روزنامه تایمز اسرائیل به‌نقل از یک دیپلمات عرب و یک منبع مطلع از روند میانجی‌گری، گزارش داد که اسرائیل پذیرفته است که در جریان آتش‌بس ۶۰ روزهای که در حال مذاکره بر سر آن است، به‌طور قابل‌توجهی حضور نظامی خود در نوار غزه را کاهش دهد.
تایمز اسرائیل چهارشنبه ۲۴ تیر افزوده است که این اقدام می‌تواند راه را برای دستیابی به توافقی قریب‌الوقوع هموار کند.
بر اساس این گزارش، اسرائیل پس از اعمال فشار از سوی استیو ویتکاف، فرستاده ویژه آمریکا در امور خاورمیانه، از مواضع حداکثری خود درباره سطح و گستره عقب‌نشینی جزئی از غزه عقب‌نشینی کرده است.
این دو منبع، که نامشان اعلام نشده، به تایمز اسرائیل گفتند که به‌دنبال این فشارها، نقشه‌های تازه‌ای که اسرائیل ارائه داده، دیگر شامل باقی‌ماندن نیروهای ارتش اسرائیل در گذرگاه موراغ، منطقه‌ای که شهرهای جنوبی رفح و خان‌یونس را از یکدیگر جدا می‌کند، نمی‌شود.
به‌نوشته این روزنامه، اسرائیل همچنین پذیرفته است که دامنه حضور خود در رفح را کاهش دهد.
پیش‌تر، اسرائیل امیدوار بود که در این منطقه شهری موسوم به «شهر انسانی» ایجاد کند تا جمعیت غزه به آن منتقل، در بدو ورود غربال و سپس از خروج بازداشته شوند؛ اقدامی که هدف نهایی آن تشویق به مهاجرت جمعی فلسطینیان از نوار غزه بود.
به گفته دیپلمات عرب، پیشنهاد جدید اسرائیل درباره عقب‌نشینی از غزه احتمالاً اجرای این طرح جنجالی «شهر انسانی» را با مانع جدی مواجه خواهد کرد.
بر اساس اطلاعات منبع نزدیک به مذاکرات، هم‌اکنون میانجی‌گران در دوحه در حال بررسی طرح‌های تازه اسرائیل با مذاکره‌کنندگان حماس هستند؛ طرح‌هایی که به گفته او، تا حد زیادی با خواست حماس برای عقب‌نشینی ارتش اسرائیل به مواضعی که پیش از فروپاشی آتش‌بس قبلی در دوم مارس در اختیار داشت، هم‌راستا است.
در همین حال، حماس نیز نشان داده است که آماده مصالحه درباره درخواست خود برای تضمین رسمی آتش‌بس دائم از سوی اسرائیل است؛ مشروط بر آن‌که دونالد ترامپ، رییس‌جمهوری آمریکا، تضمین شخصی بدهد که این آتش‌بس تا زمان دستیابی به توافق نهایی پابرجا خواهد ماند.
با مصالحه حماس در زمینه آتش‌بس دائم و عقب‌نشینی اسرائیل از بخشی از شروطش درباره حضور نظامی، میانجی‌گران بر این باورند که موانع اصلی در مذاکرات جاری در دوحه پشت سر گذاشته شده است.
با این حال، دیپلمات عرب به تایمز اسرائیل گفت که طرفین همچنان باید بر سر سازوکارهای توزیع کمک‌های بشردوستانه و نیز تعداد و هویت اسرای فلسطینی که قرار است در چارچوب این آتش‌بس دوماهه در برابر آزادی ۱۰ گروگان زنده اسرائیلی و تحویل اجساد ۱۸ گروگان کشته‌شده آزاد شوند، به توافق برسند.
بر اساس این گزارش که سهشنبه ۲۴ تیر منتشر شد، ارتش اسرائیل در ابتدا حمله اعضای حماس با یک راکت ضدزره را بهعنوان عامل احتمالی این انفجار مورد بررسی قرار داد.
با این حال، در ساعات پس از حادثه، احتمال بروز نقص فنی در یکی از گلولهها و انفجار در داخل تانک، بهتدریج قوت گرفت.
بررسیها در خصوص علت دقیق این رویداد مرگبار که ظهر دوشنبه ۲۳ تیر به وقوع پیوست، همچنان ادامه دارد. در این انفجار سه سرباز اسرائیلی ۱۹، ۲۰ و ۲۱ ساله جان خود را از دست دادند که هویت آن‌ها اعلام شده است.
این حادثه یک مجروح نیز بر جای گذاشت که جراحات او جدی گزارش شده است. ارتش اسرائیل هنوز هویت این سرباز را اعلام نکرده است.
تایمز اسرائیل نوشت با جان باختن این سه نظامی، شمار تلفات نیروهای اسرائیلی در جریان عملیات زمینی در نوار غزه و درگیریهای مرزی با این منطقه به ۴۵۴ نفر رسید. این آمار شامل دو افسر پلیس و سه پیمانکار غیرنظامی وزارت دفاع اسرائیل نیز میشود.
دستور تخلیه ساکنان جبالیا و شهر غزه
افیخای ادرعی، سخنگوی عربزبان ارتش اسرائیل، ۲۴ تیر با انتشار پیامی در شبکه اجتماعی ایکس از تشدید درگیریها در نوار غزه خبر داد و اعلام کرد ساکنان شهر غزه و جبالیا در شمال این باریکه باید محل سکونت خود را تخلیه کنند.
ادرعی از فلسطینیان ساکن این مناطق خواست به اردوگاه مواصی در جنوب غزه نقل مکان کنند.
در این پیام آمده است: «ارتش اسرائیل با قدرت مضاعف در این مناطق برای نابودی دشمن و گروههای تروریستی وارد عمل شده است. نبرد در حال گسترش به سمت غرب و مرکز شهر است.»
همزمان، رسانه‌های اسرائیلی گزارش دادند محمد فرج الغول، وزیر پیشین دادگستری در دولت حماس و عضو شورای قانونگذاری فلسطین، صبح ۲۴ تیر در حمله هوایی اسرائیل به شهر غزه کشته شده است.
در پی تهاجم هفتم اکتبر حماس، اسرائیل عملیات نظامی گستردهای را در نوار غزه آغاز کرده که بنا بر اعلام وزارت بهداشت وابسته به حماس، تاکنون بیش از ۵۸ هزار کشته و ۱۳۹ هزار زخمی بر جای گذاشته است.
گیدون سعار، وزیر امور خارجه اسرائیل، ۲۳ تیر در مصاحبه با شبکه یورونیوز در بروکسل اعلام کرد اسرائیل برنامهای برای حضور دائمی در نوار غزه ندارد.
او در عین حال به نگرانیهای امنیتی اسرائیل پرداخت و تاکید کرد حماس «نمیتواند بخشی از آینده غزه باشد».
سعار برخی انتقادات در خصوص نامتناسب بودن عملیات اسرائیل در غزه را «مضحک» خواند و افزود: «در مورد حمله غرب به داعش که منجر به نابودی آن شد، چه میگویید؟ آیا آن حمله متناسب بود؟ اسرائیل باید با وجود یک دولت تروریستی، در فاصله یک مایلی از شهروندانش کنار بیاید؟»
در هفتههای اخیر، فعالان و سازمانهای حقوق بشری نسبت به تداوم درگیریها و تشدید بحران انسانی در نوار غزه هشدار دادهاند.
در همین حال، تلاشهای بینالمللی برای پایان دادن به جنگ همچنان ادامه دارد، اما گفت‌وگوها درباره برقراری آتش‌بس تاکنون به نتیجه مشخصی نرسیده است.
ارتش اسرائیل یک‌شنبه ۲۲ تیر اعلام کرد این اهداف شامل نیروهای مسلح، ساختمانهای بمبگذاریشده، انبارهای تسلیحات، پایگاههای شلیک موشکهای ضدزره و سایر زیرساختهای مرتبط با گروههای مسلح بوده است.
عملیات پنج لشکر ارتش اسرائیل در سراسر نوار غزه ادامه دارد.
ارتش اسرائیل همچنین گفت نیروهای لشکرهای ۱۶۲ و ۹۹ در منطقه بیتحنون واقع در شمال غزه چند نیروی مسلح را کشته و زیرساختهای مرتبط از جمله تونلها را منهدم کردهاند.
بر اساس این اطلاعیه، نیروهای زمینی ارتش اسرائیل نیز شماری دیگر از اعضای گروههای مسلح نیز را در نقاط مختلف نوار غزه کشتهاند.
آمار منتشرشده از سوی وزارت بهداشت تحت کنترل حماس حاکی است دستکم ۱۳۹ فلسطینی طی ۲۴ ساعت گذشته در غزه کشته شده‌اند.
شبکه العربیه گزارش داد از بامداد ۲۲ تیر تاکنون و طی حدود ۱۲ ساعت، ۵۰ شهروند فلسطینی در نقاط مختلف نوار غزه در پی حملات و تیراندازی نیروهای اسرائیلی کشته و دهها تن دیگر زخمی شده‌اند.
رسانه‌های فلسطینی نوشتهاند ۱۲ نفر از کشتهشدگان از جمله یک پزشک، در پی حمله هواپیماهای جنگنده اسرائیلی به یک بازار محلی در محله الدرج در مرکز شهر غزه جان باختهاند.
این رسانهها همچنین اعلام کردند: «۱۰ نفر، از جمله چند کودک، در حمله به یک خانه در جنوب اردوگاه النصیرات کشته شدند.»
سازمان دفاع مدنی غزه ساعاتی پیش اعلام کرده بود در حملات هوایی یک‌شنبه، ۳۱ فلسطینی در مناطق مختلف نوار غزه جان باختند که ۲۰ نفر از آن‌ها در اردوگاه النصیرات کشته شده‌اند.
همزمان با این حملات، مذاکرات هیاتهای اسرائیل و حماس در قطر برای آتش‌بس در جریان است.
آخرین خبرها از مذاکرات آتش‌بس
کانال ۱۲ تلویزیون اسرائیل گزارش داد قرار است بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر این کشور، شامگاه ۲۲ تیر یک نشست محدود امنیتی برگزار کند تا درباره مذاکرات آتش‌بس و تبادل گروگان‌ها که در دوحه در جریان است، رایزنی شود.
این نشست با حضور مقامهای ارشد امنیتی و چند وزیر کابینه برگزار میشود و تمرکز آن بر بررسی طرح جدیدی برای آرایش مجدد نیروهای ارتش اسرائیل در نوار غزه خواهد بود.
رسانهها شنبه ۲۱ تیر از بن‌بست در مذاکرات آتش‌بس خبر دادند و دلیلش را اختلاف بر سر میزان عقب‌نشینی نیروهای اسرائیلی از غزه عنوان کردند.
یک منبع فلسطینی مطلع به خبرگزاری فرانسه گفت اسرائیل در نقشه‌ای که ۲۰ تیر در مذاکرات ارائه داد، پیشنهاد کرد حدود ۴۰ درصد از مساحت نوار غزه همچنان تحت کنترل نظامی این کشور باقی بماند.
منبع فلسطینی دیگری به رویترز گفت حماس نقشه‌های پیشنهادی اسرائیل برای عقب‌نشینی را رد کرده، چرا که در آن‌ها همه مناطق جنوبی رفح و بخش‌هایی از شمال و شرق همچنان تحت کنترل اسرائیل باقی می‌ماند.
بر اساس گزارشها، اسرائیل قرار است ۲۲ تیر نقشه‌های بهروزرسانیشدهای را ارائه دهد که شامل طرح استقرار نظامی در امتداد کریدور موراغ و پیرامون نوار غزه است.
کانال ۱۲ گزارش داد هرچند ارائه این نقشه‌های جدید می‌تواند به پیشرفتی در مذاکرات منجر شود، حتی در صورت تایید آن‌ها، اختلافهای مهمی باقی می‌ماند.
هویت گروگان‌های اسرائیلی و نیز شمار و هویت زندانیان فلسطینی که قرار است آزاد شوند، از دیگر مواردی است که بر سرشان اختلاف وجود دارد.
مذاکرات غیرمستقیم اسرائیل و حماس، حدود یک هفته پیش با میانجی‌گری قطر، مصر و آمریکا در دوحه برای پایان دادن به جنگ ۲۱ ماهه آغاز شد.
یک مقام آگاه شنبه ۲۱ تیر به رسانه‌های عبری گفت بر اساس این پیشنهاد، اسرائیل و حماس قرار بود در چارچوب اهداف اعلام‌شده اسرائیل از عملیات نظامی‌اش، درباره پایان جنگ نیز گفت‌وگو کنند.
به گفته او، اسرائیل در مذاکراتی که در دوحه برگزار شد «انعطاف نشان داد»، اما حماس با اتخاذ مواضعی، مانع پیشرفت گفت‌وگوها شد و روند مذاکرات را متوقف کرد.
خبرگزاری رویترز نیز به نقل از منابع آگاه فلسطینی و اسرائیلی گزارش داد مذاکرات برای دستیابی به آتش‌بس در غزه به دلیل اختلاف بر سر میزان عقب‌نشینی نیروهای اسرائیلی از این منطقه، با مانع روبه‌رو شده است.
با این حال، به گفته این منابع، مذاکرات غیرمستقیم بر سر طرح آمریکا برای آتش‌بس ۶۰ روزه همچنان ادامه خواهد داشت.
اختلاف بر سر خروج نظامی اسرائیل از غزه
کانال ۱۲ تلویزیون اسرائیل گزارش داد مذاکرات دوحه به دلیل اختلاف بر سر ماهیت خروج کامل یا بازآرایی نیروهای ارتش اسرائیل در غزه پس از توافق، به بن‌بست رسیده است.
این شبکه به نقل از یک مقام خارجی مطلع نوشت حماس طرح قبلی اسرائیل را برای استقرار نیروهای ارتش رد کرده است.
به گفته این مقام، اسرائیل قصد دارد در صورت دستیابی به توافق آتش‌بس، یک‌شنبه ۲۲ تیر نقشه‌های جدیدی برای محل استقرار مجدد نیروهای ارتش در کریدور موراغ و پیرامون نوار غزه ارائه کند.
شبکه العربیه نیز ۲۱ تیر با تایید این خبر، به نقل از یک منبع آگاه گزارش داد میانجی‌های قطری و مصری انتظار دارند طرف اسرائیلی اصلاحاتی در نقشه خروج نیروهایش از نوار غزه اعمال کند.
این منبع گفت میانجی‌ها در انتظار نسخه اصلاح‌شده‌ای از نقشه‌های عقب‌نشینی ارتش اسرائیل هستند.
یک منبع فلسطینی مطلع به خبرگزاری فرانسه گفت اسرائیل در نقشه‌ای که ۲۰ تیر در مذاکرات ارائه داد، پیشنهاد کرد حدود ۴۰ درصد از مساحت نوار غزه همچنان تحت کنترل نظامی این کشور باقی بماند.
منبع فلسطینی دیگری به رویترز گفت حماس نقشه‌های پیشنهادی اسرائیل برای عقب‌نشینی را رد کرده، چرا که در آن‌ها همه مناطق جنوبی رفح و بخش‌هایی از شمال و شرق همچنان تحت کنترل اسرائیل باقی می‌ماند.
دو منبع اسرائیلی به این خبرگزاری گفتند حماس خواهان بازگشت نیروهای اسرائیلی به خطوطی است که در آتش‌بس قبلی، پیش از حمله مجدد اسرائیل در ماه مارس، برقرار بود.
پیش‌تر منابع فلسطینی به العربیه گفتند رسیدگی به موضوع عقب‌نشینی اسرائیل از محور صلاح‌الدین (فیلا‌دلفی) تا زمان سفر آتی استیو ویتکاف، نماینده ویژه آمریکا، به دوحه به تعویق افتاده است.
دیگر موارد اختلاف
پیش‌تر اعلام شده بود مذاکرات غیرمستقیم شنبه بر موضوعاتی چون وضعیت گروگان‌ها و سازوکارهای ورود کمک‌های بشردوستانه به نوار غزه متمرکز است.
یک منبع فلسطینی به رویترز گفت مسائل مربوط به کمک‌رسانی و تضمین پایان جنگ، از دیگر موانع پیشرفت مذاکرات است؛ موضوعاتی که به گفته او، با مداخله بیشتر آمریکا ممکن است حل شود.
حماس از ابتدا تاکید داشته که تنها در صورت توافق بر سر پایان جنگ، گروگان‌های باقی‌مانده را آزاد خواهد کرد.
در مقابل، اسرائیل گفته تنها پس از آزادی همه گروگان‌ها و نابودی کامل ساختار نظامی و اداری حماس در غزه، به جنگ پایان خواهد داد.
هیات‌هایی از اسرائیل و حماس از حدود یک هفته پیش در قطر به‌سر می‌برند تا درباره توافقی مذاکره کنند که شامل آزادی تدریجی گروگان‌ها، عقب‌نشینی نیروهای اسرائیلی و آغاز گفت‌وگو برای پایان جنگ است.
دونالد ترامپ، رییس‌جمهوری آمریکا، که در روزهای اخیر میزبان بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، بود گفت امیدوار است به‌زودی توافقی حاصل شود، اما منابع اسرائیلی و فلسطینی می‌گویند مسائل مهمی هنوز حل‌نشده باقی مانده‌اند.
