری رویترز گزارش داد کشتی غیرنظامی یونانی پس از حمله حوثیها در دریای سرخ غرق شده است. وزارت خارجه آمریکا «حمله تروریستی بدون دلیل حوثیها به کشتیهای باری غیرنظامی» در دریای سرخ را محکوم کرد.
چهار منبع امنیت دریایی، چهارشنبه ۱۸ تیر به خبرگزاری رویترز گفتند کشتی باری «اِترنیتی سی» با پرچم لیبریا و تحت مدیریت یونان، پس از حمله حوثیهای مورد حمایت جمهوری اسلامی در آبهای یمن غرق شده است.
رویترز نوشت از صبح چهارشنبه ماموریت برای نجات خدمه این کشتی که پس از حمله حوثیها در دریای سرخ غرق شد، در جریان است.
دستکم چهار نفر از خدمه این کشتی جان باختهاند.
به گفته دو منبع، شماری از کارکنان کشتی، با جلیقه نجات در آب دیده شدهاند و چهار خدمه و یک نگهبان مسلح از آب بیرون کشیده شدهاند.
این افراد بیش از ۲۴ ساعت در دریا سرگردان بودهاند.
به گفته این منابع، هنوز هیچ تماسی با ۲۲ خدمه دیگر یا دو نگهبان دیگر برقرار نشده است.
تلاشها برای نجات کارکنان این کشتی همچنان ادامه دارد.
یکی از منابع ابراز نگرانی کرده که ممکن است بعضی از خدمه از سوی حوثیها ربوده شده باشند.
خدمه این کشتی (غیر از محافظان مسلح)، شامل ۲۱ نفر از فیلیپین و یک شهروند روس بوده است.
حمله به اترنیتی سی
بر پایه گزارش منابع امنیت دریایی، حمله نخست حوثیها به کشتی اترنیتی سی، دوشنبه ۱۶ تیر با استفاده از پهپادهای دریایی و نارنجکهایی که از قایقهای تندرو شلیک شدند، انجام شد.
دو منبع امنیتی چهارشنبه به رویترز گفتند این کشتی سهشنبه شب نیز بار دیگر هدف حمله قرار گرفت.
به گفته آنها، همین موضوع باعث شد خدمه از کشتی به دریا بپرند.
شرکت «کازموشیپ منجمنت» که مدیریت این کشتی را بر عهده دارد، تاکنون به درخواستها برای تایید تلفات یا شمار مجروحان پاسخ نداده است.
به گفته این شرکت، نگهبانان مسلح در کشتی حضور داشتهاند که یک نفرشان تبعه یونان است.
به گفته منابع آگاه، مقامات دولت یونان گفتوگوهای دیپلماتیک در این زمینه را با عربستان سعودی که یکی از بازیگران کلیدی منطقه محسوب میشود، آغاز کردهاند.
واکنش ایالات متحده
وزارت خارجه آمریکا در واکنش به حملات تازه حوثیها در بیانیهای تاکید کرد این حملات نشاندهنده تهدید مداوم حوثیهای مورد حمایت تهران علیه آزادی کشتیرانی و امنیت اقتصادی و دریایی منطقه است.
وزارت خارجه آمریکا با اشاره به حملهها علیه کشتیهای «مجیک سیز» و «اترنیتی سی» که به کشته شدن سه ملوان، زخمی شدن شماری دیگر و غرق شدن کشتی مجیک سیز و محموله آن انجامید، نوشت: «ایالات متحده بهروشنی اعلام کرده است برای محافظت از آزادی ناوبری و کشتیرانی تجاری در برابر حملات تروریستی حوثیها، به اقدامات لازم ادامه خواهد داد.»
در این بیانیه همچنین گفته شده این حملات باید از سوی همه اعضای جامعه بینالملل محکوم شود.
گروه مسلح حوثیهای یمن ۱۶ تیر اعلام کرد ساعاتی پس از حمله به یک کشتی باری در دریای سرخ، کشتی باری دیگری را در نزدیکی بندر حدیده هدف گرفتند.
حمله یکشنبه به کشتی مجیک سیز در سواحل جنوب غربی یمن باعث آتشسوزی شد و در نتیجه آن تمام ۱۹ خدمه کشتی و سه نگهبان مسلح آن مجبور شدند کشتی را ترک کنند. همه خدمه به سلامت به کشور جیبوتی رسیدند.
چند ساعت پس از حمله به مجیک سیز، کشتی دیگری به نام اترنیتی سی در نزدیکی بندر حدیده هدف حمله با پهپادهای دریایی و قایقهای تندروی حوثیها قرار گرفت.
یحیی سریع، سخنگوی نظامی حوثیها، پس از حمله اول گفته بود کشتی مجیک سیز به شرکتی تعلق داشته که کشتیهایش همچنان به پهلو گرفتن در بنادر اسرائیل ادامه میدهند.
او افزود حوثیها این کشتی با پرچم لیبریا و مالکیت یونانی را یکشنبه با استفاده از قایقهای انفجاری بدون سرنشین و موشک، هدف قرار دادند.
از آغاز جنگ اسرائیل و حماس در نوار غزه، حوثیها حمله به کشتیهای عبوری از دریای سرخ را شدت بخشیدند؛ حملاتی که به گفته آنها در همبستگی با فلسطینیها صورت میگیرد.
نیمه اردیبهشت دونالد ترامپ، رئیسجمهوری ایالات متحده، اعلام کرد که آمریکا بمباران حوثیهای مورد حمایت جمهوری اسلامی در یمن را متوقف خواهد کرد و گفت این گروه توافق کرده است حملات به کشتیهای آمریکایی را متوقف کند.
همان زمان حوثیها اعلام کردند این توافق شامل کشتیهای اسرائیلی نمیشود.
با وجود این، در دو ماه گذشته حمله حوثیها به کشتیهای باری بهطور چشمگیری کاهش یافته بود.

عبدالله اوجالان، رهبر زندانی گروه پکک، در پیامی ویدیویی اعلام کرد این گروه به مبارزه مسلحانه علیه ترکیه پایان داده و خواستار گذار کامل به سیاست دموکراتیک شد. او از پارلمان ترکیه خواست کمیسیونی برای نظارت بر خلع سلاح این گروه و روند صلح تشکیل دهد.
اوجالان که از سال ۱۹۹۹ در زندان است، در این پیام ویدیویی که ماه ژوئن ضبط شده و چهارشنبه ۱۸ تیر از طریق خبرگزاری فرات منتشر شد، تاکید کرد که حزب کارگران کُردستان (پکک) دیگر اهداف جداییطلبانه ندارد.
به گفته او، این تغییر «دستاوردی تاریخی» برای جنبش کُردها در ترکیه محسوب میشود.
اوجالان همچنین از پارلمان ترکیه خواست تا کمیسیونی برای نظارت بر خلع سلاح و مدیریت روندی فراگیر برای صلح تشکیل دهد. این پیشنهاد اگرچه در گذشته نیز مطرح شده بود اما این بار از درون زندان و از طرف چهرهای کلیدی در تاریخ مبارزه مسلحانه کردها بیان شده است.
پیش از این اعلام شده بود که در چارچوب تصمیم پکک برای انحلال خود و پایان دادن به چهار دهه درگیری مسلحانه با ترکیه، اولین گروه از نیروهای این حزب به زودی سلاحهای خود را در اقلیم کردستان عراق زمین میگذارند.
انحلال پکک، رویکرد ترکیه، جایگاه اوجالان
پکک پیش از این اعلام کرده بود ساختار تشکیلاتی خود را منحل کرده و به مبارزه مسلحانه پایان میدهد: حزب کارگران کردستان (پکک) انحلال خود را اعلام کرد
این گروه از سوی دولت ترکیه، ایالات متحده آمریکا و اتحادیه اروپا بهعنوان سازمانی تروریستی شناخته میشود.
رجب طیب اردوغان، رییسجمهوری ترکیه، ۲۷ اردیبهشت در بازگشت از سفر به آلبانی، اعلام کرد آنکارا در حال رایزنی با مقامهای بغداد و اربیل است تا چگونگی تحویل سلاحهای اعضای پکک پس از تصمیم این حزب برای انحلال مشخص شود.
اردوغان گفت رایزنی آنکارا با کشورهای همسایه درباره نحوه تحویل سلاحهای «تروریستها» در خارج از مرزهای ترکیه، در حال انجام است.
او افزود طرحهایی برای چگونگی مشارکت بغداد و اربیل در این روند در دست بررسی قرار دارد.
با وجود بیش از دو دهه حبس، اوجالان همچنان چهرهای تاثیرگذار برای نیروهای کردی بهشمار میرود.
او دوران محکومیت حبس ابد خود را در زندانی واقع در یکی از جزایر ترکیه سپری میکند.
پیام اخیر اوجالان میتواند نشانهای از احیای بالقوه روند صلح میان کردها و دولت ترکیه باشد. روندی که در سالهای گذشته بارها آغاز و متوقف شده است.

محققان خبر دادند موج گرمای شدید اخیر در اروپا، جان دستکم دو هزار و ۳۰۰ نفر را گرفت. مطالعهای تازه نشان میدهد دستکم هزار و ۵۰۰ مرگ، مستقیما به تغییرات اقلیمی مرتبط بوده و کشورهای اروپایی در برابر گرمای کشنده، آماده نیستند.
خبرگزاری رویترز چهارشنبه ۱۸ تیر بر اساس نتایج تحقیقی تازه گزارش کرد موج گرمای شدیدی که در دهمین روز از تابستان در ۱۲ شهر بزرگ اروپایی رخ داد، به مرگ دستکم دو هزار و ۳۰۰ نفر منجر شده است.
بر اساس این تحقیق که بهوسیله دانشمندان کالج سلطنتی لندن و مدرسه بهداشت و پزشکی گرمسیری لندن انجام شده، حدود هزار و ۵۰۰ مرگ مستقیما به تغییرات اقلیمی نسبت داده شدهاند.
دانشمندان هشدار دادهاند گرمتر شدن جهان موجب افزایش دما، تشدید موجهای گرما و مرگومیر بیشتر در آینده خواهد شد.
بن کلارک، پژوهشگر ارشد این پروژه، تاکید کرد: «تغییرات اقلیمی باعث شده گرما بسیار شدیدتر از حالت عادی باشد و همین آن را بسیار خطرناکتر میکند.»

دمای ۴۰ درجه، آتشسوزی و فشار گرمایی شدید
مطالعه جدید، بازه زمانی ۱۰ روزهای را پوشش میدهد که تا دوم ژوئیه (۱۱ تیر) ادامه داشت. دورهای که در آن دما در بخشهایی از اسپانیا از ۴۰ درجه سانتیگراد فراتر رفت و آتشسوزیهایی در فرانسه رخ داد.
به گفته محققان، تغییرات اقلیمی، دما را در شهرهایی مانند بارسلونا، لندن، مادرید و میلان، تا چهار درجه افزایش داده است.
پژوهشگران برای برآورد آمار قربانیان، از مدلهای اپیدمیولوژیک معتبر و دادههای تاریخی مرگومیر استفاده کردهاند.
این ارقام شامل مواردی است که گرما علت اصلی مرگ بوده یا بیماریهای مزمن در اثر گرما تشدید شدهاند.
این پژوهش با روشهای علمی داوریشده انجام شده، چرا که بسیاری از مرگهای ناشی از گرما هرگز بهطور رسمی ثبت نمیشوند و برخی دولتها نیز از انتشار دادهها خودداری میکنند.

ناکامی دولتها و هشدار برای آینده
خدمات تغییرات اقلیمی کوپرنیک، وابسته به اتحادیه اروپا، در بولتن ماهانه خود اعلام کرد ژوئن گذشته، پس از سالهای ۲۰۲۴ و ۲۰۲۳، سومین ماه ژوئن گرم تاریخ کره زمین بوده و بهویژه اروپای غربی، گرمترین ژوئن تاریخ خود را پشت سر گذاشته است.
بر این اساس، بسیاری از مناطق، «فشار گرمایی بسیار شدید» را تجربه کردند. حالتی که دمای احساسشده در آن ۳۸ درجه یا بیشتر است.
سامانتا بورجس، مدیر راهبردی کوپرنیک در امور اقلیمی، هشدار داد: «در جهانی در حال گرم شدن، موجهای گرما احتمالا بیشتر، شدیدتر و گستردهتر میشوند.»
مطالعهای در سال گذشته نشان داده بود در تابستان ۲۰۲۲ تا ۶۱ هزار نفر در اروپا بر اثر گرمای کشنده جان باختند. آماری که نشان میدهد آمادگی دولتها برای مقابله با چنین بحرانهایی بهشدت ناکافی است.
افزایش سطح گازهای گلخانهای ناشی از سوختهای فسیلی، موجب افزایش دمای پایه کره زمین شده و همین امر سبب میشود در زمان وقوع موجهای گرما، دما به نقطه اوجهای بیسابقهای برسد.

در ادامه تلاشها برای توقف جنگ در غزه، دونالد ترامپ، رییسجمهوری آمریکا، و بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، سهشنبه ۱۷ تیر برای دومین بار طی دو روز در کاخ سفید دیدار کردند.
همزمان استیو ویتکاف، نماینده ویژه ترامپ در امور خاورمیانه، از کاهش اختلافات میان اسرائیل و حماس به یک مورد خبر داد و ابراز امیدواری کرد که تا پایان هفته توافقی برای آتشبس موقت حاصل شود.
بهگزارش رویترز، این دیدار که حدود یک ساعت در دفتر بیضی کاخ سفید به طول انجامید، بدون حضور خبرنگاران برگزار شد.
شامگاه دوشنبه نیز این دو رهبر در ضیافتی چندساعته در کاخ سفید گفتگو کرده بودند. این سومین سفر نتانیاهو به آمریکا از آغاز دومین دوره ریاستجمهوری ترامپ در ۲۰ ژانویه محسوب میشود.
نتانیاهو پیش از این دیدار با جیدی ونس، معاون رییسجمهوری، و مایک جانسون، رییس جمهوریخواه مجلس نمایندگان، نیز گفتگو کرد و قرار است روز چهارشنبه در سنای آمریکا با رهبران این مجلس دیدار کند.
نخستوزیر اسرائیل پس از دیدارش با جانسون گفت: «هنوز ماموریت ما در غزه به پایان نرسیده است. باید تمامی گروگانها آزاد شوند و حماس از نظر نظامی و حکومتی نابود شود. با این حال، مذاکرهکنندگان بهطور جدی در حال کار بر روی توافق آتشبس هستند.»
نزدیکی به توافق و آزادی گروگانها
در ادامه این تحولات، استیو ویتکاف، فرستاده ویژه ترامپ در امور خاورمیانه، اعلام کرد که موارد اختلافی میان اسرائیل و حماس از چهار مورد به یک مورد کاهش یافته است.
او گفت: «امیدواریم تا پایان هفته به توافقی برای آتشبس ۶۰ روزه دست پیدا کنیم که طی آن ۱۰ گروگان زنده و اجساد ۹ گروگان دیگر آزاد خواهند شد.»
بهنوشته اکسیوس، پیش از دیدار نتانیاهو با ترامپ، هیئتی از قطر، که نقش میانجی را در مذاکرات غیرمستقیم میان اسرائیل و حماس ایفا میکند، برای چند ساعت با مقامهای ارشد کاخ سفید گفتگو کرده است. کاخ سفید هنوز واکنشی رسمی به این خبر نشان نداده است.
پیشینه جنگ و پیامدهای انسانی
جنگ غزه از مهر ۱۴۰۲ (اکتبر ۲۰۲۳) با حمله حماس به جنوب اسرائیل آغاز شد؛ حملهای که بهگفته مقامهای اسرائیلی، منجر به کشتهشدن حدود ۱۲۰۰ نفر و گروگانگیری ۲۵۱ نفر شد. هنوز ۵۰ نفر از این گروگانها در غزه هستند که تخمین زده میشود ۲۰ نفر از آنها زنده باشند.
اسرائیل در پاسخ به این حمله، تهاجمی بیسابقه را علیه غزه آغاز کرد. بنا بر اعلام وزارت بهداشت نوار غزه، تاکنون بیش از ۵۷ هزار فلسطینی در جریان حملات اسرائیل کشته شدهاند. سازمان ملل هشدار داده است که نزدیک به نیم میلیون نفر از جمعیت غزه در آستانه قحطی قرار دارند و اکثریت ساکنان این منطقه آواره شدهاند.
حمایت صریح ترامپ از نتانیاهو
ترامپ در سالهای گذشته بارها از بنیامین نتانیاهو حمایت کرده و حتی در امور داخلی اسرائیل نیز دخالت کرده است. او در جریان محاکمه نتانیاهو به اتهام فساد، دستگاه قضایی اسرائیل را بهخاطر پیگرد قانونی نخستوزیر این کشور هدف انتقاد قرار داده است. نتانیاهو این اتهامها، شامل رشوه، تقلب و سوءاستفاده از اعتماد عمومی ، را رد میکند.
نخستوزیر اسرائیل روز سهشنبه در کنگره آمریکا گفت: «هیچگاه در تاریخ اسرائیل، هماهنگیای نزدیکتر از آنچه امروز میان ما و ایالات متحده وجود دارد، تجربه نشده است.»

دونالد ترامپ، رییسجمهوری آمریکا، گفت که با ارسال تسلیحات دفاعی آمریکا به اوکراین موافقت کرده و در حال بررسی اعمال تحریمهای بیشتر علیه مسکو است.
او سهشنبه ۱۷ تیر در نشست با اعضای کابینه خود در کاخ سفید، انتقادات تندی را متوجه پوتین کرد و گفت: «پوتین دائم خیلی مودب است، ولی آخرش میبینی این مودببودن هیچ معنایی ندارد... کلی چرند تحویلمان میدهد.»
ترامپ افزود: «از پوتین خوشحال نیستم، فقط همین را همین حالا میتوانم بگویم.»
ترامپ با اشاره به تلفات انسانی در دو سوی میدان گفت: «سربازان روسی و اوکراینی هر دو هزار هزار کشته میشوند.»
ترامپ که در دوران کارزار انتخاباتی خود وعده داده بود ظرف یک روز به جنگ اوکراین پایان خواهد داد، تاکنون موفق به عملی کردن این وعده نشده و تلاشهای دولت او برای میانجیگری در راستای برقراری صلح نیز بینتیجه بوده است.
رییسجمهوری آمریکا همچنین گفت در حال بررسی حمایت از لایحهای در مجلس سنا است که تحریمهای سنگینی علیه روسیه در رابطه با جنگ وضع میکند.
او افزود: «دارم خیلی جدی به آن فکر میکنم.»
این لایحه که سناتور جمهوریخواه لیندزی گراهام از کارولینای جنوبی و سناتور دموکرات ریچارد بلومنتال از کنتیکت تهیه کردهاند، کشورهایی را که با مسکو تجارت دارند نیز هدف قرار میدهد و تعرفههایی تا ۵۰۰ درصد بر واردات نفت، گاز، اورانیوم و دیگر صادرات روسیه وضع میکند.
ترامپ پیشتر در روز دوشنبه گفته بود ایالات متحده سلاحهای بیشتری، عمدتاً دفاعی، به اوکراین خواهد فرستاد تا این کشور بتواند در برابر پیشرویهای روسیه از خود دفاع کند.
او سهشنبه نیز تایید کرد که این تصمیم را تصویب کرده است.
ترامپ گفت: «ما تعدادی سلاح دفاعی برای اوکراین میفرستیم، و من این را تایید کردهام.»
از سوی دیگر، ولودیمیر زلنسکی، رییسجمهوری اوکراین، سهشنبه اعلام کرد که دستور گسترش تماسها با ایالات متحده را برای تضمین تحویل محمولههای حیاتی تجهیزات نظامی، بهویژه سامانههای پدافند هوایی، صادر کرده است.
او گفت: «در حال حاضر تمام بیانیهها و تصمیمهای سیاسی لازم را داریم و باید هرچه سریعتر آنها را اجرا کنیم تا مردم و مواضع خود را حفظ کنیم.»
زلنسکی افزود: «این محمولههای حیاتی به معنای نجات جان انسانها و محافظت از شهرها و روستاهای اوکراین است. من انتظار دارم بهزودی نتایج این تماسها را ببینیم. همچنین این هفته در حال آمادهسازی قالبهایی برای نشستهای تیمهای نظامی و سیاسی خود هستیم.»
زلنسکی بارها از متحدان غربی اوکراین خواسته است تحریمهای سختتری علیه مسکو اعمال کنند تا کرملین را وادار به آتشبس و در نهایت پایان دادن به جنگی کنند که اکنون وارد چهلمین ماه خود شده است.
در همین حال، تصمیم پنتاگون برای توقف ارسال برخی محمولههای تسلیحات حیاتی به اوکراین، هفته گذشته با این هشدار مقامات کییف همراه شد که این اقدام توانایی این کشور برای مقابله با حملات هوایی فزاینده و پیشرویهای میدانی روسیه را تضعیف خواهد کرد.
دفتر دادستان کل آنکارا چهارشنبه ۱۸ تیر در اطلاعیهای اعلام کرد تحقیقات رسمی را درباره اتهامات گروک در زمینه «اهانت علنی به ارزشهای دینی مورد احترام بخشی از جامعه»، «توهین به رییسجمهوری» و «نقض قانون جرایم علیه آتاتورک» آغاز کرده است.
این اطلاعیه، گشوده شدن پرونده قضایی از سوی دادستانی برای صدور دستور حذف محتوا و مسدودسازی دسترسی را ضروری خواند و گفت در همین راستا، دستور قضایی برای مسدود کردن حسابها و مطالب حاوی «محتوای مجرمانه» صادر شده است.
گزارشها حاکی است گروک که در پلتفرم ایکس ادغام شده، در پاسخ به برخی پرسشها به زبان ترکی، محتوای توهینآمیزی درباره اردوغان تولید کرده است.
گروک، هوش مصنوعی شرکت ایکساِیآی، متعلق به ایلان ماسک، میلیاردر آمریکایی است.
این نخستین بار است که دسترسی به یک ابزار هوش مصنوعی در ترکیه ممنوع میشود.
منتقدان میگویند قانون مورد نظر اغلب برای سرکوب مخالفتها به کار میرود اما دولت ترکیه آن را ابزاری برای حفظ شأن و جایگاه ریاستجمهوری میداند.

واکنش گروک
حساب رسمی گروک در پلتفرم ایکس در واکنش به این ماجرا بیانیهای منتشر و اعلام کرد روند «حذف محتوای نامناسب» آغاز شده است.
در این بیانیه آمده است: «ما از پستهای اخیر منتشرشده از سوی گروک آگاهیم. شرکت ایکساِیآی اقداماتی برای جلوگیری از انتشار سخنان نفرتپراکن انجام داده است.»
از زمان عرضه چتجیپیتیِ شرکت اوپنایآی در سال ۲۰۲۲، نگرانیهایی درباره سوگیری سیاسی، نفرتپراکنی و دقت پاسخهای چتباتهای هوش مصنوعی مطرح بوده است.
گروک نیز پیشتر محتوایی منتشر کرده که به استفاده از کلیشههای یهودستیزانه و ستایش آدولف هیتلر متهم شده است.
ماسک اخیرا وعده داده بود گروک را ارتقا دهد و گفته بود: «دادههای آموزشی اصلاحنشده، حجم زیادی اطلاعات بیارزش وارد مدلهای پایه میکنند.»
او در پستی در ایکس نوشته بود: «گروک را بهطور قابل توجهی ارتقا دادیم. وقتی سوال بپرسید، تفاوت را احساس خواهید کرد.»
