آمریکا، پس از اسرائیل، هیئت مذاکرهکننده خود را از گفتوگوهای آتشبس غزه فراخواند
استیو ویتکاف، فرستاده ویژه آمریکا در امور صلح خاورمیانه، گفت حماس خواهان آتشبس نیست. او همچنین اعلام کرد هیئت آمریکایی حاضر در مذاکرات آتشبس غزه به واشینگتن بازمیگردد تا درباره پاسخ جدید حماس مشورت کند. هیئت اسرائیلی نیز مذاکرات را ترک کرده است.
دفتر بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، اعلام کرد که این کشور در حال بررسی پاسخ اصلاحشده حماس به پیشنهاد آتشبس در غزه و توافق مبادله گروگانهاست. همزمان حملات هوایی و زمینی اسرائیل به نوار غزه همچنان ادامه دارد.
دفتر نتانیاهو پنجشنبه دوم مرداد در حالی از بررسی پاسخ حماس خبر داد که پیشتر کابینه اسرائیل شامل احزاب راستگرا با هرگونه توافقی که بدون نابودی کامل حماس پایان یابد، مخالفت کرده بودند.
شامگاه چهارشنبه حماس تایید کرد که پیشنهاد جدیدی را تحویل داده، اما جزئیات آن را فاش نکرد.
نسخه قبلی این پیشنهاد که سهشنبه شب ارائه شده بود، توسط میانجیها ناکافی تشخیص داده شد و حتی به اسرائیل نیز ارائه نشد.
هر دو طرف تحت فشار شدید داخلی و بینالمللی برای رسیدن به توافق هستند، زیرا شرایط انسانی در داخل غزه به شدت رو به وخامت گذاشته و گرسنگی گستردهای در این منطقه فلسطینی به راه افتاده که جهان را شوکه کرده است.
یک مقام ارشد اسرائیلی به رسانههای داخلی این کشور گفت متن جدید پیشنهادی چیزی است که اسرائیل میتواند با آن کار کند.
با این حال، شبکه ۱۲ اسرائیل گزارش داد که توافق سریع در دسترس نیست و همچنان شکافهایی میان دو طرف وجود دارد، از جمله درباره محل عقبنشینی نیروهای نظامی اسرائیل در زمان برقراری آتشبس.
یک مقام فلسطینی نزدیک به مذاکرات به رویترز گفت: «موضع جدید حماس انعطافپذیر، مثبت و در نظرگیرنده رنج فزاینده مردم غزه و نیاز به توقف گرسنگی است.»
در هفتههای اخیر دهها نفر در غزه به دلیل گرسنگی جان باختهاند، زیرا موج گرسنگی این منطقه را درنوردیده است.
بر اساس گزارش مقامات بهداشتی محلی، سازمان جهانی بهداشت روز چهارشنبه اعلام کرد که ۲۱ کودک زیر پنج سال از ابتدای سال جاری میلادی بر اثر سوءتغذیه جان خود را از دست دادهاند.
اسرائیل که از ابتدای ماه مارس تمامی تدارکات به غزه را قطع کرده بود و در ماه مه با محدودیتهای جدید مرز را بازگشایی کرد، میگوید متعهد به ورود کمکهاست اما باید کنترل آن را در اختیار داشته باشد تا از استفاده آن توسط نیروهای شبهنظامی جلوگیری کند.
اسرائیل اعلام کرده که در طول جنگ، مواد غذایی کافی برای ۲.۲ میلیون نفر جمعیت غزه وارد کرده است و سازمان ملل را به کندی در توزیع آن متهم میکند؛ در مقابل، سازمان ملل میگوید با توجه به شرایطی که اسرائیل تحمیل کرده، تا جای ممکن به طور مؤثر عمل کرده است.
حملات هوایی ادامه دارد
جنگ میان اسرائیل و حماس تقریبا دو سال است که ادامه دارد؛ از زمانی که حماس حدود ۱۲۰۰ نفر را در حملهای بیسابقه در جنوب اسرائیل کشت و ۲۵۱ نفر را گروگان گرفت. این حمله مرگبارترین حمله در تاریخ اسرائیل است.
اسرائیل از آن زمان تاکنون نزدیک به ۶۰ هزار فلسطینی را در غزه کشته، حماس را به عنوان یک نیروی نظامی تا حد زیادی نابود کرده، بیشتر مناطق غزه را ویران ساخته و تقریبا کل جمعیت منطقه را چندین بار مجبور به ترک خانههایشان کرده است.
نیروهای اسرائیلی پنجشنبه شهرهای مرکزی نوار غزه شامل نصیرات، دیرالبلح و البریج را هدف قرار دادند.
مقامات بیمارستان العوده گفتند سه نفر در حمله هوایی به خانهای در نصیرات کشته شدند، سه نفر دیگر در اثر شلیک تانک در دیرالبلح جان خود را از دست دادند و حملات هوایی جداگانه در البریج یک مرد و یک زن را کشت و چند نفر دیگر را زخمی کرد.
بیمارستان ناصر اعلام کرد سه نفر هنگام تلاش برای دریافت کمک غذایی بین خانیونس و رفح بر اثر تیراندازی نیروهای اسرائیلی کشته شدند.
نهاد هماهنگکننده فعالیتهای دولت اسرائیل در سرزمینهای فلسطینی اعلام کرد که ۷۰ کامیون حامل کمکهای بشردوستانه، عمدتا شامل مواد غذایی، به نوار غزه وارد شدهاند.
بر اساس گزارش این نهاد، برخی از این کامیونها چهارشنبه اول مرداد از طریق گذرگاه کرم شالوم به جنوب غزه و برخی دیگر از طریق گذرگاه زیکیم به شمال نوار غزه فرستاده شدهاند.
هماهنگکننده فعالیتهای دولت اسرائیل در سرزمینهای فلسطینی افزود که این کمکها پس از انجام بازرسیهای امنیتی دقیق تحویل داده شدهاند.
این نهاد به روزنامه تایمز اسرائیل گفت که برخلاف انتقادات سازمان ملل و دیگر سازمانهای امدادرسان، در روزهای اخیر هیچ توقفی در ارسال کمکها به نوار غزه صورت نگرفته و تحویل کمکها همچنان ادامه دارد، «هرچند با کارایی کاهشیافته.»
سازمانهای بشردوستانه در روزهای اخیر نگرانیهای فزایندهای در مورد کمبود مواد غذایی در غزه ابراز کردهاند و میگویند قادر به جمعآوری کمکها از مرز نیستند.
هماهنگکننده فعالیتهای دولت اسرائیل در سرزمینهای فلسطینی میگوید که هماهنگیهای لازم برای جمعآوری بیش از ۱۵۰ کامیون در سمت غزهای گذرگاههای کرم شالوم و زیکیم انجام شده، اما هنوز بیش از ۸۰۰ کامیون منتظر جمعآوری در این گذرگاهها هستند.
پانزدهم تیر ماه، یک مقام اسرائیلی تایید کرد کابینه امنیتی این کشور تصمیم گرفته اجازه توزیع کمکهای بشردوستانه در شمال نوار غزه را صادر کند.
کانال ۱۲ تلویزیون اسرائیل گزارش داد در نشست کابینه که شامگاه شنبه ۱۴ تیر برگزار شد، بزالل اسموتریچ، وزیر دارایی و ایتامار بن گویر، وزیر امنیت ملی، با این تصمیم مخالفت کردند و گفتند این اقدام، مانع از تلاشها برای انتقال جمعیت غزه به جنوب خواهد شد.
اسموتریچ یک روز بعد تصمیم کابینه را محکوم کرد و گفت: «این تصمیم برای ما قابل قبول نیست و اقدامات لازم را برای مقابله با آن بررسی خواهیم کرد.»
پیشتر بیش از ۱۰۰ سازمان امدادی هشدار دادند که «گرسنگی گسترده» در سراسر نوار غزه در حال گسترش است و کارکنان خودشان به شدت از کمبودها رنج میبرند.
اسرائیل با فشارهای فزاینده بینالمللی به دلیل وضعیت انسانی در غزه روبهروست؛ جایی که بیش از دو میلیون نفر ۲۱ ماه درگیری ویرانگر را تحمل کردهاند.
کانادا خواستار ازسرگیری فوری کمکرسانی تحت رهبری سازمان ملل در غزه شد
دولت کانادا چهارشنبه اعلام کرد که عملیات نظامی اسرائیل علیه غیرنظامیان و کارکنان امدادرسان در غزه غیرقابل قبول است و خواستار ازسرگیری فوری توزیع کمکهای بشردوستانه تحت رهبری سازمان ملل در این منطقه جنگزده شد.
وزارت امور خارجه کانادا در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «عملیات نظامی اسرائیل علیه کارکنان و تتسیسات سازمان جهانی بهداشت، کاروانهای امدادرسانی برنامه جهانی غذا، و کشتار مستمر فلسطینیانی که به دنبال غذا و آب بسیار ضروری هستند، غیرقابل قبول است».
این وزارتخانه افزود: «گرسنگی در غزه به سطحی فاجعهبار رسیده است... کانادا خواستار ازسرگیری فوری و گسترده کمکرسانی تحت رهبری سازمان ملل است.»
برزیل به پرونده آفریقای جنوبی علیه اسرائیل میپیوندند
برزیل نیز اعلام کرد که در حال نهایی کردن درخواست خود برای پیوستن به پرونده نسلکشی آفریقای جنوبی علیه اقدامات اسرائیل در غزه در دیوان بینالمللی دادگستری است.
این خبر را وزارت خارجه برزیل چهارشنبه در بیانیهای اعلام کرد.
آفریقای جنوبی در سال ۲۰۲۳ پروندهای را به دیوان بینالمللی دادگستری ارائه داد و خواستار آن شد که دادگاه اعلام کند اسرائیل تعهدات خود را طبق کنوانسیون نسلکشی ۱۹۴۸ نقض کرده است.
کشورهای دیگری از جمله اسپانیا، ترکیه و کلمبیا نیز درخواست پیوستن به این پرونده علیه اسرائیل را مطرح کردهاند.
اسرائیل هرگونه هدفگیری عمدی غیرنظامیان فلسطینی را رد کرده و میگوید تنها هدفش نابودی حماس است.
وکلای اسرائیل پرونده آفریقای جنوبی را سوءاستفاده از کنوانسیون نسلکشی توصیف کردهاند.
یک مقام رسمی اسرائیل به نشریه تایمز اسرائیل اعلام کرده که اورشلیم در حال بررسی پاسخ جدید گروه حماس به پیشنهاد آتشبس در غزه است. این مقام تایید کرده که پاسخی که حماس به میانجیگران ارائه داده، نسخه بهروزشدهای از پاسخ اولیه این گروه است که پیشتر ارائه شده بود.
بر اساس این گزارش، حماس روز سهشنبه نخستین پاسخ خود را به میانجیگران عرب ارائه داد؛ اما این پاسخ فوراً توسط میانجیگران رد شد. منابع آگاه میگویند آنقدر این پاسخ نامعقول بوده که میانجیگران حتی آن را برای ایالات متحده و اسرائیل ارسال نکردند. در ادامه، از حماس خواسته شد که پاسخی «منطقیتر» ارائه دهد.
مقام اسرائیلی افزوده که پاسخ جدید حماس نسبت به نسخه قبلی، تعدادی از مطالبات اولیه را حذف کرده است، اما اسرائیل هنوز در حال بررسی کامل مفاد این پاسخ است.
در همین حال، حماس در بیانیهای در کانال تلگرامی خود تایید کرده که «پاسخ خود و گروههای فلسطینی به پیشنهاد آتشبس ۶۰ روزه را به میانجیگران ارائه کرده است.» هنوز مشخص نیست که این بیانیه دقیقاً به همان پاسخ جدید اشاره دارد یا نسخه قبلی که سهشنبه شب ارائه شده بود. در آن زمان، حماس بیانیه عمومی درباره ارسال پاسخ خود منتشر نکرده بود.
گفتوگوها میان حماس، اسرائیل و میانجیگران همچنان در جریان است، و امید میرود که نسخه جدید پاسخ بتواند مسیر دستیابی به توافق آتشبس را هموارتر کند.
بیش از ۱۰۰ سازمان امدادی هشدار دادند که «گرسنگی گسترده» در سراسر نوار غزه در حال گسترش است و کارکنان خودشان به شدت از کمبودها رنج میبرند.
اسرائیل با فشارهای فزاینده بینالمللی به دلیل وضعیت انسانی در غزه -جایی که بیش از دو میلیون نفر ۲۱ ماه درگیری ویرانگر را تحمل کردهاند- روبروست.
حتی پس از آنکه اسرائیل در اواخر ماه مه شروع به کاهش انسداد بیش از دو ماهه کمکرسانی کرد، جمعیت غزه هنوز از کمبود شدید مواد غذایی و سایر مایحتاج ضروری رنج میبرد و ساکنان اغلب هنگام تلاش برای جمعآوری کمک در چند نقطه توزیع کشته میشوند.
در بیانیهای که چهارشنبه اول مرداد منتشر شد، ۱۱۱ امضاکننده -از جمله پزشکان بدون مرز و آکسفام - هشدار دادند: «همکاران ما و کسانی که به آنها خدمت میکنیم، در حال تحلیل رفتن هستند.»
در این بیانیه آمده است: «در حالی که محاصره دولت اسرائیل مردم غزه را گرسنه نگه میدارد، امدادگران اکنون به همان صفهای غذا میپیوندند و فقط برای سیر کردن خانوادههایشان، در معرض خطر تیراندازی قرار میگیرند.»
این گروهها خواستار آتشبس فوری، بازگشایی تمام گذرگاههای زمینی و جریان آزاد کمکها از طریق سازوکارهای تحت رهبری سازمان ملل شدند.
این درخواست یک روز پس از آن مطرح شد که ایالات متحده اعلام کرد استیو ویتکاف، فرستادهاش، این هفته برای مذاکره در مورد غزه به اروپا میرود و سپس ممکن است از خاورمیانه بازدید کند.
سازمان ملل سهشنبه اعلام کرد که نیروهای اسرائیلی از زمان شروع فعالیت بنیاد بشردوستانه غزه تحت حمایت ایالات متحده و اسرائیل در اواخر ماه مه، بیش از ۱۰۰۰ فلسطینی را که سعی در دریافت کمکهای غذایی داشتند، کشتهاند.
اسرائیل میگوید که کمکهای بشردوستانه اجازه ورود به غزه را دارند و حماس را به سوءاستفاده از رنج غیرنظامیان، از جمله دزدیدن کمکهای غذایی برای فروش با قیمتهای گزاف یا تیراندازی به کسانی که منتظر کمک هستند، متهم میکند.
گرفتاری در چرخهای از امید و دلشکستگی
سازمانهای بشردوستانه در بیانیه خود اعلام کردند که انبارهایی مملو از تدارکات دستنخورده باقی ماندهاند، زیرا آنها از دسترسی یا تحویل کالاها منع شدهاند.
امضاکنندگان گفتند: «فلسطینیها در چرخهای از امید و دلشکستگی گرفتار شدهاند و منتظر کمک و آتشبس هستند، اما ناگهان با شرایط بدتری از خواب بیدار میشوند.»
آنها افزودند: «این فقط عذاب جسمی نیست، بلکه عذاب روانی است... سیستم بشردوستانه نمیتواند با وعدههای دروغین اداره شود. امدادگران نمیتوانند بر اساس جدول زمانی متغیر عمل کنند یا منتظر تعهدات سیاسی باشند که دسترسی را فراهم نمیکنند.»
آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد، سهشنبه گفت که «وحشتی» که فلسطینیها در غزه تحت حمله نظامی اسرائیل با آن مواجه هستند، در سالهای اخیر بیسابقه است.
به گفته وزارت بهداشت حماس، عملیات نظامی اسرائیل در غزه تاکنون بیش از ۵۹ هزار فلسطینی را کشته است.
دفتر حقوق بشر سازمان ملل متحد اعلام کرد که از ششم خرداد تاکنون، ۱۰۵۴ نفر در نوار غزه هنگام تلاش برای تهیه غذا کشته شدهاند.
بر اساس بیانیه این دفتر که سهشنبه ۳۱تیر منتشر شد، ۷۶۶ نفر از افرادی که کشته شدهاند در نزدیکی محلهای توزیع کمکهای بشردوستانه در غزه بودهاند.
همزمان ولکر تورک، رییس دفتر کمیساریای عالی حقوق بشر سازمان ملل، اعلام کرد که دستورهای جابجایی اسرائیل، که با حملات شدید به دیر البلح در غزه همراه شدهاند، منجر به تلفات بیشتر غیرنظامیان خواهد شد.
او گفت: «به نظر میرسید این کابوس دیگر نمیتواند بدتر شود، اما باز هم بدتر میشود. با توجه به تراکم غیرنظامیان در این منطقه و وسایل و روشهای جنگیای که اسرائیل تاکنون به کار گرفته است. خطر کشتار غیرقانونی و دیگر نقضهای جدی حقوق بشردوستانه بینالمللی بسیار بالاست.»
به گفته منابع اسرائیلی، ارتش تاکنون از ورود به این مناطق خودداری کرده، چرا که گمان میرود شماری از گروگانهای اسرائیلی در آنجا نگهداری میشوند.
هشدار اتحادیه اروپا
کایا کالاس، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز سهشنبه اعلام کرد که اگر اسرائیل به تعهدات خود برای تسهیل کمکهای بشردوستانه در غزه عمل نکند، همه گزینهها روی میز خواهد بود.
کالاس در پستی در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «کشتار غیرنظامیانی که به دنبال دریافت کمک در غزه هستند، غیرقابل دفاع است.»
او افزود که با گیدون سعار، وزیر خارجه اسرائیل، گفتوگو کرده تا «بر درک مشترکمان در مورد جریان کمکها تأکید کرده و بهروشنی اعلام کند که ارتش اسرائیل باید به کشتار مردم در محلهای توزیع کمک پایان دهد.»
واکنش اسرائیل
وزیر خارجه اسرائیل درباره گفتوگوی تلفنی خود با مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در زمینه غزه نوشت: «به او گفتم که حماس کارزار دروغپراکنی به راه انداخته و بهطور عامدانه در تلاش است تا میان جمعیت غیرنظامی، مراکز توزیع کمک و ارتش اسرائیل تنش ایجاد کند.»
ساعر افزود: «حماس همان گروهی است که به روی غیرنظامیان وقتی برای دریافت کمک تلاش میکنند، شلیک میکند و آنها را شکنجه میدهد.»
وزیر خارجه اسرائیل تاکید کرد: «در حالیکه اسرائیل با توافق گروگانها و آتشبس موافقت کرده، این حماس است که کارشکنی کرده، مذاکرات را به تأخیر انداخته و همچنان با بیرحمی گروگانهای ما را در اسارت نگه میدارد.»
اوایل ماه جاری، کالاس اعلام کرده بود که اسرائیل موافقت کرده دسترسیهای بشردوستانه به غزه را، از جمله افزایش تعداد کامیونهای حامل کمک، گذرگاهها و مسیرهای منتهی به مراکز توزیع، گسترش دهد.
دوشنبه، تعدادی از کشورهای غربی خواستار پایان فوری جنگ اسرائیل در غزه شدند و آنچه را که «کشتار غیرانسانی» فلسطینیان خواندند، محکوم کردند. آنان گفتند که «هولناک» است که بیش از ۸۰۰ غیرنظامی هنگام تلاش برای دریافت کمک کشته شدهاند.
وزارت خارجه اسرائیل در واکنش به این بیانیه، آن را «فاقد ارتباط با واقعیت» خواند و گفت این پیام اشتباهی به حماس خواهد فرستاد.
فیلیپ لازارینی، رییس آژانس پناهندگان فلسطینی سازمان ملل سهشنبه اعلام کرد که کارکنان این آژانس، بههمراه پزشکان و امدادگران، در غزه به دلیل گرسنگی و خستگی مفرط، حین انجام وظیفه از حال میروند.
در بیانیهای که سخنگوی لازارینی در یک نشست خبری در ژنو قرائت کرد، آمده است: «بسیاری اکنون هنگام انجام وظایفشان از شدت گرسنگی و خستگی بیهوش میشوند؛ چه در حال گزارش فجایع باشند، چه در تلاش برای کاهش بخشی از رنج مردم.»
ویتکاف پنجشنبه دوم مرداد در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «در پی پاسخ جدید حماس که بهوضوح نشاندهنده نبود تمایل به دستیابی به آتشبس است، تصمیم گرفتیم تیم خود را از دوحه برای مشورت فرا بخوانیم. اکنون گزینههای جایگزین برای بازگرداندن گروگانها را بررسی خواهیم کرد.»
دفتر نخستوزیری اسرائیل نیز اعلام کرد که هیئت این کشور مذاکرات را برای انجام رایزنی بیشتر ترک کرده است.
رسانههای اسرائیلی گزارش دادند که اگرچه متن جدید حماس قابل بررسی است، اما همچنان اختلافهایی درباره جزئیاتی مانند مکان استقرار نیروهای اسرائیلی در دوره آتشبس وجود دارد.
با گذشت نزدیک به دو سال از جنگ غزه، فشارهای داخلی و بینالمللی برای دستیابی به توافق شدت گرفته است. در حالیکه شرایط انسانی در غزه بحرانی توصیف میشود، خانوادههای گروگانها از توقف مذاکرات ابراز نگرانی کردهاند.
«انجمن خانوادههای گروگانها» در بیانیهای اعلام کرد: «هر روز تاخیر، جان گروگانها را تهدید میکند و احتمال یافتن کشتهشدگان یا دستیابی به اطلاعات حیاتی را کاهش میدهد.»
به گفته یک منبع نزدیک به حماس، این گروه هنوز وارد مذاکرات تبادل اسرا نشده و چارچوب جدیدی برای آن ارائه کرده است.
سازمان جهانی بهداشت اعلام کرد از ابتدای سال جاری، ۲۱ کودک زیر پنج سال در غزه به دلیل سوءتغذیه جان باختهاند. وزارت بهداشت غزه نیز از مرگ دو بیمار دیگر بهدلیل گرسنگی خبر داد.
ادامه حملات اسرائیل و هرجومرج در توزیع کمکها
ارتش اسرائیل پنجشنبه شهرهای نُصَیْرات، دیر البلح و البُریج را هدف حملات هوایی قرار داد. منابع بیمارستانی از کشتهشدن دستکم ۹ نفر و زخمیشدن چند نفر دیگر خبر دادند.
بیمارستان ناصر اعلام کرد سه نفر در جریان تلاش برای دریافت کمک در نزدیکی محور مورَگ در جنوب غزه با گلوله نیروهای اسرائیلی کشته شدند.
در همین حال، توزیع کمکها در غزه با هرجومرج همراه بوده است. شماری از زنان فلسطینی گفتند پیمانکاران آمریکایی که مسئول توزیع کمکها هستند، ابتدا از آنها خواستهاند جلو بروند و سپس به سمت آنها گاز اشکآور و اسپری فلفل شلیک کردهاند.
گروه «بنیاد انساندوستانه غزه» که از سوی آمریکا و اسرائیل برای جایگزینی با سازمان ملل در توزیع کمک راهاندازی شده، هنوز درباره این حادثه واکنشی نشان نداده است.
در حمله حماس در ۱۵ مهر ۱۴۰۲، حدود یکهزار و ۲۰۰ نفر در اسرائیل کشته و ۲۵۱ نفر گروگان گرفته شدند. از آن زمان تاکنون، نزدیک به ۶۰ هزار نفر در غزه کشته شدهاند و بیشتر جمعیت این منطقه بارها مجبور به ترک خانههای خود شدهاند.