شمار قربانیان زمینلرزه در افغانستان به حدود ۱۵۰۰ نفر رسید
پیامدهای زلزله مرگبار با بزرگی ۶ در افغانستان
امدادگران در افغانستان تلاش میکنند به روستاهای دورافتاده در منطقه شرقی کنر برسند؛ جایی که کانون زلزله اخیر بوده است. به گفته سخنگوی دولت طالبان، شمار قربانیان زمینلرزه در افغانستان به یک هزار و ۴۱۱ نفر رسیده است.
سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی در واکنش به گزارش اختصاصی ایراناینترنشنال درباره بیپاسخ ماندن پیامهای مذاکره به آمریکا از سوی مقامهای جمهوری اسلامی، این موضوع را رد کرد و گفت که تهران «سیگنالی» برای واشینگتن نفرستاده است.
بقایی سهشنبه ۱۱ شهریور در یک نشست خبری گفت: «من جایی نگفتم که به آمریکا سیگنالهایی فرستادیم و آنها پاسخ ندادند.»
ایراناینترنشنال پیش از این گزارش داد که مقامهای ارشد وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی در جلسات خصوصی از بیاعتنایی مقامات دولت آمریکا به پیامهای تهران برای ازسرگیری مذاکرات خبر دادهاند.
بر اساس این گزارش، مجید تختروانچی، معاون وزیر امور خارجه، شنبه در جلسهای خصوصی که با هدف توجیه سیاستهای جمهوری اسلامی و «مدیریت روایت رسانهای» برگزار شده بود، به مدیران رسانههای چاپی و آنلاین گفت که کاخ سفید پیامهای تهران را برای ازسرگیری مذاکرات نادیده گرفته است.
با آغاز روند فعالسازی مکانیسم ماشه از سوی طرفهای اروپایی، شمارش معکوس برای بازگشت دوباره تحریمها علیه حکومت ایران آغاز شده است.
بقایی در نشست خبری سهشنبه خود تلاش کرد جمهوری اسلامی را نسبت به مذاکره با آمریکا بیمیل نشان دهد.
او گفت: «اصولا در رابطه با آمریکا همیشه باید این واقعیت را در نظر داشته باشیم که ما در میانه یک روند مذاکراتی با تعرض اسرائیل و همراهی آمریکا مواجه شدیم. قطعا نمیتوانیم در مورد آینده بدون توجه به تجارب گذشته صحبت کنیم.»
سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی افزود: «آمریکا در طی ۱۰ سال گذشته دستکم دو یا سه بار روندهای دیپلماتیک را بر هم زده است. این موارد نشان میدهد که واشینگتن از ابتدا حسن نیت نداشت.»
توضیح درباره احتمال کاهش سطح غنیسازی
بقایی همچنین در خصوص اینکه به روزنامه گاردین گفته است تهران آماده است غنیسازی را به ۳.۶۷ درصد کاهش دهد، گفت: «من توضیح دادم اگر طرف مقابل به تعهدات خود عمل کند، ما هم همین کار را میکنیم.»
او اضافه کرد: «اما با آن نقطه، بسیار فاصله داریم.»
بقایی در گفتوگویی با گاردین که دهم شهریور منتشر شد، اعلام کرد تهران آماده است سطح غنیسازی اورانیوم خود را به ۳.۶۷ درصد، یعنی سقف تعیینشده در برجام کاهش دهد؛ مشروط بر آنکه توافقی کلی حاصل شود که حق ایران را برای غنیسازی اورانیوم در داخل کشور تضمین کند.
این در حالی است که آمریکا تاکید دارد هرگونه غنیسازی اورانیوم در خاک ایران باید متوقف شود و اصرار جمهوری اسلامی بر موضع خود، مذاکرات با واشینگتن را به بنبست کشانده است.
رییسجمهوری آمریکا درباره تلاشهای دولتش برای توقف جنگها گفت که از زمان بازگشتش به کاخ سفید تاکنون، از یک جنگ هستهای که قرار بوده با جمهوری اسلامی رخ دهد، جلوگیری کرده است.
دونالد ترامپ در مصاحبه با دیلیکالر گفت: «من هفت جنگ را متوقف کردم و یک جنگ هستهای را که قرار بود با ایران رخ دهد، از بین بردم؛ جنگی که قرار بود اتفاق بیفتد.»
او با اشاره به حمایتهایش از اسرائیل اشاره کرد: «هیچکس به اندازه من برای اسرائیل کاری نکرده؛ از جمله در حملات اخیر به ایران.»
تاکید دوباره بر از بین رفتن برنامه هستهای حکومت ایران
ترامپ گفت که حملات ایالات متحده در جنگ ۱۲ روزه، برنامه هستهای جمهوری اسلامی را «کاملا از بین برد».
او گفت: «ما، با آن هواپیما، آنها را چنان نابود کردیم که هیچکس پیشتر ندیده بود. میدانید، وقتی برگشتیم، سیانان سعی میکرد بگوید خب، شاید کامل نبوده، اما در نهایت معلوم شد کاملا کامل بود. حتی فراتر از کامل.»
پیشتر و در ۲۵ مرداد، ترامپ درباره نقش خود در پایان جنگ ۱۲ روزه جمهوری اسلامی و اسرائیل در مصاحبه با فاکسنیوز گفته بود: «ما کار خارقالعادهای انجام دادیم چون طی ۲۲ سال هیچ رییسجمهوری حاضر به انجام آن نبود.»
۲۱ مرداد، بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، اعلام کرد حملات اخیر به تاسیسات اتمی در ایران در جریان جنگ ۱۲ روزه، برنامه هستهای جمهوری اسلامی را «چند سال» به عقب انداخته است اما: «تهران همچنان ۴۰۰ کیلوگرم اورانیوم غنیشده در اختیار دارد.»
تایمز اسرائیل ۱۰ شهریور در یادداشتی تاکید کرد جنگ ۱۲ روزه ممکن است توان حمله مستقیم ایران را کاهش داده باشد اما تهدیدها از بین نرفتهاند.
به همین دلیل، به نوشته این رسانه، این وضعیت نه تنها نیازمند هوشیاری نظامی است بلکه استراتژی دیپلماتیک نیز میخواهد؛ «به این معنا که اسرائیل باید با واشینگتن هماهنگ باشد و بازدارندگی را حفظ کند و از گرفتار شدن در جنگ چندجبههای دائم اجتناب کند».
رویارویی جمهوری اسلامی و اسرائیل با انجام مجموعهای از حملات غافلگیرکننده از سوی اسرائیل به مواضع جمهوری اسلامی در ۲۳ خرداد آغاز شد و پس از ۱۲ روز، دو طرف با آتشبس موافقت کردند.
از زمان برقراری آتشبس، گمانهزنیهایی در ایران و اسرائیل درباره آغاز مجدد جنگ مطرح شده است.
تایمز اسرائیل تاکید کرد: «پس از جنگ ۱۲ روزه، نادیده گرفتن ایران به عنوان یک "ببر کاغذی" اشتباه خواهد بود. ظرفیت تهران برای انجام یک حمله مستقیم گسترده علیه اسرائیل ممکن است محدود شده باشد اما توانایی آن برای بیثبات کردن همچنان باقی است.»
بنا بر ارزیابی سازمان اطلاعاتی کره جنوبی، تاکنون حدود دو هزار سرباز کره شمالی که برای کمک به روسیه در تهاجم علیه اوکراین اعزام شده بودند، کشته شدهاند.
لی سونگ-کئون یکی از نمایندگان مجلس کره جنوبی، سهشنبه ۱۱ شهریور و پس از جلسه توجیهی با سازمان اطلاعات ملی این کشور گفت: «در ماه آوریل، سازمان اطلاعات ملی سئول اعلام کرده بود شمار کشتهشدگان دستکم ۶۰۰ نفر است.»
او افزود: «اما بر اساس ارزیابیهای جدید، اکنون این رقم حدود دو هزار نفر برآورد میشود.»
طبق گزارش سازمان اطلاعات کره جنوبی، پیونگیانگ اعزام نیروهای بیشتر به اوکراین را در برنامه دارد.
میزان دقیق نیروهای اعزامی یا تلفات کره شمالی تاکنون اعلام نشده اما سازمان اطلاعات کره جنوبی پیش از این شمار کشتهشدگان را حدود ۶۰۰ نفر از مجموع ۱۵ هزار نیروی اعزامی برآورد کرده بود.
این در حالی است که منابع اطلاعاتی غربی از بیش از شش هزار کشته و زخمی سخن گفتهاند.
تاکید رهبر کره شمالی بر همکاری با روسیه
کیم جونگ اون، رهبر کره شمالی، دی ماه گذشته در نامهای به پوتین تعهد کرد همکاری راهبردی جامع کشورش با روسیه را تقویت کند.
او خرداد گذشته در پیامی به مناسبت جشن میهنی در روسیه، پوتین را «عزیزترین رفیق» خود خواند و روابط دوجانبه را «رابطهای واقعی میان رفقای همسنگر» توصیف کرد.
رهبر کره شمالی به تازگی در مراسمی که در آن میزبان خانوادههای سربازان کشته شده اعزام شده به روسیه برای شرکت در جنگ اوکراین بود، از «قهرمانی پسران و شوهران» تمجید کرد و به این خانوادهها وعده «زندگی زیبا» در کره شمالی داد.
رسانههای دولتی کره شمالی شنبه هشتم شهریور نوشتند کیم در این دیدار «اندوه خود» را «از ناتوانی در نجات جانهای ارزشمند کشتهشدگان» ابراز کرد.
دیدار رهبران کره شمالی و روسیه در چین
کیم، دوشنبه ۱۰ شهریور پیونگیانگ را با قطار سبزرنگ معروف خود به مقصد پکن ترک کرد تا با رهبران چین و روسیه دیدار کند.
خبرگزاری رویترز سهشنبه نوشت که این گردهمایی که تحلیلگران غربی آن را «محور آشوب» نامیدهاند، میتواند بر پایه پیمان دفاعی متقابل میان روسیه و کره شمالی که در ژوئن ۲۰۲۴ امضا شد، استوار شود.
بر اساس ارزیابی این خبرگزاری، این دیدار سهجانبه همچنین میتواند به یک اتحاد مشابه میان پکن و پیونگیانگ نیز بینجامد؛ نتیجهای که ممکن است محاسبات نظامی در منطقه آسیا-اقیانوس آرام را دگرگون سازد.
ولادیمیر پوتین، رییسجمهور روسیه، گفت از شی جینپینگ، رییسجمهور چین و «دوست عزیز» خود، بابت استقبال گرم در جریان سفرش به چین سپاسگزار است.
او سهشنبه در دیدار با شی جینپینگ در بزرگترین نشست سازمان همکاری شانگهای از زمان تاسیس آن، گفت: «دوست عزیز، هم من و هم کل هیات روسیه از دیدار دوباره با دوستان و همکاران چینی خود خوشحالیم.» پوتین افزود: «ارتباط نزدیک ما بازتابدهنده ماهیت راهبردی روابط روسیه و چین است، که در سطحی بیسابقه قرار دارد.» رییسجمهور چین هم روابط پکن و مسکو را الگویی برای رابطه میان دو قدرت بزرگ عنوان کرد.
بر اساس گزارشهای منتشر شده، بیش از هشت هزار خانه در اثر زلزله خراب و بیش از سه هزار نفر نیز زخمی شدهاند.
احسانالله احسان، رییس مدیریت حوادث طبیعی ولایت کنر، گفت که عملیات امداد دوشنبه در چهار روستا انجام شد و اکنون تلاشها بر دسترسی به مناطق کوهستانی دورتر متمرکز شده است.
او افزود: «ما نمیتوانیم بهطور دقیق پیشبینی کنیم چه تعداد جسد هنوز زیر آوار مانده است. تلاش ما این است که عملیات را هرچه زودتر کامل و توزیع کمکها به خانوادههای آسیبدیده را آغاز کنیم.»
این زلزله که با قدرت شش، حوالی بامداد دوشنبه ۱۰ شهریور به وقت محلی و در عمق کمِ ۱۰ کیلومتری رخ داد، یکی از شدیدترین زلزلههای افغانستان در سالهای اخیر بوده است.
خبرگزاری رویترز نوشت که بر اثر این زمینلرزه، دستکم ۸۱۲ نفر در ولایتهای شرقی کنر و ننگرهار جان باختند.
سازمان هلال احمر افغانستان اعلام کرد این زمینلرزه تاکنون دستکم هزار و ۱۲۴ کشته و بیش از سه هزار زخمی بر جا گذاشته است.
افزایش تلفات و دشواری امدادرسانی
زمین ناهموار کوهستانی و شرایط نامساعد آبوهوایی، تلاش امدادگران برای رسیدن به مناطق دورافتاده مرزی با پاکستان را دشوار کرده است. جایی که خانههای خشتی و گلی با خاک یکسان شدهاند.
احسان گفت دسترسی خودروها در جادههای باریک کوهستانی، اصلیترین مانع امدادرسانی است و ماشینآلات برای پاکسازی جادهها از آوار، به منطقه اعزام شدهاند.
سهشنبه ۱۱ شهریور، کاروانی از آمبولانسها در جادههای آسیبدیده کوهستانی در مسیر روستاهای کنر دیده شدند، در حالی که بالگردها کمکهای امدادی منتقل میکردند و زخمیها را به بیمارستانها میبردند.
به گفته احسان، شماری از مجروحان به بیمارستانهای کابل و ولایت همجوار ننگرهار انتقال داده شدند.
حضور طالبان و کمکهای بینالمللی
مقامها اعلام کردند سربازان طالبان در منطقه زلزلهزده مستقر شدهاند و «برای کمک و تامین امنیت» به کار گرفته شدهاند.
رویترز نوشت این فاجعه، فشار بیشتری بر دولت طالبان وارد کرده که هماکنون با کاهش شدید کمکهای خارجی و بازگردانده شدن صدها هزار مهاجر افغان از کشورهای همسایه دستوپنجه نرم میکند.
احسان گفت: «سازمانهای ملی و بینالمللی در منطقه حضور دارند، کمکهای خود را سازماندهی کردهاند و به خواست خدا این کمکها به شکل منظم توزیع خواهد شد.»
خطر آلودگی و ضعف نظام سلامت
به گفته یکی از مقامهای سازمان ملل، تیمهای امداد و مسئولان محلی میکوشند لاشه حیوانات را هرچه سریعتر دفع کنند تا خطر آلودگی منابع آبی کاهش یابد.
سازمان جهانی بهداشت نیز در گزارشی اعلام کرد: «جادههای آسیبدیده، ادامه پسلرزهها و موقعیت دورافتاده بسیاری از روستاها، روند ارسال کمکها را بهشدت مختل کرده است.»
این نهاد افزود بیش از ۱۲ هزار نفر بر اثر این زلزله آسیب دیدهاند.
در این گزارش همچنین آمده است: «از هم گسیختگی نظام سلامت پیش از زلزله، باعث شده نیازمندیها بسیار بیشتر از ظرفیت محلی باشد و وابستگی کامل به بازیگران خارجی ایجاد شود.»
افغانستان در کمربند مناطق زلزلهخیز قرار دارد و بارها شاهد زمینلرزههای مرگبار بوده است؛ بهویژه در رشتهکوه هندوکش، جایی که صفحات تکتونیکی هند و اوراسیا به هم میرسند.
زلزله سال ۲۰۲۲ به بزرگی ۶.۱ که جان هزار نفر را در شرق افغانستان گرفت، نخستین فاجعه طبیعی بزرگی بود که دولت طالبان از زمان بازگشت به قدرت با آن مواجه شد.